تأثیر مطالعه به کمک نقشه‌های مفهومی بر درک مطلب دانش‌آموزان سال سوم متوسطه
محورهای موضوعی : فن‎آوری اطلاعاتعلی سعیدی 1 , علی اکبر سیف 2 , حسن اسدزاده 3 , صغری ابراهیمی قوام 4
1 - دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی
2 - استاد دانشگاه علامه طباطبایی
3 - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
4 - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی
کلید واژه: نقشه مفهومی, درک مطلب, مطالعه, یادگیری معنادار,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر، به منظور مقایسه اثربخشی شیوه مطالعه، با استفاده از نقشه‌های مفهومی و شیوه سنتی مطالعه، بر درک مطلب انجام گرفت. روش پژوهش، آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. آزمودنی‌های این پژوهش، عبارت بودند از: 38 نفر از دانش‌آموزان سال سوم متوسطه که از بین دانش‌آموزان سال سوم متوسطه شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 91-1390، به صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. این افراد در گروه آزمایش و گروه کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده، عبارت بودند از: 1. متون آزمایشی، 2. آزمون درک مطلب، و 3. نقشه‌های مفهومی محقق‌ساخته. برای اجرای این پژوهش، ابتدا از هر دو گروه، پیش‌آزمون درک مطلب از متون آزمایشی به عمل آمد، سپس، گروه آزمایش همراه با متون آزمایشی، نقشه‌های مفهومی از قبل آماده را مطالعه کردند. گروه کنترل نیز متون آزمایشی را بدون تهیه یا ارایه نقشه مفهومی مطالعه نمودند. بعد از اجرای پس‌آزمون درک مطلب، اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته‌ها نشان دادند که ارایه نقشه‌های مفهومی از قبل آماده نسبت به مطالعه متن‌ها بدون نقشه مفهومی، درک مطلب آزمودنی‌ها را به‌طور معناداری افزایش می‌دهد. پیشنهاد اصلی حاصل از نتایج این پژوهش، این است که برای افزایش درک مطلب، همراه نمودن نقشه‌های مفهومی از قبل آماده با متون مورد مطالعه توسط دانش‌آموزان مفید می‌باشد.
The present research was performed to compare the effectiveness of studying through conceptual map with traditional method on reading comprehension. The research method was experimental with a pre-test and a post-test. Thirty-eight third-year high school students were selected among all third-year students in Torbate-Heydarie in 2011-2012 academic year through random clustering method in experimental and control group. The research instruments included experimental texts, comprehension test and a researcher-made conceptual map. Both groups participated in comprehension pre-test of experimental texts. Then, the experimental group studied the pre-planned conceptual maps along with experimental texts. The control group also studied the experimental texts without using conceptual map. After performing the comprehension post-test, resulting data were analyzed using co-variance analysis test. The findings showed that presenting subjects with pre-planned conceptual maps (experimental group) significantly improved their comprehension compared to control group. In addition, to improve students comprehension, it is useful for them to study the texts along with the pre-planned conceptual maps.