مقایسه تأثیرروش تدریس مبتنی بر تفکر فعال (روش مشارکتی) و روش تدریس سنتی دریادگیری درس مطالعات اجتماعی دانش‌آموزان پسر.
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیرحیم بدری گرگری 1 , اکبر رضایی 2 , جواد جدی گرگری 3
1 - استاد مدعو دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.
2 - استادیار دانشگاه پیام نور تبریز، تبریز، ایران.
3 - کارشناس ارشد رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.
کلید واژه: روش تدریس مشارکتی, روش تدریس سنتی, انواع یادگیری (کلی, عمیق وسطحی),
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر روش تدریس مبتنی بر تفکر فعال (روش مشارکتی) و روش تدریس سنتی در یادگیری درس مطالعات اجتماعی دانش‌آموزان پسر نواحی پنجگانه تبریز انجام شد. روش این پژوهش از نوع طرح‌های نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و از نظر هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه دانش‌آموزان پسر سال اول متوسطه نواحی پنجگانه تبریز به تعداد 10665 نفر در سال 91-90 بود. نمونه‌گیری به صورت تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای است. بنابراین حجم نمونه آماری پژوهش عبارت است از دانش‌آموزان دو کلاس اول متوسطه که از هر کدام از کلاس‌ها پس از موازنه‌سازی آزمودنی‌ها یکی به شکل یادگیری سنتی به تعداد 30 نفر و دیگری به شیوه تدریس مشارکتی (فعال) به تعداد 32 نفر در درس مطالعات اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. برای اندازه گیری میزان یادگیری گروه‌ها از آزمون پیشرفت تحصیلی استفاده گردید. برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظر متخصصان و معلمان استفاده شد. برای تحلیل داده‌های آماری در مورد هر یک از فرضیه‌های پژوهشی به علت تعیین تفاوت و محاسبه و مقایسه نمره‌های پیش آزمون و پس آزمون درگروه‌های آزمایش وگواه ازآزمون ANCOVA (تحلیل کوواریانس) استفاده گردید. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد: که بین نمرات یادگیری کلی، عمیق و سطحی هر دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر روش تدریس مشارکتی در افزایش یادگیری کلی، عمیق و سطحی دانش‌آموزان تأثیرگذاشته و نسبت به روش سنتی تدریس اثربخش بوده است.
This study aims to compare teaching methods based on active thinking (the Partnership method) and traditional teaching methods on the boy student’s learning level of social studies in five areas of Tabriz. This research uses a semi-empirical method with pretests and posttests and which is functional regarding the objective. The statistical population of this research is all the male middle-school students of the five areas of Tabriz with a number of 10655 students in the course between 2012 and 2013. The sampling was conducted using a multi-stage random cluster method. Therefore the statistical sample size of the research is the students of two social science classes of first grade middle-school and from each class, after balancing the subjects, first group with 30 students getting a traditional teaching method and the second group getting a participated (active) teaching method with a number of 32 students were considered. A total number of 62 students were treated with the methods and the allocation of these methods to each class was random. To assess the learning level of these groups an educational achievement test was taken. The suggestions of teachers and experts were used to determine the content validity of the questionnaire. Reliability criterion ratios of the pretest and posttest were equal to 82% and 87% and the questions of the tests were presented in a mnemonic and significant learning level. To analyze the statistical data in case of each one of the research assumptions the ANCOVA test (covariance analysis) was used for the difference determination and comparison and calculation of the pretest and posttest grades in control and test groups. The results of the obtained data from the pretest and posttests of the test and control groups were compared and analyzed. The results from the covariance analysis indicated that there is a significant difference between the general, deep and slight learning grades in two test and control groups. In other words, the participated teaching method influenced the general and deep learning level promotion of the students and that the participated method is more effective than the traditional teaching methods. From the results of this research it can be concluded that the propagation of the participated teaching method will highly influence the deep learning of the students during education.
ایوبی، حسن. (1377). مقایسه یادگیری مشارکتی،یادگیری سنتی (متداول) بر پیشرفت تحصیلی وحرمتخود‌دانش‌آموزان دختر پایه سوم متوسطه رشته علوم انسانی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
بهرنگی، محمد رضا، وآقایاری، طیبه. (1383). تحول ناشی ازتدریس مشارکتی ازنوع جیگ ساوزدوضعیتسنتی تدریس.
پارسا، محمد. (1387). کاربرد روانشناسی در تدریس. تهران: انتشارات سخن.
پاکدل، لطیف. (1382). مقایسه اثربخشی روش تدریس فعال و سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی آموزش و پرورش فریدن در سال تحصیلی 82-81. پایان نامه کارشناسی ارشد .
جویس، پ. وویل، م. (1386). الگوهای تدریس، ترجمه بهرنگی، محمدرضا. تهران: نشرکمال تربیت، چاپ پنجم.
حامدی خواه، فضلعی. (1377). بررسی میزان استفاده معلمان ازروش‌های تدریس فعال ومقایسه نتایج عملکرد آموزشی آنان درتدریس علوم تجربی دوره ابتدایی شهرستان اراک. شورای تحقیقات اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی.
رستمی، مریم. (1388). بررسی میزان استفاده ازروش تدریس یادگیری مشارکتی در بین آموزگاران دبستان‌های شهرستان میاندوآب و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی آنان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز .
سیف، علی اکبر. ( 1385). روانشناسی پرورشی نوین، تهران: انتشارات دوران.
طالبی، مهدی. (1383). مقایسه تأثیر روشهای یادگیری مشارکتی و سنتی در پیشرفت تحصیلی و نگرشبهیادگیری درس ریاضی دانش‌آموزان سال دوم راهنمایی مدارس ارومیه در سال تحصیلی83-84 . پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز.
فلاح، حمیدرضا. (1388). تأثیر روش تدریس سنتی و روش تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی و نگرش به یادگیری درس معارف اسلامی دانش‌آموزان دوره پیشدانشگاهی شهرتبریز درسال تحصیلی 88 - 87 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
کارجوراوری، مینا .(1387). تأثیر برنامه درسی مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش‌آموزان دختر سال سوم دبیرستان‌های شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته
برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز .
کولایی، قدرت اله. (1388). مقایسه اثر روشهای یادگیری مشارکتی، یادگیری مشارکتی توأم با آموزش اصول گفتگو و روش سخنرانی بر پیشرفت تحصیلی جغرافیای دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدائی درسالتحصیلی 1388- 1387. پایان نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه تربیت معلم تهران .
کیوانفر، محمدرضا.(1382).بررسی میزان تأثیر روشهای فعال تدریس درموفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی در درس علوم تجربی. شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان اصفهان.
مجیدیانی، مریم. (1388). مقایسه کارایی روشهای تدریس در پیشرفت تحصیلی درس علومتجربی‌دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی منطقه زیویه استان کردستان . درسالتحصیلی 88-87 دانشکده علوم انسانی و تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی.
مشهدی، حمیدرضا (1381). مقایسه مشکلات روانی، رشد اجتماعی و عزت نفس دانش‌آموزان با اختلالات خواندن و نوشتن و دانش‌آموزان عادی ، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی ، دانشگاه تربیت معلم .
ملک محمدی، فریبا. (1387). مقایسه روش تدریس فعال و سنتی پیشرفت درس علوم و میزان خلاقیت‌دانش‌آموزان دختر سوم راهنمایی شهرستان کرج. دانشکده علوم انسانی تربیتی دانشگاه آزاد واحد تبریز.
Alkhateb, H. M & Jemaah,M. (2002). Cooperative learning and Algebra Performance of Eight Grade Students in united Arab Emirates. Journal of Contemporary Educational Psychology, v.6 , pp. 245-257
Chickening. Arthur. W..and Gam son. (1987). Seven principles for Good practice . AAHE Bulletin 39:3-7ED 282491. 6ppMf-0-1
Fischer, S . & Shachar , H (2004). Cooperative learning and the achievementof motivation and Perception of Student in the grade Chemistry Classes .
Gillis, R.M. (2004). The Effect of cooperative learning on JuniorHigh school student During small Group. Journal of learningand Instruction, v.14 , pp.197-213.
Nichols, J.D. (2002). the Effect of cooperative learning on studentAchievement and Motivation in a High school Geometry class. Contemporary Educational psychology, V.21, pp.467-476.
Silber man. Mel. (1996). Active learning. |o|, strategies to Teach Anysubject. Massachusetts: Simon. And Schuster.
Winston, V.(2002). Effect of Cooperative learning on Achievementand Attitude Among student color. Journal of Educational Research, V.95, PP.220-229.