تحلیل مقایسه‌ای مدل فاما و فرنچ و مدل ژانگ در پیش‌بینی بازده سهام شركتها
محورهای موضوعی : بورس اوراق بهادار
حسین جهرمی
1
,
غلامرضا عسگرزاده
2
*
1 - گروه مديريت مالي، واحد يزد، دانشگاه آزاد اسلامي، يزد، ايران
2 - گروه مدیریت مالی، واحد یزد، دانشگاه ازاد اسلامی ،یزد، ایران
کلید واژه: مدل فاما-فرنچ, مدل ژانگ, پیش‌بینی بازده سهام, بورس تهران, عوامل ریسک.,
چکیده مقاله :
پیش‌بینی دقیق بازده دارایی‌ها، موضوعی کلیدی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه است. مدل پنج‌عاملی فاما-فرنچ شامل پنج عامل (بازده بازار، اندازه شرکت، نسبت ارزش به بازار، سودآوری و سرمایه‌گذاری) است. مدل q-عاملی ژانگ نیز با استفاده از عواملی چون سودآوری، سرمایه‌گذاری، اندازه شرکت و نسبت بازار به ارزش خالص دارایی‌ها به پیش‌بینی بازده سهام می‌پردازد. در این پژوهش، عملکرد مدل‌های فاما-فرنچ و ژانگ در پیش‌بینی بازده سهام در بورس تهران مقایسه شده است؛ جامعه آماری این پژوهش شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران است كه به صورت تصادفی ساده 120 شرکت، طي بازه زمانی پنج ساله از ابتدای سال 1396 تا انتهای سال 1401، مي باشد. روش پژوهش، تحلیلی-توصیفی بوده و جهت تحلیل داده‌ها مقایسه و تحلیل بازده سهام از نرم‌افزار R استفاده شده است.نتایج نشان می‌دهد که متغیر سودآوری در مدل ژانگ تأثیر مثبت و معناداری بر بازده سهام دارد، در حالی که این تأثیر در مدل فاما-فرنچ کمتر مورد توجه است. مدل ژانگ عملکرد بهتری نسبت به مدل فاما-فرنچ دارد، اما هیچ‌یک از این مدل‌ها به تنهایی قادر به پیش‌بینی دقیق بازده سهام نیستند. این پژوهش می‌تواند به طراحی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مؤثر و تدوین مقررات بازار سرمایه کمک کند.
Accurate prediction of asset returns is a key issue for investors and capital market participants. Fama-French five-factor model includes five factors (market return, company size, value-to-market ratio, profitability and investment). Zhang's q-factor model predicts stock returns by using factors such as profitability, investment, company size, and the ratio of market to net asset value. In this research, the performance of Fama-French and Zhang models in predicting stock returns in Tehran Stock Exchange has been compared; The statistical population of this research includes the companies admitted to the Tehran Stock Exchange, 120 companies have been selected randomly during a five-year period from 2016 to the end of 2024. The research method is analytical-descriptive, and R software was used to analyze data, compare and analyze stock returns. The results show that the profitability variable in the Zhang model has a positive and significant effect on stock returns, while this effect is less significant in the Fama-French model. The Zhang model performs better than the Fama-French model, but none of these models alone can accurately predict stock returns. This research can help to design effective investment strategies and formulate capital market regulations.
1. بابالويان، شهرام، مظفري، مهردخت.(1395) مقايسه قدرت پيش بيني مدل پنج عامل فاما و فرانسه با مدل هاي چهار عامل كارهارت و q - عاملي HXZ در تبيين بازده سهام - فصلنامه علمي پژوهشي دانش مالي تحليل بهادار، سال نهم شماره سي ام تابستان 1395
2. داوودی سید محمدرضا، صابر اصفهانی هادی.(1399) بررسی کارایی مدل پنج عاملی فاما و فرنچ در پیش بینی بازده سهام: مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 51, 1-23.
3. دولو، مریم و غلامی، زهره. (1397). آزمون مدل پنج عاملی؛ شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، 7(26)، 222-299.
4. رضایی دولت آبادی، حمید و یوسفان، ناهید (1397). تحلیل تطبیقی عملکرد سه عاملی و پنج عاملی فاما و مدل فرانسوی به منظور برآورد نرخ بازده مورد انتظار در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دارایی وتأمین مالی سال ششم، شماره سوم، شماره پیاپی (22) پاییز 1397 صص:799-779
5. رضایی، حمید، آبادی، داود، فتحی، سعید و یوسفان، ناصر (1396). آزمون مدل نمایندگی در قیمت گذاری دارایی های سرمایه. https://doi.org/10.22059/jfr.2018.221841.1006335
6. رضا زارعی؛ فرزین خوشکار؛ و هما فهیمی. (۱۳۹۷). تاثیر الگوی ۵ عاملی فاما و فرنچ در پراکندگی بازده پرتفوی سهام.
7. رمضانی، ج؛ و کامیابی، ی. (1396). بررسی مدل پنج عاملی فاما و فرانسه در تبیین بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، 22(70), 207-231.
8. سجودی، سکینه، موسوی، فاطمه. (1401). مقایسه مدل هفت عاملی با مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مدل سه عاملی فاما و فرنچ برای پیش‌بینی بازده مورد انتظار سهام در بورس اوراق بهادار تهران. راهبرد مدیریت مالی, 10(4), 1-30. doi: 10.22051/jfm.2022.39196.2637
9. صادقی پناه، جواد، گرکز، منصور، سعیدی، پرویز، معطوفی، علیرضا. (1401). تدوین الگویی هشت عاملی برای سنجش بازده سهام از طریق متغیرهای استرس بازار، سرعت شکنندگی بازار و ریسک نقد شوندگی بازار. راهبرد مدیریت مالی, 10(2), 185-208. doi: 10.22051/jfm.2020.25231.2020
10. صالحی، اله کرم، حزبی، هاشم، صالحی، برزو. (1393). مدل پنج عاملی فاما و فرنچ: مدلی نوین برای اندازه‌گیری بازده مورد انتظار سهام. حسابداری و منافع اجتماعی, 4(4), 109-120. doi: 10.22051/ijar.2015.2012
11. عباسی، ابراهیم و قزلجه، غفار، (1391)، آزمون تاثیر الگوی سه عاملی فاما و فرنچ در پراکندگی بازده سبد سهام،https://civilica.com/doc/1124541
12. نوربخش, عسگر, ایرانی جانیارلو, شهرام.(1399). مقایسه مدل سه عاملی فاما و فرنچ با مدل پنج عاملی فاما و فرنچ در پیش بینی بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری,36(9),251-269.
13. هادیان، ریحانه، هاشمی، سید عباس و صمدی، سعید. (1396). ارزيابي عوامل موثر بر توان تبيين بازده سهام توسط مدل سه عامل فاما و فرنچ، چهار عامل كارهارت و پنج فاما و فرنچ. فصلنامه حسابداری مالی، 9(34)، 1-43.
14. وکیلی فرد، محمدرضا، بدریان،احمد؛ و ابراهیمی، محمد (1396). مقایسۀ الگوی پنج‌عاملی فاما و فرنچ با الگوی چهارعاملی کارهارت در تبیین بازده سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، 5(1)، 33-62
15. .هادیان، ریحانه، هاشمی، سید عباس و صمدی، سعید. (1396). ارزيابي عوامل موثر بر توان تبيين بازده سهام توسط مدل سه عامل فاما و فرنچ، چهار عامل كارهارت و پنج فاما و فرنچ. فصلنامه حسابداری مالی، 9(34)، 1-43.
16.Fabozzi, Frank J. and Huang, Dashan and Jiang, Fuwei and Wang, Jiexun, What differencedo new factor models make in portfolio allocation? (2024). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2752822 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2752822
17.Fama, E. F. & French, K. R. (1993). Common risk factors in the returns on stocks and bonds. Journal of Financial Economics, 33(1), 3-56.
18.Fama, E. F. & French, K. R. (2015). A five-factor asset pricing model. Journal of Financial Economics, 116(1), 1-22
19.Fama, E. F. and French, K. R. (1993). Common Risk Factors in the Returns on Stocks and Bonds, Journal of Financial Economics, Vol. 33, No. 1, pp. 3-56.
20.Fama, E. F. and French, K. R. (2013). A Five-Factor Asset Pricing Model. JournalofFinancial Economicshttp://dx. doi. org/10. 1016/j. jfineco... 2014. 10. 010, pp1-51.