مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های ذرت (.Zea mays L) از نظر صفات مورفو-فیزیولوژیک تحت تنش خشکی
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات
علی صارمی راد
1
(دانشجوی دکترا تخصصی دانشگاه آزاد کرج)
علیرضا اکبری
2
(دانشگاه فنی و حرفه‌ای، آموزشکده کشاورزی دماوند، دماوند، ایران)
سید حبیب شجاعی
3
(دانشگاه فنی و حرفه‌ای، آموزشکده کشاورزی دماوند، دماوند، ایران)
سید حامد قاسمی
4
(دانشجوی دکتری تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
کلید واژه: مرحله رویشی, مرحله زایشی, غیر زیستی و ذرت,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثرگذاری تنش خشکی روی مراحل مختلف رشدی 20 هیبرید ذرت در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر به اجرا درآمد. سطوح تنش خشکی شامل چهار آزمایش (آبیاری نرمال، تنش در مرحله رویشی، تنش در دوره زایشی و قطع آبیاری به‌صورت یک‌درمیان نسبت به شاهد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ‌ها از لحاظ صفات مورد بررسی در هر یک از شرایط عدم تنش، تنش در مرحله رویشی، تنش در مرحله زایشی و شرایط یک‌درمیان دارای اختلاف معنی‌دار در سطوح 1 و 5 درصد می‌باشند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از پارامترهای ژنتیکی، در آزمایش نرمال صفات تعداد روز تا ظهور گل تاجی، در آزمایش تنش رویشی تعداد انشعابات گل تاجی، در آزمایش تنش زایشی تعداد دانه سقط شده و در آزمایش تنش یک‌درمیان تعداد روز تا خشک شدن کاکل دارای وراثت‌پذیری بالاتری بودند. تعداد انشعابات گل تاجی بیشترین ضریب تنوع فنوتیپی (15/77) و تعداد دانه در ردیف بلال بیشترین ضریب تنوع ژنوتیپی (6/75) را در آزمایش نرمال نشان دادند. به ترتیب صفات تعداد دانه سقط شده (7/47 درصد) و پدانکل خارج برگ پرچم (10/29 درصد) در آزمایش تنش رویشی بیشترین ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی در آزمایش تنش زایشی به ترتیب با 8/45 و 2/37 درصد در صفت تعداد دانه تلقیح شده مشاهده شد.
This study was conducted with purpose of investigate the effect of drought stress on different growth stages of 20 maize hybrids in farm of Seed and Plant Improvement Institute in 2016. Drought stress levels consisted of four experiments (normal irrigation, stress in vegetative stage, reproductive stress and irrigation interruption as compared to control) in a randomized complete block design. The results of analysis of variance showed that genotypes in terms of traits in each non-stress condition, stress in vegetative stage, stress at reproductive stage and alternate condition have a significant difference at levels of 1 and 5%. According to the results obtained from genetic parameters, in the normal experiment, the number of days to tassel flower initiation, in the vegetative stress experiment tassel branching out number, in the reproductive stress experiment the number of aborted seeds and in the alternate condition days to the drying of the tassel had higher heritability. The tassel branching out number showed the highest phenotypic variation coefficient (77.15) and number of seeds per ear row, the highest genotype variation coefficient (75.6) in normal experiment. Respectively, the number of aborted grains (47.7%) and peduncle outside flag leaf (29.10%) in the vegetative stress test, had the highest phenotypic and genotypic diversity coefficients. The highest phenotypic and genotypic diversity coefficients in reproductive stress test were observed in number of seeds inoculated trait with 45.8% and 37.2%, respectively.
_||_