فرایند حذف در گویش رودباری
محورهای موضوعی : زبان شناسی، گویش شناسی، فرهنگ عامه،ادبیات فارسی
1 -
کلید واژه: فرایندهای واجی, گویش رودباری, حذف, همگونی, واکه, همخوان,
چکیده مقاله :
فرایند حذف elision یا deletion یکی از فرایندهای واجی (phonological process) است که در خدمت اقتصاد زبان است و بهمنظور کمکوشی و آسانجویی در زبانها و گویشها صورت میگیرد. در این نوشتار حذف واج (اعم از واکه، همخوان و هجا) در سطح واژه یا در ترکیب واژگانی در گویش رودباری مورد بررسی قرار گرفته است. گویش رودباری از گویشهای کرانۀ دریای خزر است که در شهرستان رودبار در جنوب استان گیلان به آن سخن میگویند. شواهدی که در این مقاله ارائه شدهاند از واژهنامههای مختلف گویش رودباری و نیز از پژوهش میدانی در آبادیهای مختلف شهرستان رودبار که به این گویش سخن میگویند به دست آمده است. این پژوهش نشان میدهد که در گویش رودباری از میان واکهها، بیش از همه e/a/ǝ بهعنوان واکۀ پایانی، و از میان همخوانها r، x، f، q،n ، š، d، t،z ، s، k، b، v، y، ? و h بیشتر در معرض حذف قرار دارند؛ که در این میان به ویژه بسامد حذف d و r قابل توجه است. حذف همخوانها عمدتاً پس از واکه و در جایگاه پایانی دیده میشود. بهدلیل نزدیکی گویش رودباری با گیلکی، تاتی، تالشی و تبری، نتایج این پژوهش برای پژوهشگران این زبانها سودمند و تا اندازۀ زیادی به این زبانها قابل تعمیم است.
This article analyzes the elision of vowels, consonants, and syllables in simple and combined words in the Rudbari Dialect. The Rudbari dialect is one of the Caspian Sea languages spoken in Roudbar in the south of Gilan province. The examples have been taken from different glossaries of the Rudbari dialect and from interviews with native speakers of different villages of Rudbar who speak this dialect. The article shows that in the Rudbari dialect, among vowels, mostly e/a/ǝ, and among consonants, mostly r, x, f, q, n, š, d, t, z, s, k, b, v, y, ? and h may be deleted, among which d and r elision is more frequent. Elision of consonants mostly happens after vowels at the end of the words.