واکاوی معنای ذاتی و منشأ وجودی عدالت، یکی از پیچیدهترین مسائل فلسفی و اخلاقی محسوب میشود؛ که نحوهی تبلور آن در جهانِ مبتنی بر مدنیت همواره مورد بحث و گفتمان جمعی اندیشمندان واقع شده است. بنیان این پژوهش بر تبیین تعریفی جامع از مفهوم عدالت در قالب پارادایم ایرانی شهر چکیده کامل
واکاوی معنای ذاتی و منشأ وجودی عدالت، یکی از پیچیدهترین مسائل فلسفی و اخلاقی محسوب میشود؛ که نحوهی تبلور آن در جهانِ مبتنی بر مدنیت همواره مورد بحث و گفتمان جمعی اندیشمندان واقع شده است. بنیان این پژوهش بر تبیین تعریفی جامع از مفهوم عدالت در قالب پارادایم ایرانی شهر عدالتمحور بنا نهاده شده است؛ که امکانسنجی تحقق آن در قالب طرح توسعهی شهری فرحزاد تهران صورت میگیرد. این پارادایم نوین، بر مبنای ابعاد سهگانهی عدالت (قانون، اخلاق و مدنیت) و با تأکید بر چهار وجه بنیادین آن (عدالت ماهوی، صوری، توزیعی و ساختاری) تدوین میگردد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی- توسعهای و از لحاظ روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری دادهها به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعهی آماری پژوهش، متشکل از ساکنین، متخصصین و مسئولین شهری میباشد. دادهها در نرمافزار SPSS و بر مبنای آمار توصیفی (گویههای کیفی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (وزندهی به گویههای بوگاردوس، آزمون تیتک نمونهای و همبستگی پیرسون) تحلیل شده است. یافتههای حاصل از روش بوگاردوس، حاکی از وجود فاصلهی اجتماعی زیاد و طیف نامطلوبی از همهشمولی میان گروههای مختلف اجتماعی ساکن در فرحزاد است. همچنین، نتایج حاصل از آزمون تیتک نمونهای و تحلیل همبستگی پیرسون، بیانگر عدم تحقق مولفههای شهر عدالتمحور در وضع کنونی فرحزاد از دیدگاه شهروندان میباشد. در مقابل، سنجش وضعیت طرح مصوب ساماندهی محور شهری فرحزاد مبین مطلوبیت این طرح در ابعاد قانونمحوری و اخلاقمداری و شرایط نامطلوب بُعد اجتماعگرایی از دیدگاه متخصصین است. نتایج بهدست آمده؛ حاکی از وجود ارتباط معنادار میان عدالت ساختاری و عدالت توزیعی، جهت تحقق ابعاد سهگانهی شهر عدالتمحور (قانون، اخلاق و مدنیت) بر مبنای وجوه ماهوی و صوری عدالت میباشد.
پرونده مقاله