برآورد نرخ بهره در ایران با استفاده از منطق فازی
محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار
علیرضا کازرونی
1
(
استاد اقتصاد دانشگاه تبریز،
)
پویان کیانی
2
(
دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تبریز
)
زانا مظفری
3
(
دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تبریز
)
کلید واژه: نرخ بهره, تورم, بازدهی مسکن, حجم نقدینگی, منطق فازی,
چکیده مقاله :
نرخ بهره یکی از مهم ترین ابزارهای کنترلی در اقتصاد است. تغییرات این متغیر موجب تغییر در هزینه تولید می شود و به تبع سطح تولید و قیمت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. نرخ بهره در کشورهایی مانند ایران که بازارهای مالی پیشرفته وجود ندارد، معمولا بدون توجه به بازار و به صورت دستوری تعیین می شود. بنابراین با توجه به این که این متغیر در ایران غیرقابل مشاهده است در این مطالعه ابتدا متغیرهای نرخ تورم، بازدهی مسکن و حجم نقدینگی به عنوان متغیرهای تعیین کننده نرخ بهره در اقتصاد ایران انتخاب شدند. سپس با استفاده از رویکرد فازی، شاخص روند نرخ بهره برای دوره 1391- 1362 برآورد شده است. بررسی روند این شاخص حاکی از نوسانات زیاد آن در دروه مورد بررسی دارد. مقدار ماکزیمم و مینیمم این روند مربوط به سال های 1374 و 1364 است و به ترتیب برابر با 7/78 و 4/22 است.
Interest rate is one of the most important monetary policy instrument in an economy. The changes in interest rate leads to changes in other key economic variables like cost of production, Consequently changes in output and price level. However, like the other developing countries, lack of the advanced financial markets and governmental determination of interest rate , the market interest rate can't be observered in Iran. For this purpose, the main objective of this study is to estimate market interest rate index by using information on proxy variables such as inflation rate, rate of return on housing and amount of liquidity in economy during 1981-2012 by using fuzzy logic method. The empirical result indicates that interest rate has shown a lot of fluctuations over time. The maximum (78/7) and minimum (22/4) interest rate index has been in years 1995 and 1985 respectively.
* احمدی شادمهری،محمد طاهر. فلاحی،محمد علی. خسروی،سمیه.(1390)،" آزمون علیت هشیائو بین نرخ بهره و تورم برای گروه کشورهای منا"، پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، تابستان 1390 ، شماره 3،صص203-243.
* اتابکی، مرتضی (1386)،" بررسی عوامل موثر در تفاوت در نرخ بهره دریافتی و پرداختی بانکی در اقتصاد ایران"، نشریه پیک نور، سال 5، شماره 4،صص113-133.
* ابونوری، عباسعلی. السادات سجادی، سمیه. محمدی، تیمور.(1392)،" رابطه بین نرخ تورم و نرخ سود سپردههای بانکی در سیستم بانکداری ایران"، فصلنامه سیاس تهای مالی و اقتصادی، سال اول، شماره 3، پاییز 1392،صص23-52.
* سعیدی، پرویز. مظهری، رضا. ولیان، حسن.(1391)، " بررسی ارتباط بین نرخ تورم با نرخ بهره بر اساس تئوری اثر فیشر در اقتصاد ایران"، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره 13،بهار 1391،83-98.
* شاهمرادی، اصغر. کاوند حسین. ندری کامران (1389)،" برآورد نرخ بهره تعادلی در اقتصاد ایران در قالب یک مدل تعادل عمومی"، مجلۀ تحقیقات اقتصادی ، شمارۀ 90 ، بهار 89 ، صص 19-41.
* مساح، محمد. (1388)،" بنیادهای اقتصادی در بازار ارز"، چاپ دوم، چالش، تهران، پاییز1388.
* مهرگان، نادر. عزتی، مرتضی. اصغرپور، حسین. (1385)،" بررسی رابطه علی بین نرخ بهره و تورم: با استفاده از دادههای تابلویی"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی،سال ششم، شماره3، پاییز 1385، صص 91-105.
* برانسون، ویلیام اچ. ( ١٣٧٢ )،" سیاستها و تئوری های اقتصاد کلان" ترجمه عباس شاکری،تهران، نشرنی.
* اکرمی،ابوالفضل. مهدی زاده،سجاد.(1383)،" ملاحظاتی پیرامون نرخ های سود بانکی در ایران"،نشریه روند، شماره 42 و43،صص20-46
* عباسی نژاد حسین، شاهمرادی اصغر، کاوند حسین.(1388)،" برآورد یک مدل ادوار تجاری واقعی برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت فیلتر کالمن و حداکثر راستنمای"، مجله ی تحقیقات اقتصادی ایران.
* ابونوری، اسمعیل . قاسمی تازه آبادی، افسانه."بررسی رابطه سببی بین نرخ بهره و رشد اقتصادی با استفاده از دادگان پانل"، همایش اقتصاد اسلامی و توسعه، ۱۸ و ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۷.
* کمیجانی،اکبر. بهرامی راد،دومان." آزمون رابطه بلند مدت بین نرخ سود تسهیلات بانکی و نرخ تورم"،تحقیقات اقتصادی، بهار 1387،شماره 82،صص187-210.
* زمان زاده، اکبر (1384). اثرات کاهش نرخ سود تسهیلات بر اقتصاد، فصلنامه بانک صادرات، شماره 35، ص35-32.
* سلیمی فر، مصطفی و مسعود قوی (1381). تسهیلات بانکها و سرمایهگذاری خصوصی در ایران". فصل نامة پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره13،صص 170-135.
* Booth, G. and Ciner, Cetin, (2001), “The Relationship Between Nominal Interest Rates and Inflation: International Evidence, Journal of Multinational Financial Management, Vol. 11, pp. 269-280.
* Carr, Jack & Lawrence B. Smith (1972). " Money Supply, Interest Rates, and the Yield Curve", Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 4, No. 3, pp. 582-594.
* D’Adda.Ca and E. Scorcu (2001), “An empirical real interest rate and growth: An empirical note” Strada Maggiore, 45.
* Davidson R., Makinnon G, 2004,"Econometric Theory and Methods", Oxford University press.
* Deena, r.khatkhate, (1988), Assessing the Impact of Interest Rates in Less Developed Countries, World Development, Vol. 16, No. 5, pp. 577-588.
* Fisher Irving, (1896), “Appreciation and Interest”, New York: A. M. Kelly.
* Fisher Irving, (1930), “The Theory of Interest”, New York: A. M. Kelly .
* Franz (2002), "Exhange Rates and Fiscal Policy Affect Then?", Focus on Transition, PP. 58-71.
* Gul, Ekrem., Ekinci, Aykut. (2006)." The Causal Relationship Between Nominal Interest Rates and Inflation: The Case of Turkey", Scientific Journal.
* Kasman K. S. , Kasman A. and Turgutlu E. , (2005), “Fisher Hypothesis Revisited: A Fractional Cointegration Analysis”, EconPapers. pp. 1−27 .
* Lardic S. and V. Mignon, (2003), “Fractional Cointegration between Nominal Interest Rates and Inflation: A Re−Examination of the Fisher Relationship in the G7 Countries”. Economics Bulletin, Vol. 3, pp. 1−10.
* Laubach t. and Williams J, 2003, ”Measuring the Natural Rate of Interest”, The Review of Economics and Statistics, November 2003, 85(4), pp. 1063-1070.
* Utami . Siti rahmi.,Inanga,Eno L. (2009). "Exchange Rates,Interest Rates,and Inflation Rates in Indonesia:The International Fisher Effect Theory", Euro Journals Publishing,Inc.
* Walter Enders. (1993), “Macroeconomic Theory and Policy” Translated by: Shakeri Abbas (2007), 11th Edition, Ney Publisher, Tehran, Iran.