ارزیابی واکنش لاین های امیدبخش سورگوم علوفه ای در شرایط تنش خشکی
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر
عظیم خزایی
1
(مربی موسسه تحقیقات اصلاح بذر ونهال کرج)
کلید واژه: تحمل به تنش, سورگوم علوفه ای, لاین های امید بخش,
چکیده مقاله :
به منظور اثر آبیاری محدود بر خصوصیات لاین های امیدبخش سورگوم علوفه ای، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج سال زراعی1389 اجرا شد. در این آزمایش فاکتور اصلی، در سه رژیم آبیاری (60، 120و 180 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاسA) و فاکتور فرعی، لاین های امیدبخش سورگوم علوفه ای در پنج سطح (KFS2،KFS3،KFS12،KFS17وKFS18) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عملکرد علوفه در سطوح مختلف آبیاری در سطح احتمال 5 درصد دارای اختلاف معنی داری می باشد. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه تر، 119.9 تن در هکتار مربوط به سطح آبیاری بعد از 60 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر بود و آبیاری بعد از 120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر با عملکرد علوفه تر 109.9 تن در هکتار با سطح آبیاری اول تفاوت معنی داری نشان نداد و در یک گروه قرار گرفتند و سطح آبیاری سوم یعنی آبیاری بعد از 180 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر با عملکرد علوفه تر 92.4 تن در هکتار با سطوح آبیاری اول و دوم تفاوت معنی دار نشان داد. لاین ها از لحاظ عملکرد علوفه خشک، عملکرد علوفه تر، تعداد برگ در ساقه، قطر ساقه و ارتفاع بوته تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. مقایسه مینگین ها نشان داد که لاین شماره 2 (KFS3) با وزن علوفه تر 132.9 کیلوگرم در هکتار و وزن خشک 16.4 تن در هکتار در رتبه اول قرار گرفت. نتایج ارزیابی با استفاده از شاخص های مختلف تحمل به خشکی نشان داد که بر اساس شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل (TOL) لاین های شماره 1، 4 و 5 به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها شناسایی شدند. بر اساس شاخص های تحمل به تنش (STI) و میانگین هندسی بهره وری (GMP) لاین های شماره 2، 5 و 1 به ترتیب با عملکرد علوفه خشک 20.2، 15.2 و 14.4 تن در هکتار در شرایط بدون تنش و 13.5، 10.4 و 11.2 تن در هکتار در شرایط تنش شدید به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد بالا در هر دو محیط شناخته شدند. شاخص هایSTI،GMPوMPبا همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، به عنوان معیارهای مناسب جهت معرفی و تعیین ژنوتیپ های متحمل به تنش شناخته شدند و لاین های 2 (KFS3) و 1 (KFS2) به عنوان مناسب ترین ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی تعیین شدند.
z