بازآفرینی بافت فرسوده شهری با تاکید براقتصاد خلاق (مطالعه موردی: محله بازار شهر دزفول)

محورهای موضوعی : طراحی شهری

سیده معصومه بزرگ زاده کلوری ¹ (کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.)
سید نادر پورموسوی ² (استادیار گروه شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.)
بهزاد وثیق ³ (استادیار گروه معماری دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.)

تاریخ دریافت : 1397/02/18 تاریخ پذیرش : 1398/02/16 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: اقتصاد‌ خلاق, بازآفرینی, صنایع خلاق, صنایع‌دستی, بازار دزفول, بافت تاریخی,

چکیده مقاله :

هدف کلی از پژوهش حاضر، توسعه اقتصادی است که با ایجاد در نظام مدیریت شهری در کنار دسترسی به خدمات، امکانات و بهره‌برداری از قابلیت‌های اجتماعی ساکنان محله‌ مقدور می‌گردد. این تحقیق با سنجش مؤلفه‌های محرک اقتصادی خلاق، به‌اندازه گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. جمع‌آوری داده‌ها با برداشت‌های میدانی و توزیع 176 پرسشنامه در میان کسبه محله بازار و ساکنین که به روش طبقه‌ای سیستماتیک انتخاب‌شده بودند، گردآوری‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد شاخص‌هایی که می‌توان در بازآفرینی محله قدیم بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق استفاده کرد عبارت‌اند از صنایع‌دستی، صنایع خلاق (صنایع فرهنگی) و صنعت گردشگری. اطلاعات به‌دست‌آمده، با استفاده از آزمون‌های برازش نکویی خی دو، تی تک نمونه‌ای و رتبه‌بندی فریدمن تجزیه‌وتحلیل شده است. درنهایت با استفاده از آزمون مقایسه‌ای دلفی مدل‌های راهبرد دهی، راهبردهای مناسب جهت بازآفرینی محله بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق پیشنهادشده است.

چکیده انگلیسی:

Achieving economic development is one of the most important goals of planners and city managers, which can be achieved through the establishment of urban management system along with access to services and facilities and the utilization of social amenities of residents of the neighborhood. This research focuses on the regeneration of the Dezful bazar neighborhood with an emphasis on creative economics. Strengthening the creative economy or the creative industry is increasingly emphasized by city officials. It is a platform for the development of the economy or even the city as a whole. The creative economy tends to develop in large cities or in centers with historic capital. What is important here is the ability to attract capital and develop natural resources through the attention to local capital and the growth of existing businesses. In this research, the traces of economic regeneration in urban regeneration approaches and theories have been investigated and their role has been clarified and several examples of foreign and domestic urban regeneration projects have been introduced. In this study, firstly, the recognition of the Dezful bazar neighborhood and its historical context as the base studies is examined and then the potential of the creative economy in the neighborhood is discussed. The research methodology is descriptive-analytical based on the subject and objectives. This research is also involved with the case study method, that is, the results of the studies carried out are to provide suggestions for a particular instance (the same neighborhood). Data were collected by a closed questionnaire and a targeted interview. In this study, commercial modeling techniques are used to analyze the information obtained, and the obtained economic indicators are extracted from the results. According to this method, what are the "indicators of creativity that can be effective in regeneration the economist in the Dezful city bazaar neighborhood?" At first, the background of this approach has been studied in the opinions of the thinkers and urban experts and their main ideas have been extracted. Also, by using a questionnaire and interviewing of the bazaar neighborhood, the views of the residents were gathered in relation to the research questions. In the end, proposals will be made regarding bazaar neighborhood regeneration with a creative economics approach, and the practical implications of these proposals will be presented in most executive projects. Data gathered from questionnaires were analyzed using Chi-square, T-test, and Friedman rankings. Finally, with the help of Delphi's comparative test, suitable strategies for a redevelopment of the Dezful city Market neighborhood and the creative economy approach are proposed. At first, the background of this approach has been studied in the opinions of the thinkers and urban experts and their main ideas have been extracted. Also, by using a questionnaire and interviewing of the bazaar neighborhood, the views of the residents were gathered in relation to the research questions. In the end, proposals will be made regarding bazaar neighborhood regeneration with a creative economics approach, and the practical implications of these proposals will be presented in most executive projects.

منابع و مأخذ:

ایزدی، محمد سعید؛ قلعه نوعی، محمود؛ و خان محمدی، مرجان. (1392). نقش فرهنگ و صنایع خلاق در بازآفرینی شهری. کنفرانس بین‌المللی عمران و معماری و توسعه شهرسازی پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، آذر 92، 6.
آیینی، محمد. (1392). بررسی جایگاه بازآفرینی اقتصادی در بازآفرینی شهری. اقدامات فرهنگی شرکت عمران شهر جدید اندیشه. بازیابی شده در ۱۳۹۲/۰۹/۲۷، ازhttp://andisheh-ntoir.gov.ir/1504.
حسین زاده، جواد؛ و فرهادی، عزیز اله. (1394). اقتصاد خلاق در ایران. 5-38. تهران: نشر آماره.
رفیعیان، محسن؛ بمانیان، محمدرضا؛ و رفیعیان، مجتبی. (1390). گردشگری شهری به‌ مثابه راهبرد توسعه خلاق در بافت‌های فرسوده. منظر. 3(14). 74-79.

عندلیب، علیرضا؛ بیات، اشکان؛ و رسولی، لیلا. (1392). مقایسه و تطبیق بازآفرینی بافت‌های فرسوده‌ی شهری بلوک خیام تهران (ایران) و پروژه لیورپول 11 (بریتانیا). فصلنامه آمایش محیط. 1(23)،48.
قلعه نوعی، محمود؛ و خان محمدی، مرجان. (1394). بازآفرینی شهری از طریق تبیین محله‌های فرهنگی برای حضور در صنایع خلاق. نشریه شهر پایدار.2(1)،1.
نصیری قرقانی، بابک؛ و امین پیرمحمد زاده. (1395). گردشگری و اقتصاد خلاق. اولین همایش ملی اقتصاد خلاق. تهران. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، اسفند،3-4.

Landry, Ch. Greene, L., Matarasso,F., & Bianchini,F. (1996). The Art of Regeneration: Urban Renewal through Cultural Activity, a Comedia Report. London:Comedia.
Likert, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes. New York University: Archives of Psychology.
Jones.A,D., & Kimberly, J. (2011). Comparingthe Value Relevance, Predictive Value, andPersistence of other Comprehensive Income and Special Items. The Accounting Review. 86(6), 2047-2073.
Howkins. J. (2001) .The creative economy: how people make money from ideas. Michigan: The University of Michigan. pp.11-12.
Canadian heritage. (2013). The Creative Economy: Key Concepts and Literature Review Highlights. Canada: Edited by the Policy Research Group (PCH).
Smith-Heimer.J,Peninger.P,Fox.N,Harvey.S,Johnson.L,Huntley.W.R,Nottingham.D.A,Padget.R.M, Hill-Christian.S , Linderman.D , Easter.R , (2011). Economic Revitalization Strategy. (Report No. 83-003-XPE). Retrieved from Richmond: Department of Economice Development website http://www.richmondgov.com/EconomicCommunityDevelopment/documents/ShockoeFinalDraftStrategy11_1.pdf

متن کامل:



 

 

 

 

بازآفرینی بافت فرسوده شهری با تاکید براقتصاد خلاق

(نمونه موردی: محله بازار شهر دزفول)

 

 

مهندس سیده معصومه بزرگ زاده کلوری¹،دکتر سید نادر پورموسوی²³،دکتر بهزاد وثیق⁴⁵⁶

 

                                                        تاریخ دریافت مقاله:                    تاریخ پذیرش نهایی:

·       چکیده

هدف کلی از پژوهش حاضر، توسعه اقتصادی است که با ایجاد در نظام مدیریت شهری در کنار دسترسی به خدمات، امکانات و بهره‌برداری از قابلیت‌های اجتماعی ساکنان محله‌ مقدور می‌گردد.  این تحقیق با سنجش مؤلفه‌های محرک اقتصادی خلاق، به‌اندازه گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی می‌باشد.  جمع‌آوری داده‌ها با برداشت‌های میدانی و توزیع 176 پرسشنامه در میان کسبه محله بازار و ساکنین که به روش طبقه‌ای سیستماتیک انتخاب‌شده بودند، گردآوری شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد شاخص‌هایی که می‌توان در بازآفرینی محله قدیم بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق استفاده کرد عبارت‌اند از صنایع‌دستی، صنایع خلاق (صنایع فرهنگی) و صنعت گردشگری. اطلاعات به‌دست‌آمده، با استفاده از آزمون‌های برازش نکویی «خی دو»، «تی تک نمونه‌ای» و «رتبه‌بندی فریدمن» تجزیه‌وتحلیل شده است.  درنهایت با استفاده از آزمون مقایسه‌ای دلفی مدل های راهبرددهی، راهبردهای مناسب جهت بازآفرینی محله بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق پیشنهادشده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·       واژه های کلیدی

اقتصاد‌ خلاق، بازآفرینی، بافت تاریخی، بازار دزفول ، صنایع‌دستی، صنایع خلاق

 

---

[1] * کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.(مسئول مکاتبات)                                       [e-mail]                                           

[2] ** استادیار گروه شهرسازی دانشگاه جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران                                                                                                   [e-mail]                                                        

[3] ***استادیار گروه معماری دانشگاه جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران.                                                                  [e-mail]

[4]  

[5]  

[6]  

·       مقدمه

دستیابی به توسعه اقتصادی یکی از مهم‌ترین اهداف مدیران شهری است که با ایجاد در نظام مدیریت شهری در کنار دسترسی به خدمات و امکانات و بهره‌برداری از قابلیت­های اجتماعی ساکنان مقدور می­گردد.  در این میان فعالان اقتصادی در محیط محله، به‌واسطه تأثیرگذاری بر اقتصاد محله و تعاملات بالای اجتماعی موردتوجه می‌باشد. یکی از مهم‌ترین عملکردهای بازار کارکرد اقتصادی آن می­باشد.

بازار مجموعه‌ای منسجم از فعالان مختلف اقتصادی و مبتنی بر اقتصاد محلی می­باشد.  فضاهای عمومی از مزایا و ویژگی­هایی برخوردار است که می‌تواند نقش بسیار مهمی در ایجاد شهرهای خلاق داشته باشد.  آثار پیدایش مفهوم خلاقیت در اقتصاد شهری را می­توان در نظریه شهر خلاق و در آثار نظریه‌پردازانی مانند جین جیکوبز1 دنبال کرد. از سوی دیگر یکی از عرصه‌های جدید و عمده بروز خلاقیت‌های اقتصادی را می­توان در فرهنگ دید. بنابراین فرهنگ محرکی است که می­توان با بهره‌گیری از آن در کنار عوامل دیگر، شاهد بروز اقتصاد فرهنگی در عرصه اقتصاد شهری بود. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء اقتصاد خلاق در محیط شهری، به‌خصوص بازارهای کهن ایران که از دیرباز منشأ مبادلات اقتصادی شهری و فراتر از آن بوده‌اند، می‌باشد.

·       پیشینه پژوهش

پروژه‌های بازآفرینی کولیس لند و شوکوی نمونه‌هایی بارزی از موفقیت در عرصه اقتصادی می‌باشد:

 پروژه بازآفرینی کولیسلند رویکرد نو در بازآفرینی اقتصادی شهری را به نمایش می­گذارد.  این پروژه، بهبود قابل‌توجهی را در مرکز این شهر صنعتی افول کرده به وجود آورده است، بسیاری کارخانه‌های متروکه و خالی به کاربری‌های اقتصادی تبدیل‌شده‌اند، بدنه‌های شهری نوسازی شده و کیفیت محیط زندگی شهری ارتقا پیداکرده است. نقطه قوت این بازآفرینی استفاده از انرژی گروه‌های اجتماعی و مشارکت گروه‌های محلی مؤسسات عمومی و کسب‌وکار محلی به‌عنوان یک رویکرد نو است. به مالکان کاربری­های تجاری، کمک بلاعوض داده‌شده تا ساختمان­های خالی را نوسازی کنند و مغازه خود را توسعه دهند و جاذبه‌های توریستی و شبکه‌های ارتباطی را تقویت کنند (آیینی،1392). 

بازآفرینی اقتصادی خلاق شکوی2

مطالعه منطقه شکوی متشکل از 193 جریب زمین در مجاورت مرکز شهر ریچموند قرار دارد. موقعیت منطقه مذکور در شکل1 نشان داده شده است. منطقه مورد مطالعه در شمال شرق و شرق توسط کلیسای هیل، مرز اتحادیه هیل و کلیسای منطقه تاریخی سنت جان، که بر منطقه مورد مطالعه مشرف هستند، می‌باشد. اقدامات صورت گرفته در زمینه اقتصاد خلاق این منطقه در جدول1 دسته بندی شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 1: موقعیت منطقه موردمطالعه شکوی در ریچموند(Source: Smith & Jones, 2011)

 

 

 

 

 

 

جدول1. اقدامات منطقه تفریحی-فرهنگی شکوی جهت نیل به بازآفرینی اقتصادی خلاق (Source: Smith & Jones,2011)

ایجاد منطقه تفریحی- فرهنگی	استراتژی 1: به‌روزرسانی منطقه بندی و دستورالعمل‌های طراحی	الف: تجدیدنظر منطقه بندی برای شکوی.	1.ایجاد منطقه تفریحی و فرهنگی.2.نوآوری اقتصادی منطقه.3.روستا- شهری
		ب: تعیین راهنمای طراحی	1. خط‌کشی عابر به‌وضوح تعیین‌شده باشد.2. مسیرهای دوچرخه‌سواری به‌وضوح مشخص‌شده باشد.  .مبلمان، نورپردازی، فاصله درختان در فواصل مناسب.4. فضای فراوان به عابر پیاده اختصاص داده شود.5 . ایستگاه حمل‌ونقل موردپسند کاربر، قابل‌مشاهده و راحت6. ایجاد پارکینگ در سطح خیابان
		ج: مصالح بنایی و فرم‌های معماری در شکوی باید با الگوهای تاریخی که در آن قابل‌اجرا است پیوند داده شوند.
	استراتژی 2: موقعیت شکوی به‌عنوان دروازه برتر گردشگری ریچموند	شهر ریچموند یکی از مراکز مهم تاریخی آمریکاست. وجود سایت‌های فرهنگی و تاریخی متعدد این فرصت را به شکوی می‌دهد که به‌عنوان دروازه صنعت گردشگری ریچموند معرفی شود. 1.       تأسیس یک مرکز بازدید در ایستگاه اجتماعات خیابان اصلی2. ادامه دادن برنامه‌ریزی و اجرای منطقه  تحت نظر میراث فرهنگی 3. توسعه بازاریابی هدفمند و کمپین‌های تبلیغاتی برای گردشگری در شکوی
	استراتژی3: برندگذای و پیشرفت در شکوی	1.       توسعه سیستم تجاری برای شکوی2. تعیین شکوی به‌عنوان منطقه فرهنگی هنری3. توسعه بازاریابی و ترویج کمپین باهدف قرار دادن ساکنان و کارمندان4.تنظیم زمانی برای جشنواره‌ها، رویدادها و برنامه‌ریزی درکل سال

·       شرایط اقتصادی و ضرورت بازآفرینی اقتصادی خلاق

تغییر در عملکرد اقتصادی شهرها و افزایش جهانی‌شدن بازارها باعث تنزل و تحلیل رفتن اقتصادی شهرها شده است. با بازآفرینی اقتصادی شهر علاوه بر درآمد­های داخلی توانایی جذب بودجه‌های خارجی فراهم خواهد داشت (آیینی،1392).  فعالیت‌های اقتصادي سودمند و جدید نیاز به فعالیت‌های جدیدي هستند که در محلات و بافت‌های قدیمی چنین فضاهایی یافت نمی­شود  ازاین‌رو کاهش فضاهاي زیست و فعالیت در­ بافت‌های فرسوده باعث کاهش میل و گرایش به سرمایه‌گذاری در این بافت‌ها شده است در چنین روندي باعث عدم رسیدگی، تعمیر و نگهداري بناها اعم از تجاري، مسکونی، عدم تعمیر و نگهداري زیرساخت‌های شهري می‌شوند که به‌تدریج باعث شده است ساکنین این بافت‌ها یا کسانی که در این بافت‌ها فعالیت اقتصادي داشتند به‌جای دیگر نقل‌مکان کرده‌اند و در بیرون این محلات به سرمایه‌گذاری و یا سکونت بپردازند در مقابل به‌جای آن‌ها گروه‌ها کم‌درآمد در این مکان‌ها ساکن شده اند که شروع به فعالیت اقتصادي کردند و توان تعمیر و نگهداري این بافت‌ها را نداشته‌اند و به علت نداشتن تعلق‌خاطر به این محلات در مقابل تغییرات در این بافت‌ها هیچ­گونه عکس‌العملی نشان نمی‌دادند (عندلیب و همکاران، 1392). اکثر پروژه­های شاخص در باز آفرینی شهری، تمرکز عمده‌ای بر فعالیت­های اقتصادی دارند و به دنبال انگیزش برای سرمایه‌گذاری قابل‌توجه­ای هستند.

·       مولفه های محرک در اقتصاد خلاق

اقتصاد خلاق، موتور محرکه رشد، کارآفرینی و یک عامل قوی در برانگیختن ابتکار و خلاقیت است که کارآفرینی و توسعه اجتماعی را تقویت می‏کند. اقتصاد خلاق در بسیاری از کشورها، حوزه‏های مختلفی مثل تبلیغات، معماری، هنر، طراحی، مد، موسیقی، انتشارات و فناوری را در برمی‌گیرد و تغییرات عمده‌ای را در کشورهای پیشرفته به وجود آورده که نمی‏توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. جدول2 دسته بندی صورت گرفته از عوامل تأثیرگذار در ایجاد اقتصاد خلاق را نشان می­دهد.

هاوکینز در کتاب مشهور خود با نام «اقتصاد خلاق3» مباحث نظری و دلایل اهمیت این اقتصاد را تبیین و ویژگی‌های آن را معرفی می‌کند. به اعتقاد وی، در قرن حاضر دیگر پول و ابزار عامل اصلی موفقیت جوامع و سازمان‌ها نیستند، بلکه ایده‌های نوین که موفقیت را در پی‌دارند، عامل پیشرفت و درآمدزایی کشورها به شمار می‌روند. درنتیجه باید نسبت به مقوله تولید، خدمات مختلف، تفریحات و سرگرمی‌های رایج نگرشی تازه داشته باشد؛ مقوله‌ای که مبنا و اساس آن بر تفکر و خلاقیت ذهنی استوار است ((Howkins,2001. 

جدول2. عوامل تأثیرگذار در ایجاد اقتصاد خلاق (ماخذ: رفیعیان و همکاران ،1390؛ ایزدی و همکاران،1392)

عوامل مؤثر برای فعال کردن اقتصاد خلاق	صنایع خلاق	در آغاز و طی دهه‌های 1940 تا1980 میلادی، از واژه ترکیبی «صنعت فرهنگ»  برای نشان دادن نوعی از امکان کسب درآمد اقتصادی از طریق اشاعۀ نوعی «تک فرهنگی» یا «فرهنگ انبوه»  استفاده می‌شد. در مرحلۀ بعدی، و پس از جهشی در این انگاره، مفهوم «صنایع فرهنگی» مطرح گردید. در این مقطع و به‌تدریج، برداشت مثبتی از آمیزش فرهنگ با جریان توسعه اقتصادی پدیدار شد و فرهنگ جزئی از راهبرد برنامه‌ریزی ملحوظ گردید.
	صنایع فرهنگی	آن دسته از صنایعی که منشأ آن‌ها در خلاقیت‌های فردي، مهارت و استعدادهایی است که بالقوه براي ایجاد کار و ثروت از طریق تولید و بهره‌برداری مالکیت معنوي وجود دارد. صنایع خلاق آن دسته از صنایع هستند که بر روي خلاقیت فردي، مهارت و استعداد بالقوه به‌منظور ایجاد ثروت و اشتغال از طریق توسعه تبلیغات، معماري، هنر و بازار عتیقه، طراحی صنایع‌دستی، طراح مد، فیلم، نرم‌افزار اوقات فراغت تعاملی، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی، هنرهاي نمایشی، چاپ و نشر، نرم‌افزار و رادیو و تلویزیون متمرکز هستند.
	صنعت گردشگری	جديدترين رويكردهاى مرمتى جامع‌نگر، سعى در تکیه‌بر ميراث موجود در بافت‌های فرسوده واجد ارزش و تلفيق اقتصاد و فرهنگ و احياى پايدار اين بافت‌ها در سازمان فضايى شهر دارد. درصورتی‌که بافت‌های فرسوده واجد ارزش به لحاظ گردشگري و تفرج مورد­توجه قرار گيرد، هم فضاهايي مناسب و جذاب براى ارائه پاسخ به نيازهاي رواني شهروندان فراهم آمده و هم توسعه بافت فرسوده امکان‌پذیر می‌شود.

بر این اساس می‌توان اقتصاد خلاق را بر پایه اقتصاد یک محله به این صورت تعریف کرد: اقتصاد خلاق به احیای صنایع تولیدی، خرده‌فروشی و تفریحی در یک محل که جمعیت هدف در آن فعالان اقتصادی باشد، می‌پردازد. زمانی می‌توان اقتصاد یک محله را خلاق دانست که تمام امکانات شهری در خدمت ایجاد خلاقیت در توسعه اقتصادی آن محله باشد.

1. همچنان که اقتصاد خلاق پدیدار و در دو دهه اخیر از اهمیت زیادی برخوردار شده، مرزهای بین بخش‏های خلاق نیز باریک‌تر شده است و دانش و مهارت‏های خلاق نیز گسترش ‌یافته‌اند. این تغییرات همچنین در توسعه ارتباط بین گردشگری و صنایع خلاق متبلور شده است. مرتبط ساختن صنایع خلاق با گردشگری می‏تواند تقاضا را افزایش دهد، ابتکار در گردشگری را برانگیزد و محصولات گردشگری را دوباره احیا کند. در نسل سوم صنعت گردشگری، گردشگر شبیه یک شهروند رفتار می‏کند. همچنین در این نوع از گردشگری نقش مدیران در شناخت انواع خلاقیت موجود در شهر به‌عنوان یک منبع و فرصت برای جذب گردشگران مهم تلقی می‏شود (نصیری قرقانی و پیرمحمد زاده، 1395).

2. اگر با این نگاه به بررسی شرایط ایران بپردازیم، این قابلیت‌ها را می‌توان در صنایع‌دستی به‌صورتی محسوس دید؛ به این معنی که نسبت میان ورودی و خروجی در تولیدات صنایع‌دستی و ارزش‌افزوده بالای آن‌ها به‌صورت عمده‌ای دارای ارزش اقتصادی است. در بسیاری از رشته‌های صنایع‌دستی مواد اولیه بسیار ارزان و در دسترس و در محدوده جغرافیای ایران قابل تهیه است. این مواد اولیه ارزان‌بر اثر خلاقیت و ایده‌های بدیع هنرمندان صنایع‌دستی تبدیل به محصولاتی می‌شوند که دارای ارزش‌افزوده بسیار بالایی هستند، به‌گونه‌ای که اگر به مقایسه کمی ‌بین ورودی و خروجی این سیستم بپردازیم، به تفاوت معناداری خواهیم رسید که ضرورت توجه بیشتر به صنایع‌دستی را مبرهن می‌سازد. ازاین ‌رو باید گفت در ایران سرمایه اصلی به‌جای پول، نفت یا درآمدهای ناشی از خام‌فروشی آن، تولیداتی نظیر صنایع‌دستی است؛ تولیداتی که در عین اصیل و بومی بودن، دارای ارزش‌افزوده بسیار بالا و عمده‌ای هستند شکل2 نشان دهنده منظومه صنایع خلاق در این حوزه است. پس در هزاره سوم باید تمرکز برنامه‌ریزی‌های کشور به‌جای حوزه‌های کم بازده، به سمت عرصه‌های پرظرفیتی مانند صنایع‌دستی گرایش پیدا کند، تا این هنر صنعت اصیل ایران، موقعیت کشور را در عرصه اقتصاد خلاق دنیا ارتقایی چشمگیر ببخشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 2:منظومه صنایع خلاق 

 

3. بازار صنایع‌دستی به‌عنوان بخشی از بازار صنایع فرهنگی (صنایع خلاق) به دلیل وابستگی متقابل به آن صنایع و تأثیرپذیری از سیاست­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و وضعیت اقتصادی کشور و جهان، با صنایع ارتباط متقابل داشته و بهبود آن در گرو بهبود وضعیت صنایع فرهنگی می‌باشد. ازاین‌رو رشد و توسعه بازار صنایع‌دستی درگرو رشد و توسعه اقتصاد داخلی و بین‌المللی می­باشد. شکل3، وضعیت و موقعیت صنایع‌ دستی را در بازار داخلی و جهانی به‌طور ملموس تبیین می‌کند(حسین زاده و فرهادی، 1394، 5). اولین جایی که مفهوم شهر خلاق به طور مشخص در قالب یک سند نظریه ای ارائه شد در کار بیانچینی و لندری بود (Bianchi & Landry,1996). صنایع خلاق مبتنی بر نوآوري، انعطاف‌پذیری، ایده­پروري و تغییرپذیری متداوم می‌تواند محرکی براي تحولات گسترده و مؤثر بر اقتصاد شهر را فراهم کند. ازاین‌رو براي حضور شهر در عرصه صنایع خلاق، تبیین محله‌ای فرهنگی درون بافت هاي تاریخی به عنوان کلیدي براي توسعه منطقه و تولید اقتصادي فرهنگی می تواند در نظر گرفته شود (قلعه نوعی و خان محمدی، 1،1394).

گستره صنایع فرهنگی

•       صنایع‌دستی

•       گردشگری و جهانگردی

•       هنرهای تجسمی

•       جواهرآلات

•       صنعت معماری

•       فستیوال و جشنواره‌های فرهنگی و هنری

•       موزه‌ها و گالری‌های هنری

•       موسیقی

•       تئاتر، سینما و ویدیو

•       نشر، هنر و ادبیات

شکل3: وضعیت و موقعیت صنایع‌دستی در بازارهای هدف داخلی و خارجی(ماخذ: حسین زاده و فرهادی، 1394)

·       روش تحقیق

در این پژوهش با توجه به این‌که تحقیق، پیمایشی- اسنادی و دارای مطالعات میدانی می‌باشد، ابتدا با استناد به منابع موجود اصول بازآفرینی در مقیاس محله استخراج‌شده و سپس بر روی محله بازار دزفول بررسی می‌گردد. همچنین با بازخوانی مطالب موجود معیارهای بازآفرینی با تاکید بر اقتصادی خلاق برآورده می‌شود. لازم به ذکر است که از روش تجربی برای بررسی فرضیه‌ها استفاده‌شده است. ازاین‌رو روش گردآوری اطلاعات شامل: مشاهده مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه‌ای است. جامعه آماری در محله بازار شامل کاربری‌های تجاری و مسکونی می‌باشد. به‌وسیله جدول مورگان تعداد 178 پرسشنامه درمیان کسبه و ساکنان محله توضیح شده و توان سنجی و قابلیت محله بازار برای بازآفرینی با تاکید بر اقتصاد خلاق سنجیده خواهد شد. درنهایت با اطلاعات به‌دست‌آمده از برداشت‌های میدانی و تطابق سایر نمونه‌های موفق موجود و نمونه موردی حاضر، به‌وسیله آزمون‌های برازش نکویی «خی دو»، «تی تک نمونه‌ای» و «رتبه‌بندی فریدمن» تجزیه‌وتحلیل و بررسی‌شده و با بهره گیری از مدل راهبرددهی دیوید و هانگر، به ارائه راهبردهای بازآفرینی با تاکید بر اقتصاد خلاق  پرداخته شده است. شکل4 شاخص های بررسی شده در سه مولفه ی اقتصاد خلاق را نشان می­دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل4: شاخص های بررسی شده در سه مولفه ی اقتصاد خلاق 

 

·       یافته های تحقیق

-جایگاه بازار در ساختار شهر دزفول

این بازار نیز مثل به‌مانند سایر بازارها هرکدام از راسته‌ها مربوط به شغل معینی بوده است. راسته مسگرها، راسته آهنگران، راسته گپوبافان و...از این دسته‌اند. با توجه به جایگاه کنونی بازار قدیم  می­توان گفت این عنصر شهری، با ورود عصر جدید تغییر و تحولاتی را در کالبد و کارکرد در خود پذیرفته است و گاه به دلیل عدم همخوانی با نیازهای روز با فرسودگی همراه گردیده است. در ادامه به بررسی پتانسیل‌های اقتصاد خلاق در بازار در دو بعد کالبدی و عملکردی پرداخته خواهد شد. شکل5 مؤلفه­های اقتصاد خلاق را نشان می­دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل5: مؤلفه‌های اقتصاد خلاق

 

-توان‌سنجی کالبدی

با بررسی محدوده موردنظر آنچه در بافت قدیمی محله مشهود است وجود عناصر و مجموعه‌های با ارزش تاریخی همچون راسته‌های اصلی بازار با مجموعه‌های جانبی، کاروانسرای بازار، مسجد مفید، مسجد معزی، خانه باغبان، مقبره شیخ اسماعیل قصری است. اما با گسترش شهر و ورود کاربری‌های جدید، واحدهای تجاری در بافت تاریخی داخل بازار رشد بی‌نظمی پیداکرده‌اند و برخی از فضاهای داخل بازار ویران و برخی متروک‌شده‌اند. به‌طورکلی می‌توان گفت بافت تاریخی به دلیل عدم رسیدگی به ساختمان‌های کم‌دوام، در حال از بین رفتن است. حال‌آنکه فقدان فضاهای مناسب برای حضور پیوسته مردم، از اهمیت اصلی آن کاسته است و مردم رغبتی برای حضور در این فضاها ندارند؛ مگر برای رفع نیازهای روزمره و واجب خود؛ ایجاد فضاهایی سرزنده و مفرح که مردم را به دلایل گوناگون به خود جذب کند، می‌تواند در القای حس تعلق ساکنین و استفاده‌کنندگان محله بازار مؤثر باشد. در شکل6 بناهای با ارزش محله­ی تاریخی بازار  شهر دزفول نمایش داده شده است که متشکل از فضاهای تجاری، مذهبی و رفاهی می­باشند.

 

 

N

 

شکل6: بناهای با ارزش تاریخی محله بازار 

 

-توان‌سنجی کارکردی

محله بازار دزفول مهم‌ترین اجتماع تجاری شهر است که در هسته تاریخی شهر واقع‌شده است. این مجموعه دارای راسته‌هایی جهت رفع نیازها و احتیاجات مردم و بازاریان بوده است. همچنین دارای کاروانسرایی در دل خود است که مورداستفاده مسافرین بوده و به دلیل غلبه سواره بر بافت مرکزی، اطراف آن به پارکینگ تبدیل‌شده است. با ورود کاربری‌های جدید و تحمیل نیازهای جدید به شهروندان، برخی از راسته‌های بازار کاربری‌های خود را ازدست‌داده‌اند.

 

·       مدل‌های تجاری استفاده‌شده در اقتصاد خلاق دزفول

هفت مدل تجاری به‌طور منظم در متون مختلف موردبررسی قرارگرفته است که در طول زمان برای کمک به تقویت اقتصاد خلاق تعریف‌شده‌اند. با توجه به پتانسیل‌های محدوده طراحی، مدل‌های  تجاری جان هاوکینز و انجمن کنفرانس کانادا به‌عنوان خط‌مشی برای بازآفرینی اقتصادی محله بازار شهر دزفول انتخاب می‌شوند.

مدل هاوکینز4: در انتشار نظریه خود را در سال 2001، هاوکینز به‌طور گسترده 15 صنایعی که با تولید محصولات و خدمات خلاقانه، که از هنر تا علم و فن‌آوری متغیر است و به اقتصاد خلاق کمک می‌کنند را معین کرد. او این صنایع را به‌عنوان یک کالا یا خدمات اقتصادی که از خلاقیت و ارزش‌های اقتصادی نتیجه می‌شود ارائه داد.

انجمن کنفرانس کانادا: مدل آمار کانادا در سال2008 ایجاد شد. این مدل فهرستی از صنایع و فعالیت‌هایی که اولین قدم در فهم و سنجیدن اقتصاد خلاق کانادا را ارائه می‌دهد. این مدل به درک جان هاوکینز از صنایع خلاق خیلی نزدیک است (Canadian heritage ,2013).

·       یافته‌ها

پس از توان‌سنجی کالبدی و عملکردی محله بازار برای بازآفرینی محله با مطالعات اسناد موجود، سه شاخص اصلی اقتصاد خلاق: پتانسیل گردشگری، صنایع فرهنگی(صنایع خلاق) و صنایع‌دستی انتخاب‌شده‌اند. براي بررسی تأثیر این شاخص‌ها، از طریق توزیع پرسشنامه و دو آزمون برازش نکویی «خی دو»، «تی تک نمونه‌ای»و«رتبه‌بندی فریدمن» تأثیر این شاخص‌ها در بازآفرینی اقتصادمدارمحله بازار دزفول بررسی خواهد شد.

جدول3: آزمون t تك گروهي برای بررسي تأثیر مولفه های در بعد کالبدی 

بعد کالبدی	مولفه های مورد نظر	ميانگين نظري	ميانگين واقعي	انحراف معيار	درجه آزادي	t	سطح معناداري	سطح خطا	نتیجه آزمون
	شاخص صنایع فرهنگی	3	38/1	32/0	173	**12/10	001/0	05/0	رد
	صنایع‌دستی و خلاق	3	21/2	37/0	173	**91/11	001/0	05/0	رد
	شاخص گردشگری	3	97/1	39/0	173	**48/16	001/0	05/0	رد

جدول4:آزمون t تك گروهي برای بررسي تأثیر مولفه ها در بعد عملکردی 

بعد عملکردی	مولفه های مورد نظر	ميانگين نظري	ميانگين واقعي	انحراف معيار	درجه آزادي	t	سطح معناداري	سطح خطا	نتیجه آزمون
	شاخص صنایع فرهنگی	3	87/1	32/0	173	**07/10	001/0	05/0	رد
	صنایع‌دستی و خلاق	3	17/1	37/0	173	**37/11	001/0	05/0	رد
	شاخص گردشگری	3	52/1	39/0	173	**61/16	001/0	05/0	رد

 

با توجه به جداول 3و4 که بررسی تأثیر مؤلفه­ها در دو بعد مورد نظر و با تأكيد بر ميزان t به‌دست‌آمده در بعد کالبدی (12/10) كه در سطح خطای 05/0 معنی‌دار است، مي‌توان چنين عنوان كرد كه بين ميانگين واقعي (38/1) و ميانگين نظري طيف (3) تفاوت معناداري وجود دارد. همچنین در بعد عملکردی نیز ميزان t به‌دست‌آمده (07/10) كه در سطح خطای 05/0 معنی‌دار است، مي‌توان چنين عنوان كرد كه بين ميانگين واقعي (87/1) و ميانگين نظري طيف (3) تفاوت معناداري وجود دارد.

ازآنجایی‌که ميانگين واقعي به‌دست‌آمده بیشتر از ميانگين نظري طیف است مي‌توان با اطمینان به اين نتيجه رسيد كه از دیدگاه کسبه محله بازار قدیم دزفول، شاخص‌های پتانسیل گردشگری، صنایع فرهنگی(صنایع خلاق) و صنایع‌دستی می‌تواند بر بازآفرینی محله بازار بار تأکید بر اقتصاد خلاق در حد زیادی مؤثر باشد.

جدول 5 : آزمون برازش نكويي خي‌دو و فراواني مشاهده‌شده و قابل‌انتظار در بعد کالبدی

بعد کالبدی	مولفه های مورد نظر		فراواني مشاهده‌شده	فراواني قابل‌انتظار	باقيمانده	آزمون خي دو	درجه آزادي	سطح معناداری
	دیدگاه کسبه محله بازار(صنایع فرهنگی)	کــــم	21	6/53	-32/6	**01/32	2	001/0
		متوسط	69	6/53	15/4
		زیــاد	86	6/53	32/4
		جمع كل	176
	دیدگاه کسبه محله بازار (صنایع‌دستی)	کــــم	26	6/53	6/27-	**63/36	2	001/0
		متوسط	52	6/53	6/1-
		زیــاد	98	6/53	44/4
		جمع كل	176
	دیدگاه کسبه محله بازار (پتانسیل گردشگری)	کــــم	16	6/53	6/37-	**61/56	2	001/0
		متوسط	72	6/53	4/18
		زیــاد	88	6/53	4/34
		جمع كل	176

جدول 6 : آزمون برازش نكويي خي‌دو و فراواني مشاهده‌شده و قابل‌انتظار در بعد عملکردی

بعد عملکردی	مولفه های مورد نظر		فراواني مشاهده‌شده	فراواني قابل‌انتظار	باقيمانده	آزمون خي دو	درجه آزادي	سطح معناداری
	دیدگاه کسبه محله بازار(صنایع فرهنگی)	کــــم	24	51/1	1/27-	**09/31	2	001/0
		متوسط	63	51/1	11/9
		زیــاد	89	51/1	37/9
		جمع كل	176
	دیدگاه کسبه محله بازار (صنایع‌دستی)	کــــم	32	51/1	-18/1	**27/37	2	001/0
		متوسط	52	51/1	-0/9
		زیــاد	92	51/1	40/9
		جمع كل	176
	دیدگاه کسبه محله بازار (پتانسیل گردشگری)	کــــم	19	51/1	-32/1	**05/58	2	001/0
		متوسط	87	51/1	35/9
		زیــاد	70	51/1	18/9
		جمع كل	176

با توجه به جدول آزمون برازش نكويي خي دو جدول5و6كه نشان مي‌دهد مقدار آزمون خي‌دو در بعد کالبدی برابر با "01/32 و63/36" است؛ و برای بعد عملکردی برابر است یا" 09/31 و 27/37 "؛ پس تفاوت بين فراواني مشاهده‌شده و فراواني قابل‌انتظار را مي‌پذيريم و آزمـون را معنا‌دار مي‌دانيم. ازآنجاکه آزمون خی دو تحت تأثیر بیشترین فراوانی می‌باشد. پس با اطمینان نتيجه مي‌گيريم، از دیدگاه کسبه محله بازار قدیم دزفول، شاخص پتانسیل‌های گردشگری، صنایع فرهنگی(صنایع خلاق) و صنایع‌دستی می‌تواند بر بازآفرینی محله بازار با تأکید بر اقتصاد خلاق مؤثر باشد.

جدول7 : رتبه‌بندی فریدمن برای شاخص‌های صنایع‌دستی، گردشگری و صنایع فرهنگی 

	میانگین رتبه	اولویت‌بندی
پتانسیل گردشگری	23/2	1
صنایع فرهنگی(صنایع خلاق)	70/1	3
صنایع‌دستی و خلاق	08/2	2

همان‌طوری كه در جدول 7 مشاهده می‌شود، طبق رتبه‌بندی آزمون فریدمن از دیدگاه کسبه محله بازار شهرستان دزفول، پتانسیل گردشگری با میانگین رتبه (23/2) بیشترین و صنایع فرهنگی با میانگین رتبـه(70/1) کمترین تأثیر را در بازآفرینی اقتصادمدار محله بازار دزفول از خود نشان داده است.

پس از بررسی یافته‌های پژوهش و برآورد اهمیت هرکدام برای رسیدن به راهکارها و سیاست‌های پیشنهادی در بازآفرینی محله بازار با رویکرد اقتصاد خلاق، با بهره‌گیری ازنظر متخصصین امر از روش دلفی5، طبق طیف پنجگانه لیکرت در دو بعد کالبدی و عملکردی استفاده‌شده است.

 

·       نتیجه‌گیری 

به دلیل حضور هویت و عناصر با ارزش تاریخی، غنای فرهنگی و ظرفیت حضور یک منبع نسبتاً غنی از فعالیت‌های خاص اوقات فراغت و فضاهاي تفریح و سرگرمی و مراکز تاریخی شهر، به‌وضوح نشان‌دهنده یک مکان اصلی و مهم در جذب بیشترین تعداد فعالیت‌های خلاق و بالاترین پتانسیل براي اقتصاد خلاق (به ترتیب پتانسیل های گردشگری، صنایع دستی بومی و صنایع خلاق) از طریق تبیین یک محله خلاق می‌باشند. بنابراین شناخت ظرفیت‌ها و فرصت‌های هر شهر و بافت‌های تاریخی آن در راستاي سیاست‌گذاری برای تبیین محله‌ای خلاق با تاکید بر اقتصاد در دل محله‌های تاریخی ضرورتی است که این پژوهش به آن اشاره نموده است. این محله‌ها می‌توانند با توجه به شناخت نیازها و فرصت‌های موجود تحت عنوان محله‌های سینمایی، هنر، صنایع‌دستی، موسیقی و چاپ و نشر و ... روح دوباره‌ای را به محله‌های قدیمی کشورمان بدمند. با توجه به کاربری‌های مختلف و وجود بافت تاریخی، امکان استقرار کارکردهای فرهنگی، گردشگری و به ویژه رونق صنایع دستی بومی دزفول در بازار وجود دارد. بسیاری از فضاهای متروک و بلااستفاده در بازار می­تواند با تزریق کاربری‌هایی مناسب به فضاهایی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و ارائه خدمات به گردشگران و نمایش صنایع دستی شهرو همچنین مکان‌هایی برای تعاملات اجتماعی تبدیل شوند و بدین ترتیب با حفظ بناها و ساختارهای با هویت تاریخی، نقش اقتصادی بازار را نیز رونق بخشد. در نهایت به منظور انتخاب راهبردهای برتر، مدل راهبردی را کمی کرده و عوامل و راهبردهایی با بیشترین امتیاز وزنی، استخراج شده اند. با بهره گیری از مدل سنجش راهبردهای دیوید و هانگر و مبتنی بر نتایج و امتیازهای به دست آمده از عوامل و راهبردهای بازآفرینی بازار با تاکید بر اقتصاد خلاق از طریق پرسشنامه های توزیع شده در بین ساکنین و کسبه بازار، کارشناسان امر و ذی­نفعان، اقدام به ارائه عوامل و راهبردهای بازرآفرینی اقتصادی(خلاق) شده است که در جدول8 نشان داده شده است. 

جدول8: راهبردهای بازآفرینی با تاکید بر اقتصاد خلاق در بازار قدیم دزفول

بعد کالبدی	راهبردها
	صنایع خلاق
	1.       1. استفاده از زمین‌های مخروبه جهت تأمین کاربری‌های موردنیاز  2. طراحی جداره‌ها متناسب با فعالیت و هویت راسته خاص 2.       3. بازسازی و تغییر کاربری بناهای مرمتی و استفاده از آن به‌عنوان نمایشگاه‌های دائمی و فصلی  4. طراحی فضای مناسب برای برگزاری نمایشگاه‌های موقتی  5. حضور اقتصاد شبانه، ازجمله فرهنگ کافه. 6 . افزایش اختلاط کاربری‌های سازگار 3.       7. ایجاد مکان‌هایی جهت آشنایی با فرهنگ و تاریخ منطقه  8. تغییر کاربری‌های غیرقابل استفاده برای ایجاد زمینه مناسب در رشد صنایع خلاق  4.       9. استفاده از بناهای مخروبه و غیرقابل استفاده و زمین‌های خالی به‌عنوان محل برگزاری تئاتر خیابانی و فستیوال‌ها 5.       10. در دستور قرار دادن کافه‌ها تئاترها و بهره‌گیری از فرهنگ منطقه‌ای و المان‌های شاخص در شهر دزفول در الگوی جداره‌های بازسازی‌شده  11. استفاده از کاربری‌های با پتانسیل معرفی محصولات خوراکی محلی مانند شیرینی و .... به گردشگران
	پتانسیل گردشگری
	6.       1.تعریف مسیرهای جاذب و هدایت‌کننده  به بناهای شاخص و بازار-2. تزریق کاربری‌های دیرپا جهت امکان استفاده در شب از بازار و گردش در محیط آن 3. استفاده از کاربری‌های با پتانسیل جذب گردشگران غیر محلی مانند کارگاه‌های برخی محصولات  بومی مانند قالی، گلیم،حصیربافی، پوست،  7.        4. سهولت دسترسی به امکانات گردشگری و پارکینگ-5. طراحی و مرمت کف‌پوش معابر-6. ارائه امکانات رفاهی همچون تسهیلات اقامتی تفریحی هتل‌ها مراکز درمانی فضای سبز-7. تبدیل کاروانسرا به هویت اقامتی تجارتی قدیم خود-8. توجه به پتانسیل‌های گردشگری و مراکز تاریخی اطراف مانند سبزه‌قبا و شاه رکن‌الدین-9. احیاء و مرمت ساختمان‌های قدیمی در محدوده و ایجاد ارتباط عملکردی و اتصال کاربری‌ها به‌صورت یک مجموعه فضایی متصل‌به‌هم-10. تقویت نورپردازی بازار جهت افزایش حس امنیت گردشگران در شب-11. ایجاد کاربری‌های جذب‌کننده برای تمامی اقشار ازجمله کودکان، بزرگ‌سالان و سالمندان  12. تعبیه مکان‌های مناسب استقرار تابلوهای راهنما.
	صنایع‌دستی
	1. تخصیص راسته‌ای در بازار به عرضه صنایع‌دستی -2. تخصیص مکانی مشخص به دست‌فروشان فصلی صنایع‌دستی( مانند زنبیل‌باف‌ها)-3. در نظر گرفتن اماکنی جهت رده‌های آموزش صنایع‌دستی- 4. ایجاد کاربری‌هایی جهت اطلاع‌رسانی و فروش صنایع‌دستی استاد خوزستان- 5. تفکیک و قطعه‌بندی کاربری‌های صنایع‌دستی و نظم بخشیدن به آن- 6. تأسیس فروشگاه‌های دائمی صنایع‌دستی- 7. امکان برپایی نمایشگاهی صنایع‌دستی- 8. گسترش و تأمین فضای مناسب برای افراد متخصص صنایع‌دستی- 9. تغییر کاربری‌های ناسازگار به کاربری مناسب برای صنایع‌دستی-10. استفاده از کاربری‌های مناسب مانند بازارچه ،مختص معرفی و فروش برخی صنایع‌دستی.
بعد عملکردی	صنایع خلاق
	1.       بازسازی کاروانسرا و تغییر کاربری آن به مجموعه‌ای از رستوران و فرهنگسرا -2. تغییر کاربری بناهای واجد میراث به اماکن فرهنگی مانند موزه هنر- 3. ایجاد زمینه و فضایی برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی و آموزشی (مثلاً عروسک‌گردانی و آموزش حقوق شهروندی) 4. احیای بعضی از شغل‌های که در قدیم وجود داشته‌اند اما اکنون نه-5. برگزاری مسابقات صنایع فرهنگی خلاق و استقبال و تحت پوشش گرفتن طرح برتر-6. بهره‌گیری از مشارکت مردم- 7. توجه به فرهنگ مذهبی 8. حفظ و نگهداشت تحصیل‌کردگان در محل ( هنرمندان / خلاقان)
	پتانسیل گردشگری
	1.برگزاری جشن‌ها و مراسمت قدیمی دزفول-2. کف‌سازی جهت حرکت به‌سوی عناصر با ارزش-3. ایجاد مسیر دوچرخه و کیوسک‌های اجاره دوچرخه-4. در دسترس بودن فضاهای مانند بوستان‌های کوچک و یا کنج‌های دنج -5. ساماندهی فضای جلوی کاروانسرا به‌عنوان یک فضای عمومی و گردشگر پذیر-6. در نظر گرفتن سکوهایی برای نشستن (مبلمان مناسب)
	صنایع‌دستی
	1.       سعی در تجاری کردن صنایع‌دستی به‌گونه‌ای که ازلحاظ قیمت و کاربرد افراد رغبت کافی به خرید آن‌ها داشته باشند. 2.       گسترش و آموزش ساخت وسایل و اشیاء سنتی مانند گلیم، فرش، سازهای موسیقی، و.... در کالبد و فضای تاریخی محدوده موردمطالعه- 3. آموزش صنایع‌دستی-4. اختصاصاً سطح قابل قبولی از فعالیت‌های تجاری به افراد محلی-5. ساماندهی فعالیت‌های شاغلین صنایع‌دستی-6. جذب نیروهای غیرفعال بافت و تزریق سرمایه به دیگر بخش‌های شهر

 

·       پی نوشت ها 

Jane Jacobs -1

Shockoe -2

Creative Economy -3

Howkinz -4

Delphi method -5

 

 

·       فهرست مراجع

1.       ایزدی، محمد سعید؛ قلعه نوعی، محمود؛ و خان محمدی، مرجان. (1392). نقش فرهنگ و صنایع خلاق در بازآفرینی شهری.کنفرانس بین‌المللی عمران و معماری و توسعه شهرسازی پایدار،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز،آذر 92، 6.

2.       آیینی، محمد. (1392). بررسی جایگاه بازآفرینی اقتصادی در بازآفرینی شهری. اقدامات فرهنگی شرکت عمران شهر جدید اندیشه.بازیابی شده در ۱۳۹۲/۰۹/۲۷، ازhttp://andisheh-ntoir.gov.ir/1504.

3.       حسین زاده، جواد؛ و فرهادی، عزیز اله. (1394). اقتصاد خلاق در ایران. 5-38. تهران: نشر آماره.

4.       رفیعیان، محسن؛ بمانیان، محمدرضا؛ و رفیعیان، مجتبی. (1390). گردشگری شهری به‌ مثابه راهبرد توسعه خلاق در بافت‌های فرسوده. منظر. 3(14). 74-79.

5.       عندلیب، علیرضا؛ بیات، اشکان؛ و رسولی، لیلا. (1392). مقایسه و تطبیق بازآفرینی بافت‌های فرسوده‌ی شهري بلوك خیام تهران (ایران) و پروژه لیورپول 11 (بریتانیا). فصلنامه آمایش محیط. 1(23)،48.

6.       قلعه نوعی، محمود؛ و خان محمدی، مرجان. (1394). بازآفرینی شهري از طریق تبیین محله‌های فرهنگی براي حضوردرصنایع خلاق. نشریه شهر پایدار.2(1)،1.

7.       نصیری قرقانی, بابک؛ و امین پیرمحمد زاده. (1395). گردشگری و اقتصاد خلاق. اولین همایش ملی اقتصاد خلاق. تهران. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب،اسفند،3-4.

 

8.       Landry, Ch., Greene, L., Matarasso,F., & Bianchini,F. (1996). The Art of Regeneration: Urban Renewal through Cultural Activity, a Comedia Report. London: Comedia.

9.       Likert, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes. New York University: Archives of Psychology. 

10.       Jones.A,D., & Kimberly, J. (2011). Comparing the Value Relevance, Predictive Value, and Persistence of other Comprehensive Income and Special Items. The Accounting Review. 86(6), 2047-2073.

11.       Howkins. J. (2001) .The creative economy: how people make money from ideas. Michigan: The University of Michigan. pp.11-12.

12.       Canadian heritage. (2013). The Creative Economy: Key Concepts and Literature Review Highlights. Canada: Edited by the Policy Research Group (PCH).pp.32-47.

13.       Smith-Heimer.J,Peninger.P,Fox.N,Harvey.S,Johnson.L, Huntley.W.R,Nottingham.D.A,Padget.R.M, Hill-Christian.S , Linderman.D , Easter.R , (2011). Economic Revitalization Strategy. (Report No. 83-003-XPE). Retrieved from Richmond: Department of Economice Development website http://www.richmondgov.com/EconomicCommunityDevelopment/documents/ShockoeFinalDraftStrategy11_1.pdf

 

 

 

 

 

 

Regeneration an old urban texture with an emphasis on creative economy

(Case Study: Dezful Bazaar Neighborhood)

 

Seyede.Masoome Bozorgzade kuluri¹,M.A. in Urban Design,Jondi Shapur University of Technology, Dezful,Iran.

Seyed.Nader Poormoosavi, Assistant Professor, Urban Design Department, Jondi Shapur University of Technology, Dezful,Iran.

Behzad Vasigh, Assistant Professor, Architecture Department, Jondi Shapur University of Technology, Dezful,Iran.

 

 

 

Abstract

 

Achieving economic development is one of the most important goals of planners and city managers, which can be achieved through the establishment of urban management system along with access to services and facilities and the utilization of social amenities of residents of the neighborhood. This research focuses on the regeneration of the Dezful bazar neighborhood with an emphasis on creative economics. Strengthening the creative economy or the creative industry is increasingly emphasized by city officials. It is a platform for the development of the economy or even the city as a whole. The creative economy tends to develop in large cities or in centers with historic capital. What is important here is the ability to attract capital and develop natural resources through the attention to local capital and the growth of existing businesses. In this research, the traces of economic regeneration in urban regeneration approaches and theories have been investigated and their role has been clarified and several examples of foreign and domestic urban regeneration projects have been introduced. In this study, firstly, the recognition of the Dezful bazar neighborhood and its historical context as the base studies is examined and then the potential of the creative economy in the neighborhood is discussed. The research methodology is descriptive-analytical based on the subject and objectives. This research is also involved with the case study method, that is, the results of the studies carried out are to provide suggestions for a particular instance (the same neighborhood). Data were collected by a closed questionnaire and a targeted interview. In this study, commercial modeling techniques are used to analyze the information obtained, and the obtained economic indicators are extracted from the results. According to this method, what are the "indicators of creativity that can be effective in regeneration the economist in the Dezful city bazaar neighborhood?" At first, the background of this approach have been studied in the opinions of the thinkers and urban experts and their main ideas have been extracted. Also, by using a questionnaire and interviewing of the bazaar neighborhood, the views of the residents were gathered in relation to the research questions. In the end, proposals will be made regarding bazaar neighborhood regeneration with a creative economics approach, and the practical implications of these proposals will be presented in most executive projects. Data gathered from questionnaires were analyzed using Chi-square, T-test, and Friedman rankings. Finally, with the help of Delphi's comparative test, suitable strategies for redevelopment of the Dezful city Market neighborhood and the creative economy approach are proposed.At first, the background of this approach have been studied in the opinions of the thinkers and urban experts and their main ideas have been extracted. Also, by using a questionnaire and interviewing of the bazaar neighborhood, the views of the residents were gathered in relation to the research questions. In the end, proposals will be made regarding bazaar neighborhood regeneration with an creative economics approach, and the practical implications of these proposals will be presented in most executive projects.

Key words: Creative Economy, Crafts, Creative Industries, Dezful-bazaar, Historical texture, Regeneration

---

[1] * Corresponding Author: Email: [e-mail]

---