شاخص سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی
علی قادری
1
,
سید کمال الدین شهریاری
2
,
حسین ذبیحی
3
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
3 - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
کلید واژه: سرمایه‌های فرهنگی, شاخص‌ها, مدل سنجش و ارزیابی,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسائی مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب در سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران و ترسیم مدل مفهومی‌سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران انجام شده است.روش پژوهش:این تحقیق، براساس هدف، یک تحقیق کاربردی است و در گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق از روش‌های کتابخانه‌ای و تکنیک طوفان فکری استفاده شده است.یافته‌ها: با مرور ادبیات تخصصی مربوطه و هم‌چنین پژوهش‌های کاربردی و مدل‌های عملیاتی شاخص بین‌المللی، مولفه‌ها و شاخص‌های متعددی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی در محیط‌های مختلف، بویژه شهر، شناسائی گردید، سپس با ارائه مولفه‌ها و شاخص‌های مستخرج از مطالعات کتابخانه‌ای به گروه تخصصی پژوهش، با روش طوفان فکری و بحث و جدل و جمع‌بندی حاصل از آنها، 39 شاخص در پنج گروه مولفه، به عنوان شاخص‌های پیشنهادی آنها برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران شناسائی و مناسب دانسته شدند. در انتها، مدل سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران متشکل از مولفه‌ها و شاخص‌های مربوطه ترسیم گردید.نتیجه‌گیری: با استفاده از مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب می‌توان مدل مناسبی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران ارائه داده و به سیاست‌گذاران و برنامه ریزان شهری برای ارزیابی و سنجش وضعیت‌این سرمایه در شهر تهران معرفی کرد.
AbstractIntroduction and Objective: The purpose of this study is to identify the appropriate components and indicators in measuring cultural capital of Tehran and to draw a conceptual model for measuring cultural capital in Tehran.Methodology: This research falls into the category of applied researches in terms of purpose and to collect the required data, The library method and brainstorming technique have been used. Initially, the concept and applications of the concept and the theory of cultural capital in literature and researches are discussed,Then, using the brainstorming method and the interaction and exchange of views among the members of the expert group, the components and indicators derived from the research literature are investigated and summarizing the comments as the primary components and indicators, is presented. Finally using the identified components and indicators, the conceptual model of measuring cultural capital of Tehran was drawn. Findings: By reviewing relevant studies and literature as well as applied researches and international operational sample models, numerous components and indicators have been identified for measuring cultural capital in different environments, especially the city, Then, by presenting the components and indices derived from library studies to the research group, using brainstorming, 39 indices in five component groups, were identified as suitable indicators for measuring cultural capital of Tehran. Result: Using appropriate components and indicators, a suitable model for measuring the cultural capital of Tehran can be presented and provided policymakers and urban planners with the opportunity to evaluate and measure the status of these capitals in Tehran.
ابطحی، سید حسین؛ تیمورنژاد، کاوه و سنجری، احمدرضا (1391). سنجش و رتبه‌بندی شاخص‌های ارزیابی عملکرد امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، مطالعات مدیریت بهبود و تحول.
ایمانی خوشخو، محمدحسین و علی‌زاده، ولی‌الله (1392). اقتصاد گردشگری (مروری بر پیشینه تحقیق در خارج و داخل)، فصلنامه گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ.
برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران (1397-1393)، (1393). چاپ اول، تهران، موسسه نشر شهر (سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران).
برنامه پنج ساله سوم شهر تهران (1402-1398)، مصوب 1397 شورای اسلامی شهر تهران، شماره مصوبه 2520.
تمنا، سعید و صمدی، سمیه (1395). رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با میزان آگاهی دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی.
جانعلی‌زاده چوب بستی، حیدر؛ خوشفر، غلامرضا و سپهر، مهدی (1389). در جستجوی سنجش سرمایه فرهنگی، فصلنامه مطالعات فرهنگی و رسانه.
خادمیان، طلیعه (1390). سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران، انتشارات جهان کتاب.
ربانی خوراسگانی، علی؛ ربانی، رسول؛ ادیبی سده، مهدی و موذنی احمد (1390). بررسی نقش تنوع اجتماعی در ایجاد شهرهای خلاق و نوآور (مطالعه موردی: شهر اصفهان، فصلنامه جغرافیا و توسعه.
رحمانی، محمود و گلرو منفرد، زهرا (1389). نقش سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در ارتقای سرمایه فرهنگی شهروندان تهرانی (مورد مطالعه کانون‌های بانوان منطقه شش)، مجله مدیریت فرهنگی.
رحیمی، محمد؛ مردعلی، محسن؛ داها، الهام و فلاح‌زاده، عبدالرسول (1392). شهر خلاق (مبانی نظری و شاخص‌ها)، دانش شهر، شماره 196. تهران، نشر مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر.
رشیدپور، علی (1388). بررسی میزان مصرف کالاهای فرهنگی در بین دانش‌آموزان شاهد استان لرستان، مجله مدیریت فرهنگی.
رضائی، محمد و تشویق، فاطمه (1392). بازخوانی سنجه‌های سرمایه فرهنگی، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در‌ایران.
روحانی، حسن (1388). درآمدی بر نظریه سرمایه فرهنگی، فصلنامه راهبرد.
زارع اشکذری، سیدمحمد؛ سقائی، محسن؛ موسوی، میرنجف و مختاری ملک آبادی، رضا (1395). تحلیلی بر نقش جاذبه‌های میراث فرهنگی در توسعه و جذب گردشگری شهری در‌ایران مرکزی (مطالعه موردی: شهر یزد)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی.
زلفعلی فام، جعفر و آقائی، هادی (1393). بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی بر تعهد اجتماعی شهروندان به مسائل شهری (مطالعه موردی تبریز)، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی).
شربتیان، محمدحسن و اسکندری، زهرا (1394). تحلیل جامعه شناختی شاخص‌های سرمایه فرهنگی و عوامل موثر بر آن، مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه‌های پیام نور و آزاد اسلامی قاین، فصلنامه مطالعات اجتماعی، فرهنگی خراسان.
صادقی، سید کمال؛ رنج‌پور، رضا؛ متفکر آزاد، محمدعلی؛ اسدزاده، احمد؛ گرشاسبی فخر، سعید (1394). برآورد روند سرمایه فرهنگی در ایران، نشریه راهبرد اجتماعی و فرهنگی.
صالحی، رضا و سپهرنیا، رزیتا (1390). اندازه‌گیری سرمایه فرهنگی براساس نظریه بوردیو در ایران، پژوهشنامه علوم اجتماعی.
صالحی امیری، سیدرضا (1386). مفاهیم ونظریه‌های فرهنگی، تهران، ققنوس، 1386، چاپ اول.
صالحی میلانی، ساسان و محمدی، مریم (1389). اهداف و شاخص‌های تحقق پایداری فرهنگی، نشریه نامه معماری و شهرسازی.
طلائی، مرتضی؛ بوچانی، محمدحسین و قادری، علی (1393). گزارش فرهنگی شهرهای جهانی، تهران، موسسه نشر شهر.
فائقی، سحر و باینگانی، بهمن (1395). سنجش سرمایه فرهنگی طبقات براساس پایگاه اقتصادی- اجتماعی (مطالعه‌ی در میان شهروندان اصفهانی)، مجله جامعه پژوهی فرهنگی.
قادری، مهدی، ملکی، امیر و احمدنیا، شیرین (1395). از سرمایه فرهنگی بوردیو تا سرمایه فرهنگی مرتبط با سلامت به تعبیرآبل: کاربرد شاخص‌های نوین در تبیین سبک زندگی سالم، نشریه رفاه اجتماعی.
قاسمی، یارمحمد و نامدار جویمی، احسان (1393). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین فرهنگی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه دولتی ایلام)، مجله فرهنگ ایلام.
کارنامه صادرات بازی‌های دیجیتال (1395)، مرکز تحقیقات بازی‌های دیجیتال‌ایران.
گنجی، محمد و حیدریان، امین (1393). سرمایه فرهنگی و اقتصاد فرهنگ (با تاکید بر نظریه‌های پی یر بوردیو و دیوید تراسبی)، فصلنامه راهبرد.
محمدی، جمال و ایزدی، ملیحه (1391). رتبه‌بندی مناطق شهر اصفهان از لحاظ شاخص‌های فرهنگی براساس تصمیم‌گیری چند شاخصه، مجله علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی.
مشکینی، ابوالفضل و قاسمی، اکرم (1391). سطح‌بندی شهرستان‌های استان زنجان بر اساس شاخص‌های توسعه فرهنگی با استفاده از مدل TOPSIS (1391)، نشریه برنامه‌ریزی منطقه‌ای.
موسوی، میرنجف و باقری کشکولی، علی (1392). گردشگری فرهنگی (ماهیت و مفاهیم)، تهران، انتشارات آراد.
نوربخش، دکتر سیدمرتضی (1389). نقش سرمایه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری، مجله برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی.
_||_Božić, Sanja and Tomić, Nemanja (2016). Developing the Cultural Route Evaluation Model (CREM) and its application on the Trail of Roman Emperors, Serbia. Tourism Management Perspectives.
Lareau, Annette. & Weininger. B (2003). Cultural capital in educational research: A critical assessment. Theory and Society, Volume 32, Issue 5–6.
Jæger, Meier. Mads.& Breen, Richard (2016). A Dynamic Model of Cultural Reproduction. American Journal of Sociology.
Bourdieu, P (1986). The Forms of Capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education.
Emirbayer, Mustafa.& Williams, Eva. M (2005). Bourdieu and Social Work. Social Service Review.
Emmison, M, & Frow, J (1998). Information Technology as Cultural Capital. Australian Universities Review.
Dalziel, Paul. & Saunders, Caroline (2009). Sustainable Development and Cultural Capital. Official Statistics Research Series.
Sullivan, A (2002). Bourdieu and Education: How Useful Is Bourdieu’s Theory for Researchers? The Netherlands’ Journal of Social Sciences.
Archer, Louise. Dawson, Emily. DeWitt, Jen. Seakins, Amy. Wong, Billy (2015). Science capital: A conceptual, methodological, and empirical argument for extending bourdieusian notions of capital beyond the arts. Journal of Research in Science Teaching.
DeWitt, Jen. Archer, Louise. Mau, Ada (2016). Dimensions of science capital: exploring its potential for understanding students' science participation. International Journal of Science Education.
Siisiäinen, Martti (2000). Two Concepts of Social Capital: Bourdieu vs. Putnam, Department of Social Sciences and Philosophy University of Jyväskylä, Paper presented at ISTR Fourth International Conference "The Third Sector: For What and for Whom?" Trinity College.
Bourdieu, Pierre (1987). What Makes a Social Class? On the Theoretical and Practical Existence of Groups. Berkeley Journal of Sociology.
Onuzulike, Uchenna (2007). Nollywood: The Influence of the Nigerian Movie Industry on African Culture, Human Communication. A Publication of the Pacific and Asian Communication Association.
Paino, Maria. & Renzulli, Linda (2013). Digital Dimension of Cultural Capital The (In) Visible Advantages for Students Who Exhibit Computer Skills, Article in Sociology of Education.
Towse, Ruth & Handke. Christain (2013). Handbook on the Digital Creative Economy, USA, Edward Elgar Publishing Limited.
Crandall, Robert W & Sidak, J. Gregory (2007). Video Games: Serious Business for America's Economy, See discussions, stats, and author profiles for this publication at:https://www.researchgate.
Throsby, David (1999). Cultural Capital. Journal of Cultural Economics.
Sullivan, A (2001). Cultural Capital and Educational Attainment. Sociology
Sasaki, Masayuki (2010). Urban regeneration through cultural creativity and social inclusion: Rethinking creative city theory through a Japanese case study.
Badham, C (2010). The Menace of Measurement: A discussion about arts indicators. University of Melbourne: Saskatchewan Arts Alliance.
Yong-Mi Kim (2014). Korean American Mothers Perception Investigating: The Role of Cultural Capital Theory and Parent Involvement, Dissertation submitted to the Faculty of the Graduate School of the University of Maryland, College Park, in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Education 2014.
Hage, G (2000). White nation: Fantasies of white supremacy in a multicultural Australia. NewYork: Routledge.
Taylor, P (1997). Investigating Culture and Identity، London: Collins، quoted in Communication Studies: The Essential Resource، Cultural، Communication and Context.
Bourdieu, P (1977). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste, Cambridge: Harvard University Press. Fey, Susan. Bregendahl, Corry. Flora, Cornelia.
Florida, Richard (2005). Cities and the Creative Class, Published in Great Britain bu Routledge.
Florida, Richard (2014). The Rise of the Creative Class, Publisher: Basic Books.
Yann, Nicolas (2008). Interview with Pr David Throsby, Journal of Communications & Strategies.
Bourdieu, P, & Passeron, J-C (1977). Reproduction in education, society, and culture. Beverly Hills.
Yencken, D (1988). The creative city. Meanjin.
Stanton-Salazar, R & Dornbusch, S (1995). Social Capital and the Reproduction of Inequality: information networks among Mexican-origin high school students" in Sociology of Education (Albany.
Bauder, Harald (2006). Labor Movement: How Migration Regulates Labor Markets. New York: Oxford University Press.
Landry, C (2000). The Creative City, A Toolkit for Urban Innovators, London, Earthscan