اتنو بوتانی ، بررسی ترکیبات شیمیایی و اثر ضد باکتریال اسانس گیاه دارویی بومادران زرد (Achillea micranta L.) در جنوب شرق استان گلستان

محورهای موضوعی : ژنتیک

معصومه مازندرانی ¹ , محمد باقر رضایی ² , عزت الله قائمی ³ , ب بهمنش، ⁴ , ع ، احمدی ⁵ , ا چمنی ⁶

1 - گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، ایران
2 - مرکز تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، تهران، ایران
3 - گروه میکروبیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
4 - گروه مرتع، دانشگاه منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران
5 - گروه میکروبیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
6 - گروه مرتع، دانشگاه منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران

تاریخ دریافت : 1384/04/20 تاریخ پذیرش : 1385/07/20 تاریخ انتشار : 1385/09/01

کلید واژه: اتنوبوتانی, اثر ضدباکتریال, مواد موثره اسانس, بومادران زرد (Achillea micranta L.),

چکیده مقاله :

گیاه دارویی A. micranta L. یکی از مهمترین گونه‌های دارویی و بومی است که سال‌هاست در طب سنتی مردم شمال ایران مصارف درمانی فراوان دارد. این تحقیق با هدف اتنوبوتانی، شناسایی ترکیبات ثانوی اسانس و بررسی اثر ضد باکتریال گیاه در جنوب شرق استان گلستان انجام گرفت. نتایج گاز کروماتوگرافی اسانسی حاکی از وجود 23 ترکیب شیمیایی در روغن اسانس گیاه بود که مهمترین آنها شامل اوکالیپتول (9/19 درصد)، بورنتول (9/11 درصد)، کامفور (1/11 درصد) و توجن (1/5 درصد) بود. بررسی اثرضدباکتریال اسانس علیه دو باکتری گرم مثبت و منفی نشان داد که گیاه تاثیر مطلوبی علیه رشد باکتری گرم مثبت Staphylococcus aureus دارد که طبعاً به علت مواد موثره اوکالیپتول، بورنئول و کامفور است که از ترکیبات مهم با اثر ضدباکتریایی می‌باشند. نتایج این تحقیق در تاثیر استفاده سنتی آن در رفع عفونت، التیام زخم و رفع التهابات اندام های داخلی و خارجی بدن قابل توجیه است.

چکیده انگلیسی:

Achillea micranta L. is a wild endemic medicine herb with important therapeutic effects has been used in traditional north of Iran. GC-MS analysis of the isolated essential oil from  flowering aerial parts of A. micranta resulted to identification of 23 constituents, that eucalyptol (1,8-cineol) with 19.9%, borneol (11.9%), camphor(11.1%) and thujene (5.1%) were the major constituent of essential oil studied, respectively. The antibacterial activity was individually evaluated against 2 tested bacteria. We concluded that the essential oil showed a good antibacterial activity against tested bacteria but the Gram-positive bacteria staphylococcus aureus was more sensitive. This study confirms that the essential oil of A. micranta L. possesses antibacterial properties in vitro. 1,8-cineol, borneol and camphor can be considered as the main antibacterial constituents of the oil studied.

منابع و مأخذ:

Angihotri, V.K., Lattoo, S.K., Thappa, R.K. Kaul, P., Oazi, G.N., (2005) Chemical variability in the essential oil components of Achillea millefolium agg in India. Plantamed, 71(3): 280-3.

Baser, K.H., Demirci, B., Kocak, S., Akinci, C., Malyer, H., Gulerus, G., (2002) Composition and antimicrobial activity essential oils of A. multifida. Planta Med. 10: 941-3.

Benzic, N., Skocibusic, M., Dunkic, V., Radonic. A., (2003) Composition and antimicrobial activity of A.clavennae L. J.Essential, Phytother Res, 17(9): 1037-40.

Blumenthal, M., Busse, W.R., Goldberg, A, Grueuwald, J., Hall, T., (2000) In herbal medicine expanden commission E, 11, 282-285

Caralcantis, A.M., Baggio, C.H., Freitas, C.S., Reik, L., (2006) Safety and antinuclear efficacy studies of A. millefolium L. after chronic treatment in Wistar ratsg. Ethnopharm, 107,277-284

Fillippi, J, Lanfranchi, D.A., Prado, S., Baldovini, N., Melerhenrich, U.J. (2006) Composition, ethnobotanical and antibacterial of A.ligustica. Agric Food Chem, 54(17):6308-13.

Mockute, D., Judzeatieni, A., (2002) Chemical composition of the essential oils of Achillea millefolium L.Ssp.millefolium growing wild in Vilnuse. F.J. 13, 97-102.

Rustaiyan, A., Komeilizadeh, H.M.S., Shariatpanahi, Jassbi, A., Masoudi., S., (1998) Comparative study of the essential oils of three Achillea species from Iran. J. Essential Oil Res.10, pp.207-209.

Senatore, F., Napolianto, F., Arnold, A.N., Bruno, M., Herz, W., (2003) Composition and antimicrobial activity of the essential oil of Achillea falcata L. Flavour and Fragrance Journal.20, 3, 291-294.

Simic, N., Andjelkonvic, S., Palic, R., (2000) Composition and antibacterial activity of A. chrisochoma essential oil , Journal of essential oil, Res 12, pp. 784- 787.

Suleimenov, Y.M., Atazhanova, G.A., Ozek, T., Demirci, B., Kulijasov, A.T., Adekenov, S.M. and Baser, K.H.C., (2004) Essential oil composition of three species of Achillea from Kazakhestan. Chemistery natural compounds , 37, 447-450.

Van Wyk, B., Gericke, N., (2000) People's plants. Pretoria: Briza Publications, pp. 128.

Konyaliogla, S., karamenderes, C., (2005) The protective effects of Achilla L.species native in Turkey against H₂O₂-induced oxidative damage in human erythrocytes and leucocytes .g.of Ethnopharma 102-221-227.