تأثیر عواطف فردی بر جهت‌گیری اخلاقی حسابرسان
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
فائزه مؤذن نماز
1
,
محمدرضا پورعلی
2
,
مهدی مران جوری
3
,
رضیه علی خانی
4
1 - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران
2 - دانشیار حسابداری، گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، چالوس، ایران
3 - استادیار حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
کلید واژه: ", عواطف فردی", , ", جهت‌گیری اخلاقی حسابرسان", , ", ایده آل گرایی", , ", نسبی‌گرایی اخلاقی", ,
چکیده مقاله :
واقعیت موجود برای حسابرسان این است که آن‌ها بر خلاف فرآیند حسابرسی، واکنش‌های عاطفی را تجربه می‌کنند که این مهم می‌تواند منجر به خلقیات رفتاری متفاوتی شود. لذا در این پژوهش به بررسی تأثیر عواطف فردی بر جهت‌گیری اخلاقی حسابرسان پرداخته شده است. نمونه آماری این تحقیق شامل 201 نفر از مدیران و شرکا در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابرسان رسمی مستقر در تهران در سال 1400 است. مبانی نظری تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و داده‌های تحقیق بر اساس پرسشنامه جمع‌آوری شده و با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS مورد تحلیل قرار گرفته است. فرضیه‌های تحقیق بر اساس روش همبستگی و با استفاده از معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که عواطف فردی بر شاخص‌های جهت‌گیری اخلاقی حسابرسان (شامل ایده آل گرایی و نسبی‌گرایی اخلاقی) تأثیر مثبت و معناداری دارد. به طور کلی نتایج پژوهش نشان می‌دهد ویژگی‌های روان‌شناختی حسابرسان در رعایت اخلاق حرفه‌ای از جمله عوامل تأثیرگذار محسوب می‌شود. همچنین این تحقیق می‌تواند اطلاعات سودمندی را برای سیاست‌گذاران حرفه حسابرسی فراهم آورده و موجب بسط نتایج تحقیقات رفتاری در حوزه حسابرسی می‌شود.
The reality for auditors is that, unlike the audit process, they experience emotional reactions, which can lead to different behavioral ethics. Therefore, in this research, the impact of individual Moods on auditors' ethical orientation has been investigated. The statistical sample of this research includes 201 managers and partners in auditing firms, members of the official auditors community based in Tehran in 2021. The theoretical basis of research has been collected through library studies and research data based on questionnaires and analyzed using SmartPLS software. Research hypotheses have been investigated based on correlation method and using structural equations. The findings of the research show that individual Moods have a positive and significant effect on auditors' moral orientation indicators (including moral idealism and relativism). In general, the results of the research show that the psychological characteristics of auditors are among the most influential factors in observing professional ethics. Also, this research can provide useful information for the policy makers of the auditing profession and expand the results of behavioral research in the auditing field.
فهرست منابع
اسدیان اوغانی، اصغر. حاجی‌ها، زهره. رویایی، رمضان علی. وکیلی فرد، حمیدرضا (1398). تحلیل رابطۀ جهت‌گیری‌های اخلاقی با شدت و حساسیت اخلاقی. اخلاق در علوم و فناوری. ۱۴ (۳). صص ۱۴۱-۱۳۷
بوستانی، فرخ. دارابی رویا. حیدرپور، فرزانه. (1401). رویکرد تحلیل ساختار در الگوی رتبه بندی مؤسسات حسابرسی. فصلنامه اقتصاد مالی. 16 (۳). صص 193-171
پورعلی، محمدرضا. آزره، فاطمه. صمدی لرگانی، محمود. دیانتی دیلمی، زهرا. (1400). تاثیر ویژگی تاریک شخصیت بر رفتار شهروندی سازمانی حسابرسان: آزمونی از نظریه خود تعیین کنندگی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. 10 (38). صص 396-381
پورعلی، محمدرضا. شهیر، امید. صمدی لرگانی، محمود. محفوظی، غلامرضا. (1401). بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و رفاه مالی و رفتار مالی جامعه حسابدران رسمی ایران. فصلنامه علمي پژوهشي دانش حسابداري و حسابرسي مديريت. 11 (4). صص 74-61
حسینی، سیده محبوبه. سلیمانی، مجید. اوحدی، فریدون (1393). مقایسه جهت‌گیری‌های اخلاقی در جامعه پزشکان و حسابرسان. مدیریت فرهنگی. 8 (26). صص 127-117
دیبا، حسین (1391). نقش عواطف و هیجانات در اخلاق. حکمت اسراء. 5 (1). صص 146-120
سامانی پور، حسن. محمدی، تیمور. شاکری، عباس. تقوی، مهدی. (۱۳۹۹). الزامات نظارت احتیاطی کلان و تأثیر آن بر ثبات نظام بانکی ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، ۱۴ (۵۲). صص 26-1
شایسته شجاعی، پرویز. پور زمانی، زهرا. یعقوب نژاد، احمد (۱۳۹۹). تأثیر معیارهای رفتار اخلاقی (محیط اخلاقی، تعهد حرفه‌ای، ارزش‌های اخلاقی و ایدئولوژی اخلاقی) بر عملکرد حسابرسان. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری. ۵ (۱۰). صص ۳۱۸-۲۸۱
شجاع، حسین. مهربان پور، محمدرضا. جهانگیرنیا، حسین. غلامی جمکرانی، رضا. (1400). ارائه مدل تاثیر سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی بر استقلال مدیران مالی و کیفیت گزارشگری. فصلنامه اقتصاد مالی، 3 (56). صص 195-171
گل پرور، محسن (1394). رابطه ایده آل گرایی، نسبیت‌گرایی، ماکیاولیسم و ارزش‌های فرهنگی با رفتارهای غیراخلاقی (مطالعه موردی یک سازمان دولتی). جامعه پژوهشی فرهنگی. 6 (2). صص 169-139
یعقوبی صالح آبادی، رسول. پور زمانی، زهرا (1401). تحلیل رابطه هویت حرفه‌ای و جهت‌گیری اخلاقی با قضاوت اخلاقی حسابرسان مستقل.فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. 17 (3).صص 138-131
یوسفی شارمی، میرامید. بنی مهد، بهمن (1398). تأثیر عواطف فردی بر بی‌طرفی حسابرس. دانش حسابداری مالی. 6 (1). صص 185-163.
ACCA. (2017). Banishing Bias? Audit Objectivity, and the Value of professional Scepticism. Available at: http://www.accaglobal.com/content/dam/ACCA_Global/ Technical/audit/pibanishing-bias-prof-scepticism.pdf
Arrami, N, QingXiang Y. (2022). Impact of Ethical Training on Auditors’ Ethical Decision Making in Morocco. Studia Universitatis „Vasile Goldis” Arad – Economics Series. 32 (2).41-64.
Chen Y, Lindquist KA, Daughters SB ,Anand D. (2017),Emotion differentiation predicts likelihood of initial lapse following substance use treatment, Drug and Alcohol Dependence journal 180(1):439-444.
Chung, J., J. R. Cohen, and G. S Monroe. (2015). The Influence of a Self- Interest Threat to Auditor Independence and Emotion on Auditors Inventory Valuation Judgments. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2557630
Cianci, A. M. & Bierstaker, J. L. (2009), ‘The effect of performance feedback and client importance on auditors’ self- and public-focused ethical judgments’, Managerial Auditing Journal. 24(5). 455–74
Clikeman, P. and Henning, S. (2000). The Socialization of Undergraduate Accounting Students. Issues in Accounting Education. 15, 1–17.
Clore, G. L., Schwarz, N., & Conway, M. (1994). Affective causes and consequences of social information processing. In R. S.Jr., & T. K. (Eds.) Hurtt, R. K. 2010. Development of a Scale to Measure Professional Skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory 29(1): 149-171
Forgas, J. P. (1995). Mood and judgment: The affect infusion model (AIM). Psychological Bulletin, 117 (1), 39−66.
Forgas, J. P. and J. M. George. (2001). Affective Influences on Judgments and Behavior in Organizations: An Information Processing Perspective, Organizational Behavior and Human Decision Processes 86 (1): 3-34.
Forsyth, D. (1984). A Taxonomy of Ethical Ideologies. Journal of Personality and Social Psychology. 39. 175–184.
Glover, S. M and D.F. Prawitt. (2014). Practitioner summary: Enhancing auditor professional skepticism: The professional skepticism continuum. Current Issues in Auditing, 8(2): 1-10.
Griffith, E. E., J. S.Hammersley, K.Kadous, and D.Young. (2015). Auditor mindsets and audits of complex estimates. Journal of Accounting Research, 53(1): 49-77.
Hurtt, R. K. (2010). Development of a Scale to Measure Professional Skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory 29(1): 149-171
Indriasih D, A S Wiwit (2023). The Role of Ethical Orientation and Moral Intensity in Improving Ethical Decision of An Auditor. Jurnal Aset. 13 (2). 185-196
Isen, A.M., Shalker, T., Clark, M., & Karp, L. (1978), "Affect, accessibility of material in memory and behavior: A cognitive loop? Journal of Personality and Social Psychology, 36, 1-12.
Ismail, S. and Yuhanis, N. (2018). Determinants of ethical work behaviour of Malaysian public sector auditors. Asia-Pacific Journal of Business Administration. 10(1). 21-34.
Jefferey, C. (2006). The Applicability of a Contingent Factors Model to Accounting Ethics Research. Journal of business ethics. 68. 1-18.
Jeivi Brenda Andolo & David A. A. Pesudo, (2021). The Effects of Competence and Motivation on Audit Quality with Ethical Orientation as a Moderating Variable. International Journal of Science and Business, IJSAB International. 5(4). 59-79.
Johari, Razana & Mohd-Sanusi, Zuraidah & Zarefar, Arumega. (2019). Auditor’s Ethical Judgments: The Influence of Moral Intensity, Ethical Orientation and Client Importance. International Journal of Financial Research. 10. 77.
Jones, T. M. (1991). Ethical decision making by individuals in organizations: an issue-contingent model. Academy of Management Review. 16(2). 366–95.
Kohlberg L (1984). The philosophy of moral development: the nature and validity of moral stages essays on moral development. San Francisco: Harper & Row: 123-137.
Li, C. (2009), ‘Does client importance affect auditor independence at the office level? Empirical evidence from going-concern opinions’, Contemporary Accounting Research. 26(1). 201–30
Moreno, K. & Bhattacharjee, S. (2003). The impact of pressure from potential client business opportunities on the judgment of auditors across professional ranks. Auditing: A Journal of Practice & Theory. 22(1). 13–28.
Nelson, M., Elliott, J. & Tarpley, R. (2002). Evidence from auditors about managers’ and auditors’ earnings management decisions. The Accounting Review. 77, Supplement. 175–203.
Stromback Camilla, Therese Lind, Kenny Skagerlund, Gustav Tinghog. (2017). Does self-control predict financial behavior and financial wellbeing? accepted for Journal of Behavioral and Experimental Finance. 14(3):30-38.
Watson, D., Clark, L. A., and A.Tellegen (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology. 54(6): 1063-1070.
Zarei Reza, Azadeh Esmaeeli and Safa Zarei. (2016), Studying the Influential Factors on Ethics in Accounting and Auditing Regarding Personal Dimensions, International Business Management. 10 (7). 1141-1150.