تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش‌آموزان دوره راهنمایی
محورهای موضوعی : روان درمانگریپریرخ دادستان 1 , معصومه پورمحمدرضا تجریشی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
2 - دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
کلید واژه: دوره راهنمایی, قضاوت اخلاقی, دیگردوستی, تحول اخلاقی,
چکیده مقاله :
در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و سطوح تحول اخلاقی و دیگردوستی آنان به وسیله پرسشنامه ”ما“(MDT، 1989) تعیین شد. تحلیل داده ها نشان داد (1) دیگردوستی با افزایش سن متحول نمی شود اما رفتارهای دیگردوستانه با تغییر نوع روابط از نزدیکان به بیگانگان تغییر می کند. (2) تفاوت شاخص کلی تحول اخلاقی بین پایه اول با پایه های دوم و سوم معنادار بود اما عدم افزایش معنادار نمرات بین پایه های دوم و سوم، توقف روند تحول این شاخص را نشان داد. (3) نمرات دانش آموزان دختر و پسر در متغیرهای کلی دیگردوستی(RAT، RBT، RCT) و در شاخص کلی تحول اخلاقی(TJ) تفاوت معناداری را به دست نداد. (4) وجود رابطه معنادار بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی با تحول اخلاقی و دیگردوستی برجسته شد و پایینترین میانگینها در مناطق غیرمرفه و بالاترین میانگینها در مناطق مرفه به دست آمد. یافته ها ضرورت ایجاد یک جـّو تعاون و تقابل در روابط اجتماعی، لزوم ارائه الگوهای دیگردوستانه و جامعه گرایانه توسط بزرگسالان و اتخاذ راهبردهایی به منظور تضمین شرایط بهینه تحول شناختی را مطرح کردند.
The levels of moral development and altruism in middle school students were assessded in this study. 1020 subjects (510 boys and 510 girls) from first to third grade of middle school in five socio-economic regions of Tehran were randomly selected and had completed the Moral Development Test (Ma, 1989). Data analyses showed: (1) Altruism does not develop by an increase in age, however altruistic behaviors towards relatives is more compared to strangers, (2) The scores of total moral development increased significantly from the first grade to second and stopped at third, (3) The scores of boys and girls in total altruism variables (RCT, RBT, RAT) and in total moral development index (TJ) didn’t show a significant difference, (4) The socio-economic status had significant relationship with moral development and altruism. The most and the least means were achieved in rich and poor regions. The findings suggest the necessity of enhancement of cooperation and reciprocity between peers in social context, the need to provide the sociability patterns and altruistic behaviors by adults, through choosing strategies that ensure optimum conditions of cognitive development