جایگاه اصل واجد اثر بودن عبارات قرارداد در تفسیر قراردادها

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

حسین مریدی فر ¹ , رضا سکوتی ² , ناصر مسعودی ³

1 - حقوق. دانشکده حقوق. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تبریز
2 - استاد، گروه حقوق، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - استادیارگروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/12/10 تاریخ پذیرش : 1397/08/21 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: &ldquo, تفسیر&rdquo, , &ldquo, تفسیر قرارداد&rdquo, , &ldquo, عدم لغویت&rdquo, , &rdquo, اصل صحت&rdquo, ,

چکیده مقاله :

امروزه تفسیر یکی از موضوعات مهم قرارداد تجاری است. با وجود پیشرفت روزافزون حقوق تجارت، دقت در تنظیم قرارداد تجاری و استفاده از متخصصین حقوق وجود ابهام در آن بعید نخواهد بود. یکی از اصول ارائه شده برای تفسیر قرارداد، اصل واجد اثر بودن عبارات قرارداد (عدم لغویت) است. این اصل به ما نشان می‌دهد که اشخاص هدفمند به قرارداد نگاه می‌کنند و از نوشتن عبارات و الفاظ لغو و درج شروط بی‌معنا و فاقد اثر در قرارداد، امتناع می‌نمایند. در فقه و حقوق ایران تحقیق جامعی در خصوص جایگاه اصل فوق صورت نگرفته است، اما قواعدی در فقه وجود دارد که با تتبع و بررسی دقیق اصل را توجیه می کند. بدون اینکه در حوزه تفسیر قرارداد از اصل صحت نامی برده شده باشد در قانون مدنی ماده 223 در کلیات تعهدات اصل صحت را بیان کرده که بی‌ارتباط با اصل مورد مطالعه نمی‌باشد، فلذا در خصوص کاربرد اصل فوق در تفسیر بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. در حقوق انگلیس اصل مذکور، صریحاً مورد پذیرش قرار نگرفته است و صرفاً در رویه قضایی مورد تایید واقع شده است که رویه قضایی در این کشور، هم‌شأن قانون است. اصل فوق، در حقوق اتحادیه اروپا در اسنادی همچون اصول قراردادهای اروپا، پیش‌نویس جامع حقوق خصوصی اروپا و اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی صریحاً بعنوان اصلی در حوزه تفسیر مورد پذیرش قرار گرفته است. مطالب فوق جای این سوال را باز نموده است که آیا اصل واجد اثر بودن عبارات قرارداد با اصل صحت یکی بوده با بین آنها تفاوت وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Today interpretation is one of the significant issues of commercial contracts. Despite daily development of commercial law, precision in the regulation of commercial contracts and the involvement of legal experts the existence of ambiguity is totally possible. One of the principles that is suggested for the interpretation of a contract is the principle of effectuality of the contract phrases (non-futility). This principle shows us that people consider the contract in a purposeful manner and refuse to include futile ineffective phrases and words in the contract. In Iranian jurisprudence and law no comprehensive research has been conducted so far on the place of the aforementioned principle but there are certain principles in the jurisprudence that justify this principle upon precise investigations. Without mentioning the principle of validity in the domain of interpretation of contract the Article 223 of Civil Code has spoken of the principle of validity in the outlines of obligations which is not totally irrelevant to the principle under study. Then as to the application of the aforementioned principle in the interpretation, there is difference of opinions among the legal experts. In the law of England the aforementioned principle has not been clearly accepted and just the legal procedure is endorsed and the legal procedure is of an equal status as compared to the law.