شناسایی مولفه‌های موثر بر شایستگی حرفه‌ای مدیران مدارس از دید متخصصان آموزش‌وپرورش
محورهای موضوعی : علوم تربیتی
مهرداد ابراهیم‌پور
1
(دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران(نویسنده مسئول) rolirolya@gmail.com)
مسلم چرابین
2
(استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران)
احمد اکبری
3
(استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد بردسکن، دانشگاه آزاد اسلامی، بردسکن، ایران)
احمد زنده‌دل
4
(استادیار، گروه آمار، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران)
کلید واژه: مدیران, مدارس, آموزش‌وپرورش, شایستگی حرفه‌ای,
چکیده مقاله :
توسعه حرفه‌ای مدیران مدارس به دلیل نقش آن در توسعه حرفه‌ای معلمان، بهبود فرایند یاددهی و یادگیری و موفقیت دانش‌آموزان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. هدف این پژوهش شناسایی مولفه‌های موثر بر شایستگی حرفه‌ای مدیران مدارس از دید متخصصان آموزش‌وپرورش بود. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجر کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگان آموزش‌وپرورش در سال تحصیلی 98-1397 بودند که تعداد 15 نفر از آنها طبق اصل اشباع نظری با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده و داده‌ها طبق رویکرد گراند تئوری با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که مولفه‌های موثر بر شایستگی حرفه‌ای مدیران مدارس شامل پنج مقوله اصلی و هفده مقوله فرعی (زیرمقوله) بود. مقوله‌های اصلی شامل مهارت‌های انسانی (یک زیرمقوله شاخص‌های انسانی)، مهارت‌های ادراکی (یک زیرمقوله اکتساب مهارت‌های ادراکی)، شاخص‌های روانی و ذهنی- اخلاقی (دو زیرمقوله شاخص‌های شناختی و ذهنی و اخلاقیات)، مهارت‌های مدیریتی (یازده زیرمقوله مدیریت ارتباطات درون‌سازمانی، مدیریت ارتباطات برون‌سازمانی، رهبری فرایندهای یاددهی و یادگیری، برنامه‌ریزی، رفتار سازمانی، نظارت بر پژوهش، منابع مالی و تجهیزات، توسعه کارکنان، نظارت بر تغییرات و تحولات درون‌سازمانی، ارزشیابی و کنترل و تخصص و مهارت فناوری) و دانش تخصصی (دو زیرمقوله دانش فنی و دانش عمومی) بودند. با توجه به نتایج، برنامه‌ریزی برای بهبود شایستگی حرفه‌ای مدیران مدارس بر اساس مقوله‌های اصلی و فرعی آن ضروری است، لذا با آموزش مقوله‌های اصلی و فرعی می‌توان گام موثری در ارتقای شایستگی حرفه‌ای آنان برداشت.
Professional competence of schools managers in an inevitable necessity because of its role in the professional development of teachers, improvement teaching and learning process and success of students. The aim of this research was identifying the effective components on professional competence of schools managers from the perspective of education experts. The present study was applied in terms of purpose and was qualitative in terms of implementation. The research community was education experts in 2018-19 academic years which number of 15 people of them were selected according to the principle of theoretical saturation by purposive and snowball sampling methods. In order to collect data was used from semi-constructed interview method and data were analyzed based on the grounded theory approach by open, axial and selective coding methods. The findings showed that effective components on professional competence of schools managers included five main categories and seventeen sub-categories. The main categories include human skills (one category of human indicators), perceptual skills (one category of acquisition of perceptual skills), psychological and mental-moral indicators (two categories of cognitive and mental indicators and ethics), managerial skills (eleven categories of intra-organizational communication management, extra-organizational communication management, leadership of teaching and learning processes, planning, organizational behavior, monitoring on research, financial resources and equipment, employee development, monitoring on intra-organizational changes, evaluation and control and technology specialization and skill) and specialized knowledge (two categories of technical knowledge and public knowledge).
_||_