ارزیابی اثر افزایش قیمت جهانی نفت بر شاخص‌های قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده در ایران با استفاده از روش داده و ستانده

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

مسعود صوفی مجیدپور ¹ , مهدی پورمهر ²

1 - مربی اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

تاریخ دریافت : 1394/08/13 تاریخ پذیرش : 1394/08/13 تاریخ انتشار : 1394/08/10

کلید واژه: D57, E31, طبقه‌بندی JEL: Q30, Q43, C67 واژگان کلیدی: قیمت جهانی نفت, الگوی خود توضیح برداری, تحلیل داده - ستانده,

چکیده مقاله :

چکیده نفت خام به عنوان یکی از منابع مهم تولید، با دارا بودن مشتقات فراوان، نقش مهمی در ساز و کار اقتصاد کشورهای جهان دارد. از این رو، تغییر قیمت نفت، تاثیر زیادی بر تغییر قیمت دیگر کالاها و خدمات دارد. این مقاله تغییرات قیمت جهانی نفت را از طریق شاخص قیمت واردات بر شاخص قیمت کالاها و خدمات داخلی با استفاده از الگوی خودتوضیح برداری و داده‌های سال‌های 1980-2014 به همراه جدول داده- ستانده سال 1385 ایران ارزیابی می‌کند. نتایج تحقیق در قالب سه سناریوی 10، 20 و 30 درصدی افزایش قیمت جهانی نفت نشان می‌دهد شاخص قیمت تولیدکننده به ترتیب 11، 8/21 و 4/32 درصد و شاخص قیمت مصرف‌کننده به ترتیب 3/9، 5/18 و 4/27 درصد افزایش خواهد ‌یافت.

چکیده انگلیسی:

  Abstract The crude oil and its products as main resources of the production have main role in the setup of the world countries economy. So, the change of oil price has great impact on the production and consumption costs, and then changes goods and services prices. This paper investigates the effects of oil world price changes through imports price index on goods price and domestic services indices by using VAR models and the data of the years 1980-2014 via input-output table of the year 2006 in Iran. The results obtained upon three scenarios (10, 20 and 30 percent of oil world price increase indicate that, PPI will rise 11%, 21.8%, 32.4% and CPI 9.3%, 18.5%, 27.4% in Iran.

منابع و مأخذ:

منابع

-     پارسا، حجت (1385). تاثیر نوسانات قیمت نفت بر عملکرد اقتصاد کلان در ایران. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 6(22): 132-111.

-   موسوی محسنی، رضا (1385).‌ شوک‌های نفتی و پدیده بیماری هلندی در اقتصاد ایران: یک الگوی محاسبه‌پذیر تعادلی عمومی. مجله تحقیقات اقتصادی، 77: 117-97.

-     نعمت الهی، فاطمه، مجدزاده طباطبایی، شراره (1388). تاثیر نوسانات قیمت نفت اوپک بر تراز تجاری ایران. مجله مدلسازی اقتصادی، 4 (10): 169-151.

-   حسینی نسب، ابراهیم و میرکاظمی‌مود، منا (1389).‌ اثر تکانه‌های نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی منتخب کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت. فصلنامه علوم اقتصادی، 7: 27-43.

-   سوری، امیررضا, صبوری، دیلمی محمدحسن, عطاران، جواد (1390). تحلیل رابطه تقاضای نفت خام و رشد اقتصادی در کشورهای خاورمیانه، مجله مدلسازی اقتصادی، 2 (14): 129-111.

-   مهرگان، نادر، حقانی، محمود، سلمانی، یونس (1391)، تاثیر نامتقارن شوک های قیمتی نفت بر رشد اقتصادی کشورهای OECD و OPEC با تاکید بر محیط شکل گیری شوک‌ها و تغییرات رژیمی، 4 (20): 20-1.

-   فتاحی، شهرام، سهیلی، کیومرث و عبدالملکی، حامد (1393)، نااطمینانی قیمت نفت و رشد اقتصادی در ایران (شواهدی از مدل نامتقارنVARMA,MVGARCH-M). فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 17: 57-86.

-     وزارت نیرو. دفتر برنامه ریزی کلان برق و انرژی، www.pep.moe.gov.ir

-      Al-Mutawa, N. (1991). A Macro Policy Response to Oil Booms and Busts in the United Arab Emirates. A Ph.D thesis at the Faculty of Graduate School of Georgetown University.

-      Al-Mutairi, N. (1993). Determines the Sources of Output Fluctuations in Kuwait, Finance and Industry, 11: 20-78.

-      Berument, H. & Tasci, H. (2002). Inflationary Effect of Crude Oil Prices in Turkey. Physica A. 316: 568-580.

-      Barrell, R. & Pomerantz,O. (2004). Oil Prices and the World Economy. NIESR Discussion Paper. Available at: www.niesr.ac.uk

-      International Energy Agency. (2004).The Impact of Higher oil Prices on the Global Economy, With a Focus on Developing Economics. Paris, Available At: http://www.iea.org/textbase/papers/2004/high_oil_prices.pdf.

-      Harrison, A., & Burbridge, J. (1984).Testing for the Effect of Oil Price Rise, Using Vector Auto Regression. International Economic Review, 25: 459-484.

-      Hahn, E. (2003). Pass-Through of External Shocks to Euro Area Inflation. Working Paper, No.243, European Central Bank.

-      IMF Research Department, (2000).The Impact of Higher Oil Price on the Global Economy. (Washington: International Monetary Fund), Available At: www.imf.org/external/pubs/ft/2000/index.htm.

-      Ito, K. (2008). Oil Price and the Russian Economy: A VEC Model Approach. International Research Journal of Finance and Economics. Available At: http://www.eurojournals.com/finance.htm. 17: 68-74.

-      Rogoff, K. (2005). Oil and the Global Economy. Available at: www.iefs.org.sa/Pages/Files/Artecles/KennethRogoff.pdf.

-      Nagy Eltony, M. (1996). Oil Price Fluctuations and Their Impact on the Macroeconomic Variables of Kuwait: A Case Study Using VAR Model for Kuwait. Available at: www.arbi-api.org/wps9908.pdf.

-      Roubini, N. (2004). The effects of the recent oil price shock on the U.S. and global economy. Web site at: http://www.stern.nyu.edu/globalmacro.

-      U.S. energy information administration.(2011). http://www.eia.gov/countries/index.cfm

-      Ying, F. (2007). The Impact of International Crude Oil Price on China's Economy: An Empirical Analysis with CGE Model. International Journal of Global Energy. 4: 404-424.