شناسایی ساز و کارهای بومی سازی فن‌آوری در ایران ـ رویکرد مطالعه چند موردی

محورهای موضوعی : فن‎آوری اطلاعات

محمد علی شفیعا ¹ , مهدی محمدی ² , علیرضا باباخان ³ , علی اصغر سعدآبادی ⁴

1 - * دانشیار گروه مدیریت و فلسفه علم و فناوری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
2 - استادیار گروه فناوری بینرشتهای، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکترای سیاست‌گذاری علم و فناوری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
4 - دانشجوی دکترای سیاست‌گذاری علم و فناوری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1393/08/11 تاریخ پذیرش : 1393/08/13 تاریخ انتشار : 1394/05/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در دنیای رقابتی امروز، کشورها از روش‌‌های مختلفی برای اکتساب و جهش فن‌آوری استفاده می‌‌کنند. در حالی که هدف نهایی از اکتساب و انتقال فن‌آوری در کشورهای در حال صنعتی شدن، جذب و بومی‌‌سازی دانش فنی فن‌آوری است، به نظر می‌‌رسد، این مهم بعضی اوقات به دلیل وجود برخی موانع و عوامل، محقق نمی‌‌شود. اگرچه موانع موجود در مسیر بومی‌‌سازی فن‌آوری در کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای رو به پیشرفت وجود داشته دارد، اما به دلیل مسایل ویژه‌‌ای مانند تحریم، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله، عوامل بومی‌‌سازی فن‌آوری در سطح خرد و بنگاه با استفاده از مصاحبه عمیق از خبرگان جهاد دانشگاهی علم و صنعت و شرکت توربین‌‌سازی تجربه ‌نور، استخراج شده و رابطه آنها با یکدیگر، در قالب یک مدل معادلات ساختاری، نشان داده شده است. اندازه جامعه آماری تحقیق 120 نفر بود که تمام اعضای این جامعه، به‌عنوان نمونه نیز مد نظر قرار گرفتند. پس از توزیع پرسش‌نامه طراحی شده توسط پژوهشگران این تحقیق بین تمام اعضای این جامعه، تنها 91 مورد برگشت داده شد. در این تحقیق، برای تعیین پایایی از روش پایایی ترکیبی استفاده شد که حداقل مقدار آن 0/87 محاسبه شد. نتایج نشان داد که شرکت‌‌های علاقه‌‌مند به بومی‌سازی فن‌آوری، باید در پنج حوزه سبک یادگیری، همکاری‌‌های فن‌آورانه، انطباق فن‌آوری، ظرفیت جذب و فعالیت‌‌های اصلی بومی‌‌سازی، سرمایه‌‌گذاری نمایند.

چکیده انگلیسی:

In today’s competitive world, countries use different ways to acquire and use the technology boom. While the ultimate goal of technology transfer and acquisition in industrializing countries is to absorb and localize technical knowledge, it seems this is not sometimes fulfilled because of some obstacles and factors. Although there are some barriers to localize technology in Iran as well as other developing countries, it is more important in Iran due to some problems such as sanctions. In this paper, firm level and micro-level technology localization factors were extracted by conducting in-depth interviews with experts of Jahad Daneshgahi at Iran University of Science and Technology and Tajrobeh Nour Turbine Company, and then, were depicted in a Structural Equation Model (SEM) form. The size of the statistical population was 120 people, all of whom were considered as the sample size. After distributing the questionnaires among all members of that society, only 91 ones were responded. In this research, the Combined Reliability method was used to examine research reliability and its value was 0.87. The results illustrated that firms seeking to localize technology should invest in five fields such as learning style, technological collaborations, technology adoption, absorptive capacity, and the main activities of localization.

منابع و مأخذ:

1. Altenburg, T., Schmitz, H., & Stamm, A. (2008). Breakthrough? China’s and India’s transition from production to innovation. World Development, 36(2),
   325-344.


2. Arora, A. (1996). Contracting for tacit knowledge: The provision of technical services in technology licensing contracts. Journal of Development Economics, 50(2), 233-256.


3. Azad, N., & Arshadi, I. (2009). The impact of organizational culture on the understanding of supporting innovation (Case study of Iranian State Trading Company. Business Studies, 7(36), 26-38. (in Persian).


4. Bazargan, A., Sarmad, Z., & Hedjazi, A. (2004). Research methods in behavioural sciences. Teharn: Agah Pub. (in Persian).


5. Cao, Y., Sakai, H., Liu, X. L., Nagahira, A., & Iguchi, Y. (2006, July). Technology catch-up in China compared with Japan: A new development model. In Technology Management for the Global Future, 2006. PICMET 2006 (Vol. 3, pp. 1030-1039). IEEE.


6. Choung, J. Y., Hwang, H. R., & Hameed, T. (2009, December). Patterns of technology catch-up in Korean private sector. In Industrial Engineering and Engineering Management, 2009. IEEM 2009. IEEE International Conference on (pp. 93-99). IEEE.


7. Ekvall, G. (1996). Organizational climate for creativity and innovation. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(1), 105-123.


8. Enos, J. L. (2008). Adoption and diffusion of imported technology: The case of Korea. London: Routledge.


9. Freeman, C. (1988). Japan: A new national innovation system. Technology and economy theory. London: Pinter Publisher


10. Ghazinoori, S. (2004). Technology assessment: A policy intelligence tool. Tehran: Hightech Industries Center Pub. (in Persian).


11. He, X., & Mu, Q. (2012). How Chinese firms learn technology from transnational corporations: A comparison of the telecommunication and automobile industries. Journal of Asian Economics, 23(3), 270-287.


12. Hobday, M. (1990). Telecommunications in developing countries: The challenge from Brazil. London: Routledge.


13. Jensen, M. B., Johnson, B., Lorenz, E., & Lundvall, B. Å. (2007). Forms of knowledge and modes of innovation. Research Policy, 36(5), 680-693.


14. Kim, L. (1997). Imitation to innovation: The dynamics of Korea's technological learning. Harvard Business Press.


15. Marcelle, G. M. (2004). Technological learning: A strategic imperative for firms in the developing world. Edward Elgar Publishing.


16. Mowery, D. C., Oxley, J. E., & Silverman, B. S. (1998). Technological overlap and interfirm cooperation: Implications for the resource-based view of the firm. Research Policy, 27(5), 507-523.


17. Mu, Q., & Lee, K. (2005). Knowledge diffusion, market segmentation and technological catch-up: The case of the telecommunication industry in China. Research Policy, 34(6), 759-783.


18. Naghizadeh, M., Tabatabaeean, S. H., Manteghi, M., Hanafizadeh, P., & Naghizadeh, R. (2012). A model of absorptive capacity improvement by focusing on organization and managerial perception of environmental dynamicity in the firms of avionic sector. Journal of Science and Technology Policy, 4(4), 25-36. (in Persian).


19. Nieto, M., & Quevedo, P. (2005). Absorptive capacity, technological opportunity, knowledge spillovers, and innovative effort. Technovation, 25(10), 1141-1157.


20. Qiu, Y., Ortolano, L., & David Wang, Y. (2013). Factors influencing the technology upgrading and catch-up of Chinese wind turbine manufacturers: Technology acquisition mechanisms and government policies. Energy Policy, 55, 305-316.


21. Radosevic, S. (1999). International technology transfer and catch-up in economic development. Edward Elgar Publishing: Cheltenham, UK.


22. Shan, J., & Jolly, D. R. (2013). Technological innovation capabilities, product strategy, and firm performance: The electronics industry in China. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 30(3), 159-172.


23. Tidd, J., & Bessant, J. (2011). Managing innovation: Integrating technological, market and organizational change. Retrieved from www.wiley.com


24. Tung, R. L. (1994). Human resource issues and technology transfer. International Journal of Human Resource Management, 5(4), 807-825.


25. Viotti, E. B. (2001). National learning systems: A new approach on technical change in late industrializing economies and evidences from the cases of Brazil and South Korea. Science, Technology and Innovation Discussion Paper No. 12, Center for International Development, Harvard University, Cambridge, MA, USA.