چالش‌های سیاست جنایی قضایی ایران در رویارویی با جرایم مخل نظام اقتصادی کشور ( با رویکردی انتقادی به شماری از آراء محاکم کیفری )

محورهای موضوعی : آموزه های فقه و حقوق جزاء

سید علی حسین الحسینی ¹ (دانش آموخته دکترای حقوق کیفری و جرمشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)
سعید حکیمی ها ² (دانشیار گروه حقوق، دانشکده و پژوهشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران)
سید علی جبار گلباغی ماسوله ³ (استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان)

تاریخ دریافت : 1401/06/05 تاریخ پذیرش : 1401/07/30 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: جرایم اقتصادی, جرم مخل نظام اقتصادی, سیاست جنایی قضایی و جرم اقتصادی, چالش سیاست جنایی قبال جرم مخل نظام اقتصادی,

چکیده مقاله :

جرم اخلال در نظام اقتصادی کشور ایران، به جهت فراوانی وقوع آن در دهه های اخیر، مورد توجه جامعه ی حقوق کیفری ایران و موضوع پژوهش های عرصه علوم جنایی قرار دارد که در این راستا، نوشتار پیش رو، با شناسایی کاستی ها و خلاءهای موجود در سیاست جنایی قضایی جمهوری اسلامی ایران در رویارویی با اخلال در نظام اقتصادی کشور می کوشد نابسامانی های پدید آمده را از اجراء این سیاست، در رویه ی قضائی، نمایان سازد. یافته‌های به دست آمده از بررسی سیاست جنایی قضایی ایران در رویارویی با جرایم موجب اخلال در نظام اقتصادی کشور، نشان می‌دهد که سیاست جنایی ایران برابر این دسته از جرایم، متفاوت از سایر جرائم و به روشی سرکوبگرایانه است و مهمترین چالش‌های سیاست جنایی قضایی ایران در رویارویی با جرایم موجب اخلال در نظام اقتصادی کشور، تعدد مراجع رسیدگی کننده، تفاسیر و برداشت های دوگانه ی دادگاه های رسیدگی کننده از عبارات و واژه های مذکور در قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور مصوب سال 1369 شمسی و همچنین نبود دادسرا و دادگاه های تخصصی در سطح استان‌های کشور، جهت انجام تحقیقات و رسیدگی تخصصی به این گونه جرائم است.

چکیده انگلیسی:

The crime of disturbance of the economical system of Iran, due to the frequency of its occurrence in recent decades is regarded by the criminal law community of Iran and the subject of researches in the field of criminal sciences that in this regard, the upcoming article with identification of existing shortcomings and gaps in the judicial criminal policy of the Islamic Republic of Iran in confronting the disturbance in the economical system of the country, tries to indicate disorders originated from the implementation of this policy in the judicial procedure. The resulted findings from examination of the judicial criminal policy in dealing with these series of crimes of disturbance of the economical system of country, indicates that the criminal policy of Iran in dealing with these kind of crimes is different from other crimes and is in a repressive way and the most important challenges of the judicial criminal policy of Iran in confronting the crimes of disturbance of the economical system of the country is the multiplicity of the investigative authorities, binary interpretations and comments of the trial courts of the mentioned phrases and words in the Penal Code of Disruptors in the Economical System of the Country approved in 1369 and even the lack of the public prosecutor's office and the professional courts at the level of the country's provinces are for the purpose of professional researches and investigations about such crimes.

منابع و مأخذ:

کتاب­شناسی

1. حسنی جعفر؛نسرین مهرا(1394)، نقدی بر مفهوم جرم اقتصادی در قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)،مطالعات حقوق کیفری وجرم شناختی، دوره 2، شماره 2 و 3،


2. خانی،علی، شیری، عباس(1392)، کاستی های جرم انگاری مفاسد اقتصادی در سیاست کیفری ایران، کارآگاه ، سال ششم ، شماره 24


3. سلطانی­فرد، حسین وهمکاران (1397)،آیین دادرسی جرائم اقتصادی؛ پیوند محتوا و شکل، مجله مطالعات حقوقی، شماره 29.


4. شیرمحمدی،جلال(1395) ،آسیب شناسی سیاست جنایی در ایران، مطالعات علوم سیاسی، حقوق، فقه، دوره2 شماره3


5. عباسی حمید(1395)، سیاست کیفری ایران نسبت به جرائم اقتصادی، تحقیقات جدید در علوم انسانی، سال دوم، شماره چهارم


6. کوشا جعفر،دهقانی­محمدرضا(1396)،سیاست جنایی درجرائم اقتصادی،دانش حقوق ومالیه،سال اول ،شماره 2


7. کاشانی محمود(1393)،پیرامون رأی دیوان عالی درباره فسادبانکی برگرفته از سایت شفاف http://www.shafaf.irتاریخ بازدید5/5/1398


8. گلی زاده،امین(1396)، بررسی سیاست جنایی کیفری ایران در برخورد با جرایم اقتصادی،دومین کنفرانس ملی حقوق، الهیات و علوم سیاسی، شیراز، مرکز توسعه آموزشهای نوین ایران


9. گلریز،حسن(1368)،فرهنگ توصیفی لغات و اصطلاحات علوم اقتصادی،چاپ اول ،انتشارات مرکز آموزش بانکداری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران


10. مهدوی پور، اعظم،(1392 )، تعقیب و تحقیق جرائم اقتصادی؛ روشها و ویژگی ها. علوم جنایی


11. میر سعیدیمنصور، زمانی محمود (1392)،جرم اقتصادی؛ تعریف یا ضابطه؟،حقوق کیفری، دوره 2، شماره 4


12. مجتهدی،یوسف،(1392)،نشریه حقوقی پیام آموزش،شماره 30،معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه


13. نجفی ابرندآبادی، علی حسـین،(1386 )،تقریـرات درس حقـوق کیفـری اقتصـادی،دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

 

14. JoseRico,“Notes introductives a letude de la Criminalite des affaires”,luniversite dc montereal,2012


15. Lui, Francis, T)1986(,“A Dynamic Model of Corruption Deterrence”, Journal of Public Economics, Vol. 31Pp. 125-236.


16. – Muthomi, Thiankolu,“ The Anti – Corruption And Economic Crimes Act", Has Kenya Discharged Her Obligations To Her Peoples And The World ?, LL.B.(Hons.) Nairobi . 2006.


17. Ostrerfeld, David, 2006, Corruption and development, Journal of Economic Growth, Vol. 2 No.4, Pp.13-20


18. Sjogren, Hans & Goran, Skogh ," New Perspectives on Economic Crime " , Edward Elgar Publishing Limited , U.K.2004 .


19. Wolfsburg, Ostrerfeld, David,)2006(, Corruption and development, Journal of Economic Growth, Vol. 2 No.4, Pp.13-20.