چند شعر غنایی گورانی
محورهای موضوعی :
سیدمهدی سجادی
1
(دکتری زبان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
کلید واژه: شعر غنایی, ادبیات گورانی, زبان گورانی,
چکیده مقاله :
گورانی یکی از زبان های ایرانیِ شاخۀ غربی شمالی با دستور زبان، واژگان و گویش های خاص خود است. این زبان دارای ادبیاتی کهن و غنیِ دست کم 1400ساله است. برخلاف تصور توده و عوام، زبان و ادبیات گورانی بخشی از زبان و ادبیات دیگری از جمله کردی نیست بلکه زبان و ادبیاتی متمایز و مستقل ایرانی است. دیوید نیل مکنزی آثار ارزشمند و ماندگاری در زمینۀ زبان های ایرانی به طور کلی و زبان گورانی به طور خاص از خود به یادگار گذاشته است. مقالۀ پیش رو یکی از آثار او در زمینۀ زبان و ادبیات گورانی است که به فارسی برگردانده می شود. به دلایلی از جمله اینکه نگارنده زبانور بومی این زبان نبوده است، ضرورت ایجاب می نمود این اثر افزون بر ترجمه، نقد و تصحیح نیز بشود که مترجم این کار را انجام داده است. ترجمه، نقد و تصحیح این اثر می تواند گامی در راستای شناخت هرچه بیشتر و بهتر زبان و ادبیات گورانی و جایگاه آن در میان زبان ها و ادبیات های ایرانی باشد.
Since its debut in 1881, when Charkes Rieu´s brief but masterly grammatical sketch appeared, the Gorani koine has become one of the Cinderellas of Iranian studies, literary and linguistic.Apart from a notice by E. B. Soane, of which more below, its only real outing has been in Professor Minorsky´s compendious article on the Goran, containing an illustrated survey of all the epic, lyric, and religious verse then known in Gorani. The surviving manuscripts acquired by Pofessor Minorsky he has since donated to the Leningrad branch of the Oriental Institute (Institut Narodov Azzi AN), where they remain unpublished. The same is true of the many MSS acquired by Oskar Mann for the former Preussische Staatsbibliothek and of the passages which he transcribed and intended to publish as a volume. Proben aus der Goran-Literature of his Kurdisch-Persische Forschungen. Only lately has M. Mokri begun to draw upon his personal collection of MSS with the publication of a religious poem emanating from the Ahl-i Haqq sect.
_||_