برخی فرآیندهای مشترک تضعیف و تقویت در گونه‌های مختلف استان مازندران
محورهای موضوعی :
عالیه کامبوزیا کرد زعفرانلو
1
(گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس)
آتنا بهزادفر
2
(کروه زبانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس)
کلید واژه: فرایندهای واجی, تقویت, تضعیف, گونه‌های زبانی, گویش مازندرانی,
چکیده مقاله :
گویش مازندرانی به لحاظ رده‌شناختی در گروه زبان‌های شمال غربی قرارمی‌گیرد و ازاینرو برخی فرایندهای واجی آن با گروه زبان‌های جنوب غربی متفاوت است. معرفی فرآیندهای تضعیف و تقویت و بیان ویژگی‌های آن‌ها در گونه-های زبانی استان مازندران هدف انجام این پژوهش است. بسیاری از داده‌های این پژوهش از طریق مصاحبه، ضبط و ثبتِ گفتار 30 گویشور از 15 شهرِ استان مازندران شامل ساری، بابل، بابلسر، آمل، قائم‌شهر، سوادکوه، نور، نوشهر، چالوس، عباس‌آباد، محمودآباد، فریدون‌کنار، بهشهر، تنکابن، و کلاردشت جمع‌آوری، دسته بندی، توصیف و تحلیل شده‌اند. علاوه بر این از منابعی همچون مقالات، پایان‌نامه‌ها و واژه‌نامه‌های نوشته شده دربارۀ این گویش نیز استفاده شده است. پژوهشگران مستقیماً با گویشوران مصاحبه کرده و اطلاعات مورد نیاز را ثبت و ضبط کرده‌اند. برخی از نتایج حاصل از این پژوهش عبارتنداز: 1. غلت کامی /j/ در وسط واژه در جایگاه پایانۀ هجا بعد از یک واکه در تمامی گونه‌های زبانی استان مازندران حذف می‌شود. 2. واکه‌های /a/، /e/ و /o/ به واکۀ مرکزی و نرم [ә] تبدیل می‌شود. 3. انسدادی واک‌دار /d/ به غلت کامی [j] در جایگاه بین دو واکه تبدیل‌می‌شود. 4. انسداد چاکنائی در آغاز برخی از واژه‌هایی که با /š/ یا /s/ شروع می‌شود، همراه با واکه درج می‌شود. 5. همخوان‌های /f/ و /v/ در جایگاه آغازۀ هجا یا واژه به [b] تبدیل می‌شوند.
Mazandarani Dialect is typologically placed in the group of Northwestern Iranian Languages; and therefore, some of its phonological processes are different from the group of Southwestern Iranian Languages. The purpose of this research is to introduce Lenition and Fortition processes and express their characteristics in the Language Varieties of Mazandaran Province. Most of the data of this research was obtained through interviewing and recording the speech of 30 speakers from 15 cities of Mazandaran Province, including "Sari, Babol, Babolsar, Amol, Qaem Shahr, Savadkooh, Noor, Nowshahr, Chalus, Abbas Abad, Mahmood Abad, Fereydun-Kenar, Behshahr, Tonekabon, and Kelardasht" have been collected, categorized, described and analyzed. In addition, sources such as articles, theses and dictionaries written about this dialect have also been used. The researchers directly interviewed the speakers and recorded the required information. The most important results can be summarized in a few cases: 1) the glide /j/ is removed in the coda of the syllable after a vowel in all varieties of Mazandaran Province. 2) The three Vowels /a/, /o/, /e/ turns to central vowel /ә/ which is named Centralization. 3) The voiced stop consonant /d/ turns to approximant [j] after the vowel. 4) A glottal stop inserts at the beginning of those words which begin with /s/ or /š/. 5) Consonants /f/ and /v/ turns to [b] at the beginning of the syllable.
_||_