سازوکار اثرگذاری تکانه‌های وارده از سوی قیمت نفت، قیمت ارز و سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن هزینه‌های تعدیل بر شاخص قیمت سهام

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

پیمان ارمغان ¹ (گروه اقتصاد،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران)
منیژه هادی نژاد ² (گروه اقتصاد، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران)
مرجان دامن کشیده ³ (گروه اقتصاد، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران)
معصومه شجاعی ⁴ (گروه اقتصاد واحد پرند .دانشگاه آزاد اسلامی.تهران.ایران)

تاریخ دریافت : 1401/01/05 تاریخ پذیرش : 1401/03/07 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: G12, G19, E52, شاخص قیمت سهام, G32, قیمت ارز, واژه‌های کلیدی: قیمت نفت, سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن هزینه‌های تعدیل, مدل SVAR. طبقه بندی JEL : C24,

چکیده مقاله :

چکیدهمقاله حاضر به تبیین سازوکار اثرگذاری تکانه‌های وارده از سوی قیمت نفت، نرخ برابری ارز و سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن هزینه‌های تعدیل بر شاخص قیمت سهام با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR برای سال‌های 1370-1397 می‌‌‌پردازد. براساس نتایج تخمین مدل SVAR؛ یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 5 درصد باعث کاهش تولید و 1 درصد کاهش اشتغال در کشور می‌‌‌شود. نتایج همچنین گویای این مطلب می‌‌‌باشد که یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 33 درصد باعث افزایش شاخص قیمتی سهام می‌‌‌شود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه نرخ ارز به ترتیب باعث افزایش 7 درصدی شاخص قیمت سهام و یک تکانه وارده از ناحیه سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن هزینه تعدیل، به اندازه 40 درصد باعث کاهش شاخص قیمت سهام می‌‌‌شود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه ادوار تجاری و شکاف تولید، باعث کاهش 17 درصدی شاخص قیمت سهام می‌‌‌شود. همچنین براساس نتایج تجزیه واریانس در بین متغیرهای مدل؛ سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن هزینه تعدیل، تکانه قیمت نفت، تکانه ارزی، تکانه نرخ سود حقیقی و شکاف تولید به ترتیب بیشترین درصد توضیح دهندگی تغییرات مدل را طی دوره مورد بررسی به خود اختصاص داده‌اند. بنابرین کاهش هزینه‌های تعدیل در سرمایه‌گذاری با اعمال سیاست‌های مختلف مانند؛ توزیع مهارت‌ها و حمایت از کارگران بی کار شده، توسعه‌ی آموزش فنی و حرفه‌ای، کاهش هزینه‌های انتقال نیروی کار میان صنایع، استفاده از سیاست‌های آزادسازی تجاری می‌‌‌تواند در تأمین ثبات اقتصاد کلان و شاخص قیمت سهام و بازار بورس مفید واقع شود.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe present article explains the mechanism of the effect of shocks on oil prices, currency prices and investment by considering the adjustment costs on the stock price index using SVAR structural self-regression model for the years 1370-1397. Based on SVAR model estimation results; A shock in oil prices will reduce production by 5 percent and reduce employment in the country by 1 percent. The results also show that a single impulse from the oil price range increases the stock price index by 33%, as well as an exchange rate impulse from the exchange rate increases the stock price index by 7% and an impulse from Taking into account the adjustment cost, the investment area will reduce the stock price index by 40%, as well as a shock from the commercial period and the production gap will reduce the stock price index by 17%. Also based on the results of analysis of variance among the variables of the model; Investing in adjustment costs, oil price shocks, currency shocks, real interest rate shocks and production gaps, respectively, accounted for the largest percentage of explanatory changes in the model during the period under review. Therefore, reducing investment adjustment costs by applying various policies such as; Distributing skills and supporting unemployed workers, developing technical and vocational education, reducing labor costs between industries, using trade liberalization policies can be helpful in ensuring macroeconomic stability and stock market and stock market index..

منابع و مأخذ:

فهرست منابع 
اخوی، احمد(1376) اقتصاد کلان کاربردی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی،
آرمن سیدعزیز، پیرو فرزانه (1394)، بررسی عدم تقارن در ادوار تجاری ایران و نقش تکانه‌های نفتی در ایجاد آن، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسیهای اقتصادی) :   زمستان 1392 , دوره  10 , شماره  4 (پیاپی 39)؛ صص 113-146
تفضلی، فریدون (1373) اقتصاد کلان نظریه‌ها و سیاستهای اقتصادی، نشر نی.
خوشبخت آمنه، اخباری محمد (1386)، بررسی فرآیند اثرگذاری تغییرات نرخ ارز بر تورم شاخصهای قیمت مصرفکننده و واردات در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 10، صص 51-82
راسخی، سعید، علمی ، زهرا، قادری ، سامان (1392)، اندازه گیری هزینه تعدیل : مطالعه موردی برای بازار کار صنعتی ایران، پژوهشنامه اقتصاد کلان ، سال هشتم ، شماره 16 .
رهبر، فرهاد و  احسان سلیمی. (1394). نقش انضباط مالی دولت و صندوق توسعه ملی در کاهش بیماری هلندی در اقتصاد ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران. سال چهارم، شماره‎ی 4، صص 219-243.
رضائی، ابراهیم (1389)؛ بررسی رفتار مصرف و پس‌انداز در چهارچوب مدل رشد نئوکلاسیکی (مطالعه موردی: اقتصاد ایران)، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 92، صص 125-152
رضا زاده، علی(1395)؛تاثیر شوکهای نفتی بر نرخ ارز در ایران:رهیافت مارکوف-سوئیچینگ، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، دوره 24، شماره 79، صص 123-144
زین الدینی, شبنم, کریمی, محمد شریف, خانزادی, آزاد. (1399). بررسی اثر تکانه‌های قیمت نفت برعملکرد بازار سهام ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 14، شماره 50، صص 145-170
سادات اخوی سید محمد، سید شمس الدین حسینی (1396)، ارزیابی تاثیر تحریم‌های اقتصادی بر تورم اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد کاربردی، شماره 21، صص 50-33.
سفیدبخت، الهه؛ رنجبر، محمد حسین(1396)، سرریز نوسانات بین قیمت نفت، نرخ ارز، قیمت طلا و بازار سهام تحت فواصل زمانی و شکست ساختاری، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره8، شماره 33، صص 51-87
شریفی رنانی حسین و سارا قبادی (1391)، اثرات نامتقارن شوک‌های سیاست پولی بر سطح تولید واقعی در ایران: رویکرد چرخش مارکوف. مدلسازی اقتصادی، پاییز 1391، دوره 6 شماره  3 (پیاپی  19) صص 89-108
شیرخانی، محمدعلی. براری، اباذر و پوزش شیرازی، حسین (1389). تئوری «نفرین منابع» یا نحوه مدیریت درآمدهای نفتی مطالعه موردی: ایران و نروژ. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، شماره 2،تابستان 1389، صص 115-134
طبیبیان، محمد(1379)، اقتصاد کلان، مؤسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه، 
عباسی نژاد حسین، گودرزی قراهانی؛ یزدان و شیوا مشتری دوست (1391)، " آیا نوسانات حجم پول دارای اثرات حقیقی بر اقتصاد می‌‌‌باشد" ، فصلنامه  تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، بهار 1391. صص 69-94
فدایی نژاد, اسماعیل, فراهانی, رضا. (1396). اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 11، شماره 39، صص 1-26
فلاحی، فیروز ؛ محسن پور، پورعبادالهان کویچ؛ بهبودی، داوود و فخری سادات محسنی زنوزی. (1392)، بررسی اثرات نامتقارن شوکهای درآمد نفتی بر تولید در اقتصاد ایران با استفاده از مدل مارکوف – سوئیچینگ، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران. شماره 7. تابستان 1392. صص 103-127
کازرونی، علیرضا و نسرین رستمی (1386)، اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و قیمت در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، سال هفتم، شماره 25 ،صص 177-196
کاویانی, میثم, سعیدی, پرویز, دیده خانی, حسین, فخر حسینی, سید فخر الدین. (1397). تأثیر شوک‎های پایه پولی بر بازده قیمتی سهام شرکت‎های فعال بورسی (رویکرد DSGE)، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 12، شماره 49، صص 213-236
یاوری، کاظم و حسین اصغرپور (1381)، وقفه‌های تولید، سیاست‌های پولی و پویایی قیمت،  مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 60، بهار و تابستان 1381، صص 209-233

Algebrin. Mohamad (2006), Analysis of Inflation Determinants In Developing oil-Export Based  Economies. Thesis (Ph. D.), Colorado State University
Bernanke, B. (1986). Alternative explorations of the money-income correlation. Carnegie-Rochester Series on Public Policy, 25, 49-99.
Bernanke, Ben S. (2004), What Policymakers Can Learn from Asset Prices, April 15, 2004 speech before the Investment Analysts Society of Chicago, Chicago, Illinois, available at www.federalreserve.gov/boarddocs/
Blanchard; Oliver and Danny Quah. (1989) The Dynamic Effect of Aggregate Demand and Supply Disturbances, American Economic Review 79, 655-673.
Blanchard, Olivier J., and Jordi Gali. (2007). The Macroeconomic Effects of Oil Shocks: Why are the 2000s so different from the 1970s?. National Bureau of Economic Research. No. w13368.
Blanchard, O.J., Watson, M.W. (1986). Are Business Cycles All Alike?. in Gordon, R. (ed.), The American Business Cycle: Continuity and Change, University of Chicago Press, Chicago, 123-56.
Celebi, K., Hönig, M. (2019), The impact of macroeconomic factors on the German stock market. Evidence for the crisis, pre and post-crisis periods. International Journal of Financial Studies, 7(18), 1-13.
Clarida,R., Gali,J.(1994). Sources of Real Exchange Rate Fluctuations: How Important Are Nominal Shocks?. Carnegie-Rocherster Conference Series on Public Policy 41, 1-56.
Cover, J.P. (1992). Asymmetries effects of positive and negative money-supply shocks. Quarterly Journal of Economics, 107(4), 1261-1282.
De Gregorio, J., Landerretche, O., Neilson, C., Broda, C., & Rigobon, R. (2007). Another pass-through bites the bust? oil prices and inflation [with Comments]. Economía, 7(2), 155-208. 
Groth, C., & Khan, H. (2010). Investment adjustment costs: An empirical assessment. Journal of Money, Credit and Banking, 42(8), 1469-1494.
Kandil, M., Mirzaie, A., (2002). Exchange rate fluctuations and disaggregated economic activity in the US: theory and evidence. Journal of International Money and Finance, 21(1), 1-31.
Koop, G. ,& Onorante, L. (2012). Estimating Phillips curves in turbulent times using the ECB’s Survey of Professional Forecasters. ECB Working Paper Series, 1422, 1-37.
Mahapatra, S. and Bhaduri, S.N., (2019). Dynamics of the impact of currency fluctuations on stock markets in India: Assessing the pricing of exchange rate risks. Borsa Istanbul Review, 19(1), 15-23
Mechri, N., Hamad, S.B., Peretti, C.D., & Charfi, S. (2018). The Impact of the Exchange Rate Volatilities on Stock Markets Dynamics: Evidence from Tunisia and Turkey. Econometric Modeling: International Financial Markets - Emerging Markets eJournal.
Kassim, S. H., Majid, M. S. A., & Yusof, R. M. (2009). Impact of Monetary Policy Shocks on the Conventional and Islamic Banks in a Dual Banking System: Evidence from Malaysia. Journal of Economic Cooperation and Development, 30(1), 41–58.