تأثیر نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی (مورد مطالعه: شرکت گلستان)

محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابی

آرزو تقی زاده ¹ , آصف کریمی ²

1 - کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت کسب و کار، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/08/24 تاریخ پذیرش : 1399/01/20 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: بهره‌برداری درونی, موفقیت توسعه محصول جدید, اکتشاف درونی, بهره‌برداری بیرونی, اکتشاف بیرونی, نوآوری باز,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی است که بر مبنای هدف و یک پژوهش توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را 320 نفر از مدیران و کارکنان شرکت گلستان تشکیل می‌دهند که با کمک جدول کرجسی و مورگان، تعداد 185 نفر از آنان با بکارگیری روش نمونه‌گیری انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ای پژوهشگر ساخته استفاده شد. در این پژوهش سنجش روایی به دو روش اعتبار محتوایی و اعتبار عاملی صورت گرفت. برای سنجش پایایی نیز یک مرحله پیش آزمون انجام شد و از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید. داده‌ها، با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و نرم‌افزارهای LIZREL, SPSS تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج به دست آمده، نوآوری باز و همه ابعاد آن از لحاظ آماری بر موفقیت توسعه محصول جدید، دارای اثر مثبت و معنادار است.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this study is to investigate the influence of open innovation on success of new product development in food industry that is based on purpose and is an applied descriptive study. The statistical population of this research included 320 managers and staffs of Golestan Company. According to Krejcy and Morgan table a sample size of 185 was selected by using the sampling method. A questionnaire was used to collect data. In this study both content validity and factor validity were established. A pilot study was conducted to establish reliability of the instrument by Cronbach's alpha. The collecting data were analyzed by the description and inferential statistic methods using SPSS and LIZREL software. According to the results open innovation and all its dimensions has a positive and significant impact on success of new product development.

منابع و مأخذ:

خمسه، ع.، سرافراز، ع. و سرافراز، د. (1387). "ضرورت پرداختن به توسعه محصولات جدید و نقش نوآوری، R&D و تکنولوژی درآن"، سومین کنفرانس مدیریت تکنولوژی، تهران، انجمن مدیریت تکنولوژی ایران.

 

دلاوری، م.، صبحیه، م.ح.، آراستی، م.ر.، طبائیان، س.ک. و حسنقلی‌پور، ط. (1394). "شناسایی قابلیت‌های مدیریت طرح‌های توسعه محصول جدید در فضای نوآوری باز مطالعه موردی: صنعت فضایی"، چهارمین کنفرانس بین‌المللی و هشتمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری، جزیره کیش، انجمن مدیریت فناوری ایران.

 

دهقانی پوده، ح.، اخوان، پ. و حسینی سرخوش، س.م. (1392). "افزایش موفقیت توسعه محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوری باز (مطالعه موردی در یک سازمان پژوهشی)"، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری، دوره 2، شماره 2، صص. 45-68.

 

عرب‌شاهی،غ.ع. و زعفرانیان، ر. (1390). "تأثیر نوآوری باز بر رفتار زنجیره تأمین در صنعت گاز"، پانزدهمین همایش بین‌المللی نفت و گاز، تهران، مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی.

 

جعفری پستکی، ن.، ابراهیم‌پور ازبری، م. و اکبری، م. (1396). "ارائه چارچوب مفهومی از توسعه مشترک محصول در سازمان‌های دانش بنیان بر مبنای نوآوری باز و پویایی محیطی، فصلنامه رشد فناوری، دوره 14، شماره 53، صص. 9-17.

 

Barbaroux, P. (2011). “Open Innovation Capabilities: insights from a historical case study” French Air Force Academy (EOAA)”, Management of Defence Organisations Research Team.

 

Chesbrough, H. (2006). “Open Business Models: How to Thrive in the New Innovation Landscape”, Boston: Harvard Business School Press.

 

Chesbrough, H. (2003). “Open Innovation: The New Imperative for Creating and Profiting from Technology”, Boston: Harvard Business School Press.

 

Chesbrough, H., Vanhaverbeke, W. & West, J. (2006). “Open Innovation: Researching A New Paradigm”, Oxford: Oxford University Press.

 

Chiaroni, D., Chiesa, V. & Frattini, F. (2011). “The Open Innovation Journey: How Firms Dynamically Implement the Emerging Innovation Management Paradigm”, Technovation, Vol. 31(1), PP. 34-43.

 

Chih-Wei, C., Mike, R. & Felix T, M. (2012). “Consumer Innovativeness Influence on Really New Product Adoption”, Australasian Marketing Journal, Vol. 20(3). PP. 211-217.

 

Robert G, C. (2019). “The drivers of success in new-product development”, Industrial Marketing Management, Vol. 76, PP. 36-47.

 

Jun, J., Min, G. & Zhengyi, Z. (2019). “Selective Adoption of Open Innovation for New Product Development in High-Tech SMEs in Emerging Economies”, IEEE Transactions on Engineering Management, PP. 1-9.

Howley, M. (2002). “The role of consultancies in new product development” Journal of Product & Brand Management, Vol. 11(7), PP. 447-458.

 

Liping, Y., Yunlong, D. & Trianting, F. (2020). “Innovation Performance of New Products in China's high technology Industry”, International Journal of Production Economics, Vol. 219, PP. 204-215.

 

Littler, D., Leverick, F. & Bruce, M. (1995). “Factors Affecting the Process of Collaborative Product Development: A Study of UK Manufacturers of Information and Communications Technology Products”, Journal of Product Innovation Management, Vol. 12(1), PP. 16-32.

 

Mazzola, E., Bruccoleri, M. & Perrone, G. (2012). “The Effect of Inbound, Outbound and Coupled Innovation on Performance”, International Journal of Innovation Management, Vol. 16(6), PP. 1-27.

 

Nieto, M.J. & Santamaria, L. (2007). “The Importance of Diverse Collaborative Networks for the Novelty of Product Innovation”, Technovation, Vol. 27(6-7), PP. 367-377.

 

Pasquale, D.V., Alberto D.M., Antonio, M.P., Umberto, P. & Salvatore, P. (2018). “Big data for open innovation in SMEs and large corporations: Trends, opportunities, and challenges”, Creativity and Innovation Management, Vol. 27(1), PP. 6-22.

 

Romana, R., Dietfried, G., Elke, P.V. & Rupert J, B. (2019). “Open innovation and its effects on economic and sustainability innovation performance”, Journal of Innovation & Knowledge, Vol. 4(4), PP. 226-233.

 

Ulrich, K.T. & Eppinger, S.D. (2004). “Product Design and Development”, Third Edition, New York: McGraw-Hill, P. 2.

متن کامل:



 

 

 

تاثیر نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی

(مورد مطالعه: شرکت گلستان)

 

 

The Impact of Open Innovation on Success of New Product Development in Food Industry (Case Study: Golestan Company)

 

 

آرزو تقی زاده ¹،آصف کریمی²*

1.کارشناس ارشد رشته مدیریت کارآفرینی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

2. استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، ایران*

 

Arezou Taghizadeh , Asef Karimi

1. MSc.of entrepreneurship management, Management and Economic Faculty, Science and Research branch, Tehran Islamic azad University, Iran

2. Assistant Prof. of Management and Accounting Faculty, Pardis Farabi, Tehran University, Iran

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی است که بر مبنای هدف و یک پژوهش توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را 320 نفر از مدیران و کارکنان شرکت گلستان تشکیل می دهند که با کمک جدول کرجسی و مورگان، تعداد 185 نفر از آنان با بکارگیری روش نمونه گیری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای پژوهشگر ساخته استفاده شد. در این پژوهش سنجش روایی به دو روش اعتبار محتوایی و اعتبار عاملی صورت گرفت. برای سنجش پایایی نیز یک مرحله پیش آزمون انجام شد و از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید. داده ها، با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزارهای LIZREL , SPSS تجزیه و تحلیل شد.  بر اساس نتایج به دست آمده، نوآوری باز و همه ابعاد آن از لحاظ آماری بر موفقیت توسعه محصول جدید، دارای اثر مثبت و معنادار است.

 

کلید واژگان: نوآوری باز، اکتشاف درونی، اکتشاف بیرونی، بهره برداری درونی، بهره برداری بیرونی، موفقیت توسعه محصول جدید

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

امروزه پیشرفت فناوری، رقابتی شدن هرچه بیشتر سازمان ها، پیدایش علوم و تجهیزات جدید تولیدی، تغییرات اساسی در نیازها و سلایق مشتریان و غیره، تولید محصولات جدید را با چالش های جدید روبه رو کرده است (رادفر و همکاران، 1388). کسب مزیت رقابتی برای هر شرکتی حائز اهمیت است؛ اما برای شرکت های فعال در صنایع غذایی به دلیل تعدد رقبای فعال داخلی و خارجی و همچنین اهمیت استراتژیک غذا در عرصه روابط بین المللی، اهمیت دوچندانی دارد. در گذشته اغلب شرکت های صنعتی در بهره برداری از تکنولوژی داخلی تمرکز داشتند و به نوعی بهره برداری از تکنولوژی خارجی را نادیده می گرفتند. این در حالی است که دوره پارادایم سنتی مدیریت پژوهش و توسعه در بسیاری از صنایع پایان یافته است. شرکت هایی که متکی بر تحقیق و توسعه درونی باشند، نمی توانند وضعیت پایدار ایجاد کنند. در رویکرد نوین به جای نادیده گرفتن انتشار دانش، باید از آن بهره گرفت. یکی از عواملی که می تواند در توسعه مشترک برای به دست آوردن ایده و دانش مکمل موثر باشد، نوآوری باز در سازمان است که با ایجاد قابلیت های کشف و بهره برداری از فناوری خارجی موجب توسعه هرچه بهتر محصولات و زمینه ساز نوآوری در محصولات می گردد (محسن اکبری و همکاران،1396) .

       نوآوری باز، مدلی است که گروه های همفکر را گرد هم می آورد. از نظر چسبرو و همکاران، (2006)، نوآوری باز، عبارت است از " استفاده هدفمند از جریان های ورودی و خروجی دانش جهت شتابدهی به نوآوری درونی و سپس توسعه بازارها برای استفاده بیرونی از نوآوری". شرکت هایی که فرآیند نوآوری باز را با برعهده گرفتن دانش از محیط خارجی و استفاده سایر شرکت ها برای تجاری سازی ارائه می دهند، نسبت به شرکت هایی که تنها بر منابع داخلی سازمان تمرکز می کنند، سودآورتر خواهند بود (بارباروکس، 2011). با توجه به مطالب بیان شده، هدف اصلی این مقاله، بررسی تاثیر نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی است و پرسش اصلی این پژوهش این است که نوآوری باز چه تاثیری بر توسعه محصول جدید در صنعت غذایی در شرکت گلستان دارد؟

 

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

افزایش و پیچیدگی های محصولات و خدمات و در نتیجه تغییرات سریع تقاضای بازار یا افزایش فشار از سوی گروه های جامعه، شرکت ها را به سوی فعالیت های جدید سوق می دهد تا بتوانند مزیت های رقابتی خود را حفظ نمایند. (رومانا راتر و همکاران، 2018). سازمان ها به منظور تضمین موفقیت خود در توسعه محصولات جدید، افزون بر تحقیق و توسعه درونی، نیازمند توسعه همکاری های خود با شرکای بیرونی هستند. امروزه شرکت ها می توانند از طریق نوآوری باز به ایده های داخلی و خارجی دست یابند. بنابراین، به کارگیری نوآوری باز جهت افزایش توان رقابتی شرکت ها، موضوع مهمی تلقی می گردد. از سوی دیگر، صنعت غذایی بخش مهمی از اقتصاد کشور را تشکیل می دهد. افزایش بالا و سریع تقاضا در این صنعت، نشانگر کشش آن در بازار مصرف است و باعث شده میزان رقابت در میان سازمان های تولیدی در صنعت غذایی، روز به روز افزایش یابد. از طرفی، درصد بالایی از پروژه های توسعه محصول با شکست مواجه می شوند. بنابراین، حفظ مزیت رقابتی در بازارهای امروز، پیچیده تر شده است. در صنعت غذایی نیز مانند سایر صنایع، شرکت ها به دنبال دستیابی به کاهش زمان توسعه مشتریان، بهبود کیفیت و کاهش هزینه محصولات جدید هستند. چرخه عمر کوتاه محصولات، تغییر در نیازهای مشتریان و تغییر قوانین، باعث شده است که شرکت ها هم زمان در دو بعد نوآوری باز و توسعه محصول جدید به فعالیت بپردازند. در این مقاله، به بررسی رابطه این دو مؤلفه با هم پرداخته می شود.

 

 

توسعه محصول جدید

توسعه محصول جدید، مجموعه ای از فعالیت هاست که با درک فرصت های بازار شروع می شوند و با ایجاد، فروش و تحویل یک محصول به پایان می رسند(اولریچ و اپینگر، 2004). مقصود از توسعه محصول، اجرای یکی از استراتژی هایی است که در اجرای آن شرکت می کوشد از طریق بهبود بخشیدن یا اصلاح محصولات و خدمات کنونی، به میزان فروش بیفزاید. معمولا اصلاح محصول، مستلزم هزینه های بسیار زیاد تحقیق و توسعه می شود. توسعه محصول جدید، همواره موفقیت آمیز نبوده و فرآیندی پر مخاطره محسوب می گردد. شناسایی عوامل مؤثر در موفقیت محصول جدید، یک دغدغه مهم مدیریتی است، زیرا موفقیت محصولات جدید، نه تنها یک منبع عمده برای بهبود عملکرد مالی و بازار می باشد، بلکه ممکن است سازمان را متوجه فرصت های کسب و کار کشف نشده در گذشته نماید ( مک نالی، 2011). بنابراین بررسی نقش توسعه نوآوری باز در موفقیت توسعه محصول جدید، آموزه های مفیدی را برای پژوهشگران و مدیران در حوزه مدیریت نوآوری در بر خواهد داشت.

 

نوآوری باز

نوآوری باز الگویی مبتنی بر این فرض است که اگر شرکت ها به دنبال ارتقای سطح فن آوری خود هستند، می توانند و می بایست از ایده های فن آورانه خارجی همانند ایده های داخلی بهره برده و از راه های داخلی و خارجی متنوع به سمت و سوی بازار استفاده کنند (چسبرو و کروسر، 2006). در دنیای امروزی، توان سازگاری و اداره کردن تغییرات، عنصر اصلی موفقیت و بقای هر سازمان است و کسب این توانایی ها خود، مستلزم توجه سازمان ها به خلاقیت و نوآوری افراد است. افزایش خلاقیت در سازمان ها می تواند به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات، کاهش هزینه ها، جلوگیری از اتلاف منابع، افزایش رقابت، افزایش کارایی و بهره وری، ایجاد انگیزش و رضایت شغلی منجر شود (رانگ، 2003). در الگوی نوآوری باز، شرکت ها می توانند علاوه بر به اشتراک گرفتن دانش بیرونی، ایده های درونی را نیز به اشتراک گذاشته و خدمات و محصولات جدیدی را به بازار ارائه نمایند. ( پاسکال دل وکیو، 2017). مفهوم نوآوری باز در ابتدا توسط هنری چسبرو معرفی شد. به بیان چسبرو (2003)، نوآوری باز در استفاده هدفمند از جریان های داخلی و خارجی دانش برای افزایش سرعت نوآوری داخلی و گسترش بازار برای استفاده خارجی از نوآوری تعریف شده است. بنابراین نوآوری باز، یک پارادایم است که در آن یک شرکت می تواند از یک ایده خارجی و همچنین یک ایده داخلی استفاده کند. بر خلاف تصور غالب که نوآوری باز را یک جریان یک سویه تصور می کنند که در آن ایده های نوآورانه از بیرون به درون سازمان جاری می گردند، این مفهوم جریان داشتن دانش و فناوری به بیرون از سازمان را نیز شامل می گردد. شکل کامل نوآوری باز، زمانی اتفاق می افتد که این دو جریان به صورت توامان اتفاق افتند.

      فرآیند بیرون به درون: غنی ساختن دانش سازمان از طریق بهره گیری از منابع بیرونی دانش مرتبط با تامین کنندگان، مشتریان، رقبا و دانشگاه ها. این فرآیند می تواند از طریق شناسایی و جذب منابع بیرونی ایده ها، میزان نوآوری سازمان را ارتقا دهد ( لتل و همکاران، پیلر و والچر، 2006).

فرآیند درون به بیرون: این فرآیند به کسب سود از طریق روانه کردن ایده های درونی به بازارها، فروختن مالکیت فکری و تجاری سازی فن آوری ها از طریق انتقال ایده به محیط خارجی اشاره دارد. شرکت هایی که فرآیند درون به بیرون را به کار می گیرند بر بیرونی ساختن دانش درونی به منظور تجاری سازی سریع تر ایده ها تمرکز دارند (انکل و گاسمن، 2006).

 

 

 

 

 

جدول 1. خلاصه پژوهش های کلیدی در زمینه تاثیر نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول

 

پژوهشگر (سال انجام تحقیق)	عنوان پژوهش	خلاصه یافته ها
هولی (2002)	نقش مشاوره در توسعه محصول جدید	بر اساس نتایج، شرکت های موفق در توسعه محصول جدید از مشورت بیرونی به ویژه مشاوران متخصص در فرآیند توسعه محصول جدید استفاده نموده اند.
نیتو و سانتاماریا (2007)	اهمیت شبکه های همکاری های متنوع برای نوآوری محصولات	یافته های پژوهش نشان داد، شبکه همکاری های فناورانه، اتحادهای تحقیق و توسعه و تولید با دیگران، اهمیت حیاتی در دستیابی به میزان بالاتری از بداعت در نوآوری محصول دارند.
عباس خمسه و همکاران (1387)	ضرورت پرداختن به توسعه محصولات جدید و نقش نوآوری و تکنولوژی در آن	نتایج به دست آمده نشان داد باید به ترکیب نوآوری از دو جنبه رادیکالی و تدریجی توجه گردد. در فرآیند توسعه محصول جدید توسعه و نوآوری نقش حیاتی دارد.
غلامعباس عربشاهی و رضا زعفرانیان (1390)	تاثیر نوآوری باز بر رفتار زنجیره تامین در صنعت گاز	با توجه به یافته ها، نوآوری باز، رفتار زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار می دهد و رابطه معناداری بین آن دو وجود دارد.
شیه و همکاران (2012)	اثر نوآوری مصرف کننده بر پذیرش محصول جدید	طبق نتایج که نوآوری مختص محیط نسبت به نوآوری مصرف کننده دارای تاثیر بیشتر در پذیرش اینگونه محصولات است.
مازولا و همکاران (2012)	ارتباط میان کارکردهای نوآوری باز، عملکرد نوآوری و عملکرد مالی	نتایج نشان داد فروش حق امتیاز، اثر مثبت معنادار بر عملکرد توسعه محصول جدید دارد.
حسین دهقانی پوده و همکاران (1392)	افزایش موفقیت توسعه محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوری باز	نتایج کسب شده نشان داد تمامی ابعاد نوآوری باز با موفقیت توسعه محصول جدید رابطه مثبت و معنادار دارد.
مهدی دلاوران و همکاران (1394)	شناسایی قابلیت های مدیریت طرح های توسعه محصول جدید در فضای نوآوری باز	با توجه به یافته های این پژوهش، شناسایی قابلیت ها بر توسعه محصول جدید،مؤثر است.
محسن اکبری و همکاران (1396)	ارائه چارچوب مفهومی از توسعه مشترک محصول در سازمان های دانش بنیان بر مبنای نوآوری باز و پویایی محیط	یکی از بهترین راه حل ها برای استفاده بهتر از دانش و اطلاعات برای تولید محصولات نوآورانه و جدید، استفاده از نوآوری است.
پاسکال دل وکیو و همکاران (2017)	داده های بزرگ برای نوآوری باز در شرکت های SME	شرکت ها می توانند علاوه بر به اشتراک گرقتن دانش بیرونی، ایده ها و یافته های درونی را نیز به اشتراک گذاشته و خدمات و محصولات جدیدی را به بازار ارائه نمایند.
رومانا راتر و همکاران (2018)	نوآوری باز و تاثیرات آن بر اقتصاد و پایداری	گرایش شرکت ها به سوی فعالیت های جدید در نتیجه تغییرات سریع تقاضا در بازار

 

با توجه به چارچوب مفهومی تحقیق، فرضیه اصلی پژوهش به شرح زیر است:

نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی تاثیر مثبت و معناداری دارد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نمودار 1. چارچوب مفهومی پژوهش

 

 

روش شناسی

 پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی و علی- ارتباطی است. جامعه آماری360 نفر ازکارکنان شرکت گلستان است. به دلیل کوچکی حجم جامعه، کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شد. نمونه‌‌ آماری بر اساس روش تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و کرجسی صورت گرفت و سپس از دو پرسشنامه نوآوری باز و توسعه محصول جدید استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارLISREL در حوزه مدل یابی معادلات ساختاری و روش تحلیل مسیر، استفاده شد. طبق جدول کرجسی و مورگان ۲۰۰ پرسشنامه به مدیران و کارکنان شرکت گلستان ارائه گردیدکه درنهایت ۱۸۵ نفر از آن­ها پرسشنامه­ها را تکمیل نموده و تمامی بخش­های تجزیه­ و ­تحلیل روی ۱۸۵ پرسشنامه انجام‌گرفت.سنجش روايي ابزار پژوهش به دو روش اعتبار محتوايي و اعتبار عاملي صورت گرفت. جهت بررسي اعتبار محتوایي ابزار پژوهش، پرسشنامه در اختيار تعدادی از اساتيد مديريت قرار داده شد و اقدامات اصلاحي در پرسشنامه با نظر نهايي استاد محترم راهنما صورت گرفت و پرسشنامه نهايي شد. جهت تعیین پایایی، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و  نتایج آن در جدول (2) بیان شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS نسخه 24 ضريب پايايي(آلفاي کرونباخ) و سپس از طریق نرم افزار LISREL محاسبه گرديد.

 

 

 

 

جدول 2. ضريب آلفاي کرونباخ گويه­هاي پرسشنامه

 

متغيرها	ابعاد	تعدادگويه­ها		ضریب آلفا
	اکتشاف درونی	5		۷۱۵/۰
نوآوری باز	اکتشاف بیرونی	5		۷۹۱/۰
	بهره برداری درونی	5		۷۶۲/۰
	بهره برداری بیرونی	5		۷۱۹/۰
توسعه محصول جدید	ایده یابی	6		۷۳۸/۰
	فرصت	7		۷۵۶/۰
	مفهوم سازی	6		۸۱۷/۰
	استراتژی بازاریابی	5		۹۱۵/۰
	تست بازار	5		۹۰۳/۰
	منابع	5		۸۲۹/۰
	تجاری سازی	5		۷۳۲/۰
جمع كل			59		۸۷/۰

 

	نوآوری باز	توسعه محصول جدید
ضریب آلفا	۷۶۴/۰	۷۹۳/۰

 

 

 

 

 

 

 

 

تجزیه و تحلیل داده ها

نتایج نشان داد 51 درصد افراد مورد مطالعه مرد و 49 درصد نیز زن بوده اند. اکثر افراد مورد مطالعه در طبقات سنی 30 تا 40 و بیشترین درصد سطح تحصیلات کارشناسی بوده است.

 

بررسی مدل های اندازه گیری متغیرهای پژوهش

مدل اندازه گیری نوآوری باز در صنعت غذایی در شرکت گلستان

دراین مرحله برای ارزیابی نقش چهار شاخص (اکتشاف درونی، اکتشاف بیرونی، بهره برداری درونی، بهره برداری بیرونی) بر موفقیت توسعه محصول جدید، از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده در جدول (3) مقادیر به دست آمده برای همه متغیرهای مورد مطالعه از 96/1 بزرگ تر است. در نتیجه روابط این متغیرها با عامل های مربوطه معنی دار شده است. به عبارت دیگر، یافته های این بخش نشان می دهد که همه نشانگرهای انتخابی برای سنجش موفقیت توسعه محصول جدید از دقت کافی برخوردار بوده اند. از این رو، شاخص های به کار گرفته شده با زیر بنای مبانی نظریه تحقیق، تطابق قابل قبولی را نشان می دهند.

جدول 3. بارهای عاملی نشانگرها و شاخص های نوآوری باز در قالب مدل اندازه گیری

 

شاخص	نماد در مدل	پارامتر برآورده شده	T
	IN 1	0/57	­___
اکتشاف درونی	IN 2	0/72	7/15
	IN 3	0/73	7/18
	IN 4	0/77	7/42
	IN 5	0/82	7/ 68
	IN 6	0/75	___
اکتشاف بیرونی	IN 7	0/80	10/41
	IN 8	0/78	10/17
	IN 9	0/74	9/68
	IN 10	0/60	8/63
	IN 11	0/67	___
بهره برداری درونی	IN 12	0/75	8/71
	IN 13	0/69	8/08
	IN 14	0/78	8/91
	IN 15	0/74	8/58
	IN 16	0/68	___
بهره برداری بیرونی	IN 17	0/84	9/03
	IN 18	0/55	6/57
	IN 19	0/77	8/68
	IN 20	0/28	3/50

 

در جدول (4) رتبه بندی اثر شاخص های مرتبه اول، در تشکیل سازه مرتبه دوم، همراه با مقدار t و بارهای عاملی هر یک از عامل ها (مقادیر ضریب گاما) نشان داده شده است. مقادیر ضریب گاما می توانند شدت رابطه بین عامل های مرتبه اول و عامل مرتبه دوم را نشان دهند. در این تحقیق، بر اساس داده های میدانی در میان چهار شاخص بررسی شده، شاخص اکتشاف بیرونی (81 .0= λ) به عنوان قوی ترین شاخص مرتبط با موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی شناسایی شده است.

 

جدول 4. رتبه بندی اثر شاخص های مرتبه اول در تشکیل سازه مرتبه دوم بر اساس بار عاملی

 

رتبه	شاخص های مرتبه اول	λ			T	sig
1	اکتشاف درونی	0/37			3/73	0/000
2	اکتشاف بیرونی	0/81			7/40	0/000
3	بهره برداری درونی	0/79			6/83	0/000
4	بهره برداری بیرونی	0/46			4/71	0/000

 

همچنین با توجه به شاخص های برازندگی که در جدول (5) نشان داده شده است، می توان بیان کرد که مدل اندازه گیری نوآوری باز نمودار شماره 2، به منظور برازش روابط بین شاخص ها و نشانگرهای مربوط به آن ها معتبر و قابل قبول می باشد.

 

 

جدول 5. شاخص های برازش مدل اندازه گیری نوآوری باز

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شاخص­ها	GFI	RFI	IFI	CFI	NFI	NNFI	RMSEA
معیار	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	10/0>	بین 0 تا 3
مشاهده شده	90/0	92/0	97/0	97/0	96/0	98/0	۰65/۰	77/1

0.67

0.57

IN 1

IN 2

0.48

 

0.73

0.72

0.47

IN 3

 

0.77

0.82

0.32

IN 4

IN 5

0.41

 

0.75

0.44

IN 6

 

0.37

0.80

0.39

IN 8

0.36

IN 7

 

0.78

0.74

0.66

0.45

IN 9

 

0.56

00.002121

0.81

0.55

IN 11

IN 10

 

0.67

1.00

0.75

0.43

IN 12

 

0.40

0.79

0.69

0.78

0.53

IN 14

IN 13

 

0.74

0.45

IN 15

 

0.68

0.46

IN 17

0.54

IN 16

 

0.30

0.55

0.84

IN 18

0.70

 

0.77

0.28

                

0.92

0.41

IN 20

IN 19

 

Chi – Square = 293. 91, df =166, P – value = 0. 0000 ,  RMSEA = 0. 065

نمودار 2. مدل اندازه گیری برازش یافته نوآوری باز

 

مدل اندازه گیری توسعه محصول جدید

در این مرحله برای ارزیابی نقش هفت شاخص (ایده یابی، فرصت، مفهوم سازی، استراتژی بازاریابی، تست بازار، منابع، تجاری سازی) در شکل گیری توسعه محصول جدید، به دلیل نوع آثار علی در مدل انتزاعی تحقیق، از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم استفاده شد. نتایج به دست آمده از این بخش در جدول (6) نشان داده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، تمامی نشانگرهای انتخابی برای سنجش سازه توسعه محصول جدید در صنعت غذایی، دقت لازم و کافی را داشته و با زیر بنای نظریه تحقیق، تطابق قابل قبولی را نشان می دهند.

 

 

جدول 6. بارهای عاملی نشانگرها و شاخص های توسعه محصول جدید در قالب مدل اندازه گیری

شاخص	نماد در مدل	پارامتر برآورده شده	T
	Q1	0/93	26/15
	Q2	0/95	26/72
ایده یابی	Q3	0/95	26/96
	Q4	0/81	16/56
	Q5	0/84	17/97
	Q6	0/35	4/ 90
	Q7	0/87	17/20
	Q8	0/77	13/51
فرصت	Q9	0/86	16/75
	Q10	0/87	17/20
	Q11	0/81	14/84
	Q12	0/86	16/80
	Q13	0/83	15/55
	Q14	0/53	8/71
	Q15	0/77	13/89
	Q16	0/84	16/54
مفهوم سازی	Q17	0/80	15/12
	Q18	0/85	16/85
	Q19	0/82	15/71
	Q20	0/65	10/23
	Q21	0/88	17/98
استراتژی بازاریابی	Q22	0/80	14/71
	Q23	0/86	16/79
	Q24	0/87	17/17
	Q25	0/63	12/33
	Q26	0/86	17/19
	Q27	0/85	16/95
تست بازار	Q28	0/91	19/77
	Q29	0/89	18/67
	Q30	0/91	16/82
	Q31	0/85	14/49
	Q32	0/19	2/45
منابع	Q33	0/15	3/15
	Q34	0/11	3/10
	Q35	0/78	11/21
	Q36	0/83	13/53
تجاری سازی	Q37	0/90	15/62
	Q38	0/94	16/60
	Q39	0/94	16/65

 

بر اساس مقادیر ضریب گامای به دست آمده در جدول (7)، از بین 7 شاخص مطالعه شده شاخص مفهوم سازی به عنوان قویترین شاخص (99. 0 = λ) مرتبط با نوآوری باز در صنعت غذایی شناخته شده است. 

 

جدول 7. رتبه بندی اثر شاخص های مرتبه اول در تشکیل سازه مرتبه دوم بر اساس بار عاملی

رتبه	شاخص های مرتبه اول	λ	T	sig
1	ایده یابی	0/68	5/68	0/000
2	فرصت	0/71	6/19	0/000
3	مفهوم سازی	0/99	7/08	0/000
4	استراتژی بازاریابی	0/97	6/98	0/000
5	تست بازار	0/96	6/93	0/000
6	منابع	0/79	6/42	0/000
7	تجاری سازی	0/60	4/91	0/000

 

همچنین، با توجه به شاخص های برازندگی در جدول (8) ، می توان بیان کرد که مدل اندازه گیری توسعه محصول جدید که در نمودار شماره (3) ارائه شده است، جهت برازش روابط بین شاخص ها و نشانگرهای مربوط به آن ها معتبر و قابل قبول می باشد.

 

 

 

جدول 8. شاخص های برازش مدل اندازه گیری توسعه محصول جدید

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شاخص­ها	GFI	RFI	IFI	CFI	NFI	NNFI	RMSEA
معیار	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	10/0>	بین 0 تا 3
مشاهده شده	91/0	92/0	98/0	98/0	95/0	97/0	092/0	56/2

0.13

0.10

0.10

034

Q 3

Q 4

Q 6

Q 5

Q 1

Q 2

0.84

0.81

0.95

0.93

0.95

 

0.29

0.88

0.24

Q 7

0.35

 

0.26

0.41

Q 9

Q 8

0.86

0.77

0.87

 

0.26

0.35

0.24

0. 68

Q 11

Q 10

0.83

0.86

0.81

0.87

 

0.31

0.72

0.71

0.53

Q 14

Q 13

Q 12

 

0.29

0.41

0.35

0.80

0.84

0.77

Q 16

Q 18

Q 17

Q 15

 

0.33

0.28

0.99

0.82

0.85

Q 19

 

0.58

0.22

0.35

0.97

0.88

0.80

0.65

Q 21

Q 20

1.00

 

0.26

0.96

0.25

0.87

0.86

Q 22

Q 23

 

0.27

0.61

Q 25

Q 28

Q 27

Q 29

Q 26

0.86

0.63

Q 24

 

0.27

0.18

0.79

0.89

0.91

0.85

 

0.21

0.60

0.28

0.18

Q 31

Q 30

0.85

0.91

 

0.12

0.12

0.18

0.32

0.39

Q 39

Q 38

Q 37

0.94

0.94

0.90

0.83

Q 35

Q 36

0.99

0.98

0.96

Q 34

Q 33

Q 32

0.11

0.15

0.19

0.78

 

 

 

Chi – Square = 1791.22, df =702, P – value = 0. 0000 ,  RMSEA = 0. 092 نمودار 3. مدل اندازه گیری برازش یافته توسعه محصول جدید

 

 

 

مدل ساختاری تحقیق

دومین مرحله در برآورد مدل، برآورد مدل ساختاری یا آزمون معنی داری ضرایب مسیر فرض شده در مدل تحقیق و واریانس تشریح شده یا ضریب تبیینی است که به وسیله هر مسیر برآورد می شود. در این مرحله، فرضیه اصلی تحقیق آزمون و نتایج به دست آمده از تحلیل مسیر در قالب معادلات ساختاری در نمودار شماره (4) نمایش داده شده است. ضرایب مسیر استاندارد شده بیانگر قوت روابط بین متغیر مستقل و وابسته در مدل هستند. بر اساس نتایج، مقدار ضریب مسیر برای دو متغیر نوآوری باز و توسعه محصول جدید برابر با  0. 55 است که دارای مقدار t بالاتر از 96/1 بوده و در سطح 01/0 معنی دار است. بنابراین نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی اثر معنی دار دارد. همچنین از آن جاییکه مقدار این ضریب مثبت می باشد، بنابراین تاثیر نوآوری باز به گونه ای است که سبب افزایش میزان موفقیت توسعه محصول جدید می شود

 

 

 

جدول 9. شاخص­های برازش مدل را نشان می­دهد که حاکی از برازش مناسب مدل است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شاخص­ها	GFI	RFI	IFI	CFI	NFI	NNFI	RMSEA
معیار	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	9/0<	10/0>	بین 1 تا 3
مشاهده شده	93/0	91/0	98/0	98/0	96/0	95/0	042/0	32/1

0.67

0.49

فرصت

ایده

اکتشاف درونی

0.56

0.49

 

0.59

0.67

0.80

0.71

0.36

مفهوم

اکتشاف بیرونی

0.55

0.55

0.65

 

0.65

0.47

استراتژی

بهره برداری درونی

0.73

0.72

0.58

 

منابع

تست

0.78

0.66

0.62

0.57

0.49

 

0.61

بهره برداری بیرونی

0.39

 

تجارت

 

 

نمودار 4. مدل ساختاری فرضیه اصلی پژوهش درحالت تخمین استاندارد

Chi – Square = 56. 88, df =43, P – value = 0. 07631 ,  RMSEA = 0. 042

بحث و نتیجه گیری

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر نوآوری باز بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غدایی در شرکت گلستان است. این تحقیق به دنبال پاسخ دادن به این پرسش بود که شاخص های اصلی تشکیل دهنده نوآوری باز کدامند و این ابعاد یا شاخص ها چه تاثیری بر موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی دارند. بدین منظور، شاخص های نوآوری باز به همراه شاخص های توسعه محصول جدید با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و در قالب مدل اندازه گیری شناسایی، سنجش و اعتبار یابی شدند و در نهایت، مدل اصلی تحقیق بر اساس روابط بین متغیرهای مکنون از طریق روش تحلیل مسیر در قالب مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار LISREL ترسیم و ارائه شد. بر اساس نتایج به دست آمده درباره مدل اندازه گیری نوآوری باز، مشخص شد که تمامی نشانگرهای انتخابی برای سنجش سازه نوآوری باز از دقت لازم برخوردار بوده و با زیربنای نظریه پژوهش تطابق دارند. یافته های پژوهش نشان داد که مهم ترین شاخص های تشکیل دهنده نوآوری باز، شامل اکتشاف درونی، اکتشاف بیرونی، بهره برداری درونی و بهره برداری بیرونی هستند که نتایج این بخش از تحقیق با یافته های مطالعات حسین دهقانی پوده و همکاران (1392)، مطابقت دارد. همچنین مطابق با یافته های محسن اکبری و همکاران (1396)، یکی از بهترین راه حل ها برای استفاده بهتر از دانش و اطلاعات برای تولید محصولات نوآورانه و جدید، استفاده از نوآوری است. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت که نوآوری باز نقش حیاتی و تاثیر معناداری بر موفقیت توسعه محصول جدید دارد که بایستی به این مساله توجه گردد که این امر با نتایج مطالعات مختلفی همچون عباس خمسه و همکاران (1387)، غلامعباس عربشاهی و رضا زعفرانیان (1390) ، شیه و همکاران (2012) مطابقت دارد. بر اساس یافته های به دست آمده شرکت ها می توانند علاوه بر به اشتراک گرفتن دانش بیرونی، ایده ها و یافته های درونی را نیز به اشتراک گذاشته و خدمات و محصولات جدیدی را به بازار ارائه نمایند که این امر با یافته های پاسکال دل و کیو و همکاران (2017) همسو می باشد..به همین منوال یافته های پژوهش در رابطه با مدل اندازه گیری موفقیت توسعه محصول جدید نشان می دهد که نشانگرهای مورد مطالعه برای سنجش سازه توسعه محصول جدید، دقت لازم را داشته و با زیربنای نظری تحقیق تطابق دارد. بر اساس نتایج کسب شده، شاخص های اصلی این سازه، ایده یابی، فرصت، مفهوم سازی، استراتژی بازاریابی، تست بازار، منابع و تجاری سازی هستند.

 

 

لیتلر و همکاران (1995)، هولی (2002)، نیتو و سانتاماریا (2007) و مازولا و همکاران (2012)، عوامل کلیدی موفقیت توسعه محصول جدید مشترک با شرکای بیرونی را بررسی نمودند و نقش

مشاوره و شبکه های همکاری های متنوع در توسعه محصولات جدید را امری حیاتی در دستیابی به میزان بالاتری از بداعت در نوآوری محصول دانستند. در بخش اصلی پژوهش، بر اساس نتایج مدل ساختاری، مشخص شد که بین نوآوری باز و موفقیت توسعه محصول جدید در صنعت غذایی در شرکت گلستان، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و شاخص های توسعه محصول جدید به شدت، تحت تاثیر نوآوری باز قرار دارند. به بیان دیگر، با بهبود نوآوری باز موفقیت توسعه محصول جدید نیز افزایش می یابد.

 

پيشنهادات مبتنی بر یافته­های تحقيق

با توجه به نتایجی که از تحلیل فرضیه­های تحقیق به دست آمد، هر پنج فرضیه تایید شدند. باید توجه داشت که هرگونه نتیجه­گیری و پیشنهاد باید با در نظرگرفتن محدودیت­های تحقیق مورد ملاحظه قرار گیرد. علاوه بر این باید یادآوری کرد که این تحقیق در شرکت گلستان انجام شده و ممکن است تعمیم­پذیری و استفاده از نتایج آن در سایر سازمان­ها و صنایع امکان­پذیر نباشد و یا برای استفاده کاربردی از هر متغیر، نیاز به تحقیقات تکمیلی وجود داشته باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به دست آمده از فرضیه­های تحقیق پیشنهادهایی ارائه می­گردد:

-       مشارکت دادن مدیران ارشد در فرآیند توسعه محصول جدید

-       مشارکت و همکاری تیمی کارکنان در فرآیند نوآوری باز و توسعه محصول جدید

-       تعهد سازمانی افراد نسبت به نوآوری

-       پذیرش کارکنان در فرآیند نوآوری باز

-       ارزیابی صحیح محیطی در فرآیند توسعه محصول

-       اختصاص زمان بیشتر مدیران صفی با حضور سایر مدیران و یا ستادی در توسعه برنامه‌های نوآوری

-       گزینش صحیح کارکنان در جهت ارتقاء عملکرد

-       تحلیل درست مشاغل و ارائه وضوح نقش،  جهت استقرار سیستم نوآوری

 

 

منابع

-       خمسه،عباس؛علی سرافراز و داود سرافراز(1387)، ضرورت پرداختن به توسعه محصولات جدید و نقش نوآوری، R&D و تکنولوژی درآن، سومین کنفرانس مدیریت تکنولوژی، تهران، انجمن مدیریت تکنولوژی ایران.

-       دلاوري، مهدی؛ صبحیه، محمدحسین؛ آراستی، محمدرضا؛ طبائیان، سیدکمال؛ حسنقلی پور، طهمورث (1394)، شناسایی قابلیتهاي مدیریت طرحهاي توسعه محصول جدید در فضاي نوآوري باز مطالعه موردي: صنعت فضایی، چهارمین کنفرانس بین المللی و هشتمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری، جزیره کیش، انجمن مدیریت فناوری ایران.

-       دهقانی پوده،حسین، اخوان،پیمان و حسینی سرخوش، سیدمهدي(1392)، افزایش موفقیت توسعه  محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوري باز، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نوآوري شماره 2،ص 68-45.

-       عربشاهی،غلامعباس زعفرانیان، رضا(1390)،تأثیرنوآوری باز بر رفتار زنجیره تأمین در صنعت گاز، پانزدهمین همایش بین المللی نفت وگاز، تهران، موسسه مطالعات بین المللی انرژی.

-       اکبری، محسن (1396)، ارائه چارچوب مفهومی از توسعه مشترک محصول در سازمان های دانش بنیان بر مبنای نوآوری باز و پویایی محیطی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-       Barbaroux, P. (2011). “Open Innovation Capabilities: insights from a historical case study” French Air Force Academy (EOAA); Management of Defence Organisations Research Team.

 

-       Chesbrough, H. “Open Business Models: How to Thrive in the New Innovation Landscape” Boston: Harvard Business School Press,2006

-       Chesbrough, H. “Open Innovation: The New Imperative for Creating and Profiting from Technology” Boston: Harvard Business School Press, 2003.

-       Chesbrough, H. Vanhaverbeke, W. West, J. “Open Innovation: Researching a New Paradigm” Oxford: Oxford University Press, 2006.

-       Chiaroni, D. Chiesa, V. Frattini, F. “The Open Innovation Journey: How Firms Dynamically Implement the Emerging Innovation Management Paradigm” Technovation, 31(1), pp. 34-43, 2011.

-       Chih-Wei Chao & , Mike Reid &, Felix T. Mavondo,(2012),“Consumer Innovativeness Influence on Really New Product Adoption” Australasian Marketing Journal 20 (2012) 211–217

-       Howley, M. “The role of consultancies in new product development” Journal of Product & Brand Management, 11(7), pp. 447-458, 2002.

-       Littler, D. Leverick, F. Bruce, M. “Factors Affecting the Process of Collaborative Product Development:A Study of UK Manufacturers of Information and Communications Technology Products”Journal of Product Innovation Management, 12(1), pp. 16-32, 1995.

-       Mazzola, E. Bruccoleri, M. and Perrone, G. “The Effect of Inbound, Outbound and Coupled Innovation on Performance” International Journal of Innovation Management, 16(6), pp.1-27, 2012.

-       Nieto, M.J. and Santamaria, L. “The Importance of Diverse Collaborative Networks for the Novelty of Product Innovation”, Technovation, 27(6), pp. 367-377, 2007.

-       Pasquale Del Veccio, Alberto Di Minin, Antonio Messeni Petruzzelli, Umberto Panniello, Salvatore Pirri “ Big data for open innovation in SMEs and large corporations: Trends, opportunities, and challenges”, 2017

 

             Romana Rauter, Dietfried Globocnik, Elke Perl-Vorb ach, Rupert        J.Baumgartner “open innovation and its effects on economic and sustainability innovation performance”, Journal of Innovation and Knowledge, pp. 65-67, 2018.

-       Ulrich, K.T. Eppinger, S.D. “Product Design and Development” Third Edition, New York: McGraw-Hill, p.2, 2004.

---

[1] * نویسنده مسئول تلفن: [phone] رایانامه: [e-mail]

[2]