بررسی اثرات توسعه مالی، ثبات اقتصادی و بازدهی عقود مشارکتی بانک‌ها در دوران رکود و رونق

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

محسن میرزاصفی ¹ (گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مرجان دامن کشیده ² (گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول))
منیژه هادی نژاد دارسرا ³ (گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
علیرضا دقیقی اصلی ⁴ (گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
محمدرضا میرزائی نژاد ⁵ (گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/06/03 تاریخ پذیرش : 1401/07/06 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: عقود مشارکتی بانک‌ها, توسعه مالی, ثبات اقتصادی, مدل تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ,

چکیده مقاله :

توسعه و ثبات مالی و ارتباط آنها با رشد اقتصادی، از موضوعات مهم و تأثیرگذار بر رشد اقتصادی است. بنابراین، کارشناسان اقتصاد در تحقیقات بسیاری با اعمال شرایط گوناگون، به بررسی این موضوع پرداختهاند. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات توسعه مالی، ثبات اقتصادی و بازدهی عقود مشارکتی دولت در دوران رکود و رونق می باشد که با بکارگیری رویکرد تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ بر اساس داده های سالانه اقتصاد ایران طی دوره 1399-1366 انجام شده است. نتایج برآورد مدل نشان می‌دهد که متغیرهای بحران های مالی و نفتی، ریسک اقتصادی و مالی، تورم در هر دو دوران رونق و رکود اثر منفی بر بازدهی عقود مشارکتی دارند. نتایج احتمالات انتقال از یک رژیم به رژیم دیگر و دوره دوام رژیم نشان می دهد، اگر اقتصاد ایران در زمان t در دوران رکود قرار گیرد، با وجود ریسک‌های اقتصادی و مالی و بحران‌های مالی و نفتی به احتمال 20/0 در همان وضعیت باقی خواهد ماند. همچنین 80/0 نیز احتمال دارد که اقتصاد ایران تحت سایر عوامل به وضعیت دوران رکود چرخش کند. میزان مواجهه اقتصاد با دوران رکود ایران در تحقیق حاضر 21 دوره در مقابل 9 دوره رونق می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Financial development and stability and their relationship with economic growth are important and influential issues on economic growth. Therefore, economic experts have investigated this issue in many researches by applying various conditions. The purpose of this research is to investigate the effects of financial development, economic stability and efficiency of government cooperative contracts during recession and prosperity, which done by applying the Markov switching regime change approach based on the annual data of Iran's economy during the period of 2016-2018. The results of the model estimation show that the variables of financial and oil crises, economic and financial risk, inflation in both periods of prosperity and recession have a negative effect on the efficiency of cooperative contracts. The results show the probability of transition from one regime to another regime and the duration of the regime, if Iran's economy is in a recession at time t, it will remain in the same state despite economic and financial risks and financial and oil crises. Also, there is a 0.80 probability that Iran's economy will return to the state of recession due to other factors. The amount of exposure of Iran's economy to the period of stagnation in the current research is 21 periods against 9 periods of prosperity.

منابع و مأخذ:

احمدی حاجی آبادی، سید روح الله و احمد بهاروندی (1389). راهکارهای اجرای صحیح عقدهای مشارکتی در نظام بانکی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال دهم. شماره 38. تابستان 1389

باقرزاده، علی، (1399)، واکاوی اثر نااطمینانی قیمت دارائیهای مالی و حقیقی بر رشد اقتصادی در ایران، دومین کنفرانس بین المللی نوآوری در مدیریت کسب و کار و اقتصاد

توکلی، محمد جواد؛ (1394)، تعریف بانک داری اسلامی و مؤلفه های آن از نگاه فقه حکومتی، شماره 213 علمی-ترویجی (وزارت علوم) صفحه - از 63 تا 74

حاجیان، محمدرضا (1390)، موانع و مشکلات اجرای عقود مشارکتی در نظام بانکی کشور؛ تهران، پژوهشکده پولی بانکی

جهانگرد، اسفندیار، عبدالشاه، فاطمه. (1396). تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ثبات بانک‌های ایران. سیاست گذاری اقتصادی, 9(18), 205-229.

رضایی پور، محمد، نجارزاده، ابوالفضل و مهدی ذوالفقاری (1391) "بررسی رفتار سپرده گذاران بلندمدت نسبت به تغییرات نرخ بهره". فصلنامه پژوهش ها و سیاستهای اقتصادی. سال بیستم. شماره 63. پاییز 1391. صص 170-155

سیدنورانی، سیدمحمدرضا و وفایی یگانه، رضا و شاکری، عباس و خادم علیزاده، امیر و امامی میبدی، علی (1397)، ارزیابی بهره وری نسبی بانک های منتخب نظام بانکداری بدون ربای جمهوری اسلامی ایران با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (۱۳۹۴-۱۳۹۳)

شریفی رنانی حسین و سارا قبادی (1391) "اثرات نامتقارن شوک های سیاست پولی بر سطح تولید واقعی در ایران: رویکرد چرخش مارکوف. مدلسازی اقتصادی" پاییز 1391، دوره 6 شماره  3 (پیاپی  19) صص 108-89

طاهرپور، جواد؛ محمدی، تیمور؛ و فردی، رضا (1396) نقش توزیع تسهیلات اعطایی بانک‌ها در رشد اقتصادی ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 40(96 ،)411-491

فراهانی فرد، سعید، محمد نقی نظرپور، سارا بایی، (تابستان 1391)، «مقایسه تطبیقی کارایی بانکهای اسلامی و غیر اسلامی (مطالعه موردی بحران 2009-2007)»، فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال دوازدهم، شماره 46.

کفایی، سید محمدعلی  و خیراندیش، الهام. (2014). بررسی اثر تغییر نرخ سود سپرده های بانکی بر متغیرهای کلان اقتصادی به روش پویای سیستمی. اقتصاد و الگوسازی. دوره 1، شماره 4، صفحه 23-52

مهدوی عادلی، محمدحسین و اعظم قزلباش و محمد دانش‌نیا (1391)، اثرات تغییرات قیمت نفت بر متغیرهای عمده کلان اقتصاد ایران، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 1، شماره 3، تابستان 1391، صفحه 131-170

نظرپور محمد نقی، فرشید سلیمی، (1395) " تبییـن اثر استفاده از عقـود مشارکت محـور در بانکـداری بدون ربا در ایـران در دو رژیم رکود و رونق " مطالعات و سیاست های اقتصادی، 104، ج 11، ش 2، 84-57

نظرپور محمدنقی، سید عباس موسویان (1393) " بانکداری بدون ربا از نظریه تا تجربه" انتشارات دانشگاه مفید

• Ali, Qaisar, et al. (2018) "Impact of macroeconomic variables on Islamic banks profitability." Journal of Accounting and Applied Business Research (ISSN: 2616-7751) 1.2: 1-16.‏


• https://jaaabr.com/index.php/jaaabr/issue/view/2


•  


• Alqahtani, F., & Mayes, D. G. (2018). Financial stability of Islamic banking and the global financial crisis: Evidence from the Gulf Cooperation Council. Economic Systems, 42(2), 346-360.‏ DOI: 10.1016/j.ecosys.2017.09.001


• Boubaker, S., Nguyen, D. K., Piljak, V., & Savvides, A. (2019). Financial development, government bond returns, and stability: International evidence. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 61, 81-96. https://doi.org/10.1016/j.intfin.2019.02.006


• Badral Hisham kamaruddin & Rohani Mohd  ,(2013),Camel Analysis Of  Islamic Banking And Conventional Banking In Malaysia, Business and Management  Quarterly Review,(3&4),81-89 , 2013, https://ir.uitm.edu.my/id/eprint/8739


• Chen, X., & Lu, C. C. (2021). The impact of the macroeconomic factors in the bank efficiency: Evidence from the Chinese city banks. The North American Journal of Economics and Finance, 55, 101294. DOI: 1016/j.najef.2020.101294


• Etem Hakan, Ergeç and Bengül Gülümser, Arslan (2011) “Impact of Interest Rates on Islamic and Conventional Banks: The Case of Turkey”. MPRA Paper No. 29848 posted 4. April 2011, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/id/eprint/29848


• Hassan, M. Kabir & Khan, Ashraf & Paltrinieri, Andrea, (2019). "Liquidity risk, credit risk and stability in Islamic and conventional banks," Research in International Business and Finance, Elsevier, vol. 48(C), pages 17-31. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2018.10.006


• Zahid, S., & Basit, A. B. (2017). Impact of Selected Macroeconomic Variables on the Growth of Islamic Finance. Available at SSRN 3146727.‏ http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3146727