• صفحه اصلی
  • ارزیابی تغییرات پوشش اراضی شهر ملایر با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : JEST-1604-2571 (R1) بازدید : 185 صفحه: 183 - 193

10.22034/jest.2018.17107.2571

نوع مقاله: پژوهشی

ارزیابی تغییرات پوشش اراضی شهر ملایر با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

محورهای موضوعی : آمایش سرزمین

محمد جواد امیری 1 , افسانه عسگری پور 2 , محمود ذوقی 3

1 - استادیارگروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.* (مسوول مکاتبات)
2 - کارشناسی ارشد آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.
3 - دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.

تاریخ دریافت : 1395/01/31 تاریخ پذیرش : 1396/08/30 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: بوم شناسی سیمای سرزمین, تغییرات پوشش اراضی, کمی سازی, سنجه های سیمای سرزمین, ملایر,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری اراضی، آگاهی و شناخت روند تغییرپذیری، در ارزیابی آثار محیط زیستی ناشی از توسعه به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. این مطالعه به منظور بررسی روند تغییرات سیمای سرزمین در شهر ملایر انجام شد. شهر ملایر به دلیل عوامل گوناگون مانند افزایش جمعیت، نوسازی محلات گسترش حومه نشینی و... دچار تغییراتی در پوشش اراضی شده است و عوامل وابسته به جمعیت و سیاست های مدیران از جمله موثر ترین آن ها هستند. روش بررسی: به منظور تهیه نقشه های پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، از تصاویر ماهواره ای لندست در فاصله زمانی بین 2000 تا 2014 استفاده شدو از سنجه های مساحت کلاس، تعداد لکه، تراکم لکه، بزرگ‌ترین لکه و شکل منظراستفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل سنجه های سیمای سرزمین بیان‌گر جایگزینی گسترده زمین باز در منطقه با مناطق سبز و ساخته شده بوده است. به گونه ای که جمع کل مساحت فضاهای سبز از حدود 396/8775 هکتار در سال 2000 به حدود 740/7900 هکتار در سال 2014 رسیده است و میزان افزایش آن حدود دو برابر بوده است. همچنین میزان اراضی باز نیز از حدود 1400/823 هکتار در سال 2000 به حدود 1400/467 هکتار در سال 2014 رسیده است و نشان دهنده کاهش 50 درصدی آن است و اراضی ساخته شده نیز دارای افزایش حدود 12 هکتاری می باشند. میزان افزایش تعداد لکه ها نیز بیش از دو برابر بوده است که نشان از ریزدانگی سیمای سرزمین در منطقه دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نهایی نشان می دهد که تغییرات فضای سبز روند رو به بهبودی را پشت سر گذاشته که این امر می‌تواند ناشی از تمرکز مدیریت شهر بر روی مقوله ارتقا فضای سبز در شهر ملایر باشد، البته توصیه می شود که برای دست‌یافتن به توسعه پایدار این رویه در آینده نیز متداوم باشد.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Due to the negative effects caused by the inappropriate use of land and land use changes, it is necessary to be aware about the variability process in the environmental impacts assessment witch arising from different developments to have the best planning and sustainable management of land. This study was conducted to check the effects of landscape changes in the city of Malayer. Malayer city due to various factors such as population growth, modernization of suburban neighborhoods and etc. is experiencing changes in land cover but among them the most effective factor is policies managers. Method: For achieving the studies objectives first step was mapping land cover change analysis, Landsat satellite images were used in the period between 2000 and 2014 and metrics were: class area (CA), number of patches (NP), patch density (PD), largest patch index (LPI) and landscape shape index (LSI). Findings: Findings like landscape metrics analysis shows wide replacement of open lands in the area with green and built lands. This means that from 2000 to 2014 green space is nearly doubled and open land also have decreased about 50%.  Also the increase of number of patches was more than double that shows the microlithic landscape in the region. Discussion and Conclusion: The final results show that the changes of green lands are promising and improving and behind of this improvement there is nothing except management focus on green space which should continue in the future for sustainable development.  

منابع و مأخذ:


  1. Volk, M. and U., Steinhardt, 2002. Landscape concept (what is a landscape?) in: Bastian O and Steinhardt U (Eds.) Development and perspectives of landscape ecology, Kluwer Academic Publisher, Boston.
    2.
  2. Sanderson, J. and L. D., Harris, 2000. Landscape ecology, A Top-Down Approach. Lewis Publishers. Boca Raton, Florida, USA.
    3.
  3. Forman, R. T., M. Godron, 1986. Landscape Ecology. USA: John Wily & Sons.
    4.
  4. Schindler, S., K., Poirazidis, T., Wrbka, 2008. A core set of landscape metrics for biodiversity assessments: A case study from Dadia National Park. Greece, Ecological indicators,Vol. 8(5), pp. 502-514.
    5.
  5. Herold, M., J., Scepan, K. C., Clarke, 2002. The use of remote sensing and landscape metrics to describe structures and changes in urban land uses. Environment and Planning, Vol. 34(8), pp. 1443-1458.
    6.
  6. Narumalani, S., D. R., Mishra, R.G., Rothwell, 2004. Change detection and landscape metrics for inferring anthropogenic processes in the greater EFMO area. Remote Sensing of Environment, Vol. 91(3–4), pp. 478-489.
    7.
  7. Miller, R. W., 1997. Urban Forestry: Planning and Managing Urban Greenspaces-2nd Edition. Upper Saddle River NJ, prentice Hall, Inc.
    8.
  8. Uuemaa, E., U., Mander, R., Marja, 2013. Trends in the use of landscape spatial metrics as landscape indicators: A review. Ecological Indicators, Vol. 28, pp. 100-106.
    9.
  9. Shiliang Liu, Yuhong DongLi Denga, Qi Liua, Haidi Zhao, Shikui Dong, 2014. Forest fragmentation and landscape connectivity change associated with road network extension and city expansion: A case study in the Lancang River Valley. Ecological Indicators, Vol. 36, pp. 160–168.
    10.
  10. Deng, J. S., K., Wang, Y., Hong, J. G., Qi, 2009. Spatio-temporal dynamics and evolution of land use change and landscape pattern in response to rapid urbanization. Landscape and Urban Planning, Vol. 92(3–4), pp. 187-198.
    11.
  11. Matsushita Bunkei et al., 2006. Characterizing Changes in Landscape Structure in the Lake Kasumigaura Basin, Japan Using a High-Quality GIS Dataset. Journal of Landscape and Urban Planning, Vol. 78(3), pp. 241-250.
    12.
  12. Palmer, R.A, A.F., Rooyent, 1998. Detecting Vegetation Change in the Southern Kalahari using Landsat TM data. Journal of Arid Environments, Vol. 39 (2), pp. 143–153.
    13.
  13. Gholamalifard, M., A.S., Mahini, S.M., Ghasempur, 2006. Land Cover Change Detection in Tehran Using Landsat Images. the Third National Conference of Environmental Crisis, the Science and Research Center.
    14.
  14. Yousefi, E., Ghasami, F., Salehi. E., Kafi, M., 2012. Locating and sutability analyzing of urban green based on ecological principles Case study: Birjand neighborhood parks. Environmental Studies, Vol. 64, pp. 169-178. (In Persian)
    15.
  15. Mirzaei, M., Riahi Bakhtiari, A., Salman Mahini, A., M., Gholamalifard, 2013. Study of land cover changes in Mazandaran province using landscape metrics. Applied Ecology. Vol. 4, pp. 37-54. (In Persian)
    16.
  16. Burel, F., J., Baudry, 2003. Landscape Ecology Concepts, Methods and Application, USA: Science Publisher.
    17.
  17. Botequilha, A., J., Ahern, 2002. Applying landscape ecological concepts and metrics in sustainable landscape planning. Landscape and Urban Planning, Vol. 59(2), pp. 65-93.
    18.
  18. Rekha, R, 1997. An Approach to Open Space Planning Based On the Principles of Landscape Ecology: An   Application to Greater Roanoke Area. Masters of Landscape Architecture Thesis, Blacksburg, Virginia.
    19.
  19.  Sadeghi Benis, M., V., Banai, R., Daraish, 2013. Using Gradient Analysis of Landscape Metrics to Investigate Urban Green Space, Case Study: Tabriz City. Geography and urban planning of Zagros landscape, Vol 21, pp. 7-16. (In Persian)
    20.
  20. Jahanishakib, F., B., Malekmohammadi, A.R., Yavari, Y., Sharifi, F. Adeli, 2014. Assessing the trend of land use change and climate change in the landscape of Choghakhor Wetland with emphasis on environmental effects. Environmental Studies. Vol. 40(3), 631-643. (In Persian)
    21.
  21. Shams, M., P., Hajimalayeri, 2009. Physical development and its impact on land use changes in Malayer City 1358-1365. Journal of Environmental Based Territorial Planning Vol. 7, pp. 75-91. (In Persian)
    22.

 

 

_||_

  1. Volk, M. and U., Steinhardt, 2002. Landscape concept (what is a landscape?) in: Bastian O and Steinhardt U (Eds.) Development and perspectives of landscape ecology, Kluwer Academic Publisher, Boston.
    2.
  2. Sanderson, J. and L. D., Harris, 2000. Landscape ecology, A Top-Down Approach. Lewis Publishers. Boca Raton, Florida, USA.
    3.
  3. Forman, R. T., M. Godron, 1986. Landscape Ecology. USA: John Wily & Sons.
    4.
  4. Schindler, S., K., Poirazidis, T., Wrbka, 2008. A core set of landscape metrics for biodiversity assessments: A case study from Dadia National Park. Greece, Ecological indicators,Vol. 8(5), pp. 502-514.
    5.
  5. Herold, M., J., Scepan, K. C., Clarke, 2002. The use of remote sensing and landscape metrics to describe structures and changes in urban land uses. Environment and Planning, Vol. 34(8), pp. 1443-1458.
    6.
  6. Narumalani, S., D. R., Mishra, R.G., Rothwell, 2004. Change detection and landscape metrics for inferring anthropogenic processes in the greater EFMO area. Remote Sensing of Environment, Vol. 91(3–4), pp. 478-489.
    7.
  7. Miller, R. W., 1997. Urban Forestry: Planning and Managing Urban Greenspaces-2nd Edition. Upper Saddle River NJ, prentice Hall, Inc.
    8.
  8. Uuemaa, E., U., Mander, R., Marja, 2013. Trends in the use of landscape spatial metrics as landscape indicators: A review. Ecological Indicators, Vol. 28, pp. 100-106.
    9.
  9. Shiliang Liu, Yuhong DongLi Denga, Qi Liua, Haidi Zhao, Shikui Dong, 2014. Forest fragmentation and landscape connectivity change associated with road network extension and city expansion: A case study in the Lancang River Valley. Ecological Indicators, Vol. 36, pp. 160–168.
    10.
  10. Deng, J. S., K., Wang, Y., Hong, J. G., Qi, 2009. Spatio-temporal dynamics and evolution of land use change and landscape pattern in response to rapid urbanization. Landscape and Urban Planning, Vol. 92(3–4), pp. 187-198.
    11.
  11. Matsushita Bunkei et al., 2006. Characterizing Changes in Landscape Structure in the Lake Kasumigaura Basin, Japan Using a High-Quality GIS Dataset. Journal of Landscape and Urban Planning, Vol. 78(3), pp. 241-250.
    12.
  12. Palmer, R.A, A.F., Rooyent, 1998. Detecting Vegetation Change in the Southern Kalahari using Landsat TM data. Journal of Arid Environments, Vol. 39 (2), pp. 143–153.
    13.
  13. Gholamalifard, M., A.S., Mahini, S.M., Ghasempur, 2006. Land Cover Change Detection in Tehran Using Landsat Images. the Third National Conference of Environmental Crisis, the Science and Research Center.
    14.
  14. Yousefi, E., Ghasami, F., Salehi. E., Kafi, M., 2012. Locating and sutability analyzing of urban green based on ecological principles Case study: Birjand neighborhood parks. Environmental Studies, Vol. 64, pp. 169-178. (In Persian)
    15.
  15. Mirzaei, M., Riahi Bakhtiari, A., Salman Mahini, A., M., Gholamalifard, 2013. Study of land cover changes in Mazandaran province using landscape metrics. Applied Ecology. Vol. 4, pp. 37-54. (In Persian)
    16.
  16. Burel, F., J., Baudry, 2003. Landscape Ecology Concepts, Methods and Application, USA: Science Publisher.
    17.
  17. Botequilha, A., J., Ahern, 2002. Applying landscape ecological concepts and metrics in sustainable landscape planning. Landscape and Urban Planning, Vol. 59(2), pp. 65-93.
    18.
  18. Rekha, R, 1997. An Approach to Open Space Planning Based On the Principles of Landscape Ecology: An   Application to Greater Roanoke Area. Masters of Landscape Architecture Thesis, Blacksburg, Virginia.
    19.
  19.  Sadeghi Benis, M., V., Banai, R., Daraish, 2013. Using Gradient Analysis of Landscape Metrics to Investigate Urban Green Space, Case Study: Tabriz City. Geography and urban planning of Zagros landscape, Vol 21, pp. 7-16. (In Persian)
    20.
  20. Jahanishakib, F., B., Malekmohammadi, A.R., Yavari, Y., Sharifi, F. Adeli, 2014. Assessing the trend of land use change and climate change in the landscape of Choghakhor Wetland with emphasis on environmental effects. Environmental Studies. Vol. 40(3), 631-643. (In Persian)
    21.
  21. Shams, M., P., Hajimalayeri, 2009. Physical development and its impact on land use changes in Malayer City 1358-1365. Journal of Environmental Based Territorial Planning Vol. 7, pp. 75-91. (In Persian)
    22.

 

 

مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]