طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه های گرایش کارآفرینانه (مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی)
محورهای موضوعی : کارآفرینیسحر سهیلی نجف آبادی 1 , طهمورث سهرابی 2 , امیر بیات ترک 3
1 - کارآفرینی،دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ایران، تهران
2 - عضو هیئت علمی،گروه مدیریت صنعتی،دانشگاه آزاداسلامی،واحدتهران مرکزی،تهران،ایران.
3 - عضو هیئت علمی،گروه مدیریت تکنولوژی،دانشگاه آزاداسلامی،واحدتهران مرکزی،تهران، ایران.
کلید واژه: " مسئولیت اجتماعی", " مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی", " گرایش کارآفرینانه",
چکیده مقاله :
امروزه یکی از مهمترین رسالت های دانشگاه ها مسئولیت پذیری اجتماعی می باشد از این رو هدف اصلی تحقیق طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه های گرایش کارآفرینانه در آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی می باشد.روش تحقیق پژوهش آمیخته کیفی و کمی و از نوع کاربردی است.جامعه آماری در قسمت کیفی تحقیق 10 نفر از مدیران ، خبرگان و اساتید دانشگاهی و همچنین در قسمت کمی 52 نفر از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می باشند.جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل تم و نرم افزار Maxqdaو در بخش کمی برای بررسی نرما بودن داده ها از روش کلموگروف- اسمیرنوف،برای آزمون فرضیه ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار Smart pls و سپس برای اولویت بندی متغییرها از روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ism) و نرم افزار( super decision )استفاده کرده ایم.یافته های بخش کیفی 5 متغییر برای مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی می باشد که عبارتند از: 1- مسئولیت های قانونی 2- مسئولیت های اقتصادی 3- مسئولیت های زیست محیطی 4- مسئولیت های اخلاقی 5- مسئولیت های اجتماعی بشر دوستانه.یافته های بخش کمی حاکی از تایید تمامی فرضیه ها می باشد و با توجه به مقادیر به دست آمده متغییر مسئولیت های اجتماعی در اولویت اول می باشد.به مدیران و مسئولان دانشگاهی توصیه می شود زمینه رابرای پیاده سازی برنامه های مسئولیت اجتماعی و کارآفرینی را در دانشگاه فراهم کنند.
The research method is a mixed qualitative and quantitative research and of an applied type. The statistical community in the qualitative part of the research is 10 managers, experts and university professors and also in the quantitative part 52 employees of the Islamic Azad University. For data analysis in Qualitative part of the theme analysis method and Maxqda software, and in the quantitative part to check the normality of the data using the Kolmogorov-Smirnov method, to test the hypotheses using the structural equation method and Smart pls software, and then to prioritize the variables using the interpretive structural modeling method. ism) and software (super decision). The findings of the qualitative part are 5 variables for the university social responsibility model, which are: 1- Legal responsibilities 2- Economic responsibilities 3- Environmental responsibilities 4- Responsibility Ethical 5- Humanitarian social responsibilities.The findings of the quantitative part indicate the confirmation of all the hypotheses and according to the values obtained, the variable of social responsibilities is the first priority.
_||_
طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه
(مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی)
چکیده
امروزه یکی از مهمترین رسالت‌های دانشگاه‌ها مسئولیت پذیری اجتماعی می‌باشد.از این رو هدف اصلی تحقیق طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی می‌باشد.روش تحقیق پژوهش آمیخته کیفی و کمی و از نوع کاربردی است.جامعه آماری در قسمت کیفی تحقیق 10 نفر از مدیران، خبرگان و اساتید دانشگاهی و همچنین در قسمت کمی 52 نفر از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می باشند.جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از روش تحلیل تم و نرم افزار Maxqdaو در بخش کمی برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از روش کلموگروف- اسمیرنوف، برای آزمون فرضیه‌هااز روش معادلات ساختاری و نرم افزار Smart pls و سپس برای اولویت بندی متغییرها از روش مدلسازی ساختاری تفسیری (Ism) و نرم افزار( super decision ) استفاده کرده ایم.یافته‌های بخش کیفی 5 متغییر برای مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی می‌باشد که عبارتند از: 1- مسئولیت‌های قانونی 2- مسئولیت‌های اقتصادی 3- مسئولیت‌های زیست محیطی 4- مسئولیت‌های اخلاقی 5- مسئولیت‌های اجتماعی بشر دوستانه.یافته‌های بخش کمی حاکی از تایید تمامی فرضیه‌ها می‌باشد و با توجه به مقادیر به دست آمده متغییر مسئولیت‌های اجتماعی در اولویت اول می‌باشد.به مدیران و مسئولان دانشگاهی توصیه می‌شود زمینه رابرای پیاده سازی برنامه‌های مسئولیت اجتماعی و کارآفرینی را در دانشگاه فراهم کنند.
کلید واژه: مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی، گرایش کارآفرینانه، مسئولیت اجتماعی، مسئولیت قانونی، مسئولت اقتصادی، مسئولیت زیست محیطی، مسئولیت اخلاقی، مسئولیت‌های اجتماعی بشر دوستانه، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی
مقدمه وبیان مسئله :
بر اساس برنامة چهارم توسعة دانشگاه، تربیت و پرورش دانش‌آموختگان متخصص، فاضل، مسئولیت‌پذیر و توانمند که با تولید علم و ترویج دانش، زمینة رشد و بالندگی جامعه را فراهم آورند، در حل مسائل و مشکلات اجتماع مشارکت فعّال داشته باشند، اخلاق حرفه‌ای را سرمشق خود قرار دهند و مسئولیت‌های اجتماعی‌شان را به‌خوبی ایفا کنند، از اهداف و وظایف اصلی دانشگاه به‌‌شمار می‌رود. هدف اصلی ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی در دانشگاه، تبیین وظیفه اعضای هیئت علمی، کارمندان و دانشجویان در شناخت بیشتر موضوعات جامعه "خصوصا ابر چالش‌ها" و تلاش برای مشارکت در حل مشکلات موجود از طریق بهره گیری از دانش و ظرفیت‌های علمی دانشگاه است. مسئولیت پذیری اجتماعی امروز، از روابط بین انسآن‌ها و فرد خارج شده و بحث نهادی هم شکل گرفته است و وقتی وارد دانشگاه می‌شود باید این موضوع جزئی از آموزش و پژوهش قرار بگیرد؛ یعنی هم در بحث آموزش، هم پژوهش و هم نوآوری و به طور خاص توجه به مسئولیت اجتماعی. اگرچه می‌شود به شکل منفرد هم مسئولیت اجتماعی را انجام داد و دنبال کرد، اما وقتی این می‌تواند جزو ذات فعالیت دانشگاه بشود که به عنوان یک امر مستمر، دائمی و ذاتی در جامعه توسعه پیدا بکند که در کلیه فعالیت‌های دانشگاه وارد بشود؛ چیزی که در دانشگاه به عنوان مسئولیت اجتماعی مطرح می‌شود، طبیعتاً پاسخ دانشگاه به نیازهای جامعه در همه حوزه‌ها بود، بخشی از آن که دانشگاه سعی کرده است به عنوان جزئی از وظایف قطعی و دائمی خود قرار بدهد و بخشی را سعی کرده است به صورت داوطلبانه انجام بدهد و در بخش دیگر هم سعی کرده است بقیه بخش‌های جامعه را به کمک بطلبد و در قالب شبکه‌سازی این کار را انجام بدهد، امروز یکی از ظرفیت‌های که دانشگاه آزاد اسلامی روی آن متمرکز شده است. توسعه ظرفیت‌ها از طریق شبکه‌سازی است، دانشگاه راساً همه این اقدامات را نمی‌تواند، انجام بدهد ولی می‌تواند با استفاده از سازمان قدرتمند خود، با استفاده از منابع انسانی فرهیخته، آموزش دیده و دانشمند خود، با استفاده از جایگاه اجتماعی که دارد بتواند با بقیه بخش‌های جامعه ارتباط برقرار کند، شبکه‌سازی کند و از این شبکه‌ها برای توسعه بهتر و ارائه خدمات بیشتر استفاده کند، مسئولیت اجتماعی دانشگاه، ظرفیتی است که دانشگاه‌ها را قادر می‌سازد تا از دریچه‌ی آن، کنش‌های ارتباطی خود را با حوزه‌ی عمومی، اجتماعات محلی، فضا‌ها و ارگآن‌های غیرانتفاعی، گروه‌های قومی و اجتماعی، نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد بهبود و ارتقا بخشند. به واقع، دانشگاه در جایگاه پیش‌قراول، مبدأ تحولات و رهبرِ تغییراتِ مطلوب مدنی و اجتماعی، طلایه‌دار ترویج مسئولیت اجتماعی در جامعه و نضج‌دهنده و قوام‌بخشِ هویت‌های مسئولیت‌پذیر و اخلاق‌مدار در برابر هم‌کلاسان، هم‌دانشگاهیان، هم‌محلان، همشهریان، هم‌وطنان و هم‌نوعان و همین‌طور متعهد و مکلف در برابر محیط زیستِ فیزیکی (واقعی) و مجازی است. کشورهای در حال توسعه نقش بسیار مهمی دارند؛ که ارتقاء آن نیازمند یک جهت گیری راهبردی و اتخاذ سیاست هایی مبتنی بر رشد و ارزشیابی متناسب با تحولات محیطی موجود و بهره گیری از آن می‌باشد(تیچلر ،2015).
یکی از تأثیرگذارترین سازمان‌هاي امروزي در کشورهاي در حال توسعه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی هستند. این نگرش که مسئولیت پذیري اجتماعی خاص سازمان‌ها و شرکت‌هاي صنعتی و تولیدي است، به صورت نگرشی ناقص در مدیریت مطرح شده است. دانشگاه‌ها به مثابه سایر بخش‌هاي اقتصادي در قبال جامعه مسئول و پاسخگو هستند تا جایی که واژه دانشگاه پاسخگو را براي مؤسسات آموزش عالی مطرح شده است.
پرداختن به مقوله مسئولیت پذیري اجتماعی نه تنها براي سازمان‌هاي صنعتی و خدماتی، بلکه براي دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی نیز ثمربخش است و به ساختن جامعه اي متعهد کمک خواهد کرد. لذا، هدف از این پژوهش، طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه بود. در این مطالعه ابعاد مسئولیت پذیري دانشگاهی ومولفه‌های گرایش کارآفرینانه سنجیده شد. در نهایت، الگویی معرفی شد تا بتوان از طریق آن سهم عوامل مختلف در مسئولیت پذیري اجتماعی آموزش عالی را با توجه به گرایش کارآفرینانه ارزیابی کرد.
روش تحقیق:
پژوهش حاضر باهدف طراحی مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه روش تحقیق آمیخته و تشکیل شده از دو بخش کیفی و کمی می‌باشد و همچنین تحقیق از نوع کاربردی است که نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی و نهایتا با هدف پاسخ دهی به یک نیاز در جامعه انجام می‌شود. به لحاظ هدف توسعه‌ای-کاربردی است و با روش میدانی صورت گرفته است.
برای گردآوری داده‌ها، از روش پدیدارشناسی توصیفی وابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته و از تحلیل محتوای کیفی برای تجزیه وتحلیل داده‌ها با نرم افزار MAXQDA استفاده شد.سؤالات مصاحبه، پس از مرور مبانی نظری و همفکری با اساتید راهنما، مشاور و خبرگان کارآفرینی طراحی گردید. جامعه موردمطالعه پژوهش، مدیران، خبرگان و اساتید دانشگاهی و همچنین در قسمت کمی 52 نفر از کارکنان بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه صورت گرفت که شامل مصاحبه فردی و مصاحبه گروهی سه نفره صورت گرفته است. مصاحبه‌ها، نوع روش تحقیق حاضر آمیخته (کیفی و کمی ) و کاربردی می‌باشد که در بخش کیفی انجام مصاحبه‌های تخصصی با صاحب نظران با استفاده از مصاحبه ساخت یافته و نیم ساخت یافته و در بخش کمی طراحی پرسشنامه‌های لازم برای گردآوری داده‌ها پیرامون شاخص‌های شناسایی شده است.
پیشینه های تحقیق:
پیشینه داخلی
ثقفی و پورعلی (1400)، در مقاله‌ای به بررسی راهبردهای ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی در دانشگاه‌ها پرداخته اند. روش پژوهش اسنادی و به صورت توصیفی_تحلیلی است. داده‌ها در این پژوهش به صورت کتابخآن‌های با مطالعه منابع موجود در این زمینه شامل، مقالات مرتبط با موضوع مسئولیت پذیری اجتماعی گردآوری شده‌اند. براساس مطالعات صورت گرفته، مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه، دارای پنج بعد شامل مسئولیت بشردوستانه در قبال جامعه، مسئولیت اقتصادی در جامعه، مسئولیت عمومی اخلاق گرایی، مسئولیت قانون گرایی در جامعه و مسئولیت فناوری در قبال جامعه و همچنین دارای ۱۵ مؤلفه می‌باشد که از دید صاحب نظران، بعد اجتماعی اهمیت بیشتری در میان مؤلفه‌های مسئولیت پذیری اجتماعی دارد، لذا با توجه به این که دانشگاه‌ها از جمله تأثیرگذارترین سازمان‌های اجتماعی‌اند که در توسعه و گسترش هنجارهای اجتماعی سهم بسزایی دارند و هنجارهای پذیرفته شده در جامعه زمانی درک خواهند شد که از جانب نهادی دانش محور مورد توجه قرار گیرند، لذا مسئولان باید به این امر توجه بیشتری مبذول دارند.
ملکی و حاجی پور (1399)، به طراحی طراحی و تبیین مدل زمینه‌های سازمانی تداوم گرایش کارآفرینانه رویکرد پژوهش آمیخته پرداخته‌اند. پس از بررسی مطالعات قبلی در خصوص زمینه‌های گرایش کارآفرینانه، مطالعه موردی چندگانه شامل چهار شرکت ایرانی برای کشف زمینه‌های سازمانی تداوم گرایش کارآفرینانه مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از تحلیل محتوا ابعاد اصلی شناسایی و با بهره گیری از معادلات ساختاری تفسیری روابط میان ابعاد مشخص و مدل اولیه پژوهش حاصل گردید. در نهایت با آزمون کمی مدل اولیه پژوهش با استفاده از روش معادلات ساختاری مدل پژوهش آزمون و به تایید رسید. يافته‌ها نشان می‌دهد که زمینه‌های سازمانی تداوم گرایش کارآفرینانه عبارتند از مربیگری جانشین پروری، یادگیری سازمانی، مدیرعامل، کارمندان حرفه‌ای، همسویی استراتژیک و منابع و قابلیت‌های کلیدی. تمامی روابط فرض شده در مدل اولیه پژوهش پس از آزمون کمی مدل مورد تایید رسید و تنها یک مورد رابطه جانشین پروری و مدیرعامل تایید نشد. نتایج: نتایج پژوهش به خوبی به زمینه‌های تداوم گرایش کارآفرینانه و ارتباط میان آن‌ها را به نمایش می‌گذارد. سبک رهبری مربی گری به عنوان سنگ زیربنای این مهم شناسایی شده و سایر زمینفه‌ها تحت تاثیر این متغیر قرار می‌گیرند. پژوهش برای محققان و مدیران فعال در کسب و کارها قابل بهره برداری خواهد بود.
پیشینه خارجی
ویکتور سانچز و همکاران (2020) در پژوهشی تحت عنوان "بررسی تحول تحقیق در ابعاد اقتصادی – اجتماعی و زیست محیطی در مسئولیت اجتماعی دانشگاه" عنوان کردند: موسسات آموزش عالی، در جامعه و توسعه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی تأثیر زیادی دارند. این موارد محورهای مدیریت مسئول اجتماعی دانشگاه‌ها را مشخص می‌کند. مفهوم مسئولیت اجتماعی دانشگاه USR این روابط را مدیریت می‌کند تا از طریق آموزش عالی، تحقیق، و انتقال دانش و فناوری، و همچنین آموزش برای پایداری بیشتر بتواند اهداف مدیریتی را دنبال کند. این مطالعه، تحقیقات جهانی در مورد این موضوع را در دوره 1970–2019 موردبررسی قرار داده است. تجزیه و تحلیل کتابشناسی، در مورد 870 مقاله انجام شد و نتایج به دست آمده در مجلات علمی، نویسندگان، موسسات و کشورهایی که به این تحقیق کمک می‌کنند، منتشرشد. دسته اصلی تجارت، مدیریت و حسابداری است. پربازده ترین ژورنال Business and community Review است، در حالی که California Management Review بیشترین استناد را دارد. نویسندگانی که بیشترین مقاله را دارند، استاونیزر، لو و لانرو هستند. سازنده ترین موسسه دانشگاه ووهان است. ایالات متحده کشوری با بیشترین نشریات و نشست ها و همان کشور همراه با یونایتد است پادشاهی، بیشترین مشارکت بین المللی را داشته باشید. شواهد نشان دهنده افزایش علاقه جهانی به تأثیرات اقتصادی و زیست محیطی USR است. تحقیقات آینده باید بر تحلیل روابط بین مصرف مسئولانه و پایدار دانشگاه‌ها و تأثیرات کوتاه مدت مالی، اقتصادی و پایدار آن‌ها باشد.مدل بررسی شده در تحقیق به شرح زیر می‌باشد:
شکل(1):ساختار مفهومی USR
مسئولیت اجتماعی دانشگاه
در موسسات دانشگاهی باید مفهوم مسئولیت اجتماعی نیز اعمال شود، زیرا اینها بخش‌های مهمی از جامعه ما هستند. اکنون انتظار می رود دانشگاه‌ها به طور سازنده در توسعه اجتماعی و عبور از همه موانع مشارکت داشته باشند. مسئولیت اجتماعی دانشگاه (USR) به دنبال توسعه و تقویت تعهد اجتماعی است. همچنین شهروندی فعال را در بین دانشجویان و کادر علمی تشویق می‌کند. علاوه بر فعالیت‌های معمول آکادمیک، آن‌ها باید تشویق شوند تا برای ارائه خدمات به محله، کار کنند و تعهد را برای توسعه پایدار جامع با تمرکز بر جنبه های زیست محیطی و زیست محیطی، ارتقا دهند. به همین ترتیب، موسسات دانشگاهی توانایی عظیمی در جهت دادن به دانش آموزان و جامعه دارند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا ارتباط اجتماعی داشته باشند و علاقه اجتماعی را تحریک کنند(آناند و همکاران، 2019).
مسئولیت اجتماعی دانشگاه (USR) در آموزش عالی اروپا شتاب بیشتری یافته است. در مواجهه با چالش‌های صعودی جهانی از قبیل حران آب و هوا ، جنبش‌های گسترده جمعیتی و تنوع فزاینده عمومی، فضاهای جدید یادگیری و روش‌های کار ، باید ایجاد می‌شود ، موسسات آموزش عالی با تقاضای جدید تجدید نظر در شیوه‌های داخلی و همچنین تعامل آن‌ها با جامعه به منظور ایجاد تعادل میان تنش و کیفیت، مواجه است. در این راستا از یک سو ، برای فعالیت‌های عالی تحت فشار قرار می‌گیرند تا همچنان رقابتی باقی بمانند و به طور موثر به چالش‌های مختلف جهانی شدن، پاسخ دهند ( زاگا ، 2019). از طرف دیگر، آن‌ها همچنین باید دانشجویان را برای فعالیت‌های حرفه‌ای آینده و همچنین زندگی خود آماده کنند و شهروندان انتقادی و درگیر را پرورش دهند. به خصوص پدیده‌های اخیر شامل همه گیری کرونا ، ظهور مردم گرایی و تهدید اخبار جعلی نه تنها اهمیت، بلکه حتی فوریت مورد اخیر را نشان می‌دهد (کوهلو و منزس ، 2021).
در حقیقت ، مسئولیت اجتماعی_عمومی به رسمیت شناخته شده است و از موسسات آموزش عالی می خواهد مسائلی را که بر رفاه جوامع ، ملت‌ها و جامعه جهانی تأثیر می‌گذارد، شناسایی و حل کند و طیف وسیعی از روش‌های آموزشی نوآورانه را ارائه دهد. نه تنها پرورش تفکر انتقادی و خلاقیت دانشجویان در درون، بلکه فراتر از دانش موضعی، باید فعالیت داشته باید (سانتوس و همکاران، 2016). این امر مستلزم این است که دانشجویان توانایی های خود را با احساس مسئولیت اجتماعی به طور کامل توسعه دهند، و آن‌ها را آموزش دهند تا در یک جامعه دموکراتیک، شرکت کنندگان حیاتی و مروج تغییراتی باشند که موجب رشد عدالت می‌شود علاوه بر این، تأکید ویژه ای بر فراهم آوردن فرصت های برابر برای همه از نظر دسترسی، پیشرفت و تکمیل مطالعات، با وجود زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی وجود داشته باشد(کوهلو و منزس ، 2021).
این خواسته های ضروری متعاقباً در اهداف توسعه پایدار سازمان ملل به سطح بعدی رسیده است (سازمان ملل ، 2015) ، که هدف آن این است که، تا سال 2030 ، همه فراگیران دانش و مهارت‌های لازم برای ارتقا توسعه پایدار، از جمله حقوق بشر، برابری جنسیتی، ترویج فرهنگ صلح و عدم خشونت، شهروندی جهانی و قدردانی از تنوع فرهنگی، داشته باشند با قرار دادن چشم انداز زیست محیط USR ، شناخت اهمیت تعامل بین دانشگاه و زمینه‌های آن، اجازه می‌دهد تا یک دیدگاه اساسی تر از نقش و تعهد دانشگاه به منافع عمومی داشته باشیم. در واقع، دانشگاه به عنوان "یک دانشگاه حیاتی و پرسشگر (…) در تلاش است تا منابع خود را در ارتقا رفاه جهان به خوبی تأمین کند. در مراحل محلی و منطقه ای و اغلب در سطح جهانی فعال خواهد بود. » (کوهلو و منزس، 2021).
اگرچه در مورد معانی USR اتفاق نظر وجود ندارد، اما واضح است که نقش موسسات آموزش عالی در توسعه و تحول در محیط اجتماعی آن‌ها حیاتی است (نونز ، 2019). این نه تنها شامل پیشرفت علم و به اشتراک گذاری دانش با و برای جامعه بلکه همچنین توانمند سازی دانش آموزان از طریق اعمال شهروندی فعال، فراگیر، مشارکتی و دموکراتیک است(کوهلو و منزس ، 2021). به همین ترتیب ، موسسات آموزش عالی مسئول ایجاد چندین فضای یادگیری است و علاوه بر برنامه‌های مطالعاتی، به دانشجویان امکان می‌دهد در پروژه های مسئولیت اجتماعی دانشگاه مبتنی بر یادگیری خدماتی، با دیگران همکاری کنند (سانتوس و همکاران ، 2016).
درک دانشگاه به عنوان یک فضای یادگیری چندگانه، تأثیر بالقوه آن در مسیرهای زندگی دانش آموزان نباید محدود به آموزش آن‌ها به عنوان متخصصانی باشد که به طور فزاینده ای متخصص هستند، بلکه باید تحت تأثیر جنبه های مختلف توسعه شخصی، اجتماعی، مدنی و شغلی آن‌ها باشد، که بسیار فراتر از آموزش آکادمیک است (روتی و همکاران ، 2016). پروژه های USR ، فرصت هایی را برای ایجاد تعادل بین نظریه و عمل ، عمل و تأمل ایجاد می‌کنند، منجر به راه هایی که باعث پیشرفت و توانمند سازی دانش آموزان در حوزه های مختلف زندگی آن‌ها می‌شود. USR باید فعالیت اصلی موسسات آموزش عالی باشد، در تمام زمینه‌های موسسات آموزش عالی، از آموزش و تحقیق، تا حاکمیت و مشارکت جامعه، ادغام شود (کوهلو و منزس ، 2021).
گرایش کارآفرینانه
در سالهای اخیر، کارآفرینی به یک عنصر کلیدی برای توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی، تبدیل شده است. (پاتریسیا و همکاران1، 2016). نتایج تحقیقات بر روی مسیر شغلی کارآفرینی نشان داده است که متغیرهای مختلف شخصی و زمینه ای بر کارآفرینی تاثیر دارد که به طور کلی متغیرهای کمی در زمینه شناسایی افراد کارآفرین و غیرکارآفرین انجام شده است و تحقیقات تجربی و نظری در زمینه کارآفرینی، به طور محدودی انجام شده است(آلکین و همکاران2، 2017). محققان کارآفرینی در سراسر جهان توسعه کارآفرینی را از دیدگاه چند جانبه از قبیل اکوسیستم‌های مختلف و چالش‌های اقتصادی، مورد بررسی قرار داده اند (بروتن و همکاران3، ۲۰۱۵). برخی استدلال می‌کنند که مدل کارآفرینی آمریکایی در سراسر جهان قابل‌اجرا نیست (بروتن و همکاران4، 2018).
H1. مسئولیت‌های قانونی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر دارد.
H2. مسئولیت‌های اقتصادی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر دارد.
H3. مسئولیت‌های زیست محیطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر دارد.
H4. مسئولیت‌های اخلاقی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر دارد.
H5. مسئولیت‌های اجتماعی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر دارد.
جدول 1: آزمون معناداری و شدت و جهت فرضیات
فرضیه | β | T.value | P valu | نتیجه |
H1 | 176/0 | 12/39 | 001/0 | معنادار است و مورد تایید قرار می‌گیرد |
H2 | 295/0 | 27/8 | 000/0 | معنادار است و مورد تایید قرار می‌گیرد |
H3 | 185/0 | 243/4 | 000/0 | معنادار است و مورد تایید قرار می‌گیرد |
H4 | 206/0 | 12/9 | 002/0 | معنادار است و مورد تایید قرار می‌گیرد |
H5 | 175/0 | 041/4 | 011/0 | معنادار است و مورد تایید قرار می‌گیرد |
فرضیه اول پژوهش مبنی بر تاثیر مسئولیت‌های قانونی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های پ گرایش کارآفرینانه با توجه به مقدار39/12 T.value =یا مقدار 001)/0(P value= در سطح اطمینان 99 درصد فرضH0 را رد و فرض H1 را تایید می‌کند. یعنی مسئولیت‌های قانونی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر معناداری دارد. حال به بررسی شدت و جهت تاثیر می‌پردازیم. بتا 176/0β= است که خبر از شدت تاثیر 176/0 می‌دهد یعنی اگر متغیر برون زای مسئولیت‌های قانونی را یک واحد تغییر دهیم به اندازه 176/0واحد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در همان جهت تغییر می‌کند. بنابراین مسئولیت‌های قانونی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. یعنی پیش بینی می‌شود اگر مدل در نمونه‌‌ای بزرگ اجرا گردد این فرضیه تایید شود.
فرضیه دوم پژوهش مبنی بر تاثیر مسئولیت‌های اقتصادی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه با توجه به مقدار 27/8T.value = یا مقدار 000)/0(P در سطح اطمینان 99 درصد فرضH0 را رد و فرض H1 را تایید می‌کند. یعنی آموزش مسئولیت‌های اقتصادی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر معناداری دارد. حال به بررسی شدت و جهت تاثیر می‌پردازیم. بتا/295 0 β=است که خبر از شدت تاثیر 0/295 می‌دهد یعنی اگر متغیر برون زای آموزش مسئولیت‌های اقتصادی را یک واحد تغییر دهیم به اندازه 0/295 واحد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در همان جهت تغییر می‌کند. بنابراین آموزش مسئولیت‌های اقتصادی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. یعنی پیش بینی می‌شود اگر مدل در نمونه‌‌ای بزرگ اجرا گردد این فرضیه تایید شود.
فرضیه سوم پژوهش مبنی بر تاثیر مسئولیت‌های زیست محیطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه با توجه مقدار 243/4 T.value =و یا مقدار 000)/0(P value= در سطح اطمینان 99 درصد فرضH0 را رد و فرض H1 را تایید می‌کند. یعنی آموزش مسئولیت‌های زیست محیطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر معناداری دارد. حال به بررسی شدت و جهت تاثیر می‌پردازیم. بتا 185/0 β=است که خبر از شدت تاثیر 185/0 می‌دهد یعنی اگر متغیر برون زای آموزش مسئولیت‌های زیست محیطی را یک واحد تغییر دهیم به اندازه 185/0 واحد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در همان جهت تغییر می‌کند. بنابراین آموزش مسئولیت‌های زیست محیطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. یعنی پیش بینی می‌شود اگر مدل در نمونه‌‌ای بزرگ اجرا گردد این فرضیه تایید شود.
فرضیه چهارم پژوهش مبنی بر تاثیر مسئولیت‌های اخلاقی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه با توجه به مقدار12/9 T.value =و یا مقدار 002)/0(P value= در سطح اطمینان 99 درصد فرضH0 را رد و فرض H1 را تایید می‌کند. یعنی آموزش مسئولیت‌های اخلاقی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر معناداری دارد. حال به بررسی شدت و جهت تاثیر می‌پردازیم. بتا 206/0 β=است که خبر از شدت تاثیر206/0 می‌دهد یعنی اگر متغیر برون زای آموزش مسئولیت‌های اخلاقی را یک واحد تغییر دهیم به اندازه 206/0 واحد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در همان جهت تغییر می‌کند. بنابراین آموزش مسئولیت‌های اخلاقی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. یعنی پیش بینی می‌شود اگر مدل در نمونه‌‌ای بزرگ اجرا گردد این فرضیه تایید شود.
فرضیه پنجم پژوهش مبنی بر تاثیر مسئولیت‌های اجتماعی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه با توجه به مقدار 041/4 T.value =یا مقدار 011)/0(P value= در سطح اطمینان 99 درصد فرضH0 را رد و فرض H1 را تایید می‌کند. یعنی مسئولیت‌های اجتماعی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر معناداری دارد. حال به بررسی شدت و جهت تاثیر می‌پردازیم. بتا 175/0 β=است که خبر از شدت تاثیر175/0 می‌دهد یعنی اگر متغیر برون زای مسئولیت‌های اجتماعی را یک واحد تغییر دهیم به اندازه 175/0 واحد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه در همان جهت تغییر می‌کند. بنابراین مسئولیت‌های اجتماعی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد. یعنی پیش بینی می‌شود اگر مدل در نمونه‌‌ای بزرگ اجرا گردد این فرضیه تایید شود.
سوال اصلی تحقیق مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران چیست ؟
- مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران دارای 5 متغیرها و 12 شاخص می‌باشد که عبارتند از : 1. بعد مسئولیت‌های قانونی با مولفه‌های (شفافیت و پاسخگویی کارآفرینی دانشگاهی، انطباق با قوانین کسب و کارهای دانشگاهی، حمایت قانونی کارآفرینی دانشگاهی). 2. بعد مسئولیت‌های اقتصادی با مولفه‌های سودآوری جامعه کارآفرین و سود با کیفیت در کسب و کارهای دانشگاهی). 3. بعد مسئولیت زیست محیطی با مولفه‌های (مدیریت پیامدهای زیست محیطی دانشگاه و کارآفرینی سبز). 4. بعد مسئولیت‌های اخلاقی با مولفه‌های (رعایت ارزش‌ها و اخلاقیات در راستای خوشنامی، رعایت عدالت اجتماعی، رویکرد منصفانه و اخلاقی در تمامی امور دانشگاه). 5. بعد مسئولیت‌های اجتماعی با مولفه‌های (فرهنگ سازی اجتماعی کارآفرینانه، مشارکت درامور اجتماعی به عنوان شهروند مسئول).
سوالات فرعی تحقیق:
متغیرهای مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران کدامند؟
مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران دارای 5 متغیرها می‌باشد که عبارتند از: . بعد مسئولیت‌های قانونی 2. بعد مسئولیت‌های اقتصادی 3. بعد مسئولیت زیست محیطی 4. بعد مسئولیت‌های اخلاقی 5. بعد مسئولیت‌های اجتماعی که با مصاحبه‌های که از خبرگان و کارشناسان که به صورت سوالات کیفی پرسیده شد به صورت یک مدل کیفی با روش تحلیل محتوای(تحلیل تم) به دست آمد در اختیار آن‌ها قرار داده شده بود.
اعتبار مدل:
اعتبار مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران چگونه سنجیده می‌شود؟
با توجه به یافته‌های بخش کمی آن با استفاده از روش معادلات ساختاری و معادلات تفسیری صورت گرفت، اعتبار سنجی مدل کیفی مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران به دست آمده از تحلیل تم از طریق آزمون های آلفای کرونباخ، روش پایایی ترکیبی، روش HTMT ، روش عدم هم خطی متغیر های برونزا و روش تعیین R2 به دست آمده است. که اعتبار مدل، با ترکیب نظرات 10 خبره و مدیر و استاد دانشگاه 52 کارمند دانشگاه مورد تایید است. مدل نهایی تحقیق به شرح زیر است:
شکل 2: مدل نهایی مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه
(منبع: با اقتباس از مدل تحقیقاتی مسئولیت اجتماعی کارول2020)
نتیجه گیری:
اولویت بندی متغیرهای مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران به چه صورت است؟
با توجه به یافته‌های معادلات تفسیری متغیر مشارکت درامور اجتماعی به عنوان شهروند مسئول در سطح اول، متغیر فرهنگ سازی اجتماعی کارآفرینانه در سطح دوم، متغیر رویکرد منصفانه و اخلاقی در تمامی امور دانشگاه در سطح سوم، متغیرهای احترام به ارزش‌ها و هنجارها و رعایت عدالت اجتماعی در سطح چهارم، متغیرهای مدیریت پیامدهای زیست محیطی دانشگاه و کارآفرینی سبز در سطح پنجم. متغیر سود با کیفیت در کسب و کارهای دانشگاهی در سطح ششم، متغیر سودآوری جامعه کارآفرین در سطح هفتم، متغیر حمایت قانونی کارآفرینی دانشگاهی در سطح هشتم، متغیر انطباق با قوانین کسب و کارهای دانشگاهی در سطح نهم و متغیر شفافیت و پاسخگویی کارآفرینی دانشگاهی در سطح دهم قرار گرفته اند.
همچنین با توجه به نتايج به دست آمده از تحلیل نهایی معادلات تفسیری مدل مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران عوامل رویکرد منصفانه و اخلاقی در تمامی امور دانشگاه، فرهنگ سازی اجتماعی کارآفرینانه، مشارکت درامور اجتماعی به عنوان شهروند مسئول داراي قدرت نفوذ بالا، عوامل انطباق با قوانین کسب و کارهای دانشگاهی، حمایت قانونی کارآفرینی دانشگاهی، سودآوری جامعه کارآفرین، سود با کیفیت در کسب و کارهای دانشگاهی داراي قدرت وابستگي بالا و عوامل مدیریت پیامدهای زیست محیطی دانشگاه، کارآفرینی سبز، احترام به ارزش‌ها و هنجارها، رعایت عدالت اجتماعی، رویکرد منصفانه و اخلاقی در تمامی امور دانشگاه، فرهنگ سازی اجتماعی کارآفرینانه، مشارکت درامور اجتماعی به عنوان شهروند مسئول داراي قدرت نفوذ و وابستگي بالايي هستند.
مقایسه نتایج تحقیق با تحقیقات پیشین:
نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات برادران حقیر و همکاران (1398)، قاضیانی و همکاران (1394)، حبیبی (1393)، قلاوندی و همکاران (1392)، طبسی و همکاران(1398) با عنوان "سنجش مسئوليت پذيري اجتماعي شرکت هاي کارآفريني کشاورزي در مناطق روستايي "، حبیبی و همکاران(1395)، با عنوان " مؤلفه هاي ارتقاي مسئولیت پذیري اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی". علمی مهر و رافتی با عنوان" بررسی میزان مسئولیت اجتماعی بر اساس مدل کارول و ارائه راه کارهاي لازم جهت ارتقاء آن در شرکت توزیع برق مشهد"، یداللهی فارسی و همکاران(1397)، با عنوان" تاثیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی در کسب و کارهای خانوادگی و غیر خانوادگی"، اسفندیاری و همکاران با عنوان" ارائه الگوی سرمایه اجتماعی کارآفرینانه با تاکید بر مسئولیت اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی استان گلستان" همسو و هم راستا می‌باشد. همچنین این تحقیق با نتایج تحقیقات خارجی لئونیداس و همکاران(2012)، با عنوان "حس مسئولیت پذیري به ارتقاي تعهد اجتماعی افراد در سازمان‌ها"، تحقیق کیتز مولر و شیمشک(2014)، با عنوان" دربـاره رابطـه بـین مسـئولیت اجتماعی و عملکرد مالی بخش تولید"، تحقیق هیریگوین و پولین رم با عنوان"مسئولیت اجتماعی در قالب مؤلفه هاي منابع انسانی، رعایت حق و حقوق در محـل کـار، تعهـد سـازمانی" هم راستا و تطابقت دارد.
پیشنهادات منتج از تحقیق:
پیشنهادات فرضیه اول:
با توجه به این که نتایج نشان داد بین مسئولیت‌های قانونی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد و و با توجه اینکه متغیرهای آشکار ما در این تحقیق سه مولفه ی شفافیت و پاسخگویی کارآفرینی دانشگاهی، انطباق با قوانین کسب و کارهای دانشگاهی، حمایت قانونی کارآفرینی دانشگاهی می‌باشد بنابراین پیشنهاد می‌شود مدیران و مسئولین و کارکنان در دانشگاه آزاد به این سه مولفه دقت لازم را داشته باشند. چرا که شفافیت و پاسخگویی یکی از ارکان اصلی در چرخه کارآفرینی در اجتماع می‌باشد که اگر نبود آن احساس شود افراد در جامعه از مسئولیت پذیری اجتماعی دور شده و نظم اجتماعی و اقتصادی جامعه به هم می خورد. همچنین کارکنان دانشگاه آزاد برای کمک به ترویج کارآفرینی در جامعه بایستی با توجه به قوانین حاکم در جامعه به حمایت از دانشجویان کارآفرینی به لحاظ قانونی و مسئولیت پذیری اجتماعی آن‌ها تلاش کنند.
پیشنهادات فرضیه دوم:
با توجه به این که نتایج نشان داد بین مسئولیت‌های اقتصادی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد و با توجه به یافته‌های کیفی مشخص شد که مسئولیت اجتماعی منجر به سودآوری جامعه کارآفرین، سود با کیفیت در کسب و کارهای دانشگاهی می‌شود لذا کارکنان و مسئولین دانشگاه آزاد باید به مسئولیت اجتماعی در محیط دانشگاه اهمیت بیشتری بدهند و برنامه ها و کارگاه های در راستای افزایش مسئولیت اجتماعی دانشجویان می‌شود را برگزار نمایند.
پیشنهادات فرضیه سوم:
با توجه به این که نتایج نشان داد بین مسئولیت‌های زیست محیطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد و با توجه به یافته‌های کیفی مشخص شد که مسئولیت اجتماعی منجر به مدیریت پیامدهای زیست محیطی دانشگاه می‌شود لذا کارکنان و مسئولین دانشگاه به این نکته هم توجه نمایند تا افرادی که از دانشگاه فارغ التحصیل می‌شوند پس از فارغ التحصیلی گرایش به کسب و کارهای زیست محیطی داشته باشند در جهت پاک نگه داشتن محیط زیست.
پیشنهادات فرضیه چهارم:
با توجه به این که نتایج نشان داد بین مسئولیت‌های اخلاقی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد و و با توجه اینکه متغیرهای آشکار ما در این تحقیق سه مولفه ی (رعایت ارزش‌ها و اخلاقیات در راستای خوشنامی، رعایت عدالت اجتماعی، رویکرد منصفانه و اخلاقی در تمامی امور دانشگاه). کارکنان دانشگاه آزاد باید به اهمیت این مولفه ها واقف باشند تا بی عدالتی اجتماعی در اثر عدم رعایت مسئولیت اجتماعی در دانشگاه و جامعه رخ ندهد.
پیشنهادات فرضیه پنجم:
با توجه به این که نتایج نشان داد بین مسئولیت‌های اجتماعی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاهی با تاکید بر مولفه‌های گرایش کارآفرینانه تاثیر مثبت و معناداری دارد و با توجه به یافته‌های کیفی مشخص شد که مسئولیت اجتماعی منجر فرهنگ سازی اجتماعی کارآفرینانه، مشارکت درامور اجتماعی به عنوان شهروند مسئول می‌شود لذا مسئولین و کارکنان دانشگاه برای هر چه بهتر شدن این عوامل باید تلاش کنند چرا که بهبود این عوامل باعث رونق اقتصادی و توسعه ی کارآفرینی دز سطح جامعه خواد شد و رفاه اجتماعی حاصل خواهد شد.
1. ابراهیمی، لقمان، منصوري، احمد، رحمانی احمد آبادي، لقمان. ( 1393 ). بررسی رابطه بین مسئولیت پذیري اجتماعی شرکت‌هاو رعایت حقوق مصرف کنندگان (مطالعه موردي: سیستم بانکی شهرستان بوکان)، فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج،.96- سال نهم، زمستان، شماره 30 ، صص 85
2. ابزري، مهدي، یزدان شناس، مهدي. ( 1386 ). مسئولیت اجتماعی و اخلاق کار در مدیریت کیفیت.43- نوین، فصلنامه فرهنگ نوین، سال پنجم،شماره 15 ، صص43-5
3. امتیاز، سمیه. (1391). تأثیر گرایش کارآفرینانه بر عملکرد: بررسی نقش تعدیلگری استراتژی (مطالعه موردی: صنعت مواد شوینده) پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
4. الوانی، مهدي، قسمی، احمدرضا. ( 1377 ). مدیریت و مسئولیت هاي اجتماعی سازمان، نوبت اول،
تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
5. امامقلی زاده، سعید، عسگریان، رضا، خان جمالی، متین، حسینی نسب، سید حسن، پتراتچی، پویا،حسینی راد، امین. ( 1392 ). مسئولیت اجتماعی شرکت ها، تعالی، نشریه تخصصی مدیریت، سال سوم،.33- آبان، شماره 21 ، صص 2
6. براتی ،مهدیه(1394)، تأثیر گرایش کارآفرینانه و تعهد سازمانی بر عملکرد صادرات، پایان‌نامه کارشناسی ارشد ،مدیریت بازرگانی، دانشگاه تربيت مدرس.
7. بحری پور ،امیرحسین،طالبی، ابوتراب(1392)،سوگیری در مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان و عوامل مؤثر بر آن. مطالعه موردی شهروندان شهر کاشان.فصلنامه علوم اجتماعی - شماره 66 پاییز 1393 . صص 32-77
8. ح. محمدی و ع. حکیمی(1396). “سنجش اصول مسئولیت اجتماعی شرکتها با رویکرد استاندارد ISO26000,” فصلنامه علمی- ترویجی مدیریت استاندارد و کیفیت.
9. حساس یگانه، یحیی، برزگر، قدرت اله. ( 1392 ). مبانی نظري مسئولیت اجتماعی شرکت‌هاو پارادایم تحقیقاتی آن در حرفه حسابداري، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداري مدیریت، سال هفتم، پاییز،.133- شماره 22 ، صص 109
10. رحیمیان.نظام الدین وکاظم پور. مرتضی(1397). مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها: مفاهیم، ابعاد، نظریه-ها و مروری بر مدلهای آن. نشریه پژوهش حسابداری. دوره 8 . شماره 4.صص152-175
11. رویایی، رمضانعلی و مهردوست، حسين (1388). بررسی نقش مدیرانفرهنگی در ارتقای مسئوليت اجتماعی، پژوهشنامه علوم اجتماعی، سال سوم، شماره سوم
12. راه چمنی، احمد، کاوسی، کامیار. ( 1394 ). تأثیر ابعاد مسئولیت اجتماعی سازمان و اعتماد مصرف کننده بر شهرت سازمان، دو فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، راهبرد هاي بازرگانی، سال بیست .82- و دوم، دوره جدید، بهار و تابستان، شماره 5، صص 69
13. شربتیان،محمد حسن و میامی ،حسن.(1391).تأملی بر فرایند جامعه پذیری مسئولیت اجتماعی جوانان. مجله مهندسی فرهنگی ، سال هفتم شماره74-73.
14. شفائی یامچلو طاهره، ابیلی خدایار، فرامرز قراملکی احد. مطالعه شناخت وضعیت موجود مسئولیت اجتماعی دانشگاه مبتنی بر الگوی والایس بر اساس دیدگاه اعضای هیئت علمی)مورد: دانشگاه تهران(. آموزش عالی ایران. 1395 ; 8 ( 4 : ) 79 -102
15. شفائی یامچلو، طاهره و ابیلی. خدایار و فرامرزقراملکی. احد(1397 ). مسئولیت اجتماعی در دانشگاه‌ها (مطالعه موردی: دانشگاه تهران). نشریه برگ و فرهنگ. شماره 25 . صص 190 - 202 .
16. صالحی عمران،ابراهیم ، ثابتی ، عبدالحمید وحسن زاده، سودایه(1391): فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال چهارم ،شماره دوم، بهار
17. عظيمی، مهدی و خاك تاریک مهدی (1386)، توجه به مسؤليت اجتماعی سازمان گامی مؤثر برای نيل به آمدی در صنعت»، مجله صنعت لاستیک، شماره 11، ش 55٠-515
18. مرزبان، شهربانو، موحدی، رقیه، نوروزی، خدیجه(1396). تحلیل موانع آموزشی کارآفرینی در مدارس، مطالعات مدیریت و کارآفرینی83، 1، 97.
19. مشبکی،ا؛ خلیلی شجاعی، (1389). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی سازمانیCRS جامعه شناسی کاربردي،سال بیست ویکم، شماره پیاپی،40شماره چهارم،صص 59-3
20. مطهري ، علی ، " کارآفرینی ، خلاقیت ، نوآوري " . ١٣٨٦ . تهران.آزادمهر.
21. موجودی،امین؛ درزیان عزیزی، عبدالهادی و قاسمی، پریا. (1392) بررسی تاثیر مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان به وفاداری مشتریان (بانك پاسارگاد اهواز). مدیریت بازاریابی، 22، صص.21-2
22. نیکومرام، هاشم و خیدرزاده، کامبیز. (1385). ارزیابی نقش گرایش کارآفرینانه، ساختار سازمانی و بازارگرایی بر عملکرد کسب وکارشرکت‌های تولیدی (شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار) مجله مدیریت بازاریابی. 1(1)، 50- 5.
.
1. Ahman, Nadim & Hoffman, Anders; A Framework for Addressing and Measuring Entrepreneurship, Entrepreneurship Indicators Steering Group, OECD, 2007.
2. Ahmadi, F., Nasiriyan, K.H., & Abazariyan, P. (٢٠٠٨). Delphitechnique:An instrument for research. Journal of Education InMedicine,(٨), ١٧٥-١٨٥ (in Persian).
3. Aluchna, M. (٢٠١٠). Corporate social responsibility of the top ten;examples taken from the Warsaw Stock Exchange. Social Responsibility Journal, ٦ (٤), ٦١١-٦٢٦.
4. Arntzen, A.A.B. (2009). Knowledge, technology and university social responsibility (USR): A conceptual framework. Eduardo Tome (Editor). Proceedings of the 11th European Conference on Knowledge Management, 2-3 Septembet 2010. 74-81. Retrieved from www.books.google.com
5. Adomako Samuel, Robert A. Opoku, Kwabena Frimpong.(2018). Entrepreneurs' improvisational behavior and new venture performance: Firm-level and institutional contingencies, Journal of Business Research, Volume 83, February 2018, Pages 10-18
6. Bliemel, M. L. (2014). Lessons learned from an inside-out flip in entrepreneurship education. Small Enterprise Research,21(1), 117–128
7. Brulhart, F., Gherra, S., Quelin, B. V. (2019). Do stakeholder orientation and environmental proactivity impact firm profitability? Journal of Business Ethics, 158(1), 25–46. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3732-y
8. Burton, M. D., Sørensen, J. B., & Dobrev, S. D. (2016). A careers perspective on entrepreneurship. Entrepreneurship: Theory and Practice, 40(2), 237–247
9. Canziani, B. F., Welsh, Dianne H.B., (2019). How entrepreneurship influences other disciplines: An examination of learning goals, The International Journal of Management Education
10. Barrett, D. (2009). “Corporate Social Responsibility and Quality Management Revisited”, journal of quality management, 9, 24-29.
11. Baron, D. (٢٠٠٧). Corporate social responsibility and social entrepreneurship. Journal of Economics & Management Strategy, ١٦(٣),٦٨٣-٧١٧.
12. Bhattacharya, C. B. ; Korschun, D. ; and S. Sen (2009). “Strengthening Stakeholder-Company Relationships through Mutually Beneficial Corporate Social Responsibility Initiatives”, Journal of Business Ethics, Vol. 85, No. 1,pp. 257-272.
13. Clugston, R., & Calder, W. (1999). Critical Dimensions of Sustainability in Higher Education 1. Sustainability and Universityllife: Environmental Education, Communication and Sustainability, 5 .
14. Covin, J. G. & Slevin, D. P., 1989. Strategic management of small firms in hostile and benign environments.Strategic Management Journal, 10(1), pp. 75-87.
15. Covin, J. G. & Slevin, D. P., 1991. A Conceptual Model of Entrepreneurship as firm behavior. Entrepreneurship Theory and Practice (ET&P), 16(1), pp. 7-25.
16. Davis, J. L., Greg Bell, R., Tyge Payne, G., & Kreiser, P. M. (2010). Entrepreneurial orientation and firm performance: The moderating role of managerial power. American Journal of Business, 25(2), 41-54.
17. Coelho Márcia and Menezes Isabel (2021). University Social Responsibility, Service Learning, and Students' Personal, Professional, and Civic Education, Front. Psychol., 25 February 2021 | https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.617300
18. Cong Duong Doanh, Bernat Tomasz.(2019). Entrepreneurial self-efficacy and intention among vietnamese students: a meta-analytic path analysis based on the theory of planned behavior, Procedia Computer Science, Volume 159, 2019, Pages 2447-2460
19. Cuesta-Valiño, P., Rodríguez, P. G., Núñez-Barriopedro, E. (2019). The impact of corporate social responsibility on customer loyalty in hypermarkets: A new socially responsible strategy. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26, 761–769. https://doi.org/10.1002/csr.1718
20. Dess, G. G., & Lumpkin, G. T. (2005). The role of entrepreneurial orientation in stimulating effective corporate entrepreneurship. The Academy of Management Executive, 19(1), 147-156.
21. Francis, B., Hasan, I., Liu, L., Wang, H. (2019). Employee treatment and contracting with bank lenders: An instrumental approach for stakeholder management. Journal of Business Ethics, 158(4), 1029–1046. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3722-0
22. García-Ochoa Celia Polo, Carmen De-Pablos-Heredero , Francisco José Blanco Jiménez . (2020).How business accelerators impact startup’s performance: Empirical insights from the dynamic capabilities approach, Intangible Capital IC, 2020 – 16(3): 107-125 – Online ISSN: 1697-9818 – Print ISSN: 2014-3214
23. Nowiński Witold, Mohamed Yacine Haddoud.(2019). The role of inspiring role models in enhancing entrepreneurial intention, Journal of Business Research, Volume 96, March 2019, Pages 183-193
24. Nunez, I. (2019). Aprendizaje-servicio y rendimiento académico del alumnado universitário. La evaluación de um programa (dissertation). Universidade Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, Spain.
25. online at: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6391577 (accessed April 27, 2020).
26. Singh Amarjeet, Akshay Anand, Nidhi Jaswal.(2020). Implementing University/Academicians’ Social Responsibility Conceptual Framework in Medical Colleges,Annals of Neurosciences, vol. 26, 3-4: pp. 8-9. , First Published May 17, 2020.
27. Xu, Y. (2019), "The moderating effect of founding assets on the founders’ human capital: New venture growth relationship", New England Journal of Entrepreneurship, Vol. 22 No. 2, pp. 126-142. https://doi.org/10.1108/NEJE-05-2019-0027
28. Yitshaki, R. (2021), "Entrepreneurs' emotional intelligence as a factor explaining entrepreneurial psychological ownership and high-tech start-up growth", Journal of Small Business and Enterprise Development, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/JSBED-06-2019-0209
29. Zgaga, P. (2019). “European higher education reforms and the role of students,” in Preparing Students for Life and Work, eds W. Archer and H. G. Schuetze (Boston, MA: Brill/Sense), 272–288.
Subject:
Developing a Model of university social responsibility with Emphasis on the Entrepreneurial Orientation Components
(Case Study: Islamic Azad University of Tehran)
abstract:
Today, one of the most important missions of universities is social responsibility. Therefore, the main goal of the research is to design a model of university social responsibility with emphasis on the components of entrepreneurial orientation in Azad Islamic University of Central Tehran. The research method is a mixed qualitative and quantitative research and of an applied type. The statistical population in the qualitative part of the research is 10 managers, experts and university professors and also in the quantitative part 52 employees of Islamic Azad University. For data analysis in the qualitative part, the theme analysis method and Maxqd software and in the quantitative part for To check the normality of the data, we used the Kolmogorov-Smirnov method, to test the hypotheses, we used the structural equation method and Smart pls software, and then to prioritize the variables, we used the interpretive structural modeling method (Ism) and the software (super decision). Findings of the qualitative section 5 The variables for the university social responsibility model are: 1- Legal responsibilities 2- Economic responsibilities 3- Environmental responsibilities 4- Ethical responsibilities 5- Humanitarian social responsibilities. The findings of the quantitative part indicate the confirmation of all the hypotheses. and according to the obtained values of the social responsibility variable, it is the first priority. University administrators and officials are advised to provide the ground for the implementation of social responsibility and entrepreneurship programs in the university.
Keywords: university Social Responsibility,Legal Responsibilities,Economic Responsibilities,Environmental Responsibilities,Ethical Responsibilities, Humanitarian social responsibilities. entrepreneurial orientation, corporate Social Responsibility, islamic azad university
[1] Patricia
[2] Aleciane
[3] Bruton, Khavul, Siegel, & Wright
[4] Bruton, Zahra, & Cai