اثر بخشی یک الگوی جدید درمانگری شناختی – اجتماعی بر کودکان پرخاشگر

محورهای موضوعی : روان درمانگری

علی صاحبی ¹ (دانشگاه فردوسی و دانشگاه سیدنی)
عفت السادات میر عبدالهی ² (دانشگاه سیدنی)

تاریخ دریافت : 1394/03/17 تاریخ پذیرش : 1394/03/17 تاریخ انتشار : 1384/01/01

کلید واژه: اضطراب, افسردگی, درمانگری شناختی – اجتماعی, رفتار پرخاشگرانه, شکایتهای جسمانی, توجه,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی یک الگوی درمانگری جدید بر کودکان پرخاشگر ایرانی انجام شد. مداخله درمانگری بر یک الگوی شناختی – اجتماعی استوار بود. 157 کودک (19 پسر و 38 دختر) 8 تا 15 ساله (77/10 = M، 33/1 S.D.=) در این تحقیق شرکت کردند. کودکان براساس دارا بودن یکی از شش نشانه پرخاشگری که در اختیار معلمان مدارس منتخب قرار گرفت، ارجاع شدند. سپس براساس فهرست نشانه‌های مبتنی بر ضوابط تشخیصی DSN-IV به تعیین وضعیت آنها مبادرت شد. 31 کودک دارای اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی (ADHD)، 19 نفر واجد اختلال تضاد ورزی گستاخانه / اختلال رفتار هنجاری (ODD/CD)، 47 نفر با ADHD/ODD، 22 نفر ADHD/CD و 38 نفر دارای اختلالهایی بودند که در مقوله‌های تشخیصی بالا قرار نمی‌گرفت. سپس پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI)، مقیاس خود پنداشت پیرز- هریس (PHCS)، مقیاس خودگزارش دهی جوانان (YSR) به عنوان ابزارهای سنجش پیش آزمون ـ پس آزمون به کار رفت. به آزمون رفتار مدرسه‌ای بور مایستر (BSBI) نیز به منزلـه یک مقیاس تشخیصی مکمل توسط معلمان پاسخ داده شد. بر مبنای اطلاعات به دست آمده دانش‌آموزان به پنج گروه (شکایتهای جسمانی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه) تقسیم شدند و هر گروه، هشت جلسه درمانگری اجتماعی/شناختی را دریافت کردند. یافته‌ها اثربخشی درمان اجتماعی/شناختی را، صرف نظر از نوع طبقه بندی تشخیصی نشان دادند و کاهش معنادار شکایتهای بدنی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه را برجسته کردند.

چکیده انگلیسی:

The present study evaluated the effectiveness of a new therapeutic model for aggressive children in Iran. The intervention was based on a social/cognitive model. 119 boys and 38 girls, ages 8-15 (M=10.77, S.D. = 1.33) participated in the study. Children were referred by the teachers of the selected schools, based on having one of the six aggressiveness criteria, and diagnosed with a symptom checklist based on the DSM-IV diagnostic criteria. 31 children were diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), 19 with Oppositional Defiant Disorder/Conduct Disorder (ODD/CD), 47 with ADHD/ODD, 22 with ADHD/CD, and 38 with other types of diagnoses not mentioned above. All children were administered the Children Depression Inventory (CDI), the Piers Harris Self-Concept Scale (PHSCS), and The Youth Self-Report (YSR) as a pre and post-test measure of their conduct. The Bauermeister School Behaviour Inventory (BSBI) was completed by teachers as an additional measure. Children then were divided in five groups: 1- somatic complaints, 2- Anxiety depresssion, 3- social problems, 4- Attention problems, and 5- Aggressive conduct, and they all received eight sessions of social/cognitive therapy. The results suggest that the social/cognitive treatment was effective with all groups of children, regardless of diagnostic classification, in reducing somatic complaints, anxiety/ depression, social problems, attention problems, and aggressive conduct.