جهت مطالعه توسعه کارست با استفاده از ویژگیهای هیدرولوژیکی و هیدروشیمی چشمهها حوضه روئین انتخاب و تعداد 19 دهنه چشمه در منطفه مطالعاتی مورد شناسایی قرار گرفت. سپس به محاسبه و تحلیل پارامترهایی نظیر دبی و هیدروگراف چشمهها، ضریب فرود(α)، حجم ذخیره دینامیکی(V)، ضری چکیده کامل
جهت مطالعه توسعه کارست با استفاده از ویژگیهای هیدرولوژیکی و هیدروشیمی چشمهها حوضه روئین انتخاب و تعداد 19 دهنه چشمه در منطفه مطالعاتی مورد شناسایی قرار گرفت. سپس به محاسبه و تحلیل پارامترهایی نظیر دبی و هیدروگراف چشمهها، ضریب فرود(α)، حجم ذخیره دینامیکی(V)، ضریب خشکیدگی یا زمان مرگ چشمهها(t0)، ترسیم نمودار پایپر، نسبت کلسیم به منیزیم، اندیس اشباع، ، تعیین جنس سنگ مخزن و بررسی ژئومورفولوژی کارست حوضه مطالعاتی پرداخته شد. هیدروگراف چشمهها در حوضه مطالعاتی نشان از زمان تاخیر بین پیک بارندگی و پیک دبی در چشمهها دارد که در آن دبی حداکثر چشمه با تاخیری حدود دو یا سه ماه به حداکثر خود میرسد. ضریب پایین فرود و حجم ذخیره دینامیک آبخوان نمایانگر توسعه پایین کارست میباشد. اندیس اشباع نشان میدهد که نمونههای آب چشمههای برداشت شده از منطقه مورد مطالعه همگی حالت اشباع و فوق اشباع میباشد. ترسیم نمودار پایپر در منطقه مطالعاتی نشان داد که اغلب چشمهها دارای تیپ بیکربناته– کلسیک- منیزیک میباشند. بر اساس شاخص نسبت Ca به Mg دارای سفره تغذیه آبخوان دولومیتی میباشند. بررسی تعیین جنس سنگ مخزن در منطقه نشان داد، جنس سنگ مخزن در منطقه از نوع دولومیت و دولومیت آهکی بوده و بررسی ژئوموفولوژی و مشاهدات میدانی در سطح منطقه نشان داد که اشکال کارست پیشرفته نظیر پولیه و غار بزرگ در منطقه وجود ندارد. با توجه به مطالعات انجام شده میتوان گفت سیستم کارستی منطقه از نوع تکامل نیافته بوده و اشکال ژئومورفولوژی کارستی زیادی در منطقه مشاهده نمیگردد.
پرونده مقاله
آبخوان کارستی در مناطق نیمهخشک نقش بسیار حیاتی در زندگی مردم دارد. از اینرو شناخت پتانسیل آلودگی آبخوانها و قابلیت آسیبپذیری آنها در بخشهای مختلف از اهمیت بسزایی برخوردار است. منطقه غرب ایران به دلیل گسترش رشته کوه اغلب کربناته زاگرس دارای آبخوانهای کارستی متعددی چکیده کامل
آبخوان کارستی در مناطق نیمهخشک نقش بسیار حیاتی در زندگی مردم دارد. از اینرو شناخت پتانسیل آلودگی آبخوانها و قابلیت آسیبپذیری آنها در بخشهای مختلف از اهمیت بسزایی برخوردار است. منطقه غرب ایران به دلیل گسترش رشته کوه اغلب کربناته زاگرس دارای آبخوانهای کارستی متعددی است که ازنظر شرایط زیستمحیطی و فعالیتهای گسترده انسانی در معرض آلودگی قرار دارند. هدف پژوهش برآورد میزان و تهیه نقشه آسیبپذیری آبخوان کارستی دشت الشتر واقع در استان لرستان در برابر انتشار آلودگی با مدل کپ (COP) است. این مد ل با استفاده از سه عامل، لایهپوشاننده (O)، غلظتجریان(C)و رژیمبارش (P) به ارزیابی آسیبپذیری منابع آب کارست در برابر آلودگی میپردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد که به ترتیب 14/19، 76/28، 01/35 و 09/17 درصد از مساحت منطقه در پهنه آسیبپذیری خیلی کم، کم، متوسط و بالا واقع شده که حاکی از آسیبپذیری تقریباً پایین این آبخوان کارستی نسبت به آلودگی است. یافتههای پژوهش نشاندهنده این امر است که به ترتیب اهمیت عامل لایه پوشاننده، عامل رژیم بارش و عامل غلظت جریان در آلودگی آبخوان الشتر نقش دارند. به دلیل وسعت کم کارستهای کاملاً توسعهیافته و شیب زیاد مناطق دارای کارست توسعهیافته، نقش عامل غلظت جریان در آلایندگی آبخوان الشتر کمتر است و به علت روند خشکسالیهای دهههای اخیر و نیز تغییر نوع بارش از برف به باران رگباری که آب ماندگاری و درنتیجه نفوذ کمتری را در حوضه کارستی الشتر دارد، از اهمیت رژیم بارشی در آسیبپذیری آبخوان الشتر کاسته است. در نهایت عامل لایه پوشاننده به دلیل نفوذپذیری بالای دشت آبرفتی الشتر زمینه آلودگی آبخوان را فراهم کرده است. بهطورکلی در منطقه موردمطالعه به ترتیب C،P و O بیشترین نقش را در میزان آسیبپذیری منطقه دارا میباشند.
پرونده مقاله