بررسی رابطه ارزشهای فرهنگی و نگرش نسبت به مهاجران افغانستانی (مورد مطالعه: شهروندان هجده سال و بالاتر شهر کاشان)
محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگیمحسن شاطریان 1 , حامد نظری 2 , حسین امام علی زاده 3
1 - دانشیار جغرافیای انسانی، دانشگاه کاشان
2 - دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان
3 - دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان
کلید واژه: ارزشهای فرهنگی, فاصله قدرت, مهاجران افغانستانی, مردانگی/ زنانگی, ابهام گریزی, جمع‌گرایی/ فردگرایی,
چکیده مقاله :
با وجود گذشت سال ها از حضور مهاجران افغانستانی در ایران، هنوز این گروه از افراد با مسائل و مشکلات بسیاری درگیر هستند، یکی از مهم ترین این مشکلات، وجود نگرش‌های منفی در تعاملات روزمره با ایرانیان است. به نظر می‌رسد نگرش منفی به مهاجران افغانستانی به دلیل وجود ارزشهای فرهنگی خاص نزد ایرانیان باشد. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی رابطه میان ارزش های فرهنگی و نگرش نسبت به مهاجران افغانستانی می پردازد. فرضیات این پژوهش حول این موضوع سامان یافته است که ارزش های فرهنگی ایرانیان می توانند با نگرش آنها نسبت به مهاجران افغانستانی و لذا نحوه تعامل و رفتار با آنان تأثیرگذار باشند. روش تحقیق، پیمایش بوده و برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شهروندان شهر کاشان هستند که از میان آنها 389 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها به کمک نرم افزار SPSS و آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون تحلیل گردید. یافته ها حاکی از آن است که بین ارزش های فرهنگی مردانگی/ زنانگی، ابهام گریزی و فاصله قدرت با نگرش نسبت به مهاجران افغانستانی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. لذا می‌توان گفت با افزایش میزان ارزشهای فرهنگی مردانگی، فاصله قدرت و ابهام گریزی، نگرش به مهاجران منفی تر می شود. تحلیل رگرسیون نشان می دهد که سه متغیر فوق، در مجموع حدود 15 درصد از تغییرات نگرش ایرانیان نسبت به مهاجران را تبیین می‌کنند. فرضیه مربوط به رابطه جمع گرایی/ فردگرایی با نگرش نسبت به مهاجران مورد تأیید قرار نگرفت و به لحاظ آماری رابطه دو متغیر مذکور معنادار نیست.
Despite the passage of the years of the presence of Afghan refugees in Iran, still they are grappling with many problems. One of the main problems associated with negative attitudes in their daily interactions with Iranians. It seems that negative attitude to the Afghan refugees is due to certain cultural values among Iranians. This study examines the relationship between cultural values and attitudes towards immigrants Afghanistan deals. The research method was a survey and questionnaire was used for data collecting. The population of this study is the citizens of Kashan that was selected 389 subjects for this study. Sampling was conducted using cluster sampling method. Data analysis with SPSS and correlation and regression were used. Based on the study findings, it can be said with the increasing cultural values of masculinity and power distance, uncertainty avoidance, would be more negative attitudes toward immigrants. These three variables explained about 15 percent of Iranians' attitude change toward immigrants. Hypotheses about the relationship between individualism/ collectivism and attitudes towards immigrants were not confirmed and statistically relationship between the two variables is not significant
امانی، مهدی و دیگران (1354)، لغت نامه جمعیت شناسی؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پیرزاده، سارا (1389). بررسی انسان شناختی سازگاری فرهنگی و اجتماعی مهاجران زن افغان ساکن شهرستان شیراز، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته انسان شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
چلبی، مسعود ؛ جنادله ؛ علی (1386). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر موفقیت اقتصادی؛ پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ویژه‌نامه جامعهشناسی، شماره53، صص 154-117.
رفیعپور، فرامرز (1384)، کندوکاوها و پنداشتهها، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ پانزدهم.
زاهدی اصل، محمد و طیبه طارزاری (1392)، رابطه میزان سرمایه اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: مهاجران افغان ساکن شهر تهران)؛ فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 16.
زنجانی، حبیب الله (1380)، مهاجرت؛ تهران: انتشارات سمت.
ساروخانی، باقر (1370)، دایرهالمعارف علوم اجتماعی؛ تهران: انتشارات اطلاعات.
شاطریان، محسن و محمود گنجیپور (1389)، تأثیر مهاجرت افغانها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان؛ مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال اول، شماره سوم.
صادقی، رسول (1390). سازگاری اجتماعی – جمعیتی نسل دوم مهاجران افغانستانی در ایران، رساله برای دریافت درجه دکتری در رشته جمعیتشناسی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
کوروشنیا، مریم و مرتضی لطیفیان (1390)، بررسی رابطه بین ارزشهای فرهنگی جامعه و گرایشهای تفکر انتقادی دانشجویان با واسطهگری ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و استادان، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، دور سوم، شماره دوم.
کوئن، بروس (1372)، درآمدی بر جامعه شناسی؛ ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات توتیا.
گیدنز، جرج (1390)، جامعهشناسی؛ ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
لویر، رابرت اچ (1395)، مبانی درک مسائل اجتماعی؛ ترجمه حامد نظری، تهران: انتشارات خرسندی.
محمودیان، حسین (1386). مهاجرت افغانها به ایران: تغییر در ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی و انطباق با جامعه مقصد، فصلنامه انجمن جمعیتشناسی ایران، شماره 4.
وحیدی، پریدخت (1364)، مهاجرت بین المللی و پیامدهای آن؛ سازمان برنامه و بودجه.
Alport, Gordon (1954) the Nature of Prejudice. New York: Addison-Wesley.
Encyclopedia of Sociology, Edited by Edgar F. Borgatta and Rhonda J.V. Montgomery, Second Edition, New York 2000, Macmillan Reference USA.
Hofstede G (1980). Cultural consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
Hofstede G (1997). Culture and organization: Software of the mind. New York: McGraw-Hill.
Lauer Robert H. and Jeanette C. Lauer (2011). Social Problems and the Quality of Life , 13th Edition. New York: McGraw Hill.
Lebedeva, Nedezhda et al (2013). Values and Social Capital as Predictors of Attitudes towards Innovation, European Commission.
Myers, D. (2005). Social Psychology, 8th Edition. New York: McGraw Hill.
Schommer-Aikins, M. (2004). Explaining the epistemological belief system: Introducing the embedded systemic model and coordinate research approach. Educational Psychologist, 39(1), 19-29.
Srite M, Karahanna E. (2006), the role of espoused national cultural values in technology acceptance. MIS Quart.; 30(3):679–704.
Triandis, H. C. (1988). Collectivism and individualism: A reconceptualization of a basic concept in cross-cultural psychology. In C. Bagley & G. Verma (Eds.), Personality, cognition and values: Cross-cultural perspectives of childhood and adolescence (pp. 60- 95). London: Macmillan.
_||_