رهیافتی نو در شناسایی و تبیین استراتژی‌های منابع انسانی در الگوی تعالی مدیران فرهنگی سپاه
علیرضا رجبی
1
(
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
)
نرگس حسن‌مرادی
2
(
گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
)
کلید واژه: راهبرد, استراتژی منابع انسانی, مدیران فرهنگی,
چکیده مقاله :
مديريت اثربخش منابع انساني تضمين کننده رشد و ارتقاء سازمان است. برای دستیابی به این منظور، پیاده‌سازی استراتژی‌های منابع انسانی در سازمان‌ها ضروری است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و تبیین استراتژی‌های منابع انسانی در الگوی تعالی مدیران فرهنگی سپاه انجام شد تا ضمن بهره‌گیری از آن‌ها در الگوی یادشده، چارچوب رشد و تعالی سازمان را در دسترس قرار دهد. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از انواع پژوهش‌های کیفی بوده که براساس روش اکتشافی انجام و برای افزایش اعتبار آن از روش‌های لینکلن و گوبا (مقبولیت، تأییدپذیری، وابستگی و قابلیت انتقال) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، 15 نفر از مدیران راهبردی حوزه فرهنگی سپاه بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل آن‌ها به روش دستی و از روش تحلیل مضمون و تحلیل تفسیری استفاده شد. پس از تحلیل و سازماندهی یافته‌ها، مشخص شد: سه عرصه تأمین، آموزش و نگهداشت و 10 عامل در طراحی استراتژی‌های منابع انسانی نقش‌آفرین بوده و متناسب با آن‌ها، 3 استراتژی: «تقویت شناسایی، جذب و بکارگیری نیروی انسانی مستعد، علاقمند و برخوردار از توان تحرک، پویایی و انعطاف‌پذیری در حوزه فرهنگی»، «هدفمندسازی آموزش و توانمندسازی کارکنان برای ارتقاء توان مدیریت فرهنگی با تأکید بر تجارب میدانی» و «ارتقاء انگیزه‌های فرهنگی منابع انسانی و افزایش میزان تعلق ایشان به حوزه فرهنگ با گسترش حمایت‌های معنوی» در الگوی تعالی مدیران فرهنگی سپاه شناسایی شد.
چکیده انگلیسی :
Effective human resource management guarantees the growth and promotion of the organization. To achieve this goal, it is necessary to implement human resource strategies in organizations. The present study was conducted with the aim of identifying and explaining human resource strategies in the IRGC cultural managers' excellence model, in order to make the framework for organizational growth and excellence available while utilizing them in the aforementioned model. This research was applied in terms of its purpose and was a type of qualitative research that was conducted based on the exploratory method and to increase its validity, the Lincoln and Guba methods (acceptability, verifiability, dependency, and transferability) were used. The statistical population of the research was 15 strategic managers in the IRGC cultural field who were selected using purposive sampling and the data were collected through semi-structured interviews and analyzed manually using the content analysis and interpretive analysis methods. After analyzing and organizing the findings, it was determined that three areas of supply, training, and maintenance and 10 factors play a role in designing human resource strategies. Accordingly, 3 strategies were identified in the IRGC's model of excellence for cultural managers: "Strengthening the identification, recruitment, and employment of talented, interested, and dynamic human resources in the cultural field," "Targeting the training and empowerment of employees to enhance cultural management capabilities with an emphasis on field experiences," and "Promoting the cultural motivations of human resources and increasing their level of belonging to the cultural field by expanding spiritual support."
آرمسترانگ، مایکل (2001). مدیریت استراتژیک منابع انسانی، راهنمای عملی. ترجمه دکتر سید محمد عربی و داود ایزدی، تهران: انتشارات پژوهشی فرهنگی، چاپ سوم.
آقامحمدی، داوود. (2018). شناسایی، ارزیابی و تحلیل ریسک عدم اجرای استراتژی های منابع انسانی در سازمان های نظامی. استراتژی دفاعی، 17(65)، 83-110.
ابراهیمی، الهام و فتحی، محمدرضا. (2015). ارائه چارچوبی برای تدوین استراتژی های منابع انسانی. تحقیقات مدیریت منابع انسانی، 8(3)، 30-59.
ابطحی، سید حسین. عربی، سید محمد. جعفری نیا، شمس له و نجاری، رضا (1387). استراتژی های منابع انسانی تهران: انتشارات لینک آزادمهر، چاپ اول.
ابطحی، سید حسین و موسوی، سید محمد (1388). تدوین راهبردهای منابع انسانی (مطالعه موردی: یکی از سازمان های معنوی کشور). فصلنامه پژوهشی مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین جامع (ع). سال 1، شماره 3، 23-1.
اخوان، مریم، قاسمی همدانی، ایمان و ابراهیمی خراجو، وحیده. (2024). ارائه الگوی راهبردهای مدیریت منابع انسانی الکترونیک بر اساس رفتار سبز کارکنان دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی. مدیریت منابع انسانی پایدار، 6(10)، 7-26.
استوارت، گرگ ال و براون، کنت جی (2010). مدیریت منابع انسانی، پیوند دادن استراتژی و عمل. ترجمه دکتر سید محمد عربی و دکتر مرجان فیاضی، تهران: مهکامه، چاپ دوم، 1389-1390.
اصل‌مرز، عبدالرضا (1387). تأثیر هماهنگی استراتژیک بین استراتژی شرکت و استراتژی منابع انسانی بر عملکرد شرکت‌های تولیدکننده داروی داخلی. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور مرکز قشم.
اعرابی، سید محمد. آقازاده، هاشم و نظامی‌وند چگینی، هوشنگ (1393). کتابچه راهنمای برنامه ریزی استراتژیک تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ هشتم.
اعرابی، سید محمد و شیرخانی، فریبا (1387). تدوین استراتژی های مالیاتی مناسب بر اساس مدل SWOT در سازمان امور مالیاتی کالا و خدمات. (پژوهشگر) فصلنامه مدیریت، سال ششم، شماره 14، 36-46.
اعرابی، سید محمد و مهدیه، امید (1387). استراتژی منابع انسانی، فرهنگ ملی و چالش هماهنگی، نقش نقاط مرجع استراتژیک (SRPs). دو ماهنامه منابع انسانی، شماره 2، 29-20.
اعرابی، سید محمد. نسبی، نرجس السادات. (2015). کاربرد مدل حسابرسی استراتژیک در تدوین استراتژی های منابع انسانی. فصلنامه مطالعات مدیریت استراتژیک، 7(25)، 197-214.
انصاری، رقیه، جعفری راد، علی و پورحسینی، ابراهیم. (2024). زمینه، پیامدها و راهبردهای رشد استعداد معلمان مبتدی: یک تحقیق ترکیبی پژوهش در نظام های آموزشی، 18(64)، 71-91.
ایکاتی، حمید. ابراهیمی، فاطمه. مالکی، دانیال و غریب، سجاد (1392). بررسی معنایی راهبردهای توسعه منابع انسانی در حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی با استفاده از رویکرد داده کاوی. مجله علمی رویکردهای پژوهشی جدید در مدیریت و حسابداری، 7(27)، 1584-1593.
بامبرگر، پیتر و موشولم، ایلان (2009). استراتژی منابع انسانی؛ تالیف / اجرا / آثار. ترجمه علی پارسائیان و سید محمد عربی، چاپ سوم، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی.
بدخشانی، فرناز، فروزانفر، بهزاد (1389). بررسی رابطه استراتژی سازمانی و استراتژی منابع انسانی در سازمان های برتر. هفتمین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک.
تدبیری، سیروس، میراحمدی، فرشته، افشارنژاد، علیرضا و مجیدی، مریم. (2019). طراحی مدل ارزش آفرینی واحدهای منابع انسانی (مطالعه موردی: صنعت بانکداری). فصلنامه جامعه علوم مدیریت ایران، 15(57)، 123-151.
حاجیلو، وحید و معمارزاده تهران، غلامرضا و البرزی، محمود (1396). طراحی الگوی اخلاقی توسعه منابع انسانی در سازمان های دولتی، فصلنامه تحقیقات اخلاقی، دوره: 9، شماره: 33.
حقانی، محمود؛ شیبانی، حسن؛ کرباسیان، سعید (1396). اندازه گیری سرمایه فکری به منظور توسعه نیروی انسانی در شرکت های خودروسازی، رویکردی نو در مدیریت آموزشی، شماره 34، صص 151-164.
خورشیدی، سهیلا و اولادیان، معصومه و حسینی، سیدرسول (1396). نقش عوامل سازمانی در توسعه نیروی انسانی. سازمان سما، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، دوره: 12، شماره 4.
دودمان، پروانه، ماشینچی، علی اصغر، هاشمی، سید احمد و قلتاش، عباس. (2022). تدوین الگوی سازمان تعلیم و تربیت معنوی محور بر اساس نظریه زمینه ای. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 5042-5059.
دهقانان، حامد، خشایی، وحید، محمودزاده، سیدمجتبی، و محمدی، محیا. (2021). تحلیل متنی راهبردهای توسعه منابع انسانی در صنعت بانکداری بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف. تحقیقات مدیریت منابع سازمانی، 11(3)، 45-69.
دیوید، فرد آر (1999). مدیریت استراتژیک. ترجمه دکتر علی پارسائیان و دکتر سید محمد عربی، تهران: انتشارات پژوهشی فرهنگی، چاپ نهم.
رحمتی، داریوش. (2021). راهکارهای جذب، حفظ و ترخیص نیروی انسانی نیروی انسانی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. مدیریت منابع در نیروی پلیس، 9(2)، 341-355.
رستم پور، شهرام، ایران زاده، سلیمان، و فقیهی فرهمند، ناصر. (2018). آسیب شناسی و بهبود عملکرد در حوزه آموزش و سرمایه انسانی در شرکت های تولیدی با رویکرد تعالی سازمانی. آموزش علوم دریایی، 6(17)، 124-145.
رستمی، زینب؛ سلیمان پور عمران، محبوبه؛ افراسیابی، رویا (1391). شناسایی مؤلفه های سازمان معنویت مدار در دانشگاه به منظور توسعه نیروی انسانی برای ارائه الگوی مطلوب (رویکرد آمیخته)، علوم روانشناسی، شماره 111، ص 634-645.
زاده‌گرگان، محمد و سلطانی تربتی، فاطمه (1390)، تأثیر قابلیت‌های بازاریابی و استراتژی‌های منابع انسانی و جهت‌گیری کارآفرینانه بر عملکرد شرکت با توجه به نقش تعدیل‌کننده استراتژی بازاریابی (مطالعه موردی: شرکت ایران مال، استان تهران)، مدیریت بازرگانی و آثار دانش‌بنیان، جلد 28، صفحه 21، شماره 21.
سبزی، مهناز، رنگریز، حسن و خیراندیش، مهدی. (2023). مدل سیستماتیک توسعه منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان با رویکرد کیفی. مدیریت نوآوری در سازمان های دفاعی، 6(1)، 175-204.
سیدتقوی، میرعلی؛ الوانی، سید مهدی؛ قربان زاده، وجه الله؛ حسینی، سید سعید (1397). الگوی توسعه منابع انسانی در سازمان های دولتی ایران با رویکرد نوین خدمات عمومی (مطالعه موردی: وزارت نیرو)، مدیریت فردا، شماره 58، صص 19-34.
شیربیگی، ناصر، نظری، سمیرا، صادقی، شراره، و نصیری نیا، شهاب. (2021). ارزیابی راهبردهای توسعه منابع انسانی در محیط معماری تغییرات. رویکردی نو در مدیریت آموزشی، 12(2 (مجموعه 48))، 121-138.
صائب نیا، سامیه و اسکندری نیا، نیما (1392). مدل آسیب شناسی سازمانی بر اساس محرک‌های انگیزشی مدیرعامل، همایش ملی چالش‌ها و راهکارهای نوین در مدیریت، حسابداری و صنعت بیمه، اردبیل.
صالحی امیری، سیدرضا; عظیمی دولت آبادی، امیر; (1391)، مبانی سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ سوم.
صادقی، سعید (1391). مدل ارزیابی آسیب‌پذیری سازمانی از نظر ظرفیت انطباقی سازمانی (مطالعه موردی: بانک قرض الحسنه مهر ایران، مدیریت شعب استان و شعبه مرکزی یاسوج)، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، اخلاق و تجارت، شیراز.
صارم، ع.س.، دانایی فرد، ح.، قلی پور، ع.، فانی، ع.س. (1396). ماتریس Hrd: درک دوگانگی ساختار و آژانس در توسعه منابع انسانی. مجله مدیریت دولتی، 9(1): 137-168.
طامه عابدی، زهرا (1390). تحلیلی بر مدیریت رفتارهای سازمانی و ضرورت آسیب‌شناسی منابع انسانی، ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و علوم اجتماعی، همدان.
فتحی مقدم، مهدی، محمدی مقدم، یوسف، نفری، ندا، و شیخ الاسلامی کندلوسی، نادر. (2021). الگوی همسویی بین راهبردهای منابع انسانی و راهبردهای سازمانی (مطالعه موردی: بانک رفاه). مطالعات مدیریت استراتژیک دفاع ملی، 5(20)، 257-286.
قاضی میرسعید، سیده الهام و علایی، سعید (1392). رتبه‌بندی استراتژی‌های توسعه منابع انسانی با روش تصمیم‌گیری چند معیاره OPT-QUALIFLEX (مطالعه موردی)، ششمین کنفرانس بین المللی تحولات نوین مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران.
قلیچ لی، بهروز. (1389)، تعالی در منابع انسانی، تهران: انتشارات سرمد، چاپ دوم.
قویدل باجگیران، میشم، چرابین، مسلم، فریبرزی، الهام و اکبری، احمد. (2019). الگوی فطری-شناختی تعالی فردی معلم. مطالعات منابع انسانی، 10(3)، 51-78.
عطارنیا، احمد و دبیری، علی. (1400). تأثیر عملکرد راهبرد منابع انسانی در بهبود خدمات آستان مقدس حضرت معصومه (س). مدیریت استراتژیک و آینده پژوهی، 4(1)، 129-156.
غضنفری، مرتضی و سیدنقوی، میرعلی. (2013). فرآیند تکاملی مدل استراتژی های منابع انسانی. مجله علمی «مدیریت فرهنگ سازمانی»، 12(4)، 697-718.
کروبی، امیر مسعود؛ پورصادق، ناصر. صالحی صدقیانی، جمشید؛ رضایی منش، بهروز (1390)، بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر اجرای استراتژی‌های منابع انسانی، مدیریت بازرگانی. دوره: 13، شماره 50، صفحات 522-542.
گندمیان، محسن (1392). تحلیل تاثیر توسعه منابع انسانی بر جذابیت سازمان و عملکرد اجتماعی سازمان، یازدهمین کنفرانس بین المللی حسابداری نوین، مدیریت و تحقیقات علوم انسانی در هزاره سوم، تهران.
محمدی مقدم، یوسف، فتحی مقدم، مهدی، نفری، ندا، و شیخ الاسلامی کندلوسی، نادر. (2021). مدل همسویی استراتژی های منابع انسانی با استراتژی های سازمان با رویکرد پویا (مطالعه موردی: بانک رفاه). توسعه سازمانی پلیس، 18(78)، 11-39.
محمدی نجف آبادی، عبدالمجید، اکبر، ابراهیم زاده دستجردی، رضا. (2019). طراحی مدل راهبردی توسعه نیروی انسانی در صنعت گردشگری و تهیه نقشه راه (مطالعه موردی: استان اصفهان). نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 4(12)، 204-227.
محرم زاده، رمضان (1393). تأثیر استراتژی سازمانی و نیروی انسانی بر عملکرد آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه.
محرم زاده، رمضان و عابدی، رحیم (1400). تأثیر استراتژی منابع انسانی و راهبرد سازمانی بر عملکرد مدیران و کارکنان آموزش و پرورش (مطالعه موردی: ادارات آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی). دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 4(12): 61-45.
مرادی، ریحانه، مینایی پور، فاطمه، حسین پور، فاطمه، و قانع شیخ آبادی، عرفان. (2024). ارتقا و بهبود مدیریت منابع انسانی باشگاه‌های ورزشی با کمک استراتژی‌های جدید کسب و کار. ششمین کنفرانس بین المللی و هفتمین کنفرانس ملی یافته های نوین در مدیریت، روانشناسی و حسابداری.
مزروعی نصرآبادی، اسماعیل، و جان نیشاری، غزاله. (2021). استراتژی های تاب آوری منابع انسانی تحقیقات مدیریت منابع سازمانی، 11(3)، 119-149.
موسوی، سید علی محمد؛ پراداییان خوراسگانی، اکبر؛ اسماعیلی، رضا (1401). تحلیل معنایی راهبردهای توسعه، منابع انسانی در حوزه مدیریت آسیب های اجتماعی با استفاده از نظریه داده بنیاد، آموزش و بهسازی منابع انسانی، شماره 3. صص 23-45.
موسوی نژاد، سید محمد (1397). رابطه بین ترکیب استراتژی‌های منابع انسانی و ساختار سازمانی با عملکرد سازمانی در شرکت‌های دارویی. پایان نامه دکتری در رشته مدیریت بازرگانی، رفتار سازمانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
میری، امیر، عباسپور، عباس، خرسندی، علی و خرمشاد، محمد باقر. (1402). راهبردهای آموزش در دانشگاه با رویکرد دانشگاه حکمت بنیان. دوماهنامه راهبردهای آموزش علمی-پژوهشی در علوم پزشکی. 16 (1): 21-31.
نوه ابراهیم، عبدالرحیم، جعفری نیا، سعید، حسن پور، اکبر، و عیدی، اکبر. (2018). ترکیب مدل‌های توسعه آموزش و استراتژی‌های مدیریت منابع انسانی. آموزش علوم دریایی، 6(19)، 1-18.
Anastasiou S. (2020). The moderating effect of age on preschool teachers' trait emotional intelligence in Greece and implications for preschool human resources management. International Journal of Education and Practice, 8(1): 26-36..
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385-405.
and their measurement. Journal of management, 45(6), 2498-2537.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Chen, F., & Holladay, S. J. (2023). Identifying and responding to social media risks: towards an organizational paracrisis communication framework. Corporate Communications: An International Journal, 28(1), 103-117.
Christopher, P., & Devi, A. C. (2022). A Critical Review On Talent Management Strategies And Organizational Commitment. Journal of Algebraic Statistics, 13(3), 253-261.
Collins, C. J. (2021). Expanding the resource based view model of strategic human resource management. The International Journal of Human Resource Management, 32(2), 331-358.
Dirani, K. M., Abadi, M., Alizadeh, A., Barhate, B., Garza, R. C., Gunasekara, N., Ibrahim, G., & Majzun, Z. (2020). Leadership competencies and the essential role of human resource development in times of crisis: a response to Covid-19 pandemic. Human Resource Development International, 23(4), 380-394.
Eid, A., & Quinn, D. (2017). Factors predicting training transfer in health professionals participating in quality improvement educational interventions. BMC medical education, 17(1), 26.
Franckx, L., de Vries, F. P., & White, B. (2021). A note on organizational structure and environmental liability. Environmental Economics and Policy Studies, 1-21.
Gholamzadeh, D., & Jalali, S. (2013). Integrative Approach in Human Resources Strategy Formulation (Case Study: MDN Company). Social and Behavioral Sciences, 75, 479-487.
Goings RB, Walker LJ, Wade KL. (2021). The influence of intuition on human resource officers' perspectives on hiring teachers of color. Journal of School Leadership, 31(3): 189-208.
Jani, A., Muduli, A., & Kishore, K. (2023). Human resource transformation in India: examining the role digital human resource technology and human resource role. International Journal of Organizational Analysis, 31(4), 959-972.
Lee, S., & Chen, G. (2022). Disaster experience and governments’ savings: the moderating role of organizational capacity. Journal of Public Administration Research and Theory, 32(3), 591-609.
Lincoln, Y. S & Guba, E. G, (1985), Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage. Mathieson, S, (1988), Why triangulate? Educational Researcher, 17(2), 13-17.
Linham, E. (2014). "Professionalism in Public Accounting: Function, Rank, and Firm Size", University of North Carolina, March, PP:1-20.
Mitsakis, F. V. (2020). Human resource development (HRD) resilience: a new ‘success element’of organizational resilience?. Human Resource Development International, 23(3), 321-328.
Nicolaescu, S. S., Florea, A., Kifor, C. V., Fiore, U., Cocan, N., Receu, I., & Zanetti, P. (2020). Human capital evaluation in knowledge-based organizations based on big data analytics. Future Generation Computer Systems, 111, 654-667.
Shapovalova, V. (2024). Post-Traumatic Stress Disorder: administration, clinical and pharmacological, organizational and legal, pharmaceutical management, recent case studies. SSP Modern Pharmacy and Medicine, 4(1), 1-8.