شناسایی و رتبه‌بندی عوامل بازدارنده پیاده سازی فناوری‌های نوین در سیستم اطلاعات حسابداری

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

مریم شیخی ¹ , رضوان حجازی ^{2 *} , مجید زنجیردار ³

1 - گروه حسابداری، دانشگده علوم انسانی ،واحد خمین ، دانشگاه آزاد اسلامی خمین،ایران
2 - استاد گروه حسابداری، دانشگاه الزهراء (س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، تهران، ایران.
3 - دانشیار گروه حسابداری، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران،

تاریخ دریافت : 1402/04/07 تاریخ پذیرش : 1403/08/07 تاریخ انتشار : 1403/12/01

کلید واژه: عوامل بازدارنده , فناوری‌های نوین, سیستم اطلاعات حسابداری,

چکیده مقاله :

امروزه دپارتمان‌های حسابداری برای تصمیم‌گیری بر اساس داده‌های به‌روز، به‌ شدت به سیستم‌های‌اطلاعات حسابداری متکی هستند. پیاده‌سازی فناوری‌های نوین در سیستم‌اطلاعات حسابداری، علیرغم مزایایی متعدد، با چالش‌ها‌ی زیادی نیز مواجه است. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی عوامل بازدارنده پیاده‌سازی فناوری‌های نوین درسیستم‌اطلاعات حسابداری می‌باشد. روش: پژوهش‌حاضر آمیخته( کمی-کیفی) وجزء تحقیقات اکتشافی‌تحلیلی است. در‌بخش کیفی از رویکرد نظریه داده‌بنیاد چندوجهی، با مرور ادبیات نظری و مصاحبه با 15 نفر از خبرگان با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی ،مهم‌ترین موانع ‌ (12مقوله) شناسایی شدند. در بخش کمی بر اساس تحلیل داده های 33 پرسشنامه جمع آوری شده، با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسه مراتبی گروهی به رتبه بندی این مقولات پرداخته شد. یافته : نتایج نشان داد که مقولات ساختاری با وزن(31/0)، مالی با وزن(24/0)، ناکارآمدی مدیریتی و چالش امنیتی به ترتیب با وزن (12/0) و (09/0) جزء با اهمیت ترین عوامل بازدارنده پیاده‌سازی فناوری‌های نوین در سیستم اطلاعات حسابداری هستند. همچنین عوامل فرهنگی و اجتماعی، قانونی و مقرراتی، فنی و تکنولوژی، سیاسی، ویژگی منابع انسانی، ناکارآمدی نظام حسابداری، اقتصادی و آموزشی نیز در رتبه های بعدی از نظر اهمیت قرار داشتند. دانش افزایی: نتایج این پژوهش، نقش و اهمیت مولفه‌های مربوط به چالش‌ها یا محدودیت‌های بکارگیری فناوری در ایران را برای، مجامع علمی ، نهادهای ناظر ،سیاست گذاران، جهت تصمیم‌گیری و کاهش چالش بر جسب اولویت آشکار ساخته است.همچنین مدیران می توانند در برنامه ریزی های کلان خود این عوامل را بر حسب اولویت به منظور تسهیل استفاده از پتانسیل این فناوری ها مورد توجه جدی قرار دهند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to identify and rank the factors preventing the implementation of new technologies in the accounting information system. Method: The current research is mixed and part of exploratory and analytical research. In the qualitative part of the approach of the multimodal data base theory, by reviewing the theoretical literature and interviewing 15 experts with the snowball sampling method, the most important obstacles (12 categories) were identified. In the quantitative part, based on the data analysis of 33 collected questionnaires, these categories were ranked using the group hierarchical analysis process technique. The results showed that structural categories with a weight of (0.31), financial with a weight of (0.24), managerial inefficiency and security challenges with a weight of (0.12) and (0.09) respectively are among the most important pedestrian deterrent factors. Creating new technologies in the accounting information system. Also, cultural and social, legal and regulatory, technical and technological, political, human resource characteristics, inefficiency of the accounting, economic and educational system were also in the next ranks. Knowledge enhancement: The results of this research have revealed the role and importance of the components related to the challenges or limitations of using technology in Iran for scientific societies, supervisory institutions, and policy makers, in order to make decisions and reduce the challenge as a priority. Also, managers can in the program In order to facilitate the use of the potential of these technologies, the macro-levels should pay serious attention to these factors in order of priority

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
آمعلق، مرتضی؛ شهریاری، غلامرضا و زارع رواسان، احد ،(1392). تأثیر فرهنگ سازمانی بر موفقیت پیاده‌سازی دستگاه‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان، مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 1 (4)، 88-111.
برزگر خاندوزی، عابدین، گرکز، منصور، سعیدی، پرویز، معطوفی، علیرضا. (1399). شناسایی عوامل محیطی و انسانی مؤثر بر پذیرش حسابداری ابری به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 10(2), 51-70.
برهانی، سید عباس؛ باباجانی، جعفر؛ رئیسی ونانی، ایمان؛ شعری آناقیز، صابر و جمایانپور، مظفر .(1400) .تعیین نقش جدید حسابداران، شناسایی چالش‌ها و نقاط ضعف فناوری زنجیره بلوکی با استفاده از مدل پذیرش فن‌آوری، دانش حسابداری مالی، دوره 8، (2)، 1-19.
پیری سقرلو, مهدی، تحریری, آرش. (1402). مؤلفه‌های کلان تأثیرگذار بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی118-67،(58)15.
تحریری، آرش و افسای، اکرم .(1400) .فراتحلیل عوامل مؤثر بر رفتار حسابرسان جهت پذیرش فناوری اطلاعات، حسابداری ارزشی و رفتاری، 6،(11) 1-40.
زرگر، سیدمحمد و رحیمیان، طیبه ،(1397). نقش فرهنگ در پذیرش فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در ایران، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، 19 (44)، 27-44.
زین العابدینی, محمد, همتی, حسن, جباری, حسین, پناهیان, حسین. (1400). تدوین مدل جامع حسابرسی فناوری اطلاعات بر مبنای رویکرد گراندد تئوری. دانش حسابداری مالی. .79-49(3)8.
عرب مازار یزدی، محمد و مرادی، امیر .(1399). فرصت‌ها و چالش‌های کاربرد کلان داده‌ها در سیستم اطلاعاتی حسابداری بخش عمومی از منظر مسئولیت پاسخگویی، دانش حسابرسی، 20 (79) 95-122.
علیپور، مهرداد بدیعی، حسین و رمضانی، مرتضی. (2010). ارزیابی نرم‌افزارهای حسابداری بر اساس ویژگی‌های سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری (AIS) مطالعه موردی شرکت‌های مستقر در استان زنجان، حسابداری مدیریت، 3 (4), 65-77.
فرهمند، امیرعباس، رادفر، رضا، پورابراهیمی، علیرضا، شریفی، مانی. (1400). عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری‌های اینترنت اشیاء در کسب‌وکار هوشمند بر اساس TAM. آینده‌پژوهی ایران، 6(1), 151-171.
فرودی, مریم، حجازی, رضوان. (1399). ارائه الگوی مفهومی مدیریت سود مبتنی بر روش نظریه داده بنیاد چند وجهی. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی.120-95(48)12.
قناد, مصطفی, عرب مازار یزدی, محمد, صفرزاده بندری, محمدحسین, حصارزاده, رضا. (1402). کاربست فنون متن‌کاوی در تحلیل جریان موضوعی مقالات منتشره در مجلات حسابداری ایران. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی.38-1.(58).15 .
همتی, محبوبه, مرادی, زهرا, یزدانی, شهره، خان محمدی, محمدحامد. (1401). شناسایی و اولویت بندی چالش و ضرورت های بکارگیری فن آوری بلاک چین در حسابرسی با رویکرد دلفی فازی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. 275-261.(44).11
واعظ، سید علی و احمدی، وریا. (1392). امنیت و تهدیدات امنیتی در سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری. حسابداری و منافع اجتماعی، 3(3), 153-163.
Abdinur, M. A., & Karcioglu, R. (2023). Factors Affecting the Adoption of Accounting Information System in Small Medium Enterprises in Somalia. International Journal of Academic Research in Accounting Finance and Management Sciences, 13(1), 47–65 .
Albuquerque, F.; Dos Santos, P.G. (2023). Recent Trends in Accounting and Information System Research: A Literature Review Using Textual Analysis Tools. FinTech,2, 248–274.
Ali, Omar,. Mustafa Ally,. Peter Clutterbuck .(2020). The State of Play of Blockchain Technology in the Financial Services Sector: A Systematic Literature Review, International Journal of Information Management .Volume 54.
Bonsón, E. and Bednárová, M. (2019), "Blockchain and its implications for accounting and auditing", Meditari Accountancy Research. 27(5). 725-740.
Chanson, M., Bogner, A., Bilgeri, D., Fleisch, E. and Wortmann, F. (2019). Blockchain for the IoT: Privacy-preserving protection of sensor data. Journal of the Association for Information Systems 20(9): 1274-1309.
Chen, Si., Xingchen Liu • Jiaqi Yan • Guangwei Hu • Yani Shi (2020) Processes, benefts, and challenges for adoption of blockchain technologies in food supply chains: a thematic analysis, Information Systems and e-Business Management .
Creswell, J. W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).
Dumitru VF, Ionescu B-Ș, Rîndașu S-M, Barna L-E-L, Crîjman A-M.(2023). Implications for Sustainability Accounting and Reporting in the Context of the Automation-Driven Evolution of ERP Systems. Electronics. 12(8):1819.
Elhusseiny, H. M., & Crispim, J. (2022). SMEs, Barriers and Opportunities on adopting Industry 4.0: A Review. Procedia Computer Science, 196, 864-871.
Esmander , Rose ., Pascal Lafourcade ,M Marius Lombard-Platet ,M Claudia Negri Ribalta .(2020). A Silver Bullet? A Comparison of Accountants and Developers Mental Models in the Raise of Blockchain, 25–28, Virtual Event, Ireland
Goldkuhl, G., & Cronholm, S. (2010). Adding theoretical grounding to grounded theory: Toward multi-grounded theory. International journal of qualitative methods, 9(2), 187-205.‏
İyibildiren, Mustafa .,Tevfik Eren & Mehmet Burak Ceran (2023) Bibliometric analysis of publications on web of science database related to accounting information system with mapping technique, Cogent Business & Management, 10:1.
Karmańska,A.(2022). Internet of Things in the accounting field – benefits and challenges. Operations Research and Decisions: 31(3), 23-39.
Matskiv, Halyna., Iryna Smirnova., Ainelya Malikova., Olha Puhachenko (2023) The Application Of Blockchain Technology In Accounting And Auditing: Experience Of Ukaine And Kazakhstan , Tom .1 (48).
Mpofu, A., Sibanda, B., Tshuma, N .(2022). Artifical Intelligence Infused,Accounting Informtion (AIS):Integration For Smes, Conference: International Conference of Accounting and Business (ICAB) 2022.At: Johannesburg, South Africa, at: https://www.researchgate.net/publication/363542120
Mwangosi, D. C., & Chole, M. G.(2023).Effect Of Technological Infrastructures On Adoption Of E-Procurement In Tanzania:Acase Of Arusha Region.
Pires, Rui, Maria-Ceu Gaspar Alves, and Catarina Fernandes. (2023). The Usefulness of Accounting Information and Management Accounting Practices under Environmental Uncertainty. Journal of Risk and Financial Management.
Prux, Paula Raymundo., Fernanda da Silva Momo., Claudia Melati (2021) Opportunities and Challenges of Using Blockchain Technology in Government Accounting in Brazil. BAR − Brazilian Administration Review Vol. 18(4).
Riley, J., Church, K. S., & Schmidt, P. J. (2022).Proposing Personality and Social Factors as Antecedents to Technology Resistance in Future Accountants. Journal of Emerging Technologies in Accounting.‏Scientific Journal of Management Information Systems. 8( 4), 10-17.
Rossi, M., Mueller-Bloch, C., Thatcher, J.B. and Beck, R. (2019). Blockchain research in information systems: Current trends and an inclusive future research agenda. Journal of the Association for Information Systems 20(09), 1390-1405.
Serhat B , Olivier S , Alan P.(2019). Conceptual definition of technology emergence: A long journey from philosophy of science to science policy. 59,1-31.
Seshadrinathan, Sujata and Chandra, Shalini .(2021). "Exploring Factors Influencing Adoption of Blockchain in Accounting Applications using Technology–Organization–Environment Framework," Journal of International Technology and Information Management: 30(2).
Thuan, Pham Quoc, Nguyen Vinh Khuong, Nguyen Duong Cam Anh, Nguyen Thi Xuan Hanh, Vo Huynh Anh Thi, Tieu Ngoc Bao Tram, and Chu Gia Han. 2022).The Determinants of the Usage of Accounting Information Systems toward Operational Efficiency in Industrial Revolution 4.0: Evidence from an Emerging Economy. Economies 10: 83.
Tran., and Manh-Chien Vu (2022) The Effect of Organizational Culture on the Quality of Accounting Information Systems: Evidence From Vietnam, SAGE OpenJuly-September: 1–12.
Upadhyay, A., Mukhuty, S., Kumar, V., & Kazancoglu, Y. (2021). Blockchain technology and the circular economy: Implications for sustainability and social responsibility. Journal of Cleaner Production, 293, 126130.‏
Vinuesa, R., Azizpour, H., Leite, I., & Balaam, M., Dignum, V., Domisch, S., Felländer, A., Langhans, S.D., Tegmark, M., & Nerin, F.F. (2020). The role of artificial intelligence in achieving the sustainable development goals. Nature Communication, 1, 1-:23
Yoshikuni, A.C., Dwivedi, R., Dultra-de-Lima, R.G. et al. (2023) .Role of Emerging Technologies in Accounting Information Systems for Achieving Strategic Flexibility through Decision-Making Performance: An Exploratory Study Based on North American and South American Firms. Glob J Flex Syst Manag 24,
Yu, Siqi .(2023). The Opportunities and Challenges of the New Technology Introduced in Accounting Profession, Proceedings of the 2022 3rd International Conference on Big Data Economy and Information Management
Zhao, Jingjie., Liming Zhang, and Yue Zhao (2022) Informatization of Accounting Systems in Small- and Medium-Sized Enterprises Based on Artificial Intelligence-Enabled Cloud Computing, Computational Intelligence and Neuroscience, Article ID 6089195, 9 pages, https://doi.org/10.1155/2022/6089195.