تاثیر تغییر اقلیم بر پراکنش رطوبت ویژه در سواحل شمالی خلیج فارس

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

طیبه دهقانی ¹ (دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
محمد سلیقه ² (دانشیار آب و هواشناسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
بهلول علیجانی ³ (استاد آب و هواشناسی و مدیر قطب علمی تحلیل فضایی مخاطرات محیطی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/05/04 تاریخ پذیرش : 1397/03/09 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: رطوبت ویژه, سواحل شمالی خلیج فارس, تغییراقلیم, آزمون من کندال,

چکیده مقاله :

امروزه با افزایش دما و کاهش بارش ناشی از تغییرات اقلیمی، بشر به دنبال راه هایی برای تأمین آب می باشد. یکی از راه های پیش، روی او استفاده از آب جو است.بدین منظور هدف این مقاله بررسی تغییراتی است که در توزیع رطوبت ویژهدر سواحل شمال خلیج فارس متأثر از تغییر اقلیم رخ داده است. داده ها از پایگاه NCEP/NCAR با رزولوشن فضایی 5/2 درجه قوسی طی دوره آماری 1950 تا 2016 استخراج گردید. نتایج بیانگر آن بود که رطوبت ویژه روند افزایش معنی دار سالیانه با شیب 02/0 گرم برای ماه فوریه و 017/0 گرم در سال برای ماه جولای داشته است. میانگین فضایی رطوبت منطقه در هر دو ماه بالاتر رفته است و توزیع فضایی رطوبت ویژه در سطح منطقه به سمت توزیع همگون تر، تمرکز یافتهو تصادفی تر میل کرده است. این رفتار زمانی مکانی رطوبت ویژه در واقع میتواند در پاسخ به افزایش دمای عمومی منطقه رخ داده باشد و میتوان آن را به عنوان نمایه تغییر اقلیم در منطقه مدنظر قرار داد.

چکیده انگلیسی:

امروزه با افزایش دما و کاهش بارش ناشی از تغییرات اقلیمی، بشر به دنبال راه هایی برای تأمین آب می باشد. یکی از راه های پیش، روی او استفاده از آب جو است.بدین منظور هدف این مقاله بررسی تغییراتی است که در توزیع رطوبت ویژهدر سواحل شمال خلیج فارس متأثر از تغییر اقلیم رخ داده است. داده ها از پایگاه NCEP/NCAR با رزولوشن فضایی 5/2 درجه قوسی طی دوره آماری 1950 تا 2016 استخراج گردید. نتایج بیانگر آن بود که رطوبت ویژه روند افزایش معنی دار سالیانه با شیب 02/0 گرم برای ماه فوریه و 017/0 گرم در سال برای ماه جولای داشته است. میانگین فضایی رطوبت منطقه در هر دو ماه بالاتر رفته است و توزیع فضایی رطوبت ویژه در سطح منطقه به سمت توزیع همگون­تر، تمرکز یافتهو تصادفی­تر میل کرده است. این رفتار زمانی مکانی رطوبت ویژه در واقع میتواند در پاسخ به افزایش دمای عمومی منطقه رخ داده باشد و میتوان آن را به عنوان نمایه تغییر اقلیم در منطقه مدنظر قرار داد.

منابع و مأخذ:

1. بابائیان، ایمان. زهرا نجفی و محمد حبیبی نوخندان و حامد ادب و شراره ملبوسی و  فاطمه عباسی. 1387. ارزیابی تغییر اقلیم در دوره آماری 2039 تا 2010 میلادی با استفاده از ریز مقیاس نمایی داده های مدل گردش عمومی جو ECHO-G. جغرافیا و توسعه، 16: 152 تا 135

2. خسروی، محمود. محمد سلیقه و بهروز صباغی. 1390. تأثیر دمای سطح دریای عمان بر بارش فصول پاییز و زمستان سواحل جنوب شرقی ایران. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، سال 16، شماره 37: 58-81 .

3. خوشحال، جواد. محمود خسروی و حمید نظری پور. 1388. شناسایی منشأ و مسیر رطوبت بارشهای فوق سنگین استان بوشهر. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 16: 7-28.

4. دانش کار آراسته، پیمان. علیرضا شکوهی. 1387. در جستجوی اثرات تغییر اقلیم بر شرایط آب و هوایی و منابع آبهای سطحی ایران. سومین کنفرانس مدیریت منابع آب.

5. عزیزی، قاسم. علی اکبر شمسی پور و داریوش یاراحمدی. 1387. بازیابی تغییر اقلیم در نیمه غربی کشور با استفاده از تحلیل های آماری چند متغیره. پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 66: 35-19.

6. علیجانی، بهلول. محمدرضا کاویانی. 1385. مبانی آب و هواشناسی. تهران، انتشاراتسمت.

7. قالهری، فلاح. غلام عباسی و  مهدی اسدی و عباسعلی رودباری. 1394. تحلیل فضایی پراکنش رطوبت در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شمارة 4: 637-650

8- Abrahimi, H. Alizadeh, A. and Javanmard, S. 2004. Investigation of temperature change in Mashhad plain as the index of climate change in region, Geographical research, 4: 5-18

9- Alison, L.K. Richard, and S.R. Nicholas, 2004. RCM rainfall for UK flood frequency estimation II, Climate changer results, J, Hydrol. 318: 163-172

10- Alizadeh, A. and KAMALI, k. 2002. The impact of climate chamge on the increase consumption of water in agriculture on the Mashhad plain, Geographical reserch 65-66: 189-201

11- Cutforth, H.W. Woodwing, B.G. McCokey, R.J. Smith, D.G. Jefferson, P.G. and Akinrwmy, O.O. 1999. Climate Change in the semiarid prairie of southwestern Saskatchewan, Late winter-early spring, J, Plant.Sci 79:343-353

12- Ferrise, R. Moriondo, M. and Binidi, M. 2009. Climate change and projected impacts in agricultyre an example on MediterraneanCrops, Geoghysical Reserch Abstracts, Vol(11)EGU2009-7229

13- Gellen, D. and E. Roulin, 1998. Stream flow response of Belgian to IPCC climate change scenarios, J, Hydrol, 210:242-258

 

14- Ghorbanizadeh, Kharazi, H. Sadeghi, H. Saghian, B. and porhemmat, J. 2009. The investigation of climate change impacts, Journal of watershed Management Science, 9: 45-50

15- Gunn Persson, L. Graham. P. and  Andereasson, J. 2004. Impact of climate change effects effects on sea level rise in combination, SE 601 76Norrkoping, Sweden

16- Hegerl, G.  Zwiers, F.  Braconnot, P.  Gillet, N.  Luo, Y.  Marengo, J and Stott, P. 2011. Understanding and attributing climate change.

 

17- Hulme, M. 1996. Climate change within the period of meteorological records(pp. 88-102), UK: OxfordUniversity Press Oxford.

18- Jung, II.W. and H. Change,  2010. Assessment of future ruture trends under multiple climate change scenarios in the Willamette River Basin, Oregon. USA, Journal of Hydrologh

19- Khalili Aghdam, N. Mosaedi, A. and Latifi, N. 2009. Investigation of climate change im oromieh,  journal of water and soil conservation, 4:141-151

20- Payne, J.T. Wood, A.W. Hamlet,  A.F.  Palmer, R.N. and Lettenmaier, D.P. 2002. Mitigating the effect of climate change on thewater, Join Institute for the study of the Atmosphere, NA17RJ1232

21- Poormohamadi, S.  M.T. Dastorani, S.A.M. Cheraghi and M.H. Mokhtarin. 2008. Derermination of most important climaticfactor effecting evapotranspiration using multi-varible regression analysis, University of kerman, 56 pp. (In persian)

22- Remrova, M. and B.M. Cislerova, 2010. Analysis of climate change effects on evapotranspiration in the watershed uhlirska in the jizera mountains, Journal of soil and water restearch, 5(1): 28-38

23- Rodriguez Diaz, J.A. Weather head, J.W. Knox, E. Camacho, 2007. Climate change impacts on irrigation waterrequirementsin the Guadalquivir river basin in spain Reg Environ change, 7:149-159

24- Zhang, Shifeng, Hua, Dong, Meng, Xiujing and Zhang, Yongyong, 2011. Climate change and its driving effect on the runoff in the, Three-River

25- Zhao, C. Wang, W and Xing, W. 2012. Regional Analysis of Extreme
Temperature Indices for the Haihe River Basin, from 1960 to 2009.
International Conference on Modern Hydraulic Engineering, 28: 604-607