بررسی عوامل مؤثر بر رشد قارچی و تولید آفلاتوکسین در انبارهای پسته استان کرمان
محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی
محمد مرادی
1
,
حسین حکم‌‌آبادی
2
,
سید رضا فانی
3
1 - استادیار پژوهش، بخش گیاه پزشکی، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، ایران
2 - استادیار پژوهش، بخش باغبانی، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، ایران
3 - کارشناس، بخش گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، ایران
کلید واژه: آسپرژیلوس, انبار, دما, رطوبت نسبی, فعالیت آبی,
چکیده مقاله :
مقدمه: نامناسب بودن شرایط انبار ممکن است منجر به ایجاد یا افزایش آلودگی به کپک‌ها و زهرابه‌های ناشی از آن‌ها از جمله آفلاتوکسین گردد. عوامل مختلف محیطی روی رشد قارچی و تولید مایکوتوکسین‌ها به عنوان متابولیت‌های ثانویه مضر مؤثر است. بهبود وضعیت انبار می‌تواند در جلوگیری از آلودگی پسته مؤثر باشد. مواد و روش‌ها: عوامل محیطی تأثیرگذار روی آلودگی پسته در انبارها شامل رطوبت نسبی، دما، رطوبت مغز پسته، فعالیت آبی و آلودگی به آفات در 47 انبار مختلف در شهرستان‌های رفسنجان، کرمان، سیرجان و زرند در فواصل سه ماهه به مدت یک سال بررسی گردید. یافته‌ها: دامنه فعالیت آبی (aW) و رطوبت مغز پسته طی نمونه‌برداری به ترتیب از 46/0 - 12/0 و 3/5 - 1/3 درصد در انبارهای مختلف متغیر بود. در غالب انبارهای مورد بررسی دامنه رطوبت نسبی انبارها از 24 تا 26 درصد متغیر و کمینه و بیشینه آن به ترتیب 13 و 5/36 درصد و دامنه دما بین 3/23 تا 1/26 درجه سانتی‌گراد بود. از طرف دیگر تغییرات رطوبت مغز پسته و فعالیت آبی با گذشت زمان انبارداری در تمامی انبارها تقریباً ثابت بود، لذا تبادل رطوبتی بین پسته و محیط به اندازه‌ای نیست که بتواند رشد قارچ Aspergillus flavus و تولید آفلاتوکسین را افزایش دهد. وضعیت آلودگی میوه پسته به آفات انباری کمتر از 1 درصد و آلودگی به گونه‌های آسپرژیلوس موجود در انبارهای مختلف از غیرقابل تشخیص تا یک درصد در بیش‌ترین مقدار خود متفاوت بود. نتیجه‌گیری: وضعیت کلی انبارهای استان کرمان به صورتی نیست که باعث ایجاد یا بهبود شرایط مناسب برای رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین گردد.
Introduction: Aflatoxin contamination might occur due to the improper storage conditions ofharvested pistachios. Different environmental factors affect the fungal growth and mycotoxinproduction as the harmful secondary metabolites. Improved storage conditions can beeffective to prevent the contamination of pistachios.Materials and Methods: Environmental factors consisting of kernel moisture content,relative humidity, temperature, water activity and fungi and pests might affect thecontamination of pistachio. These were studied in 47 stores and warehouses in the cities ofKerman, Sirjan, Zarand and Rafsanjan regions at three month intervals for the storage periodof 12 months.Results: The levels of water activity and kernel moisture content in this study ranged from0.12 to 0.46 and 3.1 to 5.3 (%), respectively. In most stores, the average of relative humidityranged from 24 to 26 % with minimum and maximum values of 13.7 and 36.5 respectivelyand average temperature of 23.3 to 26.1 ZC. On the other hand, observed low levels of kernelmoisture content and water activity remained at a constant level for most sampling times.These results indicated that equilibrium moisture content was not in favor of Aspergillusflavus growth and aflatoxin production. The observation also showed that the frequency ofstorage pest contamination was less than 1% and Aspergillus contamination varied fromundetectable to 1 %.Conclusion: The stores or warehouses conditions concerned with pistachio in Kermanprovince are not in situations to create and promote fungal growth and aflatoxin production.