تبیین سویه‌های گردشگری خلاق مبتنی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه مدل مفهومی (مطالعه موردی: روستاي اُوان قزوین)
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری
1 - استادیار و عضو هیأت علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهریار، شهریار، ایران
کلید واژه: روستا, گردشگری خلاق, اُوان, توسعه پایدار, مدل مفهومی.,
چکیده مقاله :
توسعه پایدار روستایی فرایندی کیفی، همه‌جانبه، پیچیده، پویا و درون‌زا است که در جهت پاسخگویی به نیازهای اساسی روستا صورت می‌پذیرد و به دنبال ارتقای سطح كيفيت زندگي ساکنان روستا است. از سویی دیگر، با توجه به نقش اساس گردشگری به‌مثابه سرمایه و توسعه‌دهنده جامعه، گردشگری خلاق به‌عنوان شیوه‌ای نوین از توریسم با استقبال بسیاری مواجه شده است. درواقع گردشگری خلاق گونه جدیدی از گردشگری فرهنگی است که هم امکان رشد از طریق یادگیری و تجارب جدید را برای گردشگران فراهم می‌سازد و هم منجر به پویایی، مشارکت و خلاقیت در مکان/محیط موردنظر می‌شود. روستای اُوان در حاشیه‌ی شهر الموت قزوین طی فرآیند ارگانیک بر اساس تعامل بین عوامل طبیعی و انسانی تکامل‌یافته و دارای دریاچه و پتانسیل‌های طبیعی، چشم‌نوازی است. پرسش اصلی این پژوهش چگونگی تبیین سویه‌های گردشگری خلاق مبتنی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه مدل مفهومی در روستاي اُوان است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت پژوهش، از گونه پژوهش‌های کیفی و از نوع بنیادی، به لحاظ قصد پژوهش توصییفی-تحلیلی و از نظر منطق پژوهش، استدلال منطقی است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که گردشگری خلاق به‌مثابه سفری با تجربه‌ای تکرارنشدنی و کنش‌مندانه و شامل سویه‌های کالبدی، زیست‌محیطی، فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی، اقتصادی و راهبردهایشان است. همچنین توسعه روستایی به‌مثابه راه‌کارهایی جهت حفظ محیط روستا، با ساختاری مشخص از طریق برنامه مدون، تأمین مالی و آگاه‌سازی جامعه. سویه‌های گردشگری خلاق و توسعه پایدار روستایی متناظر با هم و همسو هستند. روستاها مسئله نیستند؛ بلکه خودشان راه‌حل هستند.
Villages have always been centers of innovation and creativity. Sustainable rural development is a qualitative, comprehensive, dynamic, and endogenous process aimed at addressing the fundamental needs of rural areas. Ovan Village in Qazvin has undergone organic development. This study, classified as qualitative and fundamental research, follows a descriptive-analytical approach. The current challenge in rural development presents an opportunity for enhancing the sustainability of villages. One of the key objectives of sustainable rural development is to improve sustainability indicators across the social, economic, cultural, and environmental dimensions of rural life. The findings of this research suggest that creative tourism offers a unique and participatory experience, where the destination fosters a deep, two-way connection with tourists. This interaction, driven by collaborative learning and an emphasis on the area’s physical characteristics, serves as a catalyst for revitalizing the location.
1. ایزدی، ع.، طیب نیا، س ه.، کریم زاده، ح.، عینالی ، ج. 1402، تحلیل نقش مدیریت مبتنی بر حکمروایی خوب روستایی در شکل‌گیری سکونتگاه‌های خلاق در مناطق روستایی(مطالعه موردی: شهرستان رشتخوار)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، آبان. 10.22059/JRUR.2023.361427.1853.
2. پرمن راجرز، ی.، مك گسیل، ری جی. 1382، اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی، تهران، نشر نی.
3. حسنی، ع.، بسته نگار، م. و خاکزار بفرویی، م. 1396. طراحی مدل مفهومی گردشگری خالق، فصلنامه علمی- پژوهشی گردشگری و توسعه، سال، شماره 6.
4. خزایی، ک.، مرصوصی، ن.، 1393، توزيع فضايي خدمات شهري و نقش آن در توسعه پايدار شهر مطالعه موردي مادرشهر تهران، نشریه¬ی پژوهش و برنامه¬ریزی شهری، شماره 18، دوره پنجم.
5. خوانساری، م.1396، منطق صوری، تهران: نشر دانشگاه تهران.
6. طرح هادی روستای اُوان.
7. کانوی، د.، و رانلد، م. 1391، مبانی استدلال. ترجمه تورج قانونی. تهران: نشر ققنوس.
8. گروت، ل.، وانگ، و. 1396، روش‌های تحقیق در معماری. ترجمه علیرضا عینی فر. تهران: نشر دانشگاه تهران.
9. نوری، م.، عزیزی، ش.، نصیر سلامی، م ر. 1398، تبیین جایگاه اصول راهنما در فهم معمار بومی از مسئله طراحی معماری (مطالعه موردی: روستای سراج‌محله). مسکن و محیط روستا. ۳۸ (۱۶۵): ۴۹-۶۴، DOI: 10.22034/38.165.49.
10. نوری، م.، عزیزی، ش.، موسی پور، م ر. 1400، تبیین جایگاه تکنیک‌های استعاره و قیاس در فرایند طراحی معماری: از فهم تا حل مسئله. هویت شهر، 15(3), 103-118. doi: 10.30495/hoviatshahr.2021.16034.
11. Angelina, D. 2021. Indicators for Cultural and Creative Industries’ Impact Assessment on Cultural Heritage and Tourism, Journal of Sustainability,Vol.13,No14,pp.1-13.
12. Bigdeli Rad, V , Maleki, Sh. 2020,Identification of Effective Criteria on Social and Economic Sustainability in Rural Areas of Iran, Human Geography ResearchVolume 52, Issue 1, April, 10.22059/JHGR.2018.253223.1007653.
13. Comunian, R , England, L. 2018, Creative clusters and the evolution of knowledge and skills: From industrial to creative glassmaking, Volume 99, February 2019, Pages 238-247, https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2018.02.009
14. DHV Consulting Engineers .1979, Guidelines for Rural Centre Planning. New York: Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (ESCAP).
15. Edwards, Brain (1999), Sustainable Architecture, Second Edition, Architectural Press, Oxford.1. Biggs, S. D. (1989). Resource- Poor.
16. Garau, Ch. 2015, Perspectives on Cultural and Sustainable Rural Tourism in a Smart Region: The Case Study of Marmilla in Sardinia (Italy), Sustainability, 7(6), 6412-6434; https://doi.org/10.3390/su7066412
17. Lee, J., Lee, H. 2015, Deriving Strategic Priority of Policies for Creative Tourism Industry in Korea using AHP, Procedia Computer Science 55 ( 2015 ) 479 – 484.
18. Lordkipanidze, M., Brezet, JC., & Backman, M. 2005. The entrepreneurship factor in sustainable tourism development. Journal of Cleaner Production, 13, 787-798.
19. Lopez. H. Da S. Remoaldo. P. C, Ribeiro. V & Martín Vide. J (2021), Effects of COVID-19 pandemic on tourist risk perceptions- the case study of Porto, Sustainability, 13(11),
20. Muresan, Iulia C., Camelia F. Oroian, Rezhen Harun, Felix H. Arion ,Andra Porutiu,Gabriela O. Chiciudean, Alexandru Todea and Ramona Lile. 2016, Local Residents’ Attitude toward Sustainable Rural Tourism Development, Sustainability, 8(1), 100; https://doi.org/10.3390/su8010100.
21. Rawat, S. 2020. Rural Tourism and Sustainable development in Darjeeling Hills, West Bengal, Case study of Lepchajagat UGC care group I listed Journal, 10(5), 18-34.
22. Richards, G. and Raymond, C., (2000), Creative Tourism. In Atlas News No. 23. pp. 16-20. ISSN 1388-3607.
23. Richards, G. 2014, Creativity and tourism in the city. Current Issues in Tourism,17:2, 119-144.
24. Richards, G. & Marques, L. .2012., Exploring creative tourism: Introduction, Journal of Tourism Consumption and practice, Volume 4, No.2, 1_11.
25. Richards. G. & Julie W .2006, Developing Creativity in Tourist Experiences: A Solution to The Serial Reproduction of Culture?, Tourism Management, 27(6):1209-1223, DOI:10.1016/j.tourman.2005.06.002.
26. Tao, T. C, Wall, G. 200). Tourism as a sustainable livelihood strategy, Tourism management, 30(1), 90-98.
27. Tanguay, Georges A., 2009, measuring the sustainability of Cities: A survey-based analysis of the use of local indicators, scientific series, Montreal, p: 1.
28. Sangchumnong, unkrisa. 2018, Development of a sustainable tourist destination based on the creative economy: A case study of Klong Kone Mangrove Community, Thailand, February, Kasetsart Journal of Social Sciences, DOI:10.1016/j.kjss.2018.02.002.
29. Siow-Kian Tan, Shiann-Far Kung, Ding-Bang Luh. 2013, A MODEL OF ‘CREATIVE EXPERIENCE’ IN CREATIVE TOURISM, Annals of Tourism Research, Volume 41, April 2013, Pages 153-174.
30. UNWTO – World Tourism Organization. (2012). Sustainable Development of Tourism.
31. UNESCO. 2006, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization,Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism, Discussion Report of the Planning Meeting for 2008 International Conference on Creative Tourism Santa Fe, New Mexico, U.S.A. October 25-27.
32. UNWTO – World Tourism Organization. 2012. Sustainable Development of Tourism.