« نقد نقّادان ادبی»
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی
احمد ذاکری
1
,
سامان خانی اسفندآباد
2
1 - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامیواحد کرج،کرج،ایران.
2 - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامیواحد کرج ،کرج،ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
نقد بر پایهی معناشناسی و پذیرش چندگانگی معنا باعث پیوند ذهن خواننده با ابعاد مختلف زیباییشناسی متن میگردد؛ این درک درست از متن، خواننده را ترغیب میکند تا بیشتر بخواند و بیشتر لذّت ببرد، خوانشِ بیشتر نیز فرآیندی است دو سویه بین نویسنده و خواننده که نتیجهی آن جامعهای با فرهنگ بالاست که درست میاندیشد و نقد میپذیرد. در مقابل این نوع نگرش جدید، سنّتهای ادبی در پی مطلق گرایی معنا هستند، نگاهی تک بعدی که انسان مُدرن، آن را بر نمیتابد و در صورت رواج این گونه نقدها و متون ادبی، خواننده دچار بی میلی شده، منفعل میگردد؛ لذا مخاطب در صدد آنست که با یادگیری مراحل نقد و با رعایت چهارچوب های علمی آن، آثار بیشتری را بخواند و از لذّت ادبی و زیباشناسانه بهرهمند گردد. در صورتی که او با برخورد های احساسی و عدم لحن سالم نقد مواجه شود، به دنبال راهکارهای سادهتر و سریع تری برای ایجاد لذّت و سرگرمی خواهد رفت و این شکستی بزرگ برای فرهنگ و هنر یک ملّت است. در مکتب شالوده شکنی برای خواننده و نویسنده وظایفی تعیین شده که به پویایی تولید و خوانش آثار ادبی میانجامد و بی توجّهی به آنها حاصلی جز جامعهی ادبی و هنری رو به اُفول نخواهد بود. در این مقاله با روش تحلیلی سعی شده بی میلی مطالعهی آثار ادبی از منظر نقد ادبی علّت شناسی گردد.
Criticism based on semantics and admission of meaning multiplicity results in a link between the reader’s mind and diverse aspects of a text aesthetics; this correct understanding of a text induces a reader to read more and enjoy more. More reading also is a two-way process between the author and the reader whose result is a society with an elevated culture that thinks correctly and admits criticism. Contrary to this new attitude, literary traditions look for meaning absoluteness, a one-dimensional view that modern human doesn’t tolerate it, and if this kind of criticisms and literary texts become popular, a reader becomes reluctant, and passive. Then, the reader seeks, through learning criticism stages and complying with its scientific frameworks, to read more works and enjoy aesthetic and literary pleasure. As the reader encounters with emotional conflicts and lack of a healthy criticism tone, he will search for simpler and quicker ways for enjoying and entertainment and this is a major failure for a culture and art of a nation. In deconstruction school, certain tasks have been determined for reader and author that result in dynamics of literary works production and reading and inattention toward them will result in nothing but the fall of a literary and art society. This article attempts analytically to identify causes of reluctance to read literary works through a literary criticism approach.
- ایمانی، محسن، 1381، " آسیب شناسی مطالعه و شیوه های کنترل آن" ، نشریهی روان شناسی پیوند، شمارهی 277، صص 131 – 124 .
- پاز، اکتاویو، 1373، " ادبیات بدون نقد" ، ترجمه مهین دانشور، نشریه فرهنگ و هنرکلک، شماره 49 و 50 ، صص 62 – 56 .
- پین، مایکل، 1379، بارت، فوکو، آلتوسر، ترجمهی پیام یزدانجو، نشر مرکز، تهران.
- تولستوی، لئون، 1355، هنر چیست؟ ، نشر امیرکبیر، چاپ پنجم، تهران.
- دستغیب، عبدالعلی، 1347، "گفتههایی در پیرامون دانش نقد ادبی"، نشریهی ادبیات و زبانهای نگین، شمارهی 40، صص 34 – 37
- زرّین کوب، عبدالحسین، 1378، آشنایی با نقد ادبی، نشر سخن، چاپ پنجم، تهران.
- شمیسا، سیروس، 1385، نقد ادبی، نشر میترا، چاپ اول، ویرایش دوم، تهران.
- صنعتی، محمّد، 1380، تحلیلهای روانشناختی در هنر و ادبیات، نشر مرکز، چاپ اول، تهران.
- علوی مقدّم، مهیار، 1387، “مبانی معنا شناسی فهم متن در رویکردهای سنّتی و جدید نقد ادبی”، نشریهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 206، صص 27 – 1 .
- فرزاد، عبدالحسین، 1376، "چرا نقد جایگاه والای خود را نیافته است؟" ، ماهنامهی تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب، کتاب ماه ادبیات، شمارهی دوم، صص 4- 3 .
- کادن،جان آنتونی، 1386،فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمه کاظم فیروزمند، نشر شادگان، چ دوم، تهران.
- کتابخانه عمومی کشور، 1389، "سرانة مطالعه در کشور"، نشریه اقتصادِ حسابرس، ش50، ص 27 .
- محبوب، سیامک، 1391، "کتابخانههای عمومیو سرانهی مطالعه" ، نشریه ی تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، شماره 68، صص 133 – 117 .
- محمّدخانی، علی اصغر، 1379، "موانع رشد نقد ادبی مدرن در ایران" ، نشریهی علوم انسانی نامه ی فرهنگ شماره 38، صص 81 – 76 .
- مقدادی، بهرام، 1384، "نقد ادبی در حوزهی مخاطب شناسی" ، فصلنامهی فرهنگ و هنر، شماره 65 بخش ادبیات، صص 27 – 8 .
- مقدادی، بهرام، 1386، "موانع شکوفایی پژوهش های نقد ادبی در ایران"، کتاب ماه ادبیات، شمارهی 5، پیاپی 119، صص 36 – 32 .
- نوریس، کریستوفر، 1380، شالوده شکنی، مترجم پیام یزدانجو، نشر و پژوهش شیرازه، تهران.
- وِلِک، رنه؛ وارن، آستین؛ مورگان فورستر، ادوارد؛ دان هَم، باروز؛ 1370، چشم اندازی از ادبیات و هنر، مترجم: دکتر غلامحسین یوسفی و محمد تقی(امیر) صدقیانی، نشر معین، چاپ اول، تهران.