رابطه بین بیش‌اعتمادی مدیریت، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، عملکرد شرکت و محدودیت‌های مالی

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

محدثه شقاقی ¹ (گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران)
شهناز مشایخ ² (گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا(س)،تهران،ایران)

تاریخ دریافت : 1402/07/07 تاریخ پذیرش : 1402/09/11 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: عملکرد شرکت, تحلیل پوششی داده‌ها, مسئولیت‌پذیری اجتماعی, محدودیت‌های مالی, واژه‌های کلیدی: بیش‌اعتمادی مدیریت,

چکیده مقاله :

چکیده هدف از انجام این مقاله بررسی رابطه بین بیش‌اعتمادی مدیریت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت با نقش تعدیل‌کنندگی بیش‌اعتمادی مدیریت و بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت با نقشی تعدیل‌کنندگی محدودیت‌های ‌مالی می‌باشد. تحقیق حاضر از منظر هدف از جمله تحقیقات کاربردی و از منظر ماهیت و روش، تحقیق توصیفی-همبستگی است . جامعه آماری این پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (شامل 522 شرکت) می‌باشد. بر اساس روش نمونه‌گیری حذف سیستماتیک تعداد 138 شرکت انتخاب شد. سپس با استفاده از داده های جمع‌آوری شده از نمونه آماری تحقیق، فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفت. برای محاسبه بیش‌اعتمادی مدیران از معیار نسبت مخارج سرمایه‌ای استفاده گردید. در مورد متغیر مسئولیت ‌اجتماعی، پس از اندازه‌گیری شاخص‌های مسئولیت اجتماعی برای تعیین امتیاز ایفای مسئولیت اجتماعی شرکت‌های عضو نمونه از روش تحلیل پوششی داده‌ها و نرم‌افزار شرکت بهین کارا‌ پژوه استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که بیش‌اعتمادی مدیران با مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت رابطه مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین بیش‌اعتمادی مدیریت رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد‌ شرکت را تضعیف می‌کند و محدودیت‌های ‌مالی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت را تعدیل نمی‌کند.

چکیده انگلیسی:

Abstract The purpose of this study was to investigate the relationship between management overconfidence and social responsibility, to investigate the relationship between corporate social responsibility and performance with the moderating role of managerial overconfidence and to investigate the relationship between corporate responsibility and corporate performance with the role of moderating financial constraints. This study is an appliedresearch in terms of purpose and a descriptive-correlation research in terms of nature and method. The statistical population of this research is the companies listed on the Tehran Stock Exchange. Using the data collected from the statistical sample of the research, which includes 138 companies, the research hypotheses were tested. To calculate managerial overconfidence, the capital expenditure ratio was used and to calculate the corporate social responsibility index, data envelopment analysis (DEA) method was used. Social accountability Data envelopment analysis method was used. The results show that managerial overconfidence has a positive and significant relationship with corporate social responsibility. Also, managerial overconfidence weakens the relationship between corporate social responsibility and company performance, and financial constraints do not moderate the relationship between corporate social responsibility and company performance.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• اسمعیل‌پور، سحر، 1397. بررسی رابطه میان محدودیت‌های مالی و مسئولیت اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی کوشیار.


• اکبری، محسن، قاسمی‌شمس، معصومه، و هوشمند، فاطمه ، 1395. بررسی تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیران بر مسئولیت اجتماعی در شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌نامه  مدیریت تحول، 8 (51)، صص. 107-131. doi: 10.22067/pmt.v8i15.51594


• اورادی، جواد، لاری دشت بیاض، محمود، و سالاری فورگ، زینب، 1395. بررسی رابطه بین ویژگی‌های کمیتة حسابرسی و عملکرد شرکت. مجله علمی- پژوهشی دانش حسابداری مالی، 3 (4)، صص. 131 – SID. https://sid.ir/paper/252315/fa


• بادآور نهندی، یونس، برادران حسن زاده، رسول، و جلالی فر، ژیلا، 1392. بررسی ارتباط بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مدیریت بهروری، 7 (28)، صص. 139-164. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27169979.1393.8.1.7.3


• بهار مقدم، مهدی و قائدی‌ها، حمیدرضا، 1394. بررسی رابطه بین اقلام تعهدی اختیاری و تغییر حسابرس. مجله دانش حسابداری، 6 (20)، صص. 121-105.  https://dorl.net/dor/20.1001.1.20088914.1394.6.20.5.2


• حاجی ابراهیمی، مریم و اسکندر، هدی، 1396. تأثیر بیش‌اطمینانی مدیریت بر ریسک پذیری و عملکرد شرکت. مجله پژوهش‌های تجربی حسابداری، 9(1)، صص. 365-340. https://doi.org/10.22051/jera.2018.17046.1770 


• حاجی هاشمی‌ورنوسفادرانی، منصوره و عبدلی، محمدرضا، 1399. تأثیر بیش‌اطمینانی مدیران بر میزان افشای اطلاعات به صورت داوطلبانه و مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در ‎ بورس اوراق بهادار تهران. نشریه دانش سرمایه‌گذاری، 9(35)، صص. 207-221. https://sid.ir/paper/389399/fa


• حبیب نژاد، مریم، 1399. پژوهشی در زمینه بررسی اثر تعدیل‌کنندگی قدرت مدیر عامل و ساختار مالکیت بر رابطه‌ی بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.


• حبیبی، سیدسجاد، 1398. بررسی ارتباط بین محدودیت‌های مالی و مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پنجمین کنفرانس بین‌المللی علوم مدیریت وحسابداری، تهران، https://civilica.com/doc/911738


• جهانشاهی راینی، ناصر، 1397. محدودیت مالی و مسئولیت اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.


• رضایی، فرزین و محمدپور، مهدیه، 1396. تبیین رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و هزینه سرمایه ضمنی آن‌ها. فصلنامه پژوهش‌های نوین در حسابداری و حسابرسی، 1(1)، صص. 117-138. http://irdoi.ir/011-844-202-728


• رمضان نیا، حسن و رضایی، فرزین، 1396. بررسی اثر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت بر ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک: با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها. فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۲ (۴)، صص. 214-189. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24767166.1396.2.4.7.8


• صراف، فاطمه، کریمی، مجتبی، و بشارت پور، فاطمه، 1401. تأثیر افق مالکیت نهادی بر مسئولیت اجتماعی و ارزش سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، 16(58)، صص. 191-173. doi: 10.30495/fed.2022.691506


• فلاح حمیدی، حامی، فغانی ماکرانی، خسرو، و ذبیحی، علی، 1400. قدرت و بیش‌اطمینانی مدیران و گزارشگری متقلبانه. فصلنامه اقتصاد مالی، 15(54)، صص. 400-379. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383833.1400.15.54.15.6


• مرانی، فاطمه، صالحی، اله کرم، جرجرزاده، علیرضا، و کعب عمیر، احمد، 1400. بررسی تأثیر قدرت مدیرعامل، ارتباطات سیاسی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر حساسیت سرمایه‌گذاری به وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، 15(57)، صص. 308-285. doi: 10.30495/fed.2021.687931


• مشایخ، شهناز، پارسایی، منا، و کرانی، اکرم، 1400. رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرس. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(51)، صص. 41-64. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.51.3.2


• مشایخ، شهناز و میرزایی، نسترن، 1401. تأثیر سایر طبقات صورت جریان وجه نقد بر رابطه بیش‌اعتمادی مدیران و مدیریت جریان‌های نقدی عملیاتی. فصلنامه قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(1)، صص. 1-17. https://dx.doi.org/10.30495/jdaa.2022.691734


• نوذر پور، محمود، و کیقبادی، امیررضا، 1400. مدلسازی قیمت‌گذاری توزیع اطلاعات بر مبنای محدودیت تأمین مالی، استراتژی تجاری و راهبری شرکتی با رویکرد معادلات ساختاری. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(51)، صص. 214-187. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.51.9.8


• کدال، 1398. قانون تجارت. برگرفته از: https://www.codal.ir/Provisions/BusinessAct.htm

کریمی، زهرا، یعقوب نژاد، احمد، صمدی لرگانی، محمود، و پورعلی، محمدرضا، 1400. ارزیابی تأثیر سوگیری‌های روانشناختی فردی و ابعاد شخصیتی حسابرسان بر کیفیت حسابرسی. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(4)، صص. 23-52. 

• Akbari, M., Ghasemi Shams, M. and Hooshmand, F., 2016. The effect of managerial overconfidence on corporate social responsibility in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Transformation Management, 8(51), pp.107-131.DOI: 10.22067 / pmt.v8i15.51594.(In Persian).


• Badavar Nahandi, Y., Baradaran Hassanzadeh, R. and Jalalifar, Z., 2014. The Study of the Relationship between Social Responsibility and the Performance of the Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Productivity Management, 7(28), pp.139-164. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27169979.1393.8.1.7.3(In Persian).


• Bahar Moghaddam, M. and Ghaediha, H., 2015. Investigating the  Relationship between Discretionary Accruals and Auditor Change. Journal of Accounting Knowledge, 6(20), pp.105-121. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20088914.1394.6.20.5.2. (In Persian).


• Campbell, T., Galleyer, M., Johnson, S., Rutherford, J. and   Stanley, B.W., 2011. CEO optimism and forced turnover. Journal of Financial economics, 101(3), pp.695-712. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2011.03.004                                                                                 


• Carroll, A. B., 1979. A Three-Dimensional Conceptual Model of Performance. The social Academy of Management Review, 4(4), pp. 497-505. http://dx.doi.org/10.2307/257850


• Chan, C.-Y., Chou, D.-W. and Lo, H.-C., 2017. Do financial constraints matter when firms engage in CSR?. The North American Journal of Economics and Finance, 39(C), pp.241-259. DOI:10.1016/j.najef.2016.10.009


• Codal, 2019. Business Law. Retrieved from: https://www.codal.ir/Provisions/BusinessAct.htm.(In Persian).


• Esmailpour, S., 2018. Investigating the relationship between financial constraints and social responsibility. Master Thesis. Kushiar Higher    Education Institute. (In Persian).


• Fallah Hamidi, H., Faghani Makarani, K. and Zabihi, A., 2021. The power and overconfidence of managers and fraudulent reporting. Financial Economics,15(54), pp.379-400. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383833.1400.15.54.15.6.(In Persian).


• Habibi, S., 2019. Investigating the relationship between financial   constraints and social responsibility of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Fifth International Conference on Management and    Accounting Sciences,Tehran. https://civilica.com/doc/911738.(In  Persian)


• Habibnejad, M., 2020. A study to investigate the moderating effect of CEO power and ownership structure on the relationship between social    responsibility and performance of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Master Thesis. University of Mazandaran, Faculty of   Economics and Administrative Sciences. (In Persian).


• Haji Ebrahimi, M. and Eskandar, H., 2019. The effect of management   overconfidence on risk-taking and corporate performance. Empirical   Research in Accounting, 9(1), pp.340-365. https://doi.org/10.22051/jera.2018.17046.1770  (In Persian).


• Haji Hashemi Vernosfadarani, M. and Abdoli, M., 2020. The effect of CEO overconfidence on the rate of voluntary information disclosure     and social responsibility of companies listed on the Tehran Stock     Journal of Investment Knowledge, 9(35), pp.207-221. (In   Persian).


• Jahanshahi Raini, N., 2018. Financial constraints and social Master Thesis. Allameh Tabatabai University, Faculty of Management and Accounting. (In Persian).


• Karimi, Z., Yaghoobnezhad, A., SamadiLorghani, M. & Pourali, M. ,2022. Evaluating the Effect of Auditors' Individual Psychological Bias and Personality Dimensions on Audit Quality. Financial Accounting and Auditing Researches, 13(52), pp.23-52. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.52.2.3.(In Persian)


• Marani, F., Salehi, A., Kaab omeir, A. and Jorjorzadeh, A., 2022. Investigating the Impact of CEO Power, Political Communication and Social Responsibility on Cash Investment Sensitivity in Companies Listed on Tehran Stock Exchange. Financial Economics,15(57), pp.285-308. doi: 10.30495/fed.2021.687931. (In Persian).


• Mashayekh, S. and Mirzaei, N., 2022. The Effect of Other Cash Flow Classes on the Relationship between Managers' Overconfidence and Operational Cash Flow Management.Judgment and decision making in accounting and auditing,1(1), pp.1-17. https://dx.doi.org/10.30495/jdaa.2022.691734.(In Persian)


• Mashayekh, S., Parsaei, M. and Korani, A., 2021. The Relation between Corporate Social Responsibility (CSR), Accounting Information Quality and Auditor’s Report. Financial Accounting and Auditing Researches,13(51), pp.41-64. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.51.3.2.(In Persian).


• Michelon, G., Pilonato, S., Ricceri, F., 2015. CSR reporting practices and the quality of disclosure: An empirical analysis. Critical Perspectives on Accounting, 33, pp.59–78. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2014.10.003


• Nozarpour, M. and Keyghobadi, A., 2021. Information Distribution Pricing Modeling Based on Financing Constraints, Business Strategy and Corporate Governance with Structural Equation Approach. Financial Accounting and Auditing Researches, 13(51), pp.187-214. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23830379.1400.13.51.9.8.(In Persian).


• Oliver, B., 2016. Overconfident CEOs are less socially Retrieved from http://The Conversation.com.


• Oradi, J., Lari Dasht Bayaz, M. and Salari Forg, Z., 2017. The Study of the Relationship between the Characteristics of the Audit Committee and Company Performance. Journal of Financial Accounting Knowledge, 3)4(, pp.131-151. https://sid.ir/paper/252315/fa.(In Persian).


• Park, K., Byun, J. & Moon, P., 2020. Managerial Overconfidence, Corporate Social Responsibility Activities, and Financial Constraint. Economic and Business Aspects of Sustainability, 12(1), pp.61. https://doi.org/10.3390/su12010061


• Ramezan Nia, H. and Rezaei, F., 2018. Investigating the effect of corporate social responsibility on systematic and non-systematic risk:   using data envelopment analysis model. Journal of Value and     Behavioral Accounting, 2 (4), pp. 214-189. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24767166.1396.2.4.7.8 (In Persian)


• Rezaei, F. and Mohammadpour, M., 2017. Explain the relationship between corporate social responsibility and the implied cost of equity Recent Research in Accounting and Auditing, 1 (1), pp.117-138. (In Persian)


• Pham, H.S.T and Tran, H.T., 2020. CSR disclosure and firm performance: The mediating role of corporate reputation and moderating role of CEO integrity. Journal of Business Research, 120(C), pp.127-136. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.08.002


• Sarraf, F., Karimi, M. and Besharatpour, F., 2022. The Effect of Institutional Ownership Horizon on Social Responsibility and Stock Value of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Economics,16(58), pp.173-191. doi: 10.30495/fed.2022.691506 (In Persian).


• Zhao, T., Xiao, X., 2019. The impact of corporate social responsibility on financial constraints: Does the life cycle stage of a firm matter?. International Review of Economics & Finance, 63(C), pp.76-93. DOI: 10.1016/j.iref.2018.08.010


• Zribi, W., & Boufateh, T., 2020. Asymmetric CEO confidence and CSR: A nonlinear panel ARDL-PMG approach. The Journal of Economi Asymmetries, 22(C), pp.145-176. DOI: 10.1016/j.jeca.2020.e00176