بلاغت تصویر با محتوای پوشینه‌ها در غزلیات مولانا

محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی

فرشته اصغری ^{1 *} , احمد ذاکری ² , علی محمد موذنی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/09/17 تاریخ پذیرش : 1403/09/27 تاریخ انتشار : 1404/02/06

کلید واژه: پوشینه, بلاغت, غزل عارفانه, مولانا ,

چکیده مقاله :

موضوع مقاله حاضر بررسی چگونگی تصویرسازی مولانا با محتوای پوشیدنی­هاست. پوشینه­ها، از آن‌رو که همه، پدیده‌هایی عینی و ظاهری اند که بدن یا جزئی از آن را به مثابۀ امری پنهان، می‌پوشانند، با شکل اندیشه مولانا که مبتنی بر تقابل ظاهر و باطن یا به تعبیری صوفیانه عالم شهادت و غیب است، هم خوانی دارد و گوشه‌هایی از اندیشه‌های عرفانی او را تجسم می‌بخشد. در این نوشتۀ کوتاه تقریباً تمام پوشیدنی‌ها از غزلیات استخراج و دسته‌بندی شده‌است. اما فقط آن‌هایی که در ساختن تصویری شاعرانه و عارفانه شرکت داشته‌اند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. اطلاعات مربوط به پژوهش با روش کتابخانه‌ای فراهم آمده و به کمک روش تحقیق کیفی تحلیل شده‌است. نتایج کار نشان می‌دهد که تمام تصاویر مورد بحث، در خدمت بیان اندیشۀ عارفانه مولانا بوده‌است. از این ‌گذشته به‌کارگیری ابزارهای بلاغی مختلف بیانگر آن است که پوشیدنی‌ها گاه برای محسوس کردن اندیشه و گاه برای توسع معانی و دلالت بر عدم قطعیت معنا به‌کاررفته است. 

چکیده انگلیسی:

The tapic of this article is the examination of how Rumi uses imagery related to clothing in his works.

Clothing items, being tangible and visible phenomena that cover the body or part of it as something hidden, align with Rumi’s way of thinking, which is based on the contrast between the outward and the unseen. They embody aspects of his mystical thoughts.

In this short piece, almost all references to clothing from Rumi’s ghazal’s have been extracted and categorized. However, onhy those refernces that contribute to creating a poetic and my stical image have been examined.

The research information was gathered using the library research method and analyzed wing qualitative research techniques. The results of the study show that all the discussed images serve to express Rumi’s mystical thoughts.

 Furthermore, the use of various rhetorical devices indicates that clothing is sometimes used to make ideas tangible and sometimes to expand meanings and suggest the uncertainity of meaning.

منابع و مأخذ:

#انوری، حسن، ۱۳۸۱، فرهنگ سخن، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن #
#اهور، پرویز، ۱۳۶۳، کلک خیال‌انگیز، چاپ اول، تهران، انتشارات زوار #
#ایلیاده، میرچا، ۱۳۶۲، چشم‌اندازهای اسطوره، مترجم جلال ستاری، چاپ اول، تهران، توس#
#برتلمی، ژان، ۱۳۹۲، زیبایی شناسی، مترجم احمد سمیعی گیلانی، چاپ اول، تهران، سخن #
#ثروتیان، بهروز، ۱۳۸۳، فن بیان در آفرینش خیال، چاپ اول، تهران، امیرکبیر #
# چدویک، چارلز، ۱۳۷۵، سمبولیسم، مترجم مهدی سحابی، چاپ اول، تهران، نشر مرکز#
#حافظ، شمس¬الدین محمد، 1362، دیوان حافظ، چاپ دوم، تهران، انتشارات خوارزمی #
#حجتی، حمیده، ۱۳۷۶، بافته‌ها در ادب فارسی، در فرهنگ‌نامۀ ادب فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، چاپ اول، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی #
#حسن، محمد مناظر، ۱۳۶۲، زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، مترجم مسعود رجب نیا، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی #
#دزی، ر. پ، ۱۳۴۵، فرهنگ البسۀ مسلمانان، مترجم حسینعلی هروی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران #
#دهخدا، علی‌اکبر، ۱۳۷۷، لغت نامه، چاپ دوم تهران، انتشارات دانشگاه تهران#
#رجایی بخارایی، احمدعلی، ۱۳۶۴، فرهنگ اشعار حافظ، چاپ دوم، تهران، انتشارات علمی #
#شفیعی کدکنی، محمدرضا، ۱۳۸۷، صور خیال در شعر فارسی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات آگاه #
#شفیعی کدکنی، محمدرضا، ۱۳۹۲، زبان شعر در نثر صوفیه، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن #
#عسکری، ابوهلال، ۱۳۷۲، الصناعتین، مترجم محمدجواد نصیری، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران #
#عقدایی، تورج، ۱۳۹۶، بدیع در شعر فارسی، چاپ اول، تهران، نشر مرکز نشر دانشگاهی #
#عمارتی مقدم، داوود، ۱۳۹۵، بلاغت از آتن تا مدینه، چاپ اول، تهران، هرمس #
#فاطمی، سیدحسین، ۱۳۶۴، تصویرگری در غزلیات شمس، چاپ اول، تهران، امیرکبیر #
#فتوحی، محمود، ۱۳۸۶، بلاغت تصویر، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن #
#فتوحی، محمود، ۱۳۹۱، سبک‌شناسی، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن #
# فردوسی، ابوالقاسم، ۱۳۸۴، شاهنامه، بر پایۀ چاپ مسکو، چاپ دوم، تهران، هرمس#
#گولپینارلی، عبدالباقی، ۱۳۷۰، مولانا جلال‌الدین، چاپ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی #
#محمد پادشاه، ۱۳۶۳، آنندراج، زیر نظر محمد دبیر سیاقی، چاپ دوم، تهران، کتاب‌فروشی خیام #
#محمدی آسیابادی، علی، ۱۳۸۷، هرمنوتیک و نمادپردازی در غزلیات شمس، چاپ اول، تهران، سخن#
# مشتاق مهر، رحمان، ۱۳۹۲، فرهنگ‌نامۀ رمزهای غزلیات مولانا، چاپ دوم، تهران، خانۀ کتاب #
# معین، محمد، ۱۳۶۰، فرهنگ فارسی، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر #
# مولوی، جلال‌الدین محمد، ۱۳۶۸، غزلیات شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، چاپ اول، تهران، هرمس #
#هاشمی، احمدی، ۱۳۸۲، جواهر البلاغه، مترجم حسن عرفان، چاپ سوم، قم، نشر بلاغت#
Books
- Anvari, Hasan(2002) culthre of speech, First edition, Tehran: sokhan.
- Imaginative Kelk, First edition, Tehran: zavvar Ahoor, Parvez,
- Iliad, Mircha, (1983), Perspectives of myth, Translated by Jalal Satari, First edition, Tehran:tos
- Bartholomew, Jean, (2013), Aesthetics, Translated by Ahmad Sami Gilani, First edition, Tehran: sokhan.
- Sarvatian, Behrouz,(2004), The art of expression in the creation of imagination, First edition, Tehran: Amir Kabir
- Chadwick, Charles,(1996), Symbolism, Translated by Mehdi Sahabhi, First edition, Tehran: Center publication
- Hafez, Shamsuddin Mohammad, (1983), Diwan Hafez, Second edition, Tehran: Kharazmi Publications
- Hojjati, Hamida,(1997), Braids in Persian literature, In the dictionary of Persian literature, Under the supervision of Hasan Anoushe, First edition, Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Islamic Guidance
- Hasan, Mohammad Manazer,(1983), Social life in Abbasid rule, Translated by Masoud Rajab Nia, First edition, , Tehran : Scientific and cultural publications
- Dozy, R.P.(1966) Muslim clothing culture, Translated by Hosain Ali Heravi, First edition, Tehran :University of Tehran Press.
- Dehkhoda, Ali Akbar (1998) Dehkhoda dictionary, Second edition, Tehran : University of Tehran Press.
- Rajai Bukharai, Ahmad Ali,1985, A collection of Hafez's poems, Second edition,Tehran: Scientific publications
- Shafi’I Kadkani, Muhammad Reza (2008) Imaginary images in Persian, 12th edition, Tehrah: Aghah.
- Shafi’I Kadkani, Muhammad Reza (2013), Poetry language in Sufi prose, , First edition, Tehran: sokhan
- Askari, Abu Hilal, 1993, Al-Sanaatin, Translated by Mohammad Javad Nasiri, First edition, Tehran : University of Tehran Press.
- Aqdaei, Toraj, Innovative in Persian poetry, (2017), First edition, Tehrah: Academic publishing center
- Emarati moghaddam, davood,(2016), Rhetoric from Athens to Medina, First edition, Tehrah:Hermes
- Fatemi, Seyyed Hossein,(1985), illustration in Shams' ghazal’s, First edition, Tehran: Amir Kabir
- Fotuhi, Mahmoud, (2007), Image rhetoric, First edition, Tehran: sokhan
- Fotuhi, Mahmoud,(2012), stylistics, , First edition, Tehran: sokhan
- Ferdowsi, Abulqasem,(2005), Shahnameh, Based on the Moscow edition, Second edition, Tehrah:Hermes
- Gulpinarli, Abdul Baghi,(1991), Maulana Jalaluddin, Second edition, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research
- Muhammad, padeshah, Under the supervision of Mohammad Deir Siagi, Second edition, , Tehran: Khayyam bookstore
- Mohammadi Asiabadi, Ali,(2008), Hermeneutics and symbolism in Shams' ghazal’s, First edition, Tehran: sokhan
- Mushtaq Mehr, Rahman,(2013), A dictionary of the codes of Rumi's ghazal’s, Second edition, Tehran: book house
- Moin, Mohammad (1981) Persian Dictionary, Fourth edition, Tehran: Amir Kabir
- Molavi, Jalaluddin Mohammad,(1989), Shams' ghazal’s, to correct Badi al-Zaman Furozanfar, , First edition, Tehrah:Hermes
- Hashemi, Ahmad,(2003), Jawaharlal Balagha, Translated by Hasan Irfan, Third edition, Qom, Balaghat