تبیین اصول راهبردی طراحی فضاهای آموزشی کودکان اوتیسم (مورد پژوهی: کودکان اوتیسم شهر شیراز)
محورهای موضوعی : روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی
محمّدعلی رحیمی
1
*
,
رکسانا عبدالهي
2
,
وحید پران
3
1 - گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
2 - گروه معماری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
3 - گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
کلید واژه: فضاهای آموزشی, اوتیسم, رشد کودکان, ارتقاء یادگیری. ,
چکیده مقاله :
اوتیسم نوعی اختلال در رشد اجتماعی، زبان و ارتباطات است كه در سه سال اوّل زندگي بروز مي كند و نتيجه اختلال عصبي است كه بر عملكرد مغز تأثير مي گذارد. کودکان اوتیسم از نظر جنبه های جسمی، عقلانی و رفتاری با سایر کودکان متفاوت هستند. این اختلال باعث می شود که این افراد نتوانند همانند افراد معمولی زندگی کنند یا همراه با کودکان دیگر در یک محیط آموزشی درس بخوانند. این کودکان نیاز به محیط آموزشی دارند که بتواند به نیازهای آن ها پاسخ دهد تا به ارتقا یادگیری و افزایش مشارکت و ارتباطات اجتماعی آن ها منجر شود. در استان فارس حدود 709 کودک با اختلال اوتیسم در سامانه بهزیستی ثبت و غربالگری شده اند و در شهر شیراز در دو مرکز به 110 کودک اوتیسم در حال ارائه خدمات می باشند. در این پژوهش که به روش کمی و کیفی (مصاحبه کارت سورتینگ و پرسشنامه) بین 50 نفر از کودکان اوتیسم، 50 نفر از خانواده آن ها و 50 نفر از متخصصین به صورت تصادفی صورت گرفته، هدف شناخت هر چه بیشتر عوامل موثر در طراحی فضاهای آموزشی کودکان اوتیسم است. در نتیجه از طریق آزمون T-test مشخص گردید که بيشترين مقدار برای عوامل کالبدی نظیر رنگ، نور، تهویه هوا و كمترين مقدار براي عوامل امنیت بوده است. در نتیجه در طراحی فضاهای آموزشی کودکان اوتیسم، استفاده از نور طبیعی و نور مصنوعی، رنگ های مناسب، مصالح مناسب و با کیفیت و هوای مطبوع در فضاهای آموزشی باعث ارتقا کیفیت یادگیری می شود. در یک بررسی کلی، می توان نتیجه گرفت که فرم های هندسی پیچیده و کرو باعث جلب توجه و برانگیختن حس کنجکاوی و لذت در کودکان می گردد که این مهم در کنار رنگ های گرم و فضاهای سبز و آبنما باعث ارتقا یادگیری در کودکان اوتیسم می گردد.
Autism is a developmental disorder affecting social interaction, language, and communication, emerging within the first three years of life and resulting from a neurological disorder that impacts brain function. Children with autism differ from their peers in physical, intellectual, and behavioral aspects. This disorder prevents them from living like neurotypical individuals or studying alongside other children in conventional educational environments. These children require tailored educational spaces that address their unique needs to enhance learning, social participation, and communication.
In Fars Province, approximately 709 children with autism spectrum disorder (ASD) have been registered and screened through the welfare system, with 110 children currently receiving services at two centers in Shiraz. This mixed-methods research (combining quantitative and qualitative approaches) involved interviews, card sorting, and questionnaires administered randomly to 50 children with autism, 50 family members, and 50 specialists. The study aims to identify key factors influencing the design of educational spaces for children with autism.
Using a T-test analysis, the results revealed that physical factors - such as color, lighting, ventilation, and high-quality materials - received the highest priority, while safety/security factors ranked lowest. The findings indicate that incorporating natural and artificial lighting, appropriate color schemes, quality materials, and optimal air quality in educational spaces significantly enhances learning quality for children with autism.
Furthermore, the study concludes that complex and curved geometric forms attract attention and stimulate curiosity and enjoyment in children. When combined with warm colors, green spaces, and water features, these elements contribute to improved learning outcomes for children with autism.
1- Academic Supervisory Division, Department of General Education, Ministry of Education, (2001).
2- Alnahdi GH. (2019). The positive impact of including students with intellectual disabilities in schools: children’s attitudes towards peers with disabilities in Saudi Arabia. Res Dev Disabil; 85:1–7.
3- Barrett P, Davies F, Zhang Y, Barrett L. (2015). The impact of classroom design on pupils' learning: Final results of a holistic, multi-level analysis, Building and Environment 89. pp118-133.
4- Baumers, S., & Heylighen, A. (2010). Beyond the designers’ view: How people with autism experience space.
5- Granito V.J, Santana M.E. (2016). Psychology of Learning Spaces: Impact on Teaching and Learning, Journal of Learning Spaces, 5(1).
6- Jebril T, Chen Y. (2021). The architectural strategies of classrooms for intellectually disabled students in primary schools regarding space and environment. Ain Shams Engineering Journal, pp 821-835.
7- Karahoca, A., Karahoca, D., & Yengin, . (2010). Computer assisted active learning system development for critical thinking in history of civilization. Cypriot Journal of Educational Sciences, 5(1), p.4-25.
8- Katsanis, I. A., & Moulianitis, V. C. (2021). An Architecture for Safe Child–Robot Interactions in Autism Interventions. Robotics, 10(1), 20.
9- Khakzand M, Aghabozorgi K. (2015). Achievement to Environmental Components of Educational Spaces for Iranian Trainable Children with Intellectual Disability. Asian Conference on Environment-Behaviour Studies, AcE-Bs2015, 20-22 February 2015, Tehran, Iran. pp 9-18.
10- Kinnaer, M., Baumers, S., & Heylighen, A. (2016). Autism-friendly architecture from the outside in and the inside out: An explorative study based on autobiographies of autistic people. Journal of Housing and the Built Environment, 31(2), 179-195.
11- McMahon RD, Wernsman J, Rose DS. (2009). The relation of classroom environment and school belonging to academic self-efficacy among urban fourth-and fifthgrade students. Elem Sch J; 109(3):267–81.
12- Mostafa, M. (2008). An architecture for autism: Concepts of design intervention for the autistic user. International Journal of Architectural Research, 2(1), 189-211.
13- Mostafa, M. (2014). Architecture for autism: Autism ASPECTSS™ in school design. International Journal of Architectural Research: ArchNet-IJAR, 8(1), 143-158.
14- Noiprawat N, Sahachaiseri N. (2010). The model of environments enhancing autistic children’s development. Procedia Social and Behavioral Sciences 5. pp 1257–1261.
15- Nourmusavi Nasab S, Karimi Azeri A.R, Mirbazel S.J. (2020). Ideal physical features of environmental design in children’s hospital: Using children’s perspectives, Emerald Publishing Limited, pp 445-466.
16- Norouzi, N., & Garza, C. M. (2021). Architecture for Children With Autism Spectrum Disorder and Their Therapists. HERD: Health Environments Research & Design Journal, 14(4), 147–156.
17- Opoku MP, Nketsia W, Banye MA, Mprah WK, Dogbe JA, Badu E. (2019) Caregiving experiences and expectations of parents with in-school children with intellectual disability in Ghana. Res Dev Disabil 2020;96:e103524.
18- Pouretemad, M., & Pouretemad, H. (2021). Architectural design of an integrated functional kindergarten for autistic and normally developing children: introducing needs and psychological characteristics. Journal of Exceptional Children, 21(1), 90-79.
19- Reinius H, Korhonen T, Hakkarainen K. (2021). The design of learning spaces matters: perceived impact of the deskless school on learning and teaching, Learning Environments Research.
20- Simó-Pinatella D, Alomar-Kurz E, Font-Roura J, Gine C, Matson JL, Cifre I. (2013) Questions about behavioral function (QABF): adaptation and validation of the Spanish version. Res Dev Disabil; 34(4):1248–55.
21- Van den Bogerd N, Dijkstra S.C, Tanja-Dijkstra K, de Boer M.R, Seidell J.C, Koole S.L, Maas J. (2020). Greening the classroom: Three field experiments on the effects of indoor nature on students’ attention, well-being, and perceived environmental quality. Building and Environment 171. pp 1-10.
22- Zaki, T., Islam, M. N., Uddin, M. S., Tumpa, S. N., Hossain, M. J., Anti, M. R., & Hasan, M. M. (2017, September). Towards developing a learning tool for children with autism. In 2017 6th International Conference on Informatics, Electronics and Vision & 2017 7th International Symposium in Computational Medical and Health Technology (ICIEV-ISCMHT) (pp. 1-6). IEEE.