تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

صمد طالبی انزاب ¹ , محمدرضا مهربان پور ² , حسین جهانگیرنیا ³ , بهمن بنی مهد ⁴

1 - گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران Department of Accounting, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
2 - گروه حسابداری و مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران Department of Accounting and Finance. Faculty of Management and Accounting.University of Tehran. Farabi Campus
3 - گروه حسابداری، واحدقم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران Department of Accounting, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
4 - گروه حسابداری، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران Department of Accounting, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

تاریخ دریافت : 1401/01/01 تاریخ پذیرش : 1401/03/03 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: روانشناسی اجتماعی, روانشناسی شخصیت, واژه‌های کلیدی: اقتصاد رفتاری, گزارشگری مسئولیت اجتماعی. طبقه بندی JEL : M4, M49,

چکیده مقاله :

رفتار کارکنان سازمان و روانشناسی شخصیت و اجتماعی آنها به گونهای نامشهود تاثیر شگرفی بر معاملات گوناگون سازمانی و ملی و در گسترهای وسیعتر جهانی گذاشته و بشر امروزی معیارهای اخلاقی متفاوتری نسبت به گذشته برگزیده و رفتارهای ویژه ای برحسب آن از خود بروز می دهد. هدف تحقیق حاضر تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. این تحقیق به روش آمیخته (کمی-کیفی) می باشد. لذا بخش کمی پژوهش، با توزیع پرسشنامه میان جامعه آماری که شامل 225 نفر اعضای هیات مدیره، خبرگان حسابداری ، مدیران وکارشناسان مالی شرکت بوده اند، انجام شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات براساس روشهای آماری توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSSنسخه 23، نرم افزار ایموس است که در قسمت کیفی نیز تکنیک تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفت.با توجه به نتایج حاصل از مصاحبه با 15 نفر خبرگان می توان گفت 210 عامل در تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت ها موثر بوده که هر یک در قالب عوامل مختلف در گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت ها تاثیرگذار می باشد.نتایج نشان می‌دهد که روانشناسی شخصیت و اجتماعی در قالب اقتصاد رفتاری هر دو بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارند و گزارشگری مسئولیت اجتماعی یک مدیریت استراتژیک است که سازمانها را تشویق به برنامه ریزی دراز مدت جهت تغییر در جامعه، حفظ و مراقبت آن انجام وظیفه کند.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe behavior of the employees of the organization and their personality and social psychology have implicitly has a tremendous impact on various organizational and national equations and in a wider context on global respects and modern human have chosen different moral standards than in the past and show special behaviors based on them . The purpose of this study is to explain the effect of personality and types of social psychology on formation of corporate social responsibility reporting.This research is based on a mixed (quantitative-qualitative) method. Therefore, the quantitative part of the research, was done by distributing questionnaire among the statistical community, which included 225 experts, managers and psychologists that all of them were accounting and psychology experts and company managers. Data analysis was performed based on descriptive and inferential statistical methods through SPSS software version 23, Amos software, Microsoft Excel. In qualitative part, content analysis technique have been used.According to the results of interviews with 15 experts, it can be said that 210 factors in explaining the impact of personality and social psychology types in the formation of corporate social responsibility reporting, each in the form of different factors in the formation of corporate social responsibility reporting It is effective.The results show that personality and social psychology have a positive and significant effect on the formation of social responsibility reporting. And social responsibility reporting is a strategic management task that encourages organizations to plan for, maintain, and care for long-term change in the society.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
آرونسون، ساموئل؛ ویلسون، تیموتی؛ آکرت، رابین؛ سامرز.(1396)، روان شناسی اجتماعی. نهم. ترجمه مجید صفاری نیا؛ پرستو حسن زاده. تهران: ارسباران. ص ۴۷.
آزادی، کیهان وامین پور، آریا. (۱۳۹۶)، مسئولیت های اجتماعی و رابطه آن با شاخص های مالی و حسابداری، دهمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، صص1-14.
احمدی چگنی، سحرونیسی، عبدالکاظم‌ و‌ارشدی، نسرین.(1394)، رابطه متغیرهای شخصیتی و سازمانی با انگیزش شغلی. مجله علوم رفتاری سال نهم شماره 2، صص147-158.
افتخاری علی آبادی، اکبرووکیلی فرد، حمیدرضا.(1393)، ﺗﺒﻴﻴﻦ و اراﺋﻪ اﻟﮕﻮﻳﻲ ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻮاﻣﻞ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ و رﻓﺘﺎری در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻳﺮان، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت روانشناسی ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره 15، صص1-24 .
بارون، رابرت‌و بیرن، دانو برنسکامب، نایلا. (1397)، روانشناسی اجتماعی، مترجم یوسف کریمی، تهران، نشر روان، جلد یازدهم. صص 8-10
توکلی، سیمین و بهاره بنی طالبی دهکردی. (1396)، تبیین حسابداری مسئولیت های اجتماعی، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران، موسسه آموزش عالی صالحان، صص1-8.
خواجوی،‌ شکراله‌واعتمادی‌جوریابی، مصطفی.(1394)، مسئولیت‌اجتماعی‌شرکت‌ها و گزارشگری آن،حسابداری سلامت، شماره12، صص104-123.
خان احمدی، محبوبه، دستگیر، محسن، علی احمدی، سعید. (1400). بررسی ارتباط سودآوری و شهرت شرکت بر افشای مسئولیت اجتماعی شرکتی در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، 15(55)، 295-269.
راعی، رضا و فلاح پور، سعید. (1383)، مالیه رفتاری رویکردی متفاوت در حوزه مالی، تحقیقات مالی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، شماره18، صص77-106.
رایکمن، ریچارد. (1394)، نظریه های شخصیت، مترجم: مهرداد فیروز بخت، ویراست نهم، چاپ اول، تهران: نشر ارسباران.صص15-18
رحمتی کیا، یاسمن. (۱۳۹۷)، ماهیت حسابداری اجتماعی، پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری، تهران، انجمن مدیریت ایران، صص1-18.
رشیدزاده دوان، ابریشم. (۱۳۹۳)، سازمان و مسئولیت های اجتماعی، کنفرانس بین المللی اقتصاد، حسابداری مدیریت و علوم اجتماعی،صص1-8.
رویایی،رمضانعلی‌ومهردوست، حسین.(1388)، بررسی نقش مدیران فرهنگی در ارتقای مسئولیت اجتماعی، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال سوم، شماره سوم، صص43-59.
ریویر، کلود. (1397)، درآمدی بر انسان شناسی. مترجم ناصر. فکوهی، تهران: نشر نی.ص 46-49
زروشن، اسما و سیده الهام سلیمانی زاده.(۱۳۹۷)، بررسی اثرات نانو فناوری بر حسابداری مسئولیت های اجتماعی و حسابداری زیست محیطی، نخستین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در مدیریت و اقتصاد مقاومتی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر ،پژوهشکده مدیریت و توسعه، صص1-15.
سلیمی، سمیه و رضایی، فرزین. (۱۳۹۶)، بررسی رابطه کیفیت گزارش های مالی و محافظه کاری حسابداری با افشاء داوطلبانه مسئولیت اجتماعی شرکت ها، دومین کنفرانس بین المللی تکنیک های مدیریت و حسابداری، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق ، صص1-15.
شافعی؛ رضا، عزیزی، نعمت اله. (1392)، مطالعه وضعیت مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غرب کشور (طراحی یک الگوی ارزیابی)، رفتار سازمانی در آموزش و پرورش، مقاله 1، سال اول، شماره 2، صص22-51.
صراف، فاطمه، کریمی، مجتبی، بشارت پور، فاطمه. (1401). تاثیر افق مالکیت نهادی بر مسئولیت اجتماعی وارزش سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی،16(1)،192-173.
قلی پور، آرین. (1390)، جامعه شناسی سازمان‌ها، رویکرد جامعه شناختی به سازمان و مدیریت، تهران، سمت.صص 25-30
قنبری، مهرداد؛ یاسمی، محمد سجاد؛ مرادی، پرستو. (۱۳۹۵)، بررسی نقش حسابداری اجتماعی در سود آوری بانک ها، فصلنامه پژوهش های جدید در مدیریت و حسابداری شماره 13، صص101-108.
لارنس,پروین‌والیور،جان.(1381)،روانشناسی‌شخصیت،‌نظریه‌و‌تحقیق.(جوادی،‌محمدجعفروکدیور، پروین , مترجم) رسا.صص65-70
مجتهدزاده، ویداوطبقیان، فرناز. (1394)، مسئولیت اجتماعی شرکت ها در کاهش فقر: شاخص های عملکرد اجتماعی و نقش انگیزه در به کارگیری آن ها، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 14، سال 4، صص221-236.
مرادی, احمد؛ کریمی ، محمدرضا؛ مرادی، رضا؛ کرم زاده، محمدامین.(۱۳۹۴)، روانشناسی شخصیت، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی، استان خوزستان، شادگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان، صص1-11.
مرانی، فاطمه، صالحی، اله کرم، جرجرزاده، علیرضا، کعب عمیر،احمد. (1400). بررسی تاثیر قدرت مدیر عامل، ارتیاطات سیاسی و مسئولیت پذیری اجتماعی بر حساسیت سرمایه گذاری به وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی،15(4)،307-285.
مشیری، اسمعیل و جلیلی، آرزو. (1388)، حسابگری ذهنی: چالشی نو بر مدل های کلاسیک  مدیریت مالی، مجله علمی پژوهشی حسابداری مدیریت شماره 8 ،صص37-49.
مومنی، علیرضا و عباس سالاری.)۱۳۹۷(، بررسی حسابداری مسئولیت های اجتماعی و تاثیر آن بر عملکرد شرکت ها با نقش میانجی مدیریت سود ، مورد مطالعه: شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس و اوراق بهادار تهران)، یازدهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و هفتمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.20-1.

Bhatti, O. K., U. Aslam., andS., H, Arif., and M. Sulaiman. 2016. Employeemotivation‌‌an‌Islamic. Humanomics: The International Journal of Systems and Ethics perspective 32 (1): 33-47.
Brammer, S.,and G. Jackson. And D. Matten. 2012. Corporate social responsibility and institutional theory: New perspectives on private governance. Socio-Economic Review 10 (1): 3-28.
Bouten, L., and P. Everaert., and L.V. Liedekerke., and L. De Moor., and J. Christiaens. 2011. Corporate social responsibility reporting: A comprehensive picture?, Accounting Forum 35 (3): 187- 204.
Campa, D., and A. Zijlmans. 2019. Corporate Social Responsibility Recognition and Support for the Arts: Evidence from European Financial Institutions. European Management Journal 19 (9): 237-263
Chan, R. C. 2017. Stress and coping in spouses of persons with spinal cord injuries in Hong Kong. Clinical Rehabilitation, 14 (2):137-144.
Compas, B. E.,.and JK.  Conner-smith., and  H, Saltzman., and A H, Thomas., and M. E Wadsworth. 2001. Coping with stress during childhood and adolescence: problem, progress, and potential in theory and research. Psychological Bullentin. 127 (1): 87-127.
Dias, A., Rodrigues, L. L., Craig, R., and Neves, M. E. 2019. Corporate social responsibility disclosure in small and medium-sized entities and large companies. Social Responsibility Journal. 15 (2):137-154.
Garriga, E., and D. Melé. 2004. Corporate social responsibility theories: Mapping the territory. In Citation Classics from the Journal of Business Ethics 53 (3):51-71.
Hassas Yegane, Y. and Gh. Barzegar. 2012. The Evolutionary Process of Concepts and Definitions of Social Responsibility of Corporates, Hesabdar-Rasmi 17 (7):109-133.
Judge, T.A., and D. Heller., and M.K. Mount 2002. Five-factor model of personality and job satisfaction: a meta-analysis. Journal of applied psychology, 87(3):530-541.
Luc, Renneboog., and  J.T. Horst., and Ch. Zhang. 2011. Is ethical money financially smart? Nonfinancial attributes and money flows of socially responsible investment funds. Journal of Financial Intermediation 20 (4): 562-588.
Mahoney, Lois S., and L. Thorne., and L. Cecil., and W. LaGore. 2013. A research note on standalone corporate social responsibility reports:Signaling or Greenwashing? Journal of Critical Perspectives on Accounting  24 (4): 350-359.
Smith, R., and R. Jayasuriya., and P. Caputi., and D.Hammer. 2018. Exploring the role of goal theory in understanding training motivation. International Journal of Training and Development, 12 (1): 54-72.
Tachiwou, A. M., 2010, Day-of-the-Week-Effects in West African Regional Stock Market, International Journal of Economics and Finance, 4 (2): 167-173.
Vanclay, F. 2004. Social principles for agricultural extension to assist in the promotion of natural resource management. Animal Production Science, 44 (3): 213-222