بررسِی تاثِیر محدودِیت مالِی بر سرماِیه‌گذارِی شرکت‌هاِی منتخب: رهِیافت مدل Panel VAR

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

حامد معبودی ¹ , رویا سیفی پور ² , آزاده محرابیان ³

1 - -گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد تهران مرکزی
2 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/18 تاریخ پذیرش : 1403/05/22 تاریخ انتشار : 1403/06/21

کلید واژه: سرماِیه‌گذارِی, محدودِیت مالِی, روش خود رگرسِیون بردارِی تابلوِیِی,

چکیده مقاله :

اهمِیت بالاِی سرماِیه‌گذارِی در سطح خرد و اثرات تجمِیع آن بر متغِیرهاِی کلان اقتصادِی و محدودِیت‌هاِی مالِی در فراِیند سرماِیه‌گذارِی در اِیران، انگِیزه‌اِی جهت بررسِی تاثِیر شوک‌هاِی ناشِی از محدودِیت مالِی بر سرماِیه‌گذارِی شرکت‌هاِی منتخب بورس اوراق بهادار تهران را اِیجاد کرده است. بدِین منظور از داده‌هاِی نرخ رشد در مِیزان فروش شرکت‌ها، بازده داراِیِی‌ها، نرخ پوشش بهره، لگارِیتم مِیزان داراِیِی‌ شرکت‌ها، مِیزان اهرم مالِی و همچنِین شاخص محدودِیت مالِی براِی 163 شرکت منتخب بورسِی و در دوره زمانِی 1390 الِی 1399 با روش Panel VAR استفاده شده است. نتاِیج اِین پژوهش نشان مِی‌دهد شوک‌هاِی نرخ رشد فروش شرکت‌ها و محدودِیت‌هاِی مالِی، تاثِیر قابل توجهِی بر مِیزان سرماِیه‌گذارِی شرکت‌ها در کوتاه‌مدت و بلندمدت خواهد داشت. شوک‌هاِی نرخ بازده داراِیِی‌ها، مِیزان داراِیِی‌ها و اهرم مالِی، تاثِیر کمِی بر مِیزان سرماِیه‌گذارِی شرکت‌ها در کوتاه‌مدت دارد. همچنِین نتاِیج حاکِی از آن است که تاثِیر شوک ناشِی از نرخ پوشش بهره بر مِیزان سرماِیه‌گذارِی شرکت‌هاِی منتخب مورد بررسِی در کوتاه‌مدت و بلندمدت ناچِیز است. نتاِیج حاصل از تجزِیه وارِیانس نِیز نشان داد که متغِیرهاِی نرخ رشد فروش شرکت‌ها و همچنِین محدودِیت‌هاِی مالِی بِیشترِین توضِیح‌دهندگِی را در ارتباط با توضِیح رفتار سرماِیه‌گذارِی شرکت‌ها دارند.

چکیده انگلیسی:

The high importance of investment at the micro level and the effects of its aggregation on macroeconomic variables and financial constraints in the investment process in Iran have created an incentive to investigate the impact of shocks caused by financial constraints on the investment of selected companies of the Tehran Stock Exchange. is For this purpose, data on the growth rate of companies' sales, return on assets, interest coverage rate, logarithm of companies' assets, financial leverage and also the financial constraint index for 163 selected stock companies in the period from 1390 to 1399 have been used with the Panel VAR method. . The results of this research show that the shocks of companies' sales growth rate and financial constraints will have a significant impact on the amount of investment of companies in the short and long term. The shocks of the rate of return on assets, the amount of assets and financial leverage have little effect on the amount of investment of companies in the short term. Also, the results indicate that the effect of the shock caused by the interest coverage rate on the amount of investment of the selected companies under investigation is insignificant in the short and long term. The results of the analysis of variance also showed that the variables of companies' sales growth rate and financial limitations are the most explanatory in relation to explaining the investment behavior of companies.

منابع و مأخذ:

آقابابائی، محمدابراهیم، و رضائیان‌رامشه، عاطفه(1401). تأثیر تجدید ارائه صورت‌های مالی بر انواع ناکارایی سرمایه‌گذاری با تأکید برنقش محدودیت مالی، نشریه مدیریت دارایی و تامین مالی، 10(1)، 92-73.
اسدی، غلام‌حسین، فدایی‌نژاد، اسماعیل، و فاروقی، حمید(1400). آزمون فرضیه بازار انطباقی در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR). مدلسازی اقتصادسنجی، 6(3)، 31-9.
افشاری، اسداله، سعیدی، علی، و رشادی، الهام(1391). تأثیر اهرم مالی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، 5 (شماره 2(پیاپی 13))، 29-17.
امینی‌مهر، امین، باجلان، سعید، و حکمت، هانیه(1400). مطالعه‌ای بر رفتار داده‌های بازده شاخص بورس تهران و ارائه روش پیش‌بینی تغییر رژیم مبتنی بر شبکه‌های عصبی عمیق، چشم‌انداز مدیریت مالی، 34(2): 171-145.
انوشه، سید فرهاد، قدرتی قزاآنی، حسن، پناهیان، حسین، و معدنچی‌زاج، مهدی(1401). بررسی عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بیمه. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، -. doi: 10.30510/psi.2022.312323.2553
بادآورنهندی، یونس، و درخور، سعید(1392). بررسی رابطه بین محدودیت مالی، ارزش وجه نقد و خالص سرمایه‌گذاری. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(2).
بحری، سجاد، و پورمحمدیان، میترا(1401). بررسی نقش تعدیل‌گر مالی (شاخص کاپلان و زینگلاس) بر ارتباط بین عدم اطمینان و سرمایه‌گذاری شرکت (مورد مطالعه: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)، 5(4): 51-39.
بیدقی، علی، وطن‌پرست، محمدرضا، و صدرآرا، مهرداد(1401). باورهای پولی مدیران و نگرش تأمین مالی آنان. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 3(9)، 132-107.
پورموسی، علی‌اکبر، و شریف¬زاده‌دربان، ستی(1400). بررسی تأثیر نقدینگی شرکت بر رابطه بین محدودیت مالی و سرمایه‌گذاری، چشم‌انداز حسابداری و مدیریت دوره چهارم، 39(جلد 2)، 64-53.
پورغفار، جواد، و ابافت، امید(1400). رابطه بین محدودیت مالی و حساسیت جریان‌های نقدی با تامین مالی خارجی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، چشم‌انداز حسابداری و مدیریت دوره چهارم 39 (جلد 2)، 14-1.
تارتار، محسن، سپهردوست، حمید، و قلی‌‌زاده، علی‌اکبر(1400). بررسی اثرات شوک‌ پیچیدگی اقتصادی و ریسک‎های‌ سیاسی، اقتصادی، مالی بر شکاف درآمدی، کاربرد مدل PVAR، تحقیقات مدلسازی اقتصادی. ۱۲(۴۵) :7-52.
تهرانی، رضا، و حصارزاده، رضا(1388). تاثیر جریان های نقدی آزاد و محدودیت در تامین مالی بر بیش سرمایه‌گذاری و کم سرمایه‌گذاری. تحقیقات حسابداری و حسابرسی (تحقیقات حسابداری)، 1(3)، 67-50.
جهانگرد, اسفندیار، دانشمند, آرین، پناهی, سامان، و نیک‌بین, بهنام(1396). اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران بسط مدل پاجولا. اقتصاد مالی, 11(40), 116-95.
حاجیها، زهره، و قربانی، ایوب(1400). بررسی تأثیر ریسک عدم بازپرداخت بدهی‌ها بر رتبه‌بندی اعتباری با توجه به نقش تعدیلی محدودیت مالی. حسابداری مدیریت، 14(50)، 13-1.
حقیقت، حمید، و حیدری، هادی(1391). حساسیت جریان نقدی نامتقارن به وجه نقد نگهداری شده. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 10(40).
حسن‌ملکی، علیرضا، و حقانی، علی(1401). بررسی ارتباط بین توانایی مدیریت با محدودیت‌های مالی و ارزش نگهداشت وجه نقد. فصلنامه تحلیل بازار سرمایه، 2(3)، 163-140.
خواجوی، شکراله، و صالحی‌نیا، محمد(1394). محدودیت‌های تأمین مالی و رشد شرکت (مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار تهران). فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 25.
خلیفه سلطانی، سیداحمد، رحیمی، مجید، و عزیزالهی، بهمن(1392). تأثیر رقابت بازار بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌‎های تولیدی عضو بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری، 1(1)، 96-81.
دستگیر، محسن، ساکیانی، امین، و صالحی، نازنین(1398). تاثیر محدودیت مالی بر ریسک سقوط قیمت سهام با در نظر گرفتن اثر اقلام تعهدی، دانش حسابداری، 10(1): 90-67.
ربیعی، مهناز، بهی‌فر، مریم، و آزادی‌احمدآبادی، قاسم(1400). تحلیل اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه، 22(1)؛ 40-27.
سپاسی، سحر، حسنی، حسن، و سلمانیان، لیدا(1396). مدیریت سرمایه در گردش، عملکرد مالی و محدودیت‌های تأمین مالی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دارایی و تأمین مالی، 4: 116-99.
ستوده‌نژاد، فاطمه، و نظریان، راحله(1401). بررسی تاثیر محدودیت‌های مالی و مازاد بدهی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری، پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری، 13-1.
شیرکوند، سعید، عباسیان، عزت‌اله، محمودی، وحید، و غلامپورفرد، محمدمسعود(1399). مقاله پژوهشی: چهارچوب مفهومی تامین مالی کارآفرینی در ایران. راهبرد مدیریت مالی، 8(1)، 20-1.
صراف، فاطمه، و موسوی، سیده زهرا(1401). تاثیر عدم اطمینان جریان نقدی بر هزینه تحقیق و توسعه با اثر تعدیل‌کنندگی محدودیت مالی. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(73)، 144-131.
طالبی، بهمن، پاک‌مرام، عسگر، و مجرد علایی، محسن(1398). رابطه محدودیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری: با تأکید بر الگوی جریان نقدی چرخه عمر. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 2(15)، 81-67.
طالبلو، رضا، فریدزاد، علی، و شیخی‌هابیل، حسین(1396). تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان بر بازده سهام شرکت‌های شیمیایی و پتروشیمی در چارچوب الگوی PVAR. مدلسازی اقتصادسنجی، 2(3)، 186-159.
عباسی، ابراهیم، ابراهیم‌زاده رحیملو، بهروز، و فردوسی، فروهر(1390). بررسی تاثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 4(شماره 3(پیاپی 11))، 143-125.
فخاری، حسین، و جعفری‌تنگ‌لته، سیدحسین(1394). بررسی تاثیر میزان بدهی بر روی سرمایه‌گذاری شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، کنفرانس سالانه مدیریت و اقتصاد کسب و کار، تهران، https://civilica.com/doc/428706
فرید، داریوش، و قدک‌فروشان، مریم(1397). بررسی تاثیر نوع تأمین مالی بر کارایی سرمایه‌گذاری با تاکید بر ارزش شرکت. دانش سرمایه‌گذاری، 7(28)، 126-103.
فتحی، سعید، مقدس، فرنوش، و نادی، شیوا(1392). سنجش محدودیت مالی شرکتهای سرمایه‌گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: کاربرد روشهای رتبه بندی چند معیاره، ششمین کنفرانس توسعه نظام تامین مالی در ایران، تهران.
فرجی، امید، فتحی، محمدرضا، و نبردی، فاطمه(1398). محدودیت مالی و رقابت در بازار محصول: نقش میانجی قیمت‌‌گذاری محصول در چرخه‌های تجاری. نشریه پژوهش های حسابداری مالی، 11(1)، 23-40.
قیاسوند، احسان‌الله، و حیدرزاده هنزائی، علیرضا(1401). بررسی تأثیر محدودیت‌های مالی بر سرمایه در گردش بهینه شرکت. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 6(20)، 413-398.
کریمی، فرزاد، اخلاقی، حسنعلی، و رضایی‌مهر، فاطمه(1389). بررسی تأثیر اهرم مالی و فرصت رشد شرکت بر تصمیمات سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه حسابداری مالی، 2(8).
کریمی، مجتبی، و ناصری‌نسب، سارا(1401). اثرات متقابل محدودیت تأمین مالی و اهرم مالی بر مدیریت سود واقعی. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(75)، 12-1.
لیلیان، ندا، ابراهیمی، مهرزاد، زارع، هاشم، و حقیقت، علی(1400). ارزیابی اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، سرمایه انسانی و توسعه مالی بر رشد اقتصادی گروه‌های مختلف درآمدی کشورهای در حال توسعه (کاربردی از رهیافت هم انباشتگی پنل). فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، doi: 10.22055/jqe.2021.36604.2339
مدانلو, فاطمه، نادریان, آرش، خوزین, علی، و گرگانلی, جمادوردی(1400). بررسی رابطه جریان وجوه نقد آزاد، حساسیت سرمایه‌گذاری و نقش تعدیل گری محدودیت مالی. اقتصاد مالی, 15(57), 332-309.
مرانی, فاطمه، صالحی, اله‌کرم، جرجرزاده, علیرضا، و کعب‌عمیر, احمد(1400). بررسی تأثیر قدرت مدیرعامل، ارتباطات سیاسی و مسئولیت پذیری اجتماعی بر حساسیت سرمایه گذاری به وجه نقد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی, 15(57), 308-285.
مومنی، عليرضا، عبدالرضا، محسني، و حشمت‌الله، شبانکار(1394). بررسي تأثير محدوديت‌های مالي بر سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه شرکت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دومين کنفرانس بين‌المللي پژوهش‌هاي نوين در مديريت، اقتصاد و حسابداري، کوالالامپور-مالزي، موسسه سرآمد کارين.
محمدزاده‌اصل، نازی(1396). بررسی هزینه‌های دولت‌ها بر رشد اقتصادی با استفاده از مدل تابلویی پویا. اقتصاد کاربردی، 7(شماره 20)، 46-35.
منصوری‌نیا، الهام، و انوشا، فاطمه(1401). تبیین ارتباط محدودیت مالی و کیفیت حسابرسی با ارزش اطلاعاتی پیش‌بینی جریان نقد عملیاتی. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(69)، 57-37.
مشایخ، شهناز، و احمدی‌امین، الهه(1401). تأثیر نقدینگی و فرصت سرمایه‌گذاری بر تصمیمات سرمایه‌گذاری با نقش تعدیل‌گری محدودیت مالی. مجله دانش حسابداری، 13(1)، 96-83.
نیکخو, حافظ، رحمانی, تیمور، و خلیلی, فرزانه(1401). نااطمینانی اقتصادکلان و تصمیمات سرمایه‌گذاری بانک‌ها. اقتصاد مالی, 16(58), 22-1.
نسرین‌دوست, طیبه، امامی, کریم، حسینی, سید شمس‌الدین، و پیکارجو, کامبیز(1400). در چه شرایطی بدهی دولتی اثر برون‌رانی بر سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران دارد؟ رهیافت مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، اقتصاد مالی, 15(54), 82-53.
Aoun, D., & Hwang, J. (2008). The effects of cash flow and size on the investment decisions of ICT firms: A dynamic approach. Information Economics and Policy, 20(2), 120-134.
Aivazian, V. &Ge, Y. & Qiu, J. (2005). The impact of leverage on firm investment: Canadian evidence. Journal of Corp. Finance, 11, 277 -291.
Baltagi, B. (2008). “Econometric Analysis of Panel Data”, (Vol. 1). John Wiley & Sons.
Bhaduri, S. N. (2005). Investment, financial constraints and financial liberalization: Some stylized facts from a developing economy, India. Journal of Asian Economics, 16(4), 704-718.
Canova, F. and Ciccarelli, M. (2013). Panel Vector Autoregressive Models: A Survey. ECB Working Paper No. 1507, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2201610 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2201610. [DOI:10.2139/ssrn.2201610].
de Guevara, J. F., Maudos, J., & Salvador, C. (2021). Effects of the degree of financial constraint and excessive indebtedness on firms’ investment decisions. Journal of International Money and Finance, 110, 102288.
Dongmei, L. (2006); “Financial Constraints, R&D Investment, and Stock Returns: Theory and Evidence”, Working Paper. The Wharton School, University of Pennsylvania.
Ebiekwa, Fineman & Igbanibo, Dumini Solomon. (2020). Financial constraints on investment decision making by firms in Nigeria, International Journal of Business & Law Research 8(2):27-39.
Engle, R. and Granger, C. (1987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55, 251-276. http://dx.doi.org/10.2307/1913236
Foda, Karim., Shi, Yu., Vaziri, Maryam. (2022). Financial Constraints, Productivity, and Investment: Evidence from Lithuania. IMF Working Paper No. 2022/249, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=4313676 or http://dx.doi.org/10.5089/9798400228353.001.
Greenen, W. H. (2012). Econometric analysis. New York University.
Guariglia, A. (2008). Internal financial constraints, external financial constraints, and investment choice: Evidence from a panel of UK firms. Journal of banking & finance, 32(9), 1795-1809.
Guariglia, A., & Yang, J. (2016). A balancing act: managing financial constraints and agency costs to minimize investment inefficiency in the Chinese market. Journal of Corporate Finance, 36, 111-130.
Gebauer, S., Setzer, R., & Westphal, A. (2018). Corporate debt and investment: A firm-level analysis for stressed euro area countries. Journal of International Money and Finance, 86, 112-130.
Goyal, Vidhan K. and Lehn, Kenneth and Racic, Stanko. (2001). Growth Opportunities and Corporate Debt Policy: The Case of the U.S. Defense Industry, Journal of Financial Economics, 64(1), Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=310480.
HE, Z. Y., & JIA, L. P. (2017). Financing Constraint, Investment Efficiency and Financing Channels Selection. Financial Theory & Practice, 7.
Hsiao, C. (2014). Analysis of panel data. Cambridge University Press. [DOI:10.1017/CBO9781139839327]
Isayas, Y. N. (2021). Financial distress and its determinants: Evidence from insurance companies in Ethiopia. Cogent Business & Management, 8(1), 1951110. doi:10.1080/23311975.2021.1951110
Kaplan, S., & Zingales, L. (1997). Do investment-cash flow sensivities provide useful measures of financing constraints? The Journal of Economics. 112: 169-215.
Love, I. and L. Zicchino (2006). Financial development and dynamic investment behavior: evidence from panel VAR. Quarterly Review of Economics and Finance, 46(2); 190-210.
Romer, P.M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of political economy, 94(5), 1002-1037.
Lang, L., Ofek, E., & Stulz, R. (1996). Leverage, investment, and firm growth. Journal of financial Economics, 40(1), 3-29.
Matjaz, C., Miroslav, Verbic. (2014). Financial constraints and corporate investments during the current financial and economic crisis: The credit crunch and investment decisions of Slovenian firms. Economic Systems 38, 502–517.
Modigliani F., and M.H. Miller (1958), "The Cost of Capital Corporation Finance and the Theory of Investment", American Economic Review, 48 (3).
Ranasinghe, D. (2021). Managerial entrenchment, financial constraints, and investment choice in unlisted firms. International Journal of Finance & Economics, 26(1), 258-270.
Smith, J. K; Smith, R. L; Bliss, R. T. (2020). Entrepreneurial Finance: Strategy, Valuation, and Deal Structure. Stanford University Press.
Whited, T., and G. Wu, (2006), Financial constraints risk, Review of Financial Studies. 19(2): 531-559.