بررسی عوامل موثر بر جابجایی مسافر در شبکه حمل و نقل ریلی در ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
1 - استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران
کلید واژه: هم انباشتگی, واژگان کلیدی: شبکه ریلی, تحرک, مدل خودرگرسیون برداری طبقه‌بندی JEL: R42 ,
چکیده مقاله :
بخش حمل‌ونقل در اقتصاد هر کشور اهمیت خاص خود را دارد که با گستردگی فعالیت‌های اقتصادی و افزایش تولید ملی نیاز به توسعه و بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل به‌خوبی احساس می‌شود. بر این اساس هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر جابجایی مسافر در ایران و پیش‌بینی تعداد مسافر جابه‌جا شده توسط حمل‌ونقل ریلی است. این کار تحقیقی برگرقته از مطالعه چن در سال 2007 میلادی است. متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق، تعداد مسافر جابجا شده توسط حمل‌ونقل ریلی، تولید ناخالص داخلی، جمعیت، سرانه مالکیت اتومبیل، تعداد واگن‌های مسافربری، تعرفه جابجایی مسافر با اتوبوس و طول خطوط اصلی راه آهن می باشند. مطالعه مورد نظر به‌صورت فصلی طی سال‌های 89-1377 برای سیستم حمل‌ونقل ریلی در ایران صورت گرفته است. مدل مورد نظر نیز به‌روش خودرگرسیون برداری برآورد شده است. نتایج نشان داده‌اند که به‌ترتیب درآمد مسافرین، تعداد واگن مسافری، طول خطوط اصلی و جمعیت بیشترین تاثیر را بر جابجایی مسافر داشته و سرانه مالکیت اتومبیل، قیمت بلیط قطار و قیمت بلیط اتوبوس نیز به‌ترتیب کمترین تاثیر را بر حجم جابجایی مسافر داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از پیش‌بینی نیز حاکی از افزایش میزان مسافر جابجا شده در شبکه حمل‌ونقل ریلی به‌خصوص در سال‌های پایانی برنامه پنجم توسعه است. Abstract The importance of transportation sector in the national economy is undeniable with respect to expansion of economic activities. The aim of this survey is to investigate the effect of economic factors on Iranian railway network. Based on Chen model in 2007, the variables are the number of passengers transported by rail transportation, GDP, level population, per capita car ownership, number of passenger wagons, transport buses tariffs for passenger and the main lines of railway. This study used seasonal data during 1988-2011 for rail transport system in Iran. Models are estimated using Vector Auto Regression. Results have shown that the passenger’s revenue, the number of passenger wagons, and the main lines of rail system and population had the greatest impact on passenger transported and the per capita car ownership, bus ticket and train ticket prices have the least impact on passenger transported. The results also indicate the anticipated increase in passenger rail transport in the final years of fifth development plan.
منابع
- بیضائی، ابراهیم (1382)، "اصول کاربردی اقتصاد حمل ونقل" سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، ص. 54-59.
- شهبازی، کیومرث (1378)، " برآورد تابع تقاضای سفر جادهای در مسیرهای موردی"، رساله کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
- عزتی، احمد و حسین عاقلی (1384)، "برآورد کشش های تقاضای مسافر و بار در راه آهن جمهوری اسلامی ایران" فصلنامه حمل و نقل، شماره 3، تابستان، ص. 20-28.
- قربانی، عادل (1378)، " برآورد تابع تقاضای سفر در زیر بخش ریلی کشور"، رساله کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
- Alcaly, R. (1967), “Traffic prediction using multivariate nonparametric regression”, Journal of Transportation Engineering, Vol. 129, N0. 2, pp. 161-168.
- Chen, Na. (2007) “Modeling demand for rail transport with dynamic econometric approaches”, International Review of Business Research Papers, Vol. 3, No. 2, pp. 85-96.
- Jeffrey, M., Heaven, H. (2011) “Commuter ail transit price elasticity of demand an assessment for the New Mexico rail runner” UNM, Bureau of Business Research and Economic, pp. 38- 49.
- Kanafani, Adib (1975), "Transportation demand analysis", Mc Grow Hill, USA.
- Lave, Lester, B. (1972) "The demand for intercity passenger transportation", Journal of Regional-Science, Vol. 12, No. 1, April, pp. 71-84.
- Quandt, R., Baumol, w. (1966) "The abstract model: theory and measurment ", Journal of Regional Science, Vol. 6, PP.83-101.
- Transport Analyzing Guidence Institute (TAG), (2012), “Rail passenger demand forecasting methodology in draft”, America, Ch 3, 15, 4.
- Wen, J. (2003), “A passengers choice model of train service with elastic demand”, Journal of The Eastern Asia Society for Transportation Study, Vol. 5, October, pp. 48-65.
- Wiki, B, (2010), “Rail demand drivers for passengers and freight”, Journal of Regional-Scie