خوشه بندی و نگاشت روند 40 ساله پژوهش‌های حوزه آینده نگاری

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

محمد یوسفی خرایم ¹ , حاکم قاسمی ² , فرهاد درویشی سه تلانی ³ , عین اله کشاورزترک ⁴ , مرتضی موسی خانی ⁵

1 - آینده پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی
2 - دانشیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
3 - دانشیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
4 - استادیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
5 - استاد، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

تاریخ دریافت : 1398/04/25 تاریخ پذیرش : 1398/06/26 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: تحلیل روند, آینده‌نگاری, خوشه‌بندی, تجزیه و تحلیل علم سنجی,

چکیده مقاله :

زمینه: توسعه روش‌هایی اثربخش به منظور کاستن از پیچیدگی‌ها و عدم‌قطعیت‌های آینده و مواجهه با تغییرات سریع و گسسته یک ضرورت در عصر حاضر می‌باشد. آینده‌نگاری به عنوان یک ابزار موثر برای کاستن از پیچیدگی سیستم‌های پیچیده و پویا مورد توجه می‌باشد. هدف: با توجه به اینکه حجم زیاد پژوهش‌ها به عنوان چالش، برای در این پژوهش با استفاده از تکنیک‌های علم‌سنجی، روند تحقیقات پژوهشگران در حوزه آینده‌نگاری تجزیه و تحلیل گردیده است. روش‌ها: در این پژوهش 3883 مقاله منتشر شده بین سال‌های 1979 تا ژوئن 2019 در حوزه آینده‌نگاری در پایگاه WOS با استفاده از نرم‌افزار VOSviewer تجزیه و تحلیل گردید و شبکه ارجاعات مقالات، هم رخدادی کلمات کلیدی، همکاری نویسندگان و ارجاعات مجلات تجزیه و تحلیل شده و نویسندگان، برجسته شناسایی شدند. یافته‌ها: بر اساس نتایج به دست آمده نشریات futures ، technological forecasting and social change ، journal of political economy ، به عنوان تاثیرگذارترین مجلات در حوزه آینده‌نگاری شناخته شدند. همچنین Suddendorf, T، Saritas, O، Sarpong, D وRohrbeck, R به عنوان نویسندگانی با بیشترین سهم در تولید علم شناخته شدند. از میان کلمات کلیدی استفاده شده در کل مقالات بررسی شده نیز، کلمات decision-making، corporate foresight، climate-change حایز بالاترین رتبه در تکرار بین مقالات حوزه آینده‌نگاری بوده اند.

چکیده انگلیسی:

Abstract foresight are considered as an effective tool to reduce the complexity of complex and dynamic systems. Defeating the business environment can be very dangerous for organizations, prospecting provides a structured opportunity to look at the future. Therefore, due to the diversity and variety of issues related to futurism, organizations and researchers have conducted numerous research in this field. purpose: Considering the large volume of researches as a challenge for identifying research trends and emerging areas, in this research, using scientific methods, the research process of researchers in the field of foresight analysis And analyzed. Methods: In this research 3883 articles published between 1979 and June 2019 in the field of foresight in the WOS database were analyzed using VOSviewer software. The article's network of referrals, both the occurrence of keywords, the co-authorship of the authors And references to magazines analyzed and identified by leading authors, journals and fields of research. Findings: According to the results, futures, technological forecasting and social change, journal of political economy, were recognized as the most influential magazines in the field of futures studies. Also, Suddendorf, T, Saritas, O, Sarpong, D, and Rohrbeck, r were recognized as authors with the highest share in science production. Among the keywords used in all reviewed articles, the words decision-making, corporate foresight, climate-change have been the highest rank among repetitions between articles in the field of foresight. And economics, regional urban planning, business, as the research area with the highest number of papers.

متن کامل:



 

خوشه بندی و نگاشت روند 40 ساله پژوهش­های حوزه آینده نگاری 

 

چکیده

زمینه: توسعه روش­هایی اثربخش به منظور کاستن از پیچیدگی­ها و عدم­قطعیت­های آینده و مواجهه با تغییرات سریع و گسسته یک ضرورت در عصر حاضر می­باشد. آینده­نگاری به عنوان یک ابزار موثر برای کاستن از پیچیدگی سیستم­های پیچیده و پویا مورد توجه می­باشد. شکست در ییش­بینی محیط کسب و کار می تواند برای سازمان ها بسیار خطرناک باشد، آینده نگاري یک فرصت ساختاریافته را براي نگاه به آینده فراهم می آورد. از این­رو با توجه به تعدد و گوناگونی مساله­های مرتبط با آینده­نگاری، سازمان­ها و پژوهشگران، پژوهش­های متعددی را در این حوزه انجام داده­اند.

هدف: با توجه به اینکه حجم زیاد پژوهش­ها به عنوان چالشی برای شناسایی روندهای تحقیقاتی و حوزه­های نوظهور محسوب می­شود، در این پژوهش با استفاده از تکنیک­های علم­سنجی، روند تحقیقات پژوهشگران در حوزه آینده­نگاری تجزیه و تحلیل گردیده است.

روش­ها: در این پژوهش 3883 مقاله منتشر شده بین سال­های 1979 تا ژوئن 2019 در حوزه آینده­نگاری در پایگاه  ¹WOS با استفاده از نرم­افزار VOSviewer تجزیه و تحلیل گردید و شبکه ارجاعات مقالات، هم رخدادی کلمات کلیدی، همکاری نویسندگان و ارجاعات مجلات تجزیه و تحلیل شده و نویسندگان، مجلات و حوزه های پژوهشی برجسته شناسایی شدند.

یافته­ها: بر اساس نتایج به دست آمده نشریات futures ، technological forecasting and social change ، journal of political economy ، به عنوان تاثیرگذارترین مجلات در حوزه آینده­نگاری شناخته شدند. همچنین Suddendorf, T، Saritas, O، Sarpong, D وRohrbeck, R  به عنوان نویسندگانی با بیشترین سهم در تولید علم شناخته شدند. از میان کلمات کلیدی استفاده شده در کل مقالات بررسی شده نیز، کلمات decision-making، corporate foresight، climate-change حایز بالاترین رتبه در تکرار بین مقالات حوزه آینده­نگاری بودهاند. و  economics، regional urban planning ، business، به عنوان حوزه تحقیقاتی با بیشترین تعداد مقالات شناخته شدند.

واژه های کلیدی: آینده­نگاری، تحلیل روند، تجزیه و تحلیل علم سنجی، خوشه­بندی

 

مقدمه

دوره زمانی بلندمدت و شدت پیچیدگی و عدم قطعیت­های محیطی ناشی از آن، چالش­هایی را در مسیر شکل­دهی به آینده مطلوبی که برای خلق آن سرمایه­گذاری شده است پدید آورده و همواره موجب نگرانی­هایی در رهبران، مدیران ارشد، سرمایه­گذاران و سایر ذی نفعان گردیده است(Phaal, Farrukh, & Probert, 2011:5). این در حالی است که تحقق چشم­انداز مطلوب موضوعی است که مورد­ انتظار می­باشد و تلاش­ها و سرمایه­گذاری­ها را برای آن معنادار می­کند. متعادل­سازی سرمایه­گذاری­ها در اقدامات جاری در زمان آغاز تلاش­ها در مسیر فناوری­ نوین کمک می­کند تا جریان نقدینگی مورد نیاز برای تامین مالی کار آینده فراهم گردد(de Alcantara & Martens, 2019:127). همچنین برای تغییر فرآیند توسعه راهبردی، نیاز به روش­های نوینی در مدیریت سرمایه­گذاری در توسعه فناوری و محصول می­باشد(Kim, Beckman, & Agogino, 2018:64). لذا جامعه علمی به شدت علاقمند به توسعه روش­هایی اثربخش به منظور کاستن از پیچیدگی­ها و عدم­قطعیت­های آینده و مواجهه با تغییرات سریع و گسسته می­باشد و در این راستا به توسعه ابزارهای آینده­پژوهانه متعددی نظیر آینده­نگاری راهبردی و ره­نگاشت پرداخته­است(Adams et al., 2018; Coelho et al., 2012; Phaal, Farrukh, & Probert, 2011; Reger, 2001; Vishnevskiy, Karasev, and, & 2015‏; Willyard & McClees, 1987). 

آینده نگاري، یک پاسخ و به نظر مارتین و ایروین تنها پاسخ قابل قبول براي برطرف نمودن تعارضات ناشی از اولویت­گذاري است، تعارضاتی که بوسیلۀ افزایش تدریجی هزینه­هاي آزمایشات، منابع محدود، پیچیدگی تصمیم گیري هاي علمی و اعمال فشار هاي مختلف جهت دستیابی به ارزش واقعی پول و در نظر گرفتن جنبه هاي اقتصادي اجتماعی، ایجاد می شود. آینده­نگاري، حداقل در مبانی و اصول خود، یک مکانیسم سیستماتیک به منظور فایق آمدن بر پیچیدگی­ها و وابستگی­هاي متقابل تصمیم­ها ارایه می­کند. آینده نگاري این عمل را از طریق تحت تأثیر قراردادن تصمیم­گیري هاي بلندمدت درخصوص تحقیقات و به خصوص تسهیل نمودن فرآیند سیاست گذاري هنگامی که یکپارچگی و هماهنگی فعالیت­ها در چندین بخش مختلف امري حیاتی است، به انجام می رساند(Keenan، 2003)

آینده نگاري دارای وجوه بسیار متفاوتی است و تمامی اهداف آن می­توانند در سطوح سازمانی، محلی، منطقه­اي، ملی یا فراملی دنبال شوند.  مقیاس زمانی آینده­نگاري نیز دامنه­ا­­ي از آینده نزدیک تا افق دور را در بر می­گیرد. گستره بازیگران درگیر، فرآیندها و روشهاي مورد استفاده و حتی وضعیت فعالیت­ها به طور قابل ملاحظه­اي متفاوت است. دامنه­ي آینده­نگاري از تدابیر روش شناختی تا اقداماتی با انگیزه سیاسی مهم گسترده است(یونیدو، 2005:11). مهم­ترین کارکردهای آینده­نگاری را می­توان تعیین جهت، شناسایی روندهای نوآیند، سازگارسازی اهداف با نیازهای شناخته شده، حمایت و ارتقای تصمیم ها و خطمشی­های هماهنگ با ترجیحات ذینفعان، ارتقای ارتباطات خارجی با کاربران پژوهش و آموزش و سرانجام، تعیین اولویت­ها دانست(گودرزی و همکاران، 1395). ارزش آینده نگاري در آن است که یک فرصت ساختاریافته را براي نگاه به آینده و بررسی نقش علم و تکنولوژي در آینده، فراهم می آورد شکست در ییش بینی محیط کسب و کار می تواند برای سازمان ها بسیار خطرناک باشد به همین دلیل بسیاری از سازمان های جهانی فعالیت روی آینده نگاری را آغاز کرده اند(احمدی و همکاران، 1386:4).

آینده­نگاری به عنوان یک ابزار موثر برای کاستن از پیچیدگی سیستم­های پیچیده و پویا مورد توجه آینده­پژوهان می­باشد و پژوهشگران این حوزه چارچوب­های آینده­نگاری متعددی را ایجاد و توسعه داده­اند(Godet & Durance, 2011; Horton, 1999; Martin, 1995; Rohrbeck & Kum, 2018; Saritas, Taymaz, & Tumer, 2007; Konstantin Vishnevskiy, Karasev, & Meissner, 2015; Voros, 2003). (Rohrbeck & Kum, 2018; Konstantin Vishnevskiy et al., 2015).

وروس) ² 2003 )، در مقاله خود تحت عنوان « یک چارچوب عام براي فرآیند آینده نگاری» چارچوبی را برای فرایندهای آینده نگاری ارائه داد که دارای چهار عنصر کلیدی ورودی ها، آینده نگاری، خروجی ها و استراتژی است او خروجی­هاي آینده­نگاري را به عنوان ورودي­هایی ارزشمند جهت توسعه استراتژي و برنامه­ریزي استراتژیک مطرح می­کند(Voros, 2003:15). 

انجمن اطلاعات و تحقیقات صنعت ساخت انگلستان³، در گزارش خود تحت عنوان «هدایت بسوي آینده» براي فعالیت آینده نگاري پنج بعد یا عنصر اساسی مشتمل بر ایجاد تعهد، متعهد کردن ذی­نفعان و تعیین اهدافی واضح و مرتبط، یکی کردن فهم و درك ذینفعان از وضعیت فعلی، روندها و تهدیدات و فرصت هاي نوظهور، توسعه و بسط مفهوم و روندهاي جایگزین، ایجاد ممکن ها و انتخاب کردن  برشمرده است(Tolfree, 2000).  لاوریچ⁴ وهمکارانش(2001)، در مقالۀ «تجربه برنامه هاي آینده نگاري ملی- یک چارچوب تحلیلی جدید» به معرفی یک چارچوب براي پروژه هاي آینده نگاري پرداخته اند به گونه­اي که بتوان با استفاده از این چارچوب پروژه­هاي آینده نگاري ملی را با یکدیگر مقایسه نمود. این چارچوب داراي سه بخش اصلی زیر می باشد(Loveridge, Cuhls, Keenan, & Nedeva, 2001).

بخش اول – عناصر و ابعاد آینده نگاري که 10 بعد یا عنصر در هر برنامه آینده نگاري را معرفی می کند.

بخش دوم- محور زمانی که به تحلیل عناصر ده گانه در سه دامنه زمانی آغاز پروژه، ادارة پروژه و پیاده سازي نتایج پروژه می پردازد.

بخش سوم- محور ساختاري که به جایگاه ساختاري گروه هاي ذینفع / بازیگر در پروژه و انواع روابط بین آنها می پردازد.

ساریتاس⁵، تایماز⁶ و تامر⁷(2006)، مدلی سیستمی را برای آینده نگاری ارائه کرده اندکه مبتنی بر آن در آینده­نگاری سیستماتیک بین بافت، محتوا و فرایند ایجاد فعالیت آینده نگاری در یک سازمان ارتباط وجود دارد. آینده نگاری در بافت داخلی طراحی، سازماندهی و گسترش می­یابد. بافت داخلی ترکیبی از ساختارها(مانند فرایندهای داخلی، رویه­ها، تجهیزات و فناوریها) و رفتارها(مانند فرهنگ، سیاست، تعاملات اجتماعی، مهارت ها، انگیزش، توان و شیوه مدیریت) است. همچنین آینده نگاری در بافت خارجی و سیستم های پیرامون آنها قرار می گیرد. سیستم های اجتماعی، فنآوری، اقتصادی، اکولوژی و سیاسی بافت خارجی را بیان می­کنند(Saritas et al., 2007:11).

مایلز⁸وکینان⁹ (2002)چارچوبی برای آینده­نگاری ارائه داد که بر خلاف اکثر مدل ها که از روندی سلسله مراتبی پیروی می­کنند، دارای فرایندی تکراری است که در هر تکرار نتایج و فرایندهای تکرار قبل به روز می­شوند. عناصر آینده نگاری در این مدل عبارتند از:پیش آینده نگاری، به کارگماری، ایجاد تصویری از آینده، اجرا، تجدید(Miles & Keenan, 2002). هورتون¹⁰(1999)، در مدل خود آینده نگاری را فرایندی برای گسترش طیفی از راهکارهای ممکن در توسعه آینده معرفی می کند که درك مؤثر آن به چگونگی اتخاذ تصمیم های کنونی برای ساختن و ایجاد آینده ای بهتر کمک می­کند. این فرایند متشکل از سه مرحله است که بنابر عقیده هورتون در انتهای هر مرحله ارزش بیشتری نسبت به مرحله قبل ایجاد شده و نتایج هر مرحله در قالب یک زنجیره ارزش اطلاعات کامل می­شوند(Horton, 1999). ریجر¹¹ (2002)، مدل هفت مرحله­ای برای فرآیند آینده نگاری ارائه کرده که این مراحل عبارتند از: تعیین نیازهای اطلاعاتی و انتخاب حوزه پژوهش، جمع آوری داده ها، غربالسازی، تحلیل و تفسیر اطلاعات، آماده سازی تصمیمات، ارزیابی و تصمیم گیری،پیاده سازی و اجرا(Reger, 2001) (Reger, 2001:538). فرآیند آینده نگاری در چارچوب مارتین¹² شامل سه مرحله پیش آینده نگاری؛ شامل گام­های تصمیم برای شروع آینده نگاری و فعالیتهای آماده سازی. مرحله آینده­نگاری:دراین مرحله,گام های طراحی فرآیند آینده نگاری، تحلیل راهبردی، توافق بر گزینه های محتمل و انتشار نتایج حاصل از فرآِیند آینده نگاری انجام می شود. مرحله پسا آینده­نگاری: در این مرحله, گام هایی نظیر تعریف برنامه و تعیین جهت انجام می­شود تا سلسله مراتبی از اهداف برای برنامه ریزی و سپس اتخاذ راهبرد برای دستیابی به اهداف و ایجاد سیستم مدیریتی موثر بوجود آید(Martin, 1995:141). بیشاپ و همکاران(2007)، در خلال پژوهش خود در خصوص سناریو به یک چارچوب کلی از آینده­نگاری مشتمل بر گام­های چارچوب­بندی، پویش، پیش­بینی، چشم­اندازسازی، طرح­ریزی و اجرا می پردازد(Bishop, Hines, & Collins, 2007). سارپونگ¹³ و همکاران(2013)، به سازماندهی آینده­نگاری راهبردی پرداخته و چارچوب یکپارچه­ای را در این خصوص ارایه دادند، چارچوب مذکور در راستای یافتن راهی برای ساختن آینده به بیان ارتباط منطقی راهبردی بین گفتگوهای راهبردی و بازاندیشی در عمل می پردازد که از طریق مکانیزم بازخورد به حفظ طبیعت آینده­نگاری راهبردی می­پردازد. چارچوب مذکرو شامل چهار فاز عمده به نام ادراک چشم انداز، مشارکت چند جانبه، گاربست روش­های آینده پژوهانه و در نهایت همکاری و داوری عملیاتی می­باشد(Sarpong, Maclean, & Alexander, 2013). کوک¹⁴ و همکاران(2014) در پژوهش خود از آینده­نگاری راهبردی به عنوان ابزاری مناسب برنامه­ریزی برای شرایط غیرقابل پیش­بینی یاد می­کند و به ارایه یک چارچوب کلی برای آن می­پردازد. چارچوب مذکور مشتمل بر شش گام عمده تنظیم محدوده، جمع­اوری ورودی­ها، تحلیل سیگنال­ها، تفسیر اطلاعات، تعیین نحوه اقدام و اقدام می­باشد(Cook,et al, 2014).

کشاورز و نکویه(1395)، در مقاله خود با عنوان «ارائه مدل یکپارچه ارزیابی و مدیریت پروژه­هاي آینده­نگاري راهبردي در سطوح ملی و سازمانی» نشان دادند که  کنترل راهبردي آینده­نگاري، ارزیابی آینده نگاري و مدیریت پروژه بر موفقیت عملکرد پروژه هاي آینده­نگاري موثر می­باشند(کشاورز ترک و نیکویه, 1395). اسچوارتز¹⁵ و همکاران(2017) در پژوهش خود به معرفی چارچوب­های رایج پشتیبان تصمیم پرداختند و آینده­نگاری راهبردی را به عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم برشمردند که به ذی­نفعان در مواجهه با عدم­قطعیت­های بحرانی در انتخاب های تصمیم گیری کمک می­کند(Schwartz et al., 2017). شیروانی ناقانی و همکاران(1397)، در پژوهش خود به ارایه یک مدل فرآیندی از آینده نگاری راهبردی برای شرکت­های ایرانی پرداختند چارچوب مذکور به بافتار داخلی و بافتار خارجی توجه ویژه­ای دارد و بین بافتار داخلی و خارجی امکان تعامل برقرار نموده و فاقد یک مرز مشخص بین بافتار درون و بیرون می­باشد. این چارچوب همچنین مشتمل بر سه مرحله پیش­آینده نگاری، آینده­نگاری و پسا آینده­نگاری می­باشد(شیروانی ناغانی, فضلی و کشاورزترک, 1397).  نمث¹⁶ و همکارانش(2018)، در راستای شناخت چالش ها و مشکلاتی در فرآیند آینده­نگاری راهبردی وزارت دفاع مجارستان را مورد مطالعه قرار داده و یک روش تشخیصی سه مرحله­ای را برای فرآیند آینده­نگاری راهبردی پیشنهاد داده­اند. و اظهار داشتند که یک فرآیند آینده­نگاری راهبردی به یک حلقه نیاز دارد که در آن فرهنگ سازمانی و رویه­های سازمانی باید در نظر گرفته شود(Nemeth, Dew, & Augier, 2018).

با توجه به تعدد و گوناگونی مساله­های مرتبط با آینده­نگاری، سازمان­ها و پژوهشگران، پژوهش­های متعددی را در این حوزه انجام داده­اند. لذا حجم زیاد پژوهش­ها به عنوان چالشی برای شناسایی جهت­گیری روندهای تحقیقاتی، حوزه­های نوظهور، موسسات و پژوهشگران فعال در این حوزه محسوب می­شود، هدف از این پژوهش، تجزیه و تحلیل علم­سنجی پژوهش­های منتشر شده در خصوص آینده­نگاری است. در این پژوهش 3883 مقاله منتشر شده در حوزه آینده­نگاری بررسی گردیده است. بدین منظور با تحلیل شبکه ارجاعات مجلات، ارجاعات مقالات، هم رخدادی¹⁷ کلمات کلیدی و همکاری نویسندگان، مجلات، نویسندگان و حوزه­های پژوهشی برجسته در این حوزه شناسایی شده­اند.

روش شناسی پژوهش

در این پژوهش، از یک روش نقشه برداری علمی کیفی استفاده شده است. در واقع، نقشه­برداری علمی ابزار مناسبی است که می توان از آن برای محاسبه و تحلیل مجموعه های بزرگ داده­های کتابشناختی برای اهداف مختلف استفاده کرد (Cobo, López‐Herrera, Herrera‐Viedma, & Herrera, 2011). این رویکرد به چالش های مرتبط با مرور ادبیات دستی برای تحلیل شبکه ارتباطات کاری محققان، کلمات کلیدی، کشورها و مراکز تحقیقاتی می پردازد (Su & Lee, 2010). گرچه نقشه برداری علمی به طور گسترده­ای به سه تکنیک اصلی شامل تجزیه و تحلیل اطلاعاتی، کتاب­شناختی و علم­سنجی تقسیم می شود، رویکرد سوم، اهداف و قواعد مطالعه فعلی را برآورده می­کند (Hosseini et al., 2018). با وجود اینکه این تکنیک­ها همپوشانی دارند، اما می­توانند بصورت مستقل هم بکار روند. هرچند تجزیه و تحلیل کتاب­شناختی ادبیات را به صورت علمی نشان می­دهد، تجزیه و تحلیل علم سنجی، تجزیه و تحلیل کتابشناختی را گسترش داده و اندازه­گیری و تجزیه و تحلیل شبکه پژوهشگران، موسسات و کشورها را نیز مورد بررسی قرار می­دهد (Hood & Wilson, 2001). Scopus و Web of Science دو پایگاه داده مشترک هستند که تحقیقات در زمینه­های مختلف از جمله آینده­نگاری را نمایه می­کنند (Hong & WM Chan, 2014). هر چند که این دو پایگاه بستر مناسبی را برای استخراج اطلاعات کتابشناختی ارائه می­دهند، تعداد اسناد نمایه شده در این دو پایگاه داده در یک حوزه تحقیقاتی متفاوت هستند. در این تحقیق پایگاه داده Web of Science برای استخراج داده­های مورد نیاز انتخاب شد. با توجه به هدف این تحقیق که تجزیه و تحلیل علم­سنجی تحقیقات منتشر شده در حوزه آینده­نگاری است، تحقیقات با کلید واژه «آینده­نگاری¹⁸» در پایگاه داده Web of Science جستجو شدند. جستجوی این کلیدواژه در عنوان بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی، تعداد 3883 نتیجه از سال 1979 تا ژوئن 2019 تولید کرد. همچنین داده­های استخراج شده از پایگاه¹⁹WOS  با استفاده از نرم افزار   VOSviewer تحلیل گردیده­اند.

یافته­های پژوهش

گرچه تحقیقات در حوزه آینده­نگاری در طول چندین دهه پیشرفت کرده است، اما به نظر می رسد در طول دو دهه اخیر محققان بیشتر به این حوزه پرداخته­اند. این پژوهش درمجموع 3883 مقاله منتشر شده در بازه زمانی بین سال 1979 تا 2019 را مورد بررسی قرار داده است. شکل (1) توزیع مقالات منتشر شده در حوزه آینده­نگاری را نشان می دهد. از زمان ظهور اولین مقالات، دو نقطه عطف در توسعه مقالات منتشر شده دیده می شود. اولین نقطه عطف در سال 2005-2006 بوده است که روند تولید سالانه مقالات افزایش یافته و به 105مقاله در سال رسیده است. این روند نشان می­دهد که علاقه محققان به این حوزه افزایش یافته است. نقطه عطف دوم بین سال های 2014-2015 است که روند تولید مقاله به بیش از 300 مقاله در سال رسیده است.. با توجه به الگوی پیشرفت مشاهده شده، می­توان نتیجه گرفت این روند افزایشی ادامه خواهد یافت. 

 

 

شکل 1. توزیع مقالات منتشر شده در حوزه آینده­نگاری

 

شبکه نشریات برتر حوزه آینده­نگاری و الگوی ارجاعات آنها

مجلات علمی یکی از بسترهای اصلی برای انتشار توسعه ها و نوآوری های آکادمیک هستند. این مجلات، مقالات مربوط به یک حوزه مشخص با مرزها و مفاهیم تعریف شده را منتشر می کنند. شناسایی مجلات کلیدی در حوزه آینده­نگاری، یک نقطه شروع خوب برای ترسیم نقشه علمی و شناسایی روندهای این حوزه است. در شکل (2)، شبکه ارجاعات 50 مجله برتر حوزه آینده­نگاری نشان داده شده است. 

شکل 2. شبکه ارجاعات مقالات حوزه آینده­نگاری

 

این مجلات حداقل 5 مقاله تحقیقاتی را منتشر کرده اند و حداقل 100 ارجاع دریافت کرده اند. در این شبکه اندازه هر گره (مجله) نشان دهنده میزان تاثیر گذاری آن مجله (با در نظر گرفتن تعداد ارجاعات) است. به عنوان مثال مجلات Technological Forecasting and Social Change و Futures گره بزرگتری نسبت به دیگر مجلات دارند که نشان دهنده تاثیر بیشتر آن ها بر حوزه آینده­نگاری است. مجلات نزدیک به یکدیگر عضو یک خوشه بوده و یال های ارتباطی نشان دهنده ارجاعات بین مجلات است. خلاصه ای دقیق از شبکه ترسیم شده در شکل (2) در جدول (1) نشان داده شده است. در این جدول نشریات معتبر این حوزه با معیار تعداد ارجاعات از نشریه رتبه بندی شده اند و بر این اساس 20 نشریه برتر این حوزه در جدول ارایه شده است.

 

مجله	تعداد مقالات چاپ شده در موضوع آینده­نگاری	تعداد ارجاعات از مجله
technological forecasting and social change	295	6200
futures	239	2852
journal of political economy	6	1367
climatic change	8	1117
technology analysis & strategic management	65	945
behavioral and brain sciences	13	855
philosophical transactions of the royal society b-biological sciences	6	654
journal of public economics	13	618
energy policy	14	583
nature	19	528
journal of human evolution	6	519
journal of economic theory	26	468
journal of economic dynamics & control	39	443
scientometrics	15	414
econometrica	9	373
journal of forecasting	12	340
international economic review	12	299
journal of experimental psychology-learning memory and cognition	6	271
long range planning	14	267
science and public policy	18	252

جدول 1. اطلاعات تکمیلی 20 مجله برتر

 

در شکل (2) مجلات تحقیقاتی به خوشه های رنگی گروه بندی شده اند. مجلات موجود در هر خوشه یا از نظر حوزه تحقیقاتی به یکدیگر شبیه هستند یا بطور متعدد بطور همزمان مورد ارجاع قرار گرفته اند. گره هایی که در خوشه به یکدیگر نزدیک هستند، از نظر ارجاعات پیوند قوی تری نسبت به گره های دورتر دارند. به عنوان مثال در خوشه سبز رنگ مجلات Technological Forecasting and Social Change و Futures با یکدیگر پیوند قوی­تری نسبت به مجله Energy Policy دارند.

شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای نمایه سازی مقالات پژوهشی در پایگاه های داده ضروری هستند و اغلب منعکس کننده موضوع مقالات پژوهشی هستند. بنابراین، طبقه بندی کلی کلمات کلیدی می تواند یک نقشه ذهنی جامع از حوزه دانش یا زمینه های تحقیق اصلی محققان را نشان دهد. در شکل (3) شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی در مجموعه 3883 مقاله در حوزه آینده­نگاری نشان داده شده است. به طور پیش فرض حداقل تعداد رخدادهای یک کلمه کلیدی برابر 5 عدد تنظیم شده است. 

 

 

شکل3. شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی

 

در شکل (3) اندازه هر گره نشان دهنده تعداد دفعاتی است که یک کلمه کلیدی در کل 3883 مقاله بکار برده شده است. همچنین نزدیکی کلمات در شبکه به یکدیگر نشان دهنده این است که این کلمات تعداد دفعات بیشتری بطور همزمان در مقالات بکار برده شده اند. براین اساس واژگان کلیدی در شکل(3) حوزه آینده­نگاری در 5 خوشه دسته­بندی شده­اند که با رنگ از یکدیگر متمایز شده­اند. هر خوشه نشان دهنده کلماتی است که هم رخدادی بیشتری داشته اند. به عنوان مثال در خوشه قرمز کلمات کلیدی foresight، innovation، policy و governance به کرات بطور همزمان در مقالات به کار رفته­اند.

 

کلمه کلیدی	تعداد رخداد	قدرت پیوند کلی
decision-making	106	437
corporate foresight	59	284
behavior	51	137
climate-change	37	133
brain	35	153
business	34	163
climate change	34	85
autobiographical memory	33	172
consumption	31	67
challenges	30	125
cognition	28	137
construction	26	141
complexity	25	94
adaptation	22	81
care	22	34
competitive advantage	22	118
cost	22	73
anticipation	21	61

 

جدول 2. رتبه بندی واژگان کلیدی بر اساس تعداد رخداد از سال 1979 تا ژوئن 2019

 

بر اساس تعداد رخداد و قدرت پیوند کلی کلمات کلیدی، 20 کلمه کلیدی فعال در جدول (2) نشان داده شده اند. رتبه بندی کلمات کلیدی بیانگر این امر است که واژگان؛ decision-making،  corporate foresight، behavior، climate-change حایز بالاترین رتبه در تکرار بین مقالات حوزه آینده­نگاری بوده­اند. همچنین شبکه هم رخدادی واژگان کلیدی در طول زمان در شکل (4) نشان داده است. گره­هایی (کلماتی) که در این شکل با رنگ زرد مشخص شده­اند، در سال­های اخیر بیشتر مورد استفاده قرار گرفته­اند. به عنوان مثال کلمات scenarios، prospection، mind و governance از جمله این واژگان هستند. از این رو می توان گفت، کلماتی که در سال های اخیر بیشتر استفاده شده اند، حوزه های تحقیقاتی در حال رشد هستند.

 

 

 

شکل 4. شبکه هم رخدادی کلمات در طول زمان

 

تجزیه و تحلیل شبکه همکاری نویسنده ها

همکاری میان نویسندگان، سازمان ها و مراکز تحقیقاتی مختلف موجب تسهیل تبادل دانش، به اشتراک­گذاری ایده­ها و نوآوری می شود. همچنین این همکاری ها در پیش برد پروژه­های سرمایه گذاری مشترک موثر هستند. بنابراین در این قسمت شبکه همکاری نویسندگان فعال در حوزه آینده­نگاری تجزیه و تحلیل می­شود. در شکل (5) اندازه هر گره بیانگر تعداد مقالاتی است که یک نویسنده تولید کرده است و نزدیکی گره­ها به یکدیگر نشان دهنده این است که این نویسندگان تعداد مقالات مشترک بیشتری داشته­اند. این نقشه بیان­کننده تاثیرگذارترین نویسندگان در شبکه همکاری است. بر این اساس؛ سادنفورت²⁰، ساریتاس²¹، سارپونگ²²، کولز²³، سالو²⁴، اتنس²⁵، روربک²⁶ تاثیرگذارترین نویسندگان در حوزه آینده­نگاری بوده اند.  

 

شکل5: شبکه همکاری میان نویسندگان

در شکل (6) گره­ها خوشه بندی شده­اند که هر خوشه نشان دهنده ی نویسندگانی با علایق تحقیقاتی مشترک و یا با همکاری بیشتر است. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 6. خوشه­بندی همکاری میان نویسندگان

 

مبتنی بر شبکه تاثیرگذاری، رتبه­بندی نویسندگان بر اساس تعداد مقالات منتشر شده  در جدول (3) نشان داده شده است. 

 

نام نویسنده	تعداد مقالات	تعداد ارجاعات
suddendorf, t	37	1600
saritas, o	20	250
sarpong, d	17	118
cuhls, k	15	450
salo, a	15	458
atance, cm	13	141
rohrbeck, r	13	423
von der gracht, ha	13	266
inayatullah, s	11	113
meissner, d	11	90
ahlqvist, t	10	130
henry, jd	10	52
kaivo-oja, j	10	80
koennoelae, t	10	127
amanatidou, e	9	121
andersen, pd	9	81
miles, i	9	289
slaughter, r	9	87
stahl, bc	9	80

جدول 3: رتبه بندی نویسندگان موثر در حوزه آینده­نگاری راهبردی

 

تجزیه و تحلیل شبکه ارجاعات مقالات

تعداد ارجاعات به یک مقاله به طور معمول به عنوان یکی از ابزارهای اندازه گیری میزان اثرگذاری مقالات محسوب می شود. به همین علت، مقالات با ارجاعات بالاتر به طور معمول به عنوان مقالات برجسته در نظر گرفته می شوند، هرچند که در همه موارد این مسئله صادق نیست. با در نظر گرفتن حداقل تعداد 20 ارجاع برای هر مقاله، شبکه ارجاعات مقالات در شکل (7) ترسیم شده است. در این شکل اندازه هر گره بیان کننده تعداد ارجاعات به آن مقاله می باشد. بنابراین هرچه اندازه یک گره بزرگتر باشد، تعداد ارجاعات به آن مقاله بیشتر است و بالعکس. در جدول (4) 20 مقاله برتر در حوزه آینده­نگاری که در پایگاهWOS  منتشر شده اند، نشان داده شده است. بر این اساس مقالات (Ade et al., 2016)، (Assadi, Gärtner, Stoltenhoff, & Kreye, 2003)، (Zak, Majid, Abrishami, & Yousefi, 2011)، (Fallah-Bagher-Shaidaei, Wannere, Corminboeuf, Puchta, & Schleyer, 2006) و (Akhavan, 2010) به عنوان پنج مقاله برجسته شناخته شده­اند.

 

 

شکل 7. شبکه ارجاعات مقالات

 

ردیف	عنوان	تعداد ارجاعات
1	suddendorf t, 2007, behav brain sci, v30, p299, doi 10.1017/s0140525x07001975	107
2	suddendorf t, 1997, genet soc gen psych, v123, p133	81
3	fischhoff b, 1975, j exp psychol human, v1, p288, doi 10.1037/0096-1523.1.3.288	75
4	bradfield r, 2005, futures, v37, p795, doi 10.1016/j.futures.2005.01.003	69
5	martin br, 1999, technol forecast soc, v60, p37, doi 10.1016/s0040-1625(98)00022-5	65
6	cuhls k, 2003, j forecasting, v22, p93, doi 10.1002/for.848	63
7	rohrbeck r, 2011, technol forecast soc, v78, p231, doi 10.1016/j.techfore.2010.06.019	63
8	addis dr, 2007, neuropsychologia, v45, p1363, doi 10.1016/j.neuropsychologia.2006.10.016	56
9	bishop p, 2007, foresight, v9, p5, doi 10.1108/14636680710727516	56
10	buckner rl, 2007, trends cogn sci, v11, p49, doi 10.1016/j.tics.2006.11.004	55
11	georghiou l, 2006, technol forecast soc, v73, p761, doi 10.1016/j.techfore.2005.08.003	55
12	van der heijden k., 1996, scenarios art strate	54
13	popper r, 2008, foresight, v10, p62, doi 10.1108/14636680810918586	53
14	vecchiato r, 2010, technol forecast soc, v77, p1527, doi 10.1016/j.techfore.2009.12.003	53
15	suddendorf t, 2005, learn motiv, v36, p110, doi 10.1016/j.lmot.2005.02.010	52
16	miles i, 2010, technol forecast soc, v77, p1448, doi 10.1016/j.techfore.2010.07.016	51
17	schoemaker pjh, 1995, sloan manage rev, v36, p25	51
18	atance cm, 2001, trends cogn sci, v5, p533, doi 10.1016/s1364-6613(00)01804-0	50
19	georghiou l., 2008, hdb technology fores	50
20	hawkins sa, 1990, psychol bull, v107, p311, doi 10.1037/0033-2909.107.3.311	49

جدول 4: رتبه­بندی ارجاعات مقالات

حوزه های پژوهشی برجسته در آینده­نگاری

محتوای مقالات پژوهشی بیشتر در کلمات کلیدی مورد استفاده در عناوین و خلاصه ها انعکاس می یابد. تجزیه و تحلیل کلمات کلیدی به طور کلی می تواند روند تحقیق در حوزه آینده­نگاری را نشان دهد. سو و لی (Su & Lee, 2010) خاطر نشان کردند که کلمات کلیدی را می توان برای شناسایی روند تحقیقات صورت گرفته در یک موضوع مشخص مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. این کلمات کلیدی در اکثر مواقع با محتوای مقاله و موضوع پژوهش سازگار هستند. اگر چه شبكه كليدواژه هاي مشترك در شکل (3) ترسیم شده است، اما این شبکه تنها با در نظر گرفتن کلمات کلیدی عنوان شده توسط نویسندگان ترسیم شده است. بنابراین در این بخش تمام کلمات کلیدی در 3883 مقاله پژوهشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به حوزه های تحقیقاتی مختلف گروه بندی می شوند. 20 حوزه تحقیقاتی برجسته در حوزه آینده­نگاری  در جدول (5) ارایه شده اند. بر اساس جدول (5) حوزه­های ECONOMICS، REGIONAL URBAN PLANNING، BUSINESS، MULTIDISCIPLINARY SCIENCES ،MANAGEMENT، به عنوان پنج حوزه تحقیقاتی با بیشترین تعداد مقالات شناخته شدند. 

 

حوزه تحقیقاتی	تعداد مقالات منتشر شده
اقتصاد27	789
طراحی شهری منطقه­ای28	673
کسب و کار29	414
مدیریت30	363
علوم بین رشته­ای31	166
علوم محیطی32	153
مطالعات محیطی33	152
علوم اجتاعی بین رشته­ای34	107
سوخت و انرژی35	96
فیزیولوژی آزمایشگاهی36	84
تحقیق در عملیات37	83
علم بین­رشته­ای موارد38	80
علوم اعصاب39	73
مهندسی متالورژی40	67
تامین مالی کسب و کار41	66
صنعت مهندسی42	63
مهندسی برق و الکترونیک43	61
حقوق44	59
علم و فناوری پایدار سبز45	58
مهندسی شیمی46	54

جدول 5. حوزه های تحقیقات برجسته مرتبط با آینده­نگاری

بحث و نتیجه گیری

آینده­نگاری به عنوان یک ابزار موثر برای سیستم­های پیچیده و پویا مورد توجه می­باشد. غافل­گیری و شکست در ییش­بینی محیط کسب و کار می تواند برای سازمان­ها بسیار خطرناک باشد، آینده­نگاري یک فرصت ساختاریافته را براي نگاه به آینده فراهم می­آورد و به سازمان­ها کمک می­کند تا از بتوانند از غافلگیری اجتناب کنند لذا آینده­نگاری در محیط پیچیده و پویای کنونی نقشی حیاتی برای دولت­ها، سازمان­ها، شرکت­ها و کسب و کارها دارد به طوری که مطابق با روند تغییرات تولید مقالات در این حوزه در دهه گذشته تعداد مقالات نمایه نشده در پایگاه­های معتبر علمی با رسیدن به عدد 380 به بیش از دو برابر افزایش یافته است و این امر بیانگر این حقیقت است که توجه پژوهشگران به پرداختن به آینده­نگاری به طور فزاینده­ای رو افزایش است و به عنوان نمونه تعداد کل مقالات منتشر شده در پایگاه WOS از سال 1979 تا ژوئن 2019 به عدد 3883  مقاله رسیده است. حال با توجه به اینکه آینده­نگاری به دلیل اتخاذ رویکردی کل­گرا و بین­رشته­ای می­باشد تحلیل محتوای مقالات می­تواند تصویری از جهت­گیری جامعه علمی در حوزه­های مختلف علوم، پژوهشگران و نشریات فعال در این حوزه را ارایه دهد. لذا با توجه به اینکه مرور دستی پژوهش های منتشر شده محدودیت هایی از جمله عدم امکان مرور حجم زیاد پژوهش ها را دارد، در این پژوهش با استفاده از تکنیک­های علم سنجی 3883 مقاله منتشر شده در حوزه آینده­نگاری تجزیه و تحلیل گردید. بدین منظور با تحلیل شبکه ارجاعات مجلات، ارجاعات مقالات، هم رخدادی کلمات کلیدی و همکاری نویسندگان، مجلات، نویسندگان و حوزه های پژوهشی برجسته در حوزه آینده­نگاری شناسایی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده نشریات futures ، technological forecasting and social change ، journal of political economy ،  climatic change ، technology analysis & strategic management به عنوان تاثیرگذارترین مجلات در حوزه آینده­نگاری شناخته شدند. همچنین سادنفورت، ساریتاس، سارپونگ، کولز، سالو، اتنس، روربک  به عنوان نویسندگانی با بیشترین سهم در تولید علم شناخته شدند. از میان کلمات کلیدی استفاده شده در کل مقالات بررسی شده نیز، کلمات decision-making،  corporate foresight، behavior، climate-change حایز بالاترین رتبه در تکرار بین مقالات حوزه آینده­نگاری بوده­اند.  و  economics، regional urban planning ، business، multidisciplinary science ،management ، به عنوان پنج حوزه تحقیقاتی با بیشترین تعداد مقالات شناخته شدند.

منابع

شیروانی ناغانی, م., فضلی, ص., و کشاورزترک, ع. ا. (1397). ارائۀ یک مدل فرایندی برای آینده‎ نگاری راهبردی در شرکت های ایرانی. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بازرگانی, 10(2), 349–370.

کشاورز ترک, ع. ا., و نیکویه, م. (1395). ارائه مدل يکپارچه ارزيابي و مديريت پروژه هاي آينده نگاري راهبردي در سطوح ملي و سازماني. قابل دسترس در ‏ http://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=320018

Adams, V. M., Douglas, M. M., Jackson, S. E., Scheepers, K., Kool, J. T., & Setterfield, S. A. (2018). Conserving biodiversity and Indigenous bush tucker: Practical application of the strategic foresight framework to invasive alien species management planning. Conservation Letters, 11(4), e12441. https://doi.org/10.1111/conl.12441

Ade, P. A. R., Aghanim, N., Arnaud, M., Ashdown, M., Aumont, J., Baccigalupi, C., … Bartolo, N. (2016). Planck 2015 results-xiii. cosmological parameters. Astronomy & Astrophysics, 594, A13.

Akhavan, O. (2010). Graphene nanomesh by ZnO nanorod photocatalysts. ACS Nano, 4(7), 4174–4180.

Assadi, H., Gärtner, F., Stoltenhoff, T., & Kreye, H. (2003). Bonding mechanism in cold gas spraying. Acta Materialia, 51(15), 4379–4394.

Bishop, P., Hines, A., & Collins, T. (2007). The current state of scenario development: an overview of techniques. Foresight, 9(1), 5–25. https://doi.org/10.1108/14636680710727516

Cobo, M. J., López‐Herrera, A. G., Herrera‐Viedma, E., & Herrera, F. (2011). Science mapping software tools: Review, analysis, and cooperative study among tools. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(7), 1382–1402.

Coelho, G. M., Galvão, A. C. F., Guedes, A. C., Carneiro, I. A., Chauke, C. N., & Filho, L. F. (2012). Strategic foresight applied to the management plan of an innovation development agency. Technology Analysis & Strategic Management, 24(3), 267–283. https://doi.org/10.1080/09537325.2012.655412

Cook, C. N., Inayatullah, S., Burgman, M. A., Sutherland, W. J., & Wintle, B. A. (2014). Strategic foresight: how planning for the unpredictable can improve environmental decision-making. Trends in Ecology & Evolution, 29(9), 531–541. https://doi.org/10.1016/J.TREE.2014.07.005

de Alcantara, D. P., & Martens, M. L. (2019). Technology Roadmapping (TRM): a systematic review of the literature focusing on models. Technological Forecasting and Social Change, 138, 127–138. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2018.08.014

Fallah-Bagher-Shaidaei, H., Wannere, C. S., Corminboeuf, C., Puchta, R., & Schleyer, P. v R. (2006). Which NICS aromaticity index for planar π rings is best? Organic Letters, 8(5), 863–866.

Godet, M., & Durance, P. (2011). Strategic foresight for corporate and regional development‏. DUNOD–UNESCO–Fondation Prospective et Innovation, Paris.‏

Hong, Y., & WM Chan, D. (2014). Research trend of joint ventures in construction: a two-decade taxonomic review. Journal of Facilities Management, 12(2), 118–141.

Hood, W., & Wilson, C. (2001). The literature of bibliometrics, scientometrics, and informetrics. Scientometrics, 52(2), 291–314.

Horton, A. (1999). A simple guide to successful foresight. Foresight, 1(1), 5–9. https://doi.org/10.1108/14636689910802052

Hosseini, M. R., Martek, I., Zavadskas, E. K., Aibinu, A. A., Arashpour, M., & Chileshe, N. (2018). Critical evaluation of off-site construction research: A Scientometric analysis. Automation in Construction, 87, 235–247.

Kim, E., Beckman, S. L., & Agogino, A. (2018). Design Roadmapping in an Uncertain World: Implementing a Customer-Experience-Focused Strategy. California Management Review, 61(1), 43–70. https://doi.org/10.1177/0008125618796489

Loveridge, D., Cuhls, K., Keenan, M., & Nedeva, M. (2001). The practice of national foresight programs. A new analytical framework. Ideas in Progress, 23.

Martin, B. R. (1995). Foresight in science and technology. Technology Analysis & Strategic Management, 7(2), 139–168. https://doi.org/10.1080/09537329508524202

Miles, I., & Keenan, M. (2002). Practical guide to regional Foresight in the UK. European Communities, Luxembourg.

Nemeth, B., Dew, N., & Augier, M. (2018). Understanding some pitfalls in the strategic foresight processes: The case of the Hungarian Ministry of Defense. Futures, 101, 92–102. https://doi.org/10.1016/J.FUTURES.2018.06.014

Phaal, R., Farrukh, C., & Probert, D. (2011). Roadmapping for strategy and innovation. Aligning technology and markets in a dynamic world. University of Cambridge, Institute for Manufacturing.

Reger, G. (2001). Technology Foresight in Companies: From an Indicator to a Network and Process Perspective. Technology Analysis & Strategic Management, 13(4), 533–553. https://doi.org/10.1080/09537320127286

Rohrbeck, R., & Kum, M. E. (2018). Corporate foresight and its impact on firm performance: A longitudinal analysis. Technological Forecasting and Social Change, 129, 105–116. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2017.12.013

Saritas, O., Taymaz, E., & Tumer, T. (2007). Vision 2023: Turkey’s national Technology Foresight Program: A contextualist analysis and discussion. Technological Forecasting and Social Change, 74(8), 1374–1393. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2006.07.005

Sarpong, D., Maclean, M., & Alexander, E. (2013). Organizing strategic foresight: A contextual practice of “way finding.” Futures, 53, 33–41. https://doi.org/10.1016/j.futures.2013.09.001

Schwartz, M. W., Cook, C. N., Pressey, R. L., Pullin, A. S., Runge, M. C., Salafsky, N., … Williamson, M. A. (2017). Decision Support Frameworks and Tools for Conservation, 00(June), 1–12. https://doi.org/10.1111/conl.12385

Su, H.-N., & Lee, P.-C. (2010). Mapping knowledge structure by keyword co-occurrence: a first look at journal papers in Technology Foresight. Scientometrics, 85(1), 65–79.

Tolfree, D. (2000). Leading Into the Future: Foresight Perspectives from the Construction Industry Research and Information Association (CIRIA). University of Durham Business School.

Vishnevskiy, K, Karasev, O., and, D. M.-T. F., & 2015‏, undefined. (n.d.). Integrated roadmaps and corporate foresight as tools of innovation management: the case of Russian companies‏. Elsevier‏. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040162514001322

Vishnevskiy, Konstantin, Karasev, O., & Meissner, D. (2015). Integrated roadmaps and corporate foresight as tools of innovation management: The case of Russian companies. Technological Forecasting and Social Change, 90, 433–443. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2014.04.011

Voros, J. (2003). A generic foresight process framework. Foresight, 5(3), 10–21. https://doi.org/10.1108/14636680310698379

Willyard, C. H., & McClees, C. W. (1987). Motorola’s Technology Roadmap Process. Research Management, 30(5), 13–19. https://doi.org/10.1080/00345334.1987.11757057

Zak, A. K., Majid, W. H. A., Abrishami, M. E., & Yousefi, R. (2011). X-ray analysis of ZnO nanoparticles by Williamson–Hall and size–strain plot methods. Solid State Sciences, 13(1), 251–256.

 

 

 

 

Clustering and mapping the 40-year trend of foresight research

 

Mohammad Yousefi Khoraem⁴⁷, Hakem Gasemi⁴⁸, Farhad Dervishi Se Talani⁴⁹, Einollah Keshavarz Turk⁵⁰, Morteza Mousakhani⁵¹

Abstract
Background: Developing effective methods to reduce the complexity and uncertainties of the future and confronting rapid and discrete changes is a necessity in the present age. foresight are considered as an effective tool to reduce the complexity of complex and dynamic systems. Defeating the business environment can be very dangerous for organizations, prospecting provides a structured opportunity to look at the future. Therefore, due to the diversity and variety of issues related to futurism, organizations and researchers have conducted numerous research in this field.
purpose: Considering the large volume of researches as a challenge for identifying research trends and emerging areas, in this research, using scientific methods, the research process of researchers in the field of foresight analysis And analyzed.

Methods: In this research 3883 articles published between 1979 and June 2019 in the field of foresight in the WOS database were analyzed using VOSviewer software. The article's network of referrals, both the occurrence of keywords, the co-authorship of the authors And references to magazines analyzed and identified by leading authors, journals and fields of research.
Findings: According to the results, futures, technological forecasting and social change, journal of political economy, were recognized as the most influential magazines in the field of futures studies. Also, Suddendorf, T, Saritas, O, Sarpong, D, and Rohrbeck, r were recognized as authors with the highest share in science production. Among the keywords used in all reviewed articles, the words decision-making, corporate foresight, climate-change have been the highest rank among repetitions between articles in the field of foresight. And economics, regional urban planning, business, as the research area with the highest number of papers.

Key words: Foresight, trend analysis, Scientometric analysis, Clustering

 

 

 

 

---

[1]  - Web Of Science

[2]  - Voros

[3]  - CIRIA

[4]  - Loveridge

[5]  - Saritas

[6]  - Taymaz

[7]  - Tumer

[8]  - Miles

[9]  - Keenan

[10]  - Horton

[11]  - Reger

[12]  - Martin

[13]  - Sarpong

[14]  - Cook

[15]  - Schwartz

[16]  - Nemeth

[17]  -Co- occurrence

[18]  -Foresight

[19]  - Web of Science

[20] - Suddendorf

[21]  - Saritas, o

[22]  - Sarpong, d

[23]  - Cuhls, k

[24]  - Salo, a

[25]  - Atance, cm

[26]  - Rohrbeck, r  

[27] - ECONOMICS

[28]  - REGIONAL URBAN PLANNING

[29]  - BUSINESS

[30]  - MANAGEMENT

[31]  - MULTIDISCIPLINARY SCIENCES

[32]  - ENVIRONMENTAL SCIENCES

[33]  - ENVIRONMENTAL STUDIES

[34]  - SOCIAL SCIENCES INTERDISCIPLINARY

[35]  - ENERGY FUELS

[36]  - PSYCHOLOGY EXPERIMENTAL

[37]  - OPERATIONS RESEARCH MANAGEMENT SCIENCE

[38]  - MATERIALS SCIENCE MULTIDISCIPLINARY

[39]  - NEUROSCIENCES

[40]  - METALLURGY METALLURGICAL ENGINEERING

[41]  - BUSINESS FINANCE

[42]  - ENGINEERING INDUSTRIAL

[43]  - ENGINEERING ELECTRICAL ELECTRONIC

[44]  - LAW

[45]  - GREEN SUSTAINABLE SCIENCE TECHNOLOGY

[46]  - ENGINEERING CHEMICAL

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[47]  - Corresponding Member, Ph.D. student, Imam Khomeini International University, [e-mail]

[48]  - Associate Professor, Imam Khomeini International University, [e-mail]

[49]  - Associate Professor, Imam Khomeini International University, [e-mail]

[50]  - Assistant Professor, Imam Khomeini International University, [e-mail]

[51]  - Professor, Islamic Azad University of Qazvin, [e-mail]

 

 

 

---