شناسایی و مقایسه اجزای شیمیایی عصاره‌های متفاوت برگ سدر ‏استخراج‌شده با روش‌های متفاوت و فعالیت‌ پادباکتری آن‌ها ‏نسبت به تعدادی از باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی

نیکو حقانی زاده ¹ ( دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دارویی، دانشکده شیمی، واحد تهران شمال، ‏دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ‏ )
الهام حسیبی ² ( استادیار شیمی آلی، دانشکده شیمی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد ‏اسلامی، تهران، ایران.‏ )
فروزنده  رزاقیان ³ ( استادیار شیمی آلی، دانشکده شیمی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد ‏اسلامی، تهران، ایران.‏ )

تاریخ ارسال : 1403/03/31 تاریخ تایید : 1403/07/11

کلید واژه: پودر سدر (‏Zizyphus spina-christi. L‎‏), عصاره, سوکسله, خیساندن, ‏MIC, ‏MBC‏.‏,

چکیده مقاله :

       اثرهای جانبی مضر داروهای شیمیایی، مقاوم‌شدن میکروب‌ها به پادزیست‌ها، فراوانی گیاهان و اثبات بی‌ضرربودن بیشتر داروهای گیاهی، موجب تاکید سازمان بهداشت جهانی بر جایگزینی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایـی، به­ویژه در صنایع بـهداشتی و دارویی شده است. از آنجایی­که عصاره‌های گیاهی منابع بسیار خوب پادباکتری هستند، در این پژوهش، عصاره‌های اتانولی و n-هگزانی پودر سدر (Zizyphus spina-christi.L) با دو روش خیساندن و سوکسله، استخراج و اجزای آن‌ها با دستگاه GC/MS شناسایی و مقایسه شدند. اسکوالن و فیتول به مقدار چشمگیری در هر چهار عصاره دیده شدند. اثرهای پاد‌باکتری عصاره‌های استخراجی با روش رقت بر سه سویه باکتری گرم مثبت: استافیلوکوکوس‌اورئوس، باسیلیوس‌سوبتیلیس و انتروکوکوس‌فاسالیس و سه سویه باکتری گرم منفی: اشیرشیاکلی، سودوموناس‌آروژینوزا و کلبسیلاپنومونیه بررسی شدند. نتیجه­های آزمون MIC نشان داد که بیشترین مهاركنندگی را عصاره اتانولی به­دست‌آمده از روش سوکسله و کمترین مهاركنندگی را عصاره n-هگزانی به­دست‌آمده با همین روش بر همه باکتری‌های موردآزمون داشتند. همچنین، نتیجه­های آزمون MBC نشان داد که عصاره‌های اتانولی به­خوبی قابلیت از بین‌بردن همه سویه باکتری‌های‌ گرم مثبت و یک مورد از باکتری‌های گرم منفی موردآزمون را داشتند.

چکیده انگلیسی :

The harmful side effects of chemical drugs, the resistance of microbes to antibiotics, the abundance of plants and the proof of the harmlessness of most herbal drugs, made the World Health Organization (WHO) emphasize the replacement of natural substances instead of chemicals, especially in the field of healthcare. Since plant extracts are very good antibacterial sources, in this research, ethanolic and n-hexane extracts of Cedar (Zizyphus spina-christi. L) were extracted by maceration and Soxhlet extraction methods and their components identified and compared by using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Squalene and phytol were significantly found in all four extracts. The antibacterial effects of the extracts were investigated by dilution method on three strains of gram-positive bacteria: Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, and Enterococcus faecalis and three strains of Gram-negative bacteria: Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, and Klebsiella pneumoniae. The results of the MIC test showed that the ethanolic extract by Soxhlet method had the largest and the n-hexane extract by the same method had the lowest inhibition on all bacteria strains in this research. The MBC test results showed that the ethanolic extracts had the ability to destroy all the strains of gram-positive bacteria and one of the gram-negative bacteria.

منابع و مأخذ:

مراجع

‎[1] Shibamoto K, Mochizuki M, Kusuhara M. Aroma therapy in antiaging medicine. Anti-Aging Med. ‎‏2010;7(6):55-9. doi: 10.2147/CIA.S447514‏
‎[2] van Vuuren SF, Suliman S, Viljoen AM. The antimicrobial activity of four commercial essential oils in ‎combination with conventional antimicrobials. Lett Appl Microbiol. 2009;48(4):440-6.
doi: 10.1111/j.1472-765X.765X.2008.0‎‏2548.x‏
‎[3] D'Amelio Sr. Botanicals: A phytocosmetic desk reference. Boca Raton: Pub; 1998. doi: org/ ‎‏10.1201/9780367802202‏
‎[4] Tavakoli M, Nemati S. A‏ ‏review of the antibacterial effect of widely used medicinal plants used in ‎Iranian traditional medicine. In: Second International Conference on Medicinal Plants, Organic ‎Agriculture, Natural Resources and pharmaceuticals; 1397; Mashhad. Civilica; 1397. p. 228.‎
‎[5] Ghavam M. Investigating how to evaluate medicinal plants in terms of the presence and amount active ‎compounds. In: First National‏ ‏Conference of Medicinal and Aromatic and Spices Plants; 1395. ‎Available from: https://sid.ir/paper/884595/fa.‎
‎[6] Zargari A. Medicinal plants, Vol 1. 7th ed. Tehran: Tehran University Pub; 1997. ‎
‎[7] Shahat A, Pieters S, Apers N, Nazeif N, Abdel-Azim D, Berghe, A and Vlietinck A. Chemical and ‎biological investigations on Zizyphus spina-christi L. Phytother. Res J. 2001;15: 593-597. doi: ‎org/10.1002/ptr.883‎
‎[8] Kalwij JM. Review of the plant list, a working list of all plant species. Journal of Vegetation Science. ‎‏2012;23(50):998-1002. doi: org/10.1111/j.1654-1103.2012.01407.x‏
‎[9] Orwa C, Mutua A, Kindt R, Jamnadass R, Anthony S. Zizyphus spina-Christi. 5 Agroforestry Database: ‎a tree reference and selection guide version 4.0. 2009[updated 2015-0‎‏2-12]. Available from: ‏http://www.worldagroforestry.org/output/agroforestree-database.‎
‎[10]‎‏ ‏Dafni A, Levy S, Lev E. The ethnobotany of Christ's Thorn Jujube (Ziziphus spina-christi) in Israel. J ‎Ethnobiol Ethnomed. 2005;1(8):307-308. doi:10.1186/1746-4‎‏269-1-8 ‏
‎[11] N Ads E, Hassan S, Rajendrasozhan S, Hetta M, Aly S, Ali M. Isolation, structure elucidation and ‎antimicrobial evaluation of natural pentacyclic triterpenoids and phytochemical investigation of ‎different fractions of Ziziphus spina Christi (L.) stem bark using LCHRMS analysis. Molecules. ‎‏2022;27(6):1805. doi: org/10.3390/molecules27061805‏
‎[12] Papari Moghadam Fard M, Ketabchi S, Farjam MH. Chemical composition, antimicrobial and ‎antioxidant potential of essential oil of Ziziphus spina-christi var. aucheri grown wild in Iran. Journal ‎of Medicinal Plants and By-products (JMPB). 2020;9(special):69-73. doi: ‎org/10.22092/jmpb.2020.121752‎
‎[13] Taghipour MT, Nameni R, Taghipour M, Ghorat F. Phytochemical analysis and antimicrobial activity ‎of Ziziphus Spina-Christi and tamarix aphylla leaves' extracts as effective treatment for coronavirus ‎disease 2019 (COVID-1‎‏9). Thrita J Neu. 2020;9(2). doi: org/10.5812/thrita.107776 ‏
‎[14] Rante H, Pabisa M, Taebe B. Antibacterial activity of ethanol extract of arabian lotus leaves (Ziziphus ‎Spina-Christi L.) and bioautography TLC analysis of several pathogenic bacteria. Journal Bionature. ‎‏2023;24(2):231-236. doi: org/10.35580/bionature.v24i2.52766‏
‎[15] Nazif N. Phytoconstituents of Zizyphus spina-christi L. Fruits and their antimicrobial activity. Food ‎Chemistry. 2002;76:77-81. doi.org/10.1016/S0308-‎‏8146(01)00243-6‏
‎[16] Haghanizadeh N.‎‏ ‏Study the effect of different extraction methods on compounds and antibacterial ‎effects of Cedar (Zizyphus spina-christi L.) [dissertation]. [Tehran]: Tehran North Branch, Islamic Azad ‎University; 1402. 86p. ‎
‎[17] Ernst J, Sheldrick WS, Fuhrhop JH. Crystal structure of squalene. Angewandte Chemie. ‎‏1976;88(24):85.‏‎ doi: 10.1002/anie.197607781‎
‎[18] Abe I. Enzymatic synthesis of cyclic triterpenes. Natural Product Reports. 2007;24(6):1311–1‎‏331. ‏doi.org/10.1039/B616857B
‎[19] Micera M, Botto A, Geddo F, Antoniotti S, Bertea C, Levi R, et al. Squalene: More than a step toward ‎sterols.‎‏ ‏Antioxidants. 2020;9(8):688. doi.org/10.3390/antiox9080688‎
‎[20] Haynes WM. CRC Handbook of chemistry and physics. 97th ed. Boca Raton: CRC Press; 2016. doi: ‎org/10.1201/9781315380476‎
‎[21] Traber M. Vitamin E. Advances in Nutrition. 2021;12(3):1047-1‎‏048. doi: ‏‏10.1093/advances/nmab019 ‏
‎[22] Institute of Medicine. Dietary reference intakes for vitamin C, vitamin E, selenium, and carotenoids. ‎Washington (DC): National Academies Press (US); 2000.‎
‎[23] Herrera RM, Perez M, Martín-Herrera DA, Lopez-Garcia R, Rabanal RM. Antimicrobial activity of ‎extracts from plants endemics to the Canary Islands. Phytotheraphy Research. 1996;10:364-366. doi: ‎org/10.1002/(SICI)1099-1573‎
‎[24] Meng JC, Zhu QX, Tan RX. New antimicrobial mono- and sesquiterpenes from Soroseris hookeriana ‎subsp, erysimoides. Planta Medica. 2000;66:541-544. doi: org/10.1055/s-2‎‏000-8607‏
‎[25] Srinivasan D, Nathan S, Suresh T, Perumalsamy O. Antimicrobial activity of certain Indian medicinal plants used ‎in folkloric medicine, Journal of Ethnopharmacology. 2001;74:217-220. doi: 10.1016/s0378-‎‏8741(00)00345-7‏
‎[26]‎‏ ‏Palombo EA, Semple SJ. Antibacterial activity of traditional Australian medicinal plants‏.‏‎ J. ‎Ethnopharmacol. 2001;77:151-157. doi: 10.1016/s0378-8741(01)00290-‎‏2‏