بررسی جایگاه و نقش بخش کشاورزی در ادوار تجاری ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت

سید عبدالمجید جلایی ¹ , آسیه عزیزی ² , نسیبه زارعی ³ , حسین مهرابی بشرآبادی ⁴

1 - دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی
3 - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی
4 - استاددانشگاه شهید باهنر کرمان

تاریخ دریافت : 1392/07/13 تاریخ پذیرش : 1392/10/30 تاریخ انتشار : 1392/12/10

کلید واژه: بخش کشاورزی, ادوار تجاری, تولید ناخالص داخلی حقیقی,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله، استخراج اجزای روند بلندمدت ادوار تجاری و تکانه‌های نامنظم از تولید ناخالص داخلی حقیقی و بررسی جایگاه بخش کشاورزی در ادوار تجاری اقتصاد ایران است. تولید ناخالص داخلی حقیقی با استفاده از فیلتر هودریک-پرسکات تفکیک و سپس خواص ادواری متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر چرخه‌های تجاری محاسبه و تحلیل شده است. به همین منظور بررسی میزان شوک‌پذیری ادوار تجاری، از مدل VAR و تابع عکس‌العمل استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد اقتصاد ایران طی دوره‌ی مورد مطالعه، پنج دور کامل تجاری طی کرده است. هم‌چنین نتایج برآورد مدل VECMبیانگر آن است که بخش کشاورزی در بلندمدت تأثیر مثبت و معنا‌دار بر شکاف تولید ناخالص داخلی دارد. محاسبه ضریب هم‌بستگی متقابل حاکی از آن است که بخش کشاورزی طی دوره‌های 1359-1350 و 1368-1360 نسبت به شکاف تولید ناخالص داخلی، پس‌رو ولی در دوره‌ی 1387-1369 متغیری پیش‌رو بوده، که نشان می‌دهد بخش کشاورزی طی دوره‌ی سوم محرک ادوار تجاری بوده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this paper is to extract the components of long-term business cycle trend and irregular impulses of real GDP, and also considering the status of agriculture in Iran business cycle. Real GDP is segregated by using Hodrick–Prescott filter and cyclical feature of key variables influencing the business cycle will be analyzed and calculated. Then, by the use of VAR model and response function, the measure of business cycles shock is considered. The results of the business cycle represent that Iran economy has experienced five complete business rounds during 1971-1980. The results show agriculture has a positive and statistically significant impact on GDP gap in long-term. Also, the results of the cross-correlation coefficient indicate that agriculture sector has been a backward variable toward GDP gap during the years 1971-1980 and 1981-1989, but it has been a leading variable during 1990-2008. This indicates that agriculture sector is considered as a driving factor in business cycle during the third period.

منابع و مأخذ:

منابع

-         برکچیان، سید مهدی، عینیان، مجید (1391). شناسایی و تاریخ­گذاری چرخه­های تجاری اقتصاد ایران. بیست و دومین همایش سالانه سیاست­های پولی و ارزی.

-         درگاهی، حسن، پرخیده، احمد (1385). نقش و اهمیت شوک‌های کلان در ادوار تجاری رشته فعالیت‌های مختلف صنعت ایران.پژوهش‌های اقتصادی ایران، 8 (27): 31-1.

-         سامتی، مرتضی، خانزادی، آزاد، یزدانی، مهدی (1389). بررسی فرضیه وجود اثرات نامتقارن شوک‌های نرخ ارز بر سطح تولید و قیمت (مطالعه موردی: کشور ایران). پول و اقتصاد، 2(4): 57-35.

-         سایت بانک مرکزی ایران به نشانی www.cbi.ir.

-         شهرستانی، حمید، اربابی، فرزین (1388). الگوی تعادی عمومی پویا برای ادوار تجاری اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصادی،  9(32): 66-43.

-         صیادزاده، علی، جمال دیکاله، آلن (1387). بررسی ویژگی­های ادوار تجاری در اقتصاد ایران در دوره‌ی 1385-1338. فصلنامه پژوهشهای و سیاستهای اقتصادی، 16(46): 82-63.

-         طیب‌نیا، علی، قاسمی، فاطمه (1389). اندازه­گیری چرخه­های تجاری در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی،  45(3): 206-183.

-         طیبی، سید کمیل، دشتبان فاروجی، مجید، جباری، امیر، مجاهدی مؤخر، محمدمهدی (1390). عوامل ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران. سیاست­های اقتصادی، 84، 7 (1): 36-17.

-         عباسی نژاد، حسین، شاه‌مرادی، اصغر، کاوند، حسین (1388). برآورد یک مدل ادوار تجاری واقعی برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت فیلتر کالمن و حداکثر راست‌نمایی. تحقیقات اقتصادی، 44(4): 214-185.

-         گلستانی، شهرام، جوقینی، عباس، خراسانی، محمود (1391). بررسی هم‌زمانی سیکل‌های تجاری اعضای اوپک با درآمدهای نفتی. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 2(8): 72-53.

-         گوگردچیان، احمد، میرهاشمی نائینی، سیمین السادات (1390). نقش سیاست‌های پولی و اعتباری در مدیریت چرخه‌های تجاری کشور. فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، 1(4): 90-61.

-         هوشمند، محمود، فلاحی، محمدعلی، توکلی قوچانی، سپیده (1387). تحلیل ادوار تجاری در اقتصاد ایران با استفاده از فیلتر هودریک پرسکات. مجله دانش و توسعه15(22):48-23.

-          Da-Rocha, J.M., & Restuccia, D. (2006). The role of agriculture in aggregate business cycles.Journal of Review of Economic Dynamics, 9(3): 455-482.

-          HE, Q., & Chong, T.T.,, &SHI, K. (2009). What account for Chinese business Cycle?.Journal of China Economic Review, 20(4): 650-661.

-          Hsu, C.C., & Wu, Y. J., & Yau, R. (2011). Foreign direct investment and business cycle co-movements: The panel data evidence. Journal of Macroeconomics, 33(4): 770-783.

-          Miyagawa, T., & Sakuragawa, Y., & Takizawa, M. (2006). Impact of technology shocks on the Japanese business cycle-an empirical analysis based on Japanese industry data. Journal of Japan and the World Economy, 18(4): 401-417.

-          Sensier, M., & Artis, M., & Osborn, D.R, & Birchenhall, C. (2004). Domestic and international influences on business cycle regimes in Europe. Journal of Forecastine, 20(2): 343-357.

-          Zanetti, F. (2008). Labor and investment friction in a real business cycle model. Journal of Economic Dynamics & Control, 32(10): 3294-3314.