مطالعه عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز در شرایط کم آبی و کاربرد پیش تیمار بذر با تنظیم کننده‌های رشد

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

منا محتشمی ¹ (گروه زراعت، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
احمد نادری ² (عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، اهواز، ایران.)
علی اکبر قنبری ³ (استادیار موسسه تحقیقات نهال و بذر کرج، کرج، ایران.)
مجتبی علوی فاضل ⁴ (گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
شهرام لک ⁵ (گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/11/02 تاریخ پذیرش : 1395/11/05 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: عملکرد دانه, اسید سالیسیلیک, پیش تیمار, واژگان کلیدی: لوبیا قرمز, نفتالیک استیک اسید,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی اثر پیش تیمارهای بذر با تنظیم کننده‌های رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد لاین‌های لوبیا قرمز، آزمایشی اسپیلت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش، تیمارها شامل سه سطح آبیاری (آبیاری پس از 60-55 ،85-80 و 115-110 میلیمتر تبخیر از تشتک) دو لاین لوبیا قرمز KS31169و D81083و پیش‌تیمار بذر شامل سالیسیلیک اسید و نفتالیک استیک اسید در چهار سطح 0P: شاهد، آب مقطر؛ 1P: (NAA) به‌میزان 5/0 mM/L؛ 2P: (SA)به‌میزان 7/0 mM/L ؛ 3P: ترکیب دو تنظیم‌کننده (NAA+SA) به نسبت 5/0 و 7/0 mM/L بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده و اثر متقابل ژنوتیپ و پیش تیمار تنظیم کننده‌های رشد بر تمامی صفات مورد بررسی به جزء صفات شاخص برداشت و طول غلاف اثرمعنی‌داری داشتند. بیشترین وزن صد دانه(44گرم) و عملکرد بیولوژیک (88/14715 کیلو گرم در هکتار) در کاربرد پیش‌تیمار نفتالیک استیک اسید در شرایط آبیاری پس از 85-80 میلیمتر تبخیر در لاین KS3116مشاهده شد. با کاربرد پیش‌تیمارهای نفتالیک استیک اسید و سالیسیلیک اسید در شرایط اعمال تیمارهای تنش خشکی عملکرد دانه (16/3454 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. نتایج رگرسیون گام به گام عملکرد و صفات وابسته نشان داد که %88 تغییرات عملکرد دانه به وسیله عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعدا دانه در غلاف و وزن صد دانه تبیین شد. بطور کلی می‌توان نتیجه گرفت پیش‌تیمار بذر به صورت مستقیم و غیر مستقیم با تاثیر بر برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه در بهبود و توسعه عملکرد در شرایط تنش خشکی موثر بود.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of seed priming with growth regulators on yield and yield components of red bean lines this research was conducted as spilt factorial in RCBD design with three replications. The treatment consists of three levels of irrigation (after evaporation of 60-55, 85-80 and 115-110 mm) two lines of red beans ( KS31169 ,D81083) and seed priming including salicylic acid and naphthalene acetic acid at four levels (P0:control, distilled water; P1: 0.5 m mol L-1 NAA; P2: 0.7 m mol L-1 SA; P3: combination of SA and NAA at rates of 0.5 and 0.7 m mol L-1). The results showed that the simple effects and the interactive effects of genotype × seed priming with on all the studied traits were significant except for the harvest index and pod length. Maximum 100-seed weight of (44 g) and biological yield of (14715.88 kg h-1 ) were achieved in the KS31169 line through the use of (NAA), under irrigation after 80-85 mm evaporation. The seed yield of (3454.16 kg h-1) were observed through the use of (NAA) and (SA) pretreatments for drought stress treatment. The results of stepwise regression of yield and the related traits 88 % of grain yield changes was explained by biological yield, grain yield, harvest index, number of seeds per pod and seed weight. Generally, it can be concluded that seed pretreatment can help improve and develop the yield under drought stress, directly and indirectly by affecting the morphological and physiological properties of plants.