بررسی فرصت های شغلی و اشتغال زایی از طریق ورزش برای فارغ التحصیلان رشته های مرتبط با تربیت بدنی در استان گلستان

محورهای موضوعی : مدیریت ورزش

محمد بهشتی ¹ , فریده بهشتی ²

1 - گروه علوم ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 - دانشگاه فرهنگیان ، گرگان ، ایران

تاریخ دریافت : 1402/06/20 تاریخ پذیرش : 1402/07/25 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: فرصت های شغلی , اشتغال , فارغ التحصیل تربیت بدنی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در اشتغال فارغ التحصیلان تربیت بدنی از دیدگاه کارشناسان و فارغ التحصیلان استان گلستان بود. روش پژوهش: جامعه آماری شامل نخبگان ،کارشناسان دخیل در امر ورزش در بخش دولتی ، خصوصی و فارغ التحصیلان تربیت بدنی می باشد. برای انتخاب دانش آموختگان تربیت بدنی استان از تعداد تقریبی 1200نفرکه در طول برنامه چهارم توسعه فارغ التحصیل شده و جذب بازار کار شده اند با استفاده از جدول تعداد جامعه و نمونه آماری کرجسی و مورگان حجم نمونه 270 نفر انتخاب شدند که سرانجام 200 نفر به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند .برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی ( پایایی با آزمون آلفای¬کرونباخ بررسی شد 0.961=α ) و پایایی آن در جامعه هدف تعیین گردد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و از آمار استنباطی (آزمون تی)برای تجزیه، تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که از بین 37 عامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان استان عوامل افزایش سرانه فضاهای ورزشی ،اقبال عمومی و گرایش خانواده ها به ورزش ، وجود جمعیت جوان و استعدادهای سرشار در استان ،تاکید برنامه های توسعه سوم ، چهارم و پنجم توسعه بر توسعه ورزش ، افزایش علاقمندی زنان به ورزش ، تاسیس باشگاههای رشته های مختلف ورزشی ، ساخت سالن و فضاهای ورزشی جدید در استان ، تمایل دانش آموزان مستعد به تحصیل در رشته تربیت بدنی ، گسترش دوره های تحصیلات تکمیلی ، برگزاری دوره های مربیگری و داوری در حین تحصیل ، حمایت بیشتررسانه ها از ورزش بیشترین تاثیر را بر اشتغال فارغ التحصیلان داشته و البته عامل سیاسی کردن ورزش تاثیر منفی بر اشتغال آنان داشته است. نتیجه‌گیری: بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به سیاست برنامه های توسعه کشور که امکان جذب این تعداد فارغ التحصیل در موسسات دولتی و آموزش و پرورش وجود ندارد آموزش کارآفرینی جهت ایجاد بازار کار و خدمات ورزشی جدید برای این گروه از دانشجویان بسیار ضروری است.

چکیده انگلیسی:

Objective: The purpose of this research was to investigate the effective factors in the employment of physical education graduates from the point of view of experts and graduates of Golestan province. Methods: The statistical population includes elites and professionals involved in sports in the public and private sectors and physical education graduates. To collect information, a researcher-made questionnaire was used to determine its validity and reliability in the target population. Both descriptive statistics and inferential statistics were used to analyze the data, so that to describe the qualitative traits of percentage and frequency, and the quantitative traits of the indices of tendency to center and dispersion, and inferential statistics (T-test) for analysis, Data analysis and interpretation were used. Results: The results showed that among the 37 factors affecting the employment of graduates in the province, the factors of per capita increase in sports facilities, general interest and family orientation towards sports, the presence of a young population and rich talents in the province, the emphasis of the third, fourth and fifth development programs on development Sports, increasing women's interest in sports, establishing clubs for various sports fields, building new sports halls and spaces in the province, the desire of talented students to study in the field of physical education, expanding graduate education courses, holding coaching and refereeing courses while studying. Most media's support for sports has had the greatest impact on the employment of graduates, and of course the politicization of sports has had a negative impact on their employment. Conclusions: Therefore, it is suggested that according to the policy of the country's development programs that it is not possible to attract this number of graduates in government and education institutions, entrepreneurship education is very necessary to create a new job market and sports services for this group of students.

منابع و مأخذ:

خالدی فرد, علی, شتاب بوشهری, ناهید, خطیبی, امین, & حیدری نژاد, صدیقه. (1401). شناسایی و تحلیل عوامل زمینه ای و مداخله گر موثر بر اشتغال پایدار دانش آموختگان علوم ورزشی ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان, (), -. doi: 10.22034/ssys.2022.1904.2354
عاشوری, تقی, دوستی, مرتضی, رضوی, سیدمحمدحسین, & حسینی, ابوالحسن. (1402). شناسایی راهکارهای توسعه فرصت‌های کارآفرینی ورزشی در سه سطح کلان، میانی و خرد. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 2(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.408930.1026
عاشوری, تقی, دوستی, مرتضی, رضوی, سیدمحمدحسین, & حسینی, ابوالحسن. (1401). شناسایی فرصت‌های کارافرینانه در صنعت ورزش با رویکرد ورزش قهرمانی. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان, 21(55), 183-210. doi: 10.22034/ssys.2022.640
فروغی و همکاران (1386) ارزیابی و معرفی مهم ترین اولویت های کارآفرینی در ورزش از دیدگاه دست اندرکاران ورزش ،پژوهش در علوم ورزشی ، شماره 16 .
فلاح، زین العابدین، بهشتی، فریده، بهشتی، محمد، و رضوانی، محمدحسین. (1396). مقایسه وضع موجود و مطلوب فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان رشته علوم ورزشی (مورد مطالعه: استان گلستان). مدیریت منابع انسانی در ورزش، 4(2 )، 179-188. SID. https://sid.ir/paper/267357/fa
نودهی, محمدعلی, احمدی, مجتبی, & ابراهیمی, وجیهه. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر کارآفرینی گردشگری ورزشی در دوران پسا کرونا. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 1(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.170877
نیازی, پریسا, & نظری, رسول. (1401). ارائه مدل رفتار کارآفرینانه مدیران سازمان های ورزشی ایران. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 1(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.171872

متن کامل:



 

 

 

Examining job opportunities and job creation through sports for graduates of fields related to physical education in Golestan province 

 

Mohammad Beheshti1* | Farideh Beheshti 2 

 

 

1. Corresponding author, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran. E-mail: [e-mail]

2. Department of Physical Education, Farhangian University, Gorgan, Iran. E-mail: [e-mail]

 

 

 

Article Info	ABSTRACT
Article type: Research Article     Article history: Received 11 September   2023 Revised 15 October   2023 Accepted 17 October   2023 Published 23 October   2023   Keywords: Job opportunities Employment Physical education graduate	Objective: The purpose of this research was to investigate the effective factors in the employment of physical education graduates from the point of view of experts and graduates of Golestan province. Methods: The statistical population includes elites and professionals involved in sports in the public and private sectors and physical education graduates. To collect information, a researcher-made questionnaire was used to determine its validity and reliability in the target population. Both descriptive statistics and inferential statistics were used to analyze the data, so that to describe the qualitative traits of percentage and frequency, and the quantitative traits of the indices of tendency to center and dispersion, and inferential statistics (T-test) for analysis, Data analysis and interpretation were used. Results: The results showed that among the 37 factors affecting the employment of graduates in the province, the factors of per capita increase in sports facilities, general interest and family orientation towards sports, the presence of a young population and rich talents in the province, the emphasis of the third, fourth and fifth development programs on development Sports, increasing women's interest in sports, establishing clubs for various sports fields, building new sports halls and spaces in the province, the desire of talented students to study in the field of physical education, expanding graduate education courses, holding coaching and refereeing courses while studying. Most media's support for sports has had the greatest impact on the employment of graduates, and of course the politicization of sports has had a negative impact on their employment. Conclusions: Therefore, it is suggested that according to the policy of the country's development programs that it is not possible to attract this number of graduates in government and education institutions, entrepreneurship education is very necessary to create a new job market and sports services for this group of students.
Cite this article: Beheshti, Mohammad. Beheshti, Farideh. (2023). Examining job opportunities and job creation through sports for graduates of fields related to physical education in Golestan province. Jahesh, 1 (1), 26-34.                                  © The Author(s). Publisher: Gorgan Branch, Islamic Azad University.

 

بررسی فرصت های شغلی و اشتغال زایی از طریق ورزش برای فارغ التحصیلان رشته های مرتبط با تربیت بدنی در استان گلستان

 

محمد بهشتی1* | فریده بهشتی2 

1. نویسنده مسئول، گروه تربیت بدنی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگا ، ایران. رایانامه: [e-mail]

2. گروه تربیت بدنی، دانشگاه فرهنگیان، گرگان، ایران. رایانامه: [e-mail]        

 

اطلاعات مقاله	چکیده
نوع مقاله: مقاله پژوهشی   تاریخ دریافت: 20/6/1402 تاریخ بازنگری: 23/7/1402 تاریخ پذیرش: 25/7/1402 تاریخ انتشار: 1/8/1402     کلیدواژه‌ها:  فرصت شغلی اشتغال فارغ التحصیل تربیت بدنی	هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در اشتغال فارغ التحصیلان تربیت بدنی از دیدگاه کارشناسان و فارغ التحصیلان استان گلستان بود.  روش پژوهش: جامعه آماری شامل نخبگان ،کارشناسان دخیل در امر ورزش در بخش دولتی ، خصوصی و فارغ التحصیلان تربیت بدنی می باشد. برای انتخاب دانش آموختگان تربیت بدنی استان از تعداد تقریبی 1200نفرکه در طول برنامه چهارم توسعه فارغ التحصیل شده و جذب بازار کار شده اند با استفاده از جدول تعداد جامعه و نمونه آماری کرجسی و مورگان حجم نمونه 270 نفر انتخاب شدند که سرانجام 200 نفر به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند .برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی ( پایایی با آزمون آلفای­کرونباخ بررسی شد 0.961=α ) و پایایی آن در جامعه هدف تعیین گردد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و از آمار استنباطی (آزمون تی)برای تجزیه، تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شد.  یافته‌ها: نتایج نشان داد که از بین 37 عامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان استان عوامل افزایش سرانه فضاهای ورزشی ،اقبال عمومی و گرایش خانواده ها به ورزش ، وجود جمعیت جوان و استعدادهای سرشار در استان ،تاکید برنامه های توسعه سوم ، چهارم و پنجم توسعه بر توسعه ورزش ، افزایش علاقمندی زنان به ورزش ، تاسیس باشگاههای رشته های مختلف ورزشی ، ساخت سالن و فضاهای ورزشی جدید در استان ، تمایل دانش آموزان مستعد به تحصیل در رشته تربیت بدنی ، گسترش دوره های تحصیلات تکمیلی ، برگزاری دوره های مربیگری و داوری در حین تحصیل ، حمایت بیشتررسانه ها از ورزش بیشترین تاثیر را بر اشتغال فارغ التحصیلان داشته و البته عامل سیاسی کردن ورزش تاثیر منفی بر اشتغال آنان داشته است.  نتیجه‌گیری: بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به سیاست برنامه های توسعه کشور که امکان جذب این تعداد فارغ التحصیل در موسسات دولتی و آموزش و پرورش وجود ندارد آموزش کارآفرینی جهت ایجاد بازار کار و خدمات ورزشی جدید برای این گروه از دانشجویان بسیار ضروری است.
استناد: بهشتی، محمد. بهشتی، فریده. (1402). بررسی فرصت های شغلی و اشتغال زایی از طریق ورزش برای فارغ التحصیلان رشته های مرتبط با تربیت بدنی در استان گلستان. جهش، 1 (1)، 34-26.   ناشر: واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی. © نویسندگان.

 

 

 

مقدمه

منابع انساني سرمايه‌هاي ملي يك كشور محسوب مي‌شوند كه در اين ميان اشتغال و آينده شغلي افراد تحصيل كرده و متخصص، با توجه به نقش آنها در روند توسعه‌ي اقتصادي كشور و همچنين سرمايه‌گذاري فراواني كه از منابع ملي به خود اختصاص داده‌اند، بايد مورد توجه بيشتر و جدي‌تر قرار گيرد.

اشتغال به عنوان يكي از ضروريات حيات، مجموعه‌اي از فعاليت‌هايي است كه براي همه افراد حائز ارزش و اهميت بالايي است و با تامين نيازها و تحقق اهداف زندگي محقق مي‌شود، چنانچه در شرايط روان‌شناختي سالم و با كنش‌ها و همكاري‌هاي متعادل و آمادگي كافي انجام پذيرد، منجر به بالا رفتن كيفيت زندگي، رشد و بروز نوعي احساس مثبت به كار و محيط آن مي‌شود كه تحت عنوان رضايت شغلي از آن ياد مي‌شود. اين احساس علاوه بر تأييد، تأمين نيازها و تحقق اهداف فردي و سازماني، باعث سلامتي جسمي و رواني، تعهد، وفاداري و بالاخره بالا رفتن اثربخشي و كارآيي سازماني نيز مي‌شود.

تربيت بدني یکی از رشته های ميان رشته اي است که از علوم مختلف براي تقويت و تربيت جسم و روان انسان استفاده مي کند. اين رشته از يک سو مشتمل بر يکسري رشته هاي پايه ي پزشکي مي باشد تا جايي که فارغ التحصيل آن تا حد يک پزشکيار با جسم انسان آشنا مي شود و از سوي ديگر بخشي از دروس اين رشته شامل علوم تربيتي است تا دانشجوي اين رشته با تنش و واکنش انسانها آشنا شود و بتواند به عنوان يک مربي با ورزشکاران يا دانش آموزان به درستي برخورد کند و بالاخره يک بعد اين رشته شامل علوم ورزشي مي شود يعني دانشجو، علوم ورزشي را به صورت علمي و عملي آموزش مي بيند تا بتواند در رشته هاي مختلف ورزشي مهارت داشته باشد و همچنين توانايي تحقيق در علوم ورزشي را به دست بياورد.

بدون تردید یکی از زمینه هاو ظرفیت های بالقوه در زمینه اشتغال حوزه ورزش و تربیت بدنی می باشد.با توجه به ابعاد گسترده علوم ورزشی می توان آن را در زمره سریع ترین بخش های رشد و مرتبط با بخش های اصلی اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی در جهان مطرح کرد.دستاوردها و فرصت های شغلی در خیل عظیمی از رویداد های ورزشی وجود دارد.به عبارتی افزایش فرآیند های کارآفرینی در ورزش و رویدادها،در حال ایجاد تنوعی از فرصت های شغلی جدید است.(دانشگاه جیمز کوک استرالیا ،2009). ورزش از طریق ایجاد تقاضا برای خدمات و کالاهای ورزشی و ایجاد جذابیت برای اجتماعات ،زمینه لازم برای توسعه کارآفرینی را فراهم می کند و کارآفرینی از طریق ایجاد کسب و کار ورزشی در تولید لوازم و تجهیزات ورزشی و ارائه خدمات ورزشی و توسعه کسب و کارهای ورزشی به توسعه ورزش کمک می کند؟

 

روش‎شناسی پژوهش 

هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در اشتغال فارغ التحصیلان تربیت بدنیاز دیدگاه کارشناسان و فارغ التحصیلان استان گلستان می باشد. ضرورت انجام این پژوهش در راستای تحقق اصول 3، 28، 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز توسعه کشور و ماده 112، 126 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بندهای 13 و 3-21 از سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (سیاستگذاری و برنامه ریزی در امور جوانان،1385 : 15)، در خصوص رفع دغدغه های شغلی جوانان و بهبود فضای کسب وکار کشور و همچنین تأکیدات رهبر فقید انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری مبنی بر توجه و اهتمام ویژه به جوانان، دیده می شود.  

در بررسی پیمایشی جامعه آماری شامل نخبگان ،کارشناسان دخیل در امر ورزش در بخش دولتی ، خصوصی و فارغ التحصیلان تربیت بدنی می باشد.برای انتخاب نمونه آماری از گروه اول به دلیل محدود بودن  آنها ، کلیه نفرات به عنوان نمونه آماری و به صورت سر شماری انتخاب شدند . برای انتخاب نمونه آماری از گروه دوم که دانش آموختگان رشته تربیت بدنی استان گلستان هستند که جذب بازار کار شده اند با استفاده از جدول تعداد جامعه و نمونه آماری کرجسی و مورگان حجم نمونه انتخاب که به طور متعارف این گروه از 275 نفر تجاوز نخواهد کرد. نمونه گیری گروه اول به طور هدفمند و غیر احتمالی و گروه دوم به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی طبقه ای با اعمال متغیر جنسیت گزینش شدند.

پس از بررسی مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در حوزه اشتغال ،  بررسی اسناد و مدارک (سند کاوی ) ، جست و جوی کتابخانه‌ای و اینترنتی ، نظر سنجی از ذینفعان، صاحب نظران و نخبگان نسبت به برگزاری جلسات مصاحبه هدف دار و هدایت شده اقدام گردید و با تحلیل و شناسایی مهم ترین فرصت های شغلی و عوامل موثر برآن ، فرم‌ها و پرسشنامه‌های محقق ساخته به عنوان ابزار اندازه گیری تهیه و در اختیار نمونه آماری قرار داده شد .

 این پژوهش از نوع توصیفی می باشد. توصيفي به اين دليل كه « محقق در مورد علت وجودي توزيع يك پدپده بحث نمي كند ، بلكه تنها به « چگونگي » آن در جامعه مورد پژوهش مي پردازد و آن را توصيف مي كند ». (دلاور ، 1376 : 138 ) بر همين مبنا ، پژوهشگران اذعان مي نمايند ، چون هدف پژوهش حاضر ، بررسي و شناسايي فرصت های شغلی و اشتغال زایی ورزشی استان برای فارغ التحصیلان بوده و از نظر روش شناسي ، محققان به دنبال توصيف واقعي و منظم يك موقعيت و پديده مي باشند ، يعني آنچه را كه هست يا ديگران اظهار مي كنند ، مورد بررسي ، شرح و تفسير قرار مي گيرد . لذا از روش « پيمايشي » ¹استفاده نموده اند ، كه روش اصلي تحقيق حاضر مي باشد . «تحقيق پيمايشي، از جمله تحقيقاتي است كه در زمان حال شروع شده و در زمان حال نيز، پايان مي‌پذيرد و بر خلاف روش آزمايشي و موردي ²مي‌باشد و همچون دو روش فوق داراي پرسشنامه،‌مصاحبه سازمان‌يافته و عميق مشاهده و گاه تحليل محتواست.»روش كتابخانه اي ³نيز دركنار روش مزبور (پيمايشي) قابل استفاده است . مطالعات نظري و تجربي صاحبنظران ،‌ متخصصان و پژوهشگران ( پيشينه تحقيق ) در اين روش مورد استفاده قرار گرفته است.

علاوه بر روش «پيمايشي» و « كتابخانه اي »‌ به طور موردي از روش « بارش مغزي » ⁴نيز بهره گرفته شده است . براي توصيف اطلاعات در پژوهش حاضر ازشاخص هاي آماري نظير : ميانگين، ميانه، مد، انحراف معيار،‌ فراواني، درصد و جداول يك بعدي و دو بعدي و براي تجزيه و تحليل داده ها از ضرايب همبستگي و آزمون خی دو بهره گرفته شد.

 

یافته­های پژوهش 

نتایج نشان داد که در بین آزمودنیها 64% مرد و 36% زن بودند. در بین مردان حدود 2/24% مجرد و 8/75% متاهل مي باشند. از بین زنان 8/20% مجرد و 2/79% را متأهلین تشكيل می دهند که در وضعیت تاهل، مردان و زنان متاهل درصد بیشتری را به خود اختصاص داده اند.

در بین آزمودنی ها 5/2% دارای مدرک دکتری،5/21% دارای مدرک کارشناسی ارشد، 5/62% دارای مدرک کارشناسی و 5/13% دارای مدرک کاردانی بودند و از نظر دانشگاه محل تحصیل در بین مردان حدود 3/56% داخل استان و 7/43% خارج از استان تحصیل نموده اند. از بین زنان حدود 3/33% داخل استان و 7/66% خارج از استان تحصیل نموده اند.

از نظر اشتغال در بین آزمودنی ها 5/6% استاد دانشگاه، 5/46% دبیر تربیت بدنی آموزش و پرورش ، 5/23% کارشناس ورزش دستگاهها و 5/23% مربی ورزش باشگاهها بودند. از بین کل آزمودنی ها 60% کمتر از 5 سال،5/23% بین 6 تا 15 سال، 12% بین 16 تا 20 سال و 5/4% بالای 20 سال سابقه کاری داشتند که در این میان به نظر می رسد مردان دارای سابقه کاری بیشتری هستند که در بین آنان 5/8% بطور روزمزد، 5/2% شرکتی، 5/41% قراردادی و 4/47% بطور رسمی مشغول کار بودند. در بین مردان حدود 2/24% در بخش خصوصی و 8/75% در بخش دولتی مشغول به کار بودند. در حالی که در بین زنان حدود 7/9% در بخش خصوصی و 3/90% در بخش دولتی مشغول به کار بودند. از این تعداد 5/24% خیلی زیاد، 28% زیاد، 5/27% متوسط، 8% کم و 5/2% خیلی کم از شغل خود راضی بوده اند .

در توصیف عوامل موثر در اشتغال فارغ التحصیلان تربیت بدنی از دیدگاه کارشناسان و فارغ التحصیلان موارد ذیل مورد بررسی قرار گرفت و این نتایج حاصل گردید :

 

 

نمودار1 . توصیف آماری نحوه اطلاع آزمودنی ها از فرصت های شغلی

 

 تناسب بين محتواي آموزشی رشته با مهارت‌های كسب وكار( با میانگین 87/6 از حداکثر 9 امتیاز) ، طراحي مشاغل ( تعریف مشاغل جدید )، شرح شغل و شرايط احراز مشاغل ورزشی ( با میانگین 43/6) ، وجود کانون‌ فارغ‌التحصیلان تربيت بدني و علوم ورزشي استان ( با میانگین 38/6)، وجود متولی مشخص پیگیری براي اشتغال و كارآفريني دانش آموختگان این رشته در استان( با میانگین 48/6) ، تمایل و توانایی دانش آموختگان به کارآفرینی و خوداشتغالی( با میانگین 52/6) ، بهره گیری از تجارب کشورهای موفق در خصوص اشتغال در حوزه ورزش ( با میانگین 48/6)، ایجادمراکز کارآفرینی در دانشگاه‌ها و اداره کل ورزش و جوانان استان ( با میانگین 65/6)، افزایش شناخت دانش آموختگان از چگونگی ورود به بازار و توسعه حضور خود ( با میانگین 46/6)، توجه به نيازهاي آتي بازار كار و ایجاد یک تناسب بين ظرفيت فعلي و پذيرش دانشجو در دانشگاه‌ها( با میانگین 75/6) ، وجود اعضاي هیأت علمي کارآمد و موثر در تربيت نيروي متخصص و كارآمد مورد نياز جامعه( با میانگین 76/6) ، ایجاد نظام جامع شناسایی، جذب و نگهداری نیروهای متخصص ورزش در استان( با میانگین 89/6) ، ایجاد نظام جامع ارزیابی در ورزش به ويژه در حوزه ي منابع انساني( با میانگین 69/6) ، ارتباط نزديك بين دانشگاه‌ها و بخش‌های مختلف اجرايي و اقتصادي استان( با میانگین 69/6) ، ایجاد بانك اطلاعاتي و امكان ردیابی در زمینه وضعیت اشتغال دانش آموختگان( با میانگین 78/6) ، برگزاری دوره‌های مربیگری و داوری در حین دوره تحصیلی براي دانشجويان ( با میانگین 18/7)، حمایت رسانه‌ها (صدا و سیما، روزنامه و مجلات عمومی یا ورزشی) از ورزش ( با میانگین 21/7)، گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی ( با میانگین 03/7)، تمايل دانش آموزان مستعد براي تحصیل در رشته تربيت بدني و ورزش ( با میانگین 03/7) ، وجود سازمان‌های غیردولتی فعال در زمینه ورزش در استان ( با میانگین 61/6)، جلوگیری از ورود افراد غیر ورزشی و غیر متخصص به ورزش ( با میانگین 72/6)، امکان برگزاری برخی رویدادهای مهم بین‌المللی در استان ( با میانگین 80/6)، توسعه بخش خصوصی ورزش در استان ( با میانگین 76/6)، فعال شدن شورای های شهر و روستا و شهرداری‌ها در زمینه  ورزش ( با میانگین 88/6)، ثبات قوانین و مقررات اقتصادی و سیاسی کشور( با میانگین 51/6) ، افزایش آگاهی مسئولان ذیربط نسبت به نقش ورزش ( با میانگین 02/7)، رفع محدودیت‌های شرکت بانوان در برخي رقابت‌های ورزشی ( با میانگین 89/6)، افزایش سرانه فضاهای ورزشی ( با میانگین 29/7) ، اقبال عمومی و گرایش خانواده‌ها به ورزش ( با میانگین 25/7)، جمعیت جوان و وجود استعدادهای سرشار در استان ( با میانگین 27/7)، تاکید برنامه هاي توسعه كشور (سوم، چهارم ، پنجم و ...) بر تقویت و توسعه امر ورزش( با میانگین 21/7) ، تاسیس باشگاههای رشته‌های مختلف ورزشی ( با میانگین 19/7)، افزایش علاقه‌مندی زنان به ورزش ( با میانگین 58/7)، واگذاری اماکن و فضاهای ورزشی به بخش خصوصی ( با میانگین 59/6)، تغییر دادن رویکرد اشتغال از آموزش و مربیگری به بخش ارایه خدمات ورزشی ( با میانگین 69/6)، توسعه نسبی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات( ICT) در بخش ورزش ( با میانگین 87/6)، ساخت سالن‌های ورزشی یا استادیوم‌ها جدید در استان ( با میانگین 14/7)، در اشتغال فارغ التحصیلان تربیت بدنی از دیدگاه آزمودنی ها مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به دامنه تغییرات، میانگین تاثیر این عوامل بیش از حد متوسط بوده که نشانگر تاثیر زیاد آن در اشتغالزایی برای فارغ التحصیلان این رشته می باشد البته عامل سیاسی کردن ورزش( با میانگین 88/4) از دیدگاه آزمودنیها تاثیر منفی در ایجاد اشتغال برای آنان دارد.

 

جدول 1 . شاخص سازی مقیاس ها

شاخص	گویه ها و معرف ها
موقعیت های شغلی وابسته به ورزش	-داوری رشته های ورزشی -آمارگر ورزشی - مشاور ورزشی -مدیر برنامه های ورزشی -حقوق دان ورزشی - ورزشکار حرفه ای - موسسات تولیدی وسایل ورزشی - مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده ها -it -بازاریاب ورزشی -آژانس های توریست ورزش
موقعیت های شغلی در رسانه ها	-خبرنگار ورزشی -روزنامه نگار ورزشی -عکاس ورزشی - نویسنده ورزشی - هنرهای وابسته به ورزش - مجری و گوینده ورزش
موقعیت های شغلی مرتبط با آمادگی جسمانی و تندرستی	-تغذیه ورزشی -مربیگری ورزشی - کنترل وزن -بازپروری قلبی -طب ورزشی -حرکت درمانی و آب درمانی - پرسنل نظامی -کلوپ های تندرستی
موقعیت مربیگری	-دانشگاه ها -ارگان ها و دستگاه های دولتی -باشگاه ها -فدراسیون ها - هیئت های ورزشی - مراکز خصوصی
حرف آموزشی	-غیر آموزشگاهی -آموزشگاهی
جنس	-مرد -زن
سطح تحصیلات	- دیپلم فوق دیپلم -لیسانس -فوق لیسانس - دکتری
سن	-کمتر از 20 سال - 29 – 20 سال -39 30 سال -49-40 سال -50 سال و بالاتر
سابقه کار	-کمتر از 10 سال - 19 – 10 سال - 20 سال و بالاتر
محل کار	-بخش دولتی -بخش خصوصی

 

بحث  و نتیجه گیری

نتايج تحقيق نشان داد که يكي از مشكلات و دغدغه های اساسی  دانشجويان يافتن شغل مناسب برای آينده می باشد. بنابراين هر چقدر مدیران و برنامه ریزان بيشتر به وضعيت اشتغال و آينده شغلي اين رشته توجه كنند، دغدغه ناشي از آن كمتر خواهد شد و دانشجويان با اطمينان بيشتري به انجام وظيفه خود كه همانا فراگيري دروس و آماده نمودن خود براي شغل آينده است، خواهند پرداخت. همچنین از مهمترين چالش‌هاي اشتغال عدم تناسب بين محتواي آموزشي با مهارت‌هاي شغلي، مشخص نبودن حداقل قابليت‌هاي علمي و عملي براي فارغ‌التحصيلان، عدم تناسب بين ظرفيت پذيرش دانشجو و نياز آتي بازار كار، رواج نيافتن فرهنگ كارآفريني و كم بودن تعداد كارآفرينان معرفي می باشد . اين نتيجه با نتايج تحقيقات عاشوری و همکاران (1402) و میتزی و همکاران(1401) همخواني دارد.

وجود علاقمندي  و رضایتمندی از اشتغال در حوزه ورزش و تربیت بدنی ( رضایت شغلی ) به رشته در بين دانشجويان نشان مي‌دهد كه اين دانشجويان رشته‌خود را بر اساس علاقه انتخاب كرده‌اند بنابراين هر چقدر انگيزه تحصيل در بين دانشجويان بيشتر باشد به همان نسبت موفقيت در اين رشته بيشتر خواهد بود. اين نتيجه با يافته‌هاي تحقيقات عاشوری و همکاران (1401)، فلاح و همکاران (1396) در يك راستا مي‌باشد. 

از جمله عواملی که بر اشتغال فارغ التحصیلان تاثیر داشت می توان به تناسب بين محتواي آموزشی رشته با مهارت‌های كسب وكار، طراحي مشاغل ( تعریف مشاغل جدید )، شرح شغل و شرايط احراز مشاغل ورزشی ، وجود کانون‌ فارغ‌التحصیلان تربيت بدني و علوم ورزشي استان ، افزایش شناخت دانش آموختگان از چگونگی ورود به بازار و توسعه حضور خود ، توجه به نيازهاي آتي بازار كار و ایجاد یک تناسب بين ظرفيت فعلي و پذيرش دانشجو در دانشگاه‌ها اشاره نمود . بنابراين لزوم بازبيني دروس نظري دانشگاه و مرتبط ساختن آن با انجام بهتر وظايف شغلي در آينده ضروري به نظر مي‌رسد. اين يافته در راستاي نتايج تحقيقات فروغی و همکاران(1386)، خالدی و همکاران (1401)، نودهی و همکاران (1401)  مي‌باشد.

باتوجه به نتايج تحقيق که گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی و تمايل دانش آموزان مستعد براي تحصیل در رشته تربيت بدني و ورزش رو به افزایش می باشد و نظر به اهميت آموزش‌هاي نظري و مهارتي در جهت هرچه کارآمدتر شدن دانش‌آموختگان رشته تربيت‌بدني، توصيه مي‌شود دروس دانشگاهي متناسب با نيازهاي شغلي بازنگري شده و واحدهاي درسي در زمينه کارآفريني و اشتغال براي دانشجويان در برنامه گنجانده شود.

پیشنهادات ناشی از نتایج تحقیق : همانطوریکه از نتایج حاصل از این پژوهش مشاهده شد علیرغم اینکه تاسیس سالن ها و ایجاد باشگاههای ورزشی ، تاسیس مدارس ورزش در رشته های مختلف ( مدرسه فوتبال ، والیبال و... ) بیشترین نقش را در ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان این رشته می تواند داشته باشد متاسفانه بر اساس آمار اداره کل ورزش و جوانان در سطح استان گلستان فقط 81 باشگاه دولتی ، 163 سالن ورزشی متعلق به تربیت بدنی و 150 باشگاه خصوصی مشغول فعالیت می باشند که از مجموعه این باشگاهها فقط تعداد 7 نفر از فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی به عنوان موسس و یا مدیر در آنها مشغول فعالیت هستند و بقیه توسط افراد دیگری که ممکن است تحصیلات دانشگاهی و یا غیر دانشگاهی داشته باشند اداره می شود لذا بسیار ضروری به نظر می رسد که بایستی در شیوه نامه ها و دستورالعمل های ایجاد باشگاهها و مدیریت اماکن ورزشی توسط وزارت ورزش و جوانان تغییرات صورت پذیرد و با درجه بندی باشگاهها و اماکن ورزشی شرایط احراز این شغل ها و مدیریت ها را به نحوی اصلاح کرد که فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی بر حسب مدرک تحصیلی از کاردانی تا دکتری بتوانند در اداره هر یک از این فعالیتها نقش موثر و قابل قبولی داشته باشند ( ضرورت وجود کارشناس ورزشی در هر باشگاه ازبین فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی ) تا بدین ترتیب ضمن ایجاد اشتغال برای آنان به علمی سازی فعالیتها و بروز نمودن آن اقدام نمود. در حال حاضر در آیین نامه های وزارت ورزش و جوانان برای تاسیس باشگاهها ی ورزشی مختلف اولویت خاصی به فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی داده نشده است و همه افراد با هر مدرک و رشته تحصیلی می توانند اقدام به تقاضا و تاسیس نمایند فقط در یکی از رشته ها ( بیلیارد) چنانچه متقاضی تاسیس باشگاه فارغ التحصیل رشته تربیت بدنی باشد از یک درجه تخفیف در مدرک تحصیلی برخوردار خواهد بود .البته برای اعطای تسهیلات به منظور احداث فضاها و باشگاههای ورزشی فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی در اولویت می باشند و یا در گذراندن دوره های مربیگری رشته های مختلف فارغ التحصیلان تربیت بدنی که دروس مرتبط را در دانشگاه گذرانده اند ازگذراندن آن دروس معاف هستند . همانگونه که ملاحظه می شود امتیاز خاصی برای فارغ التحصیلان رشته تربیت بدنی لحاظ نشده که بتواند در اشتغال و بکارگیری آنان در شغل های مرتبط با رشته تحصیلی و اطلاعات کسب شده موثر باشد.

ایجاد کلوپها و مراکز تندرستی و مشاوره ورزشی در کنار هر یک از باشگاههای ورزشی بر حسب درجه باشگاه به منظور ارائه خدمات مرتبط با سلامتی و یا کسب آمادگیهای جسمانی و مهارتی که بوسیله افراد تحصیل کرده و مرتبط بارشته تربیت بدنی ایجاد و اداره شود با توجه به اینکه بر اساس نظرات کارشناسان وفارغ التحصیلان این رشته وجود کلوپها و مراکز تندرستی تاثیر زیادی در اشتغالزایی آنان می تواند داشته باشد .تشکیل دفاتر کاریابی ورزشی و چگونگی یافتن فرصت های شغلی ( یافتن ومعرفی زمینه های کارآفرینی در ورزش ) برای فارغ التحصیلان تربیت بدنی در محل تحصیل و یا ادارات کل ورزش و جوانان همراه با تعریف مشاغل مرتبط و تعیین شرایط احراز هر شغل مرتبط با ورزش در بخش های مختلف اداری ، دولتی و یا غیر دولتی به منظور جلوگیری از ورود نیروهای غیر متخصص به بخش های مختلف مدیریتی و اجرایی ورزش اعم از باشگاهها ، هیئت ها ، فدراسیونها و ادارات مرتبط با بخش تخصصی ورزش در سازمانهای مختلف کشور ( اگرچه سالها مدیریت تربیت بدنی و ورزش کشور توسط افراد غیر متخصص اداره و رهبری شده است در سالهای اخیر به تدریج حضور برخی متخصصان در این عرصه ، امیدهایی را ایجاد کرده ، اما تا رسیدن به حد مطلوب راه زیادی در پیش است . لذا با معرفی مشاغل ورزشی و تعریف شرایط احراز هر شغل تا حدود زیادی می توان از این امر یعنی ورود افراد غیر متخصص جلوگیری نمود و راه را برای ورود افراد متخصص و فارغ التحصیل رشته تربیت بدنی هموار کرد ). در پژوهش ساور ، 1388 مهمترین موانع و مشکلات کارآفرینی در ورزش را عدم رسمیت دفتر کار آفرینی واشتغال در نمودار سازمانی استانها ، نبود پیش بینی منابع مالی کافی برای حمایت بخش خصوصی ، پرداخت نکردن وام با بهره کم و اقزایش ندادن مدت زمان بازپرداخت تسهیلات در بخش ورزشی دانسته است . ایجاد بانک جامع اظلاعات ورزشی در استان به منظور شناسایی فرصت های شغلی ، ظرفیت ها و امکانات و فضاهای ورزشی موجود و مکان یابی برای ایجاد فضاهای جدید بر حسب شرایط جغرافیای ، نیروی انسانی ، مسائل فرهنگی و اجتماعی و...

اجباری کردن وجود بخش های ورزشی در هر یک از سازمانها و موسسات دولتی و غیر دولتی و استفاده از کارشناسان متخصص و دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته تربیت بدنی برای اداره امور ورزشی . ایجاد وتقویت ارتباط مراکز علمی دانشگاهها با ورزش و تاسیس مرکز تحقیق صنعت ورزش در راستای حمایت وزارت ورزش و جوانان ، دانشکده های تربیت بدنی ، پژوهشکده تربیت بدنی به منظور نوآوری در ورزش و تجاری سازی دانش در بخش ورزش . به نظر می رسد برای ایجاد روحیه کارآفرینی در دانشجویان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی می بایست برنامه های درسی و فرصت های یادگیری در طی دوران تحصیل را طراحی کرد و از بحران اشتغال فارغ التحصیلان این رشته با توجه به روند افزایش پذیرش دانشجو در این رشته که چالش جدی در بخش ورزش کشور است جلوگیری کرد و از طرفی با عنایت به سیاست برنامه های توسعه کشور که امکان جذب این تعداد فارغ التحصیل در موسسات دولتی و آموزش و پرورش وجود ندارد آموزش کارآفرینی جهت ایجاد بازار کار و خدمات ورزشی جدید برای این گروه از دانشجویان بسیار ضروری است.

 

تقدیر و تشکر

محققین بر خود لازم می دانند از مساعدتهای مدیر کل محترم ورزش و جوانان استان، معاونین گرامی و همکاران عزیزشان، کارشناسان اداره آموزش و تحقیقات و همه عواملی که برای  اجرای این پروژه تحقیقی در سطح استان نقش داشته و همکاری و مساعدت نمودند تقدیر و تشکر نمایند

 

منابع

 خالدی فرد, علی, شتاب بوشهری, ناهید, خطیبی, امین, & حیدری نژاد, صدیقه. (1401). شناسایی و تحلیل عوامل زمینه ای و مداخله گر موثر بر اشتغال پایدار دانش آموختگان علوم ورزشی ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان, (), -. doi: 10.22034/ssys.2022.1904.2354

عاشوری, تقی, دوستی, مرتضی, رضوی, سیدمحمدحسین, & حسینی, ابوالحسن. (1402). شناسایی راهکارهای توسعه فرصت‌های کارآفرینی ورزشی در سه سطح کلان، میانی و خرد. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 2(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.408930.1026

عاشوری, تقی, دوستی, مرتضی, رضوی, سیدمحمدحسین, & حسینی, ابوالحسن. (1401). شناسایی فرصت‌های کارافرینانه در صنعت ورزش با رویکرد ورزش قهرمانی. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان, 21(55), 183-210. doi: 10.22034/ssys.2022.640

فروغی و همکاران (1386) ارزیابی و معرفی مهم ترین اولویت های کارآفرینی در ورزش از دیدگاه دست اندرکاران ورزش ،پژوهش در علوم ورزشی ، شماره 16 .

فلاح، زین العابدین، بهشتی، فریده، بهشتی، محمد، و رضوانی، محمدحسین. (1396). مقایسه وضع موجود و مطلوب فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان رشته علوم ورزشی (مورد مطالعه: استان گلستان). مدیریت منابع انسانی در ورزش، 4(2 )، 179-188. SID. https://sid.ir/paper/267357/fa

نودهی, محمدعلی, احمدی, مجتبی, & ابراهیمی, وجیهه. (1401). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر کارآفرینی گردشگری ورزشی در دوران پسا کرونا. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 1(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.170877

نیازی, پریسا, & نظری, رسول. (1401). ارائه مدل رفتار کارآفرینانه مدیران سازمان های ورزشی ایران. مدیریت و کارآفرینی در ورزش, 1(1), -. doi: 10.48301/jmes.2023.171872

 

---

[1]  Survey method 

[2]  Case Study

[3]  Bibilical method

[4]  Brain storming