تلاطم شرطی نامتقارن در رژیم¬های مختلف اقتصادی بازار ارز و بورس اوراق بهادار تهران
محورهای موضوعی : مدیریت کسب و کارعباس نعیمی 1 , میر فیض فلاح 2 * , فریدون اوحدی 3
1 - گروه علوم اقتصادی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2 - گروه مدیریت مالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه مهندسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
کلید واژه: تلاطم شرطی نامتقارن, روش مارکوف سوئیچینگ, شاخص بورس اوراق بهادار تهران, نرخ ارز,
چکیده مقاله :
این پژوهش به بررسی اثر تلاطم شرطی نامتقارن در بازار ارز و بورس اوراق بهادار تهران با درنظر گرفتن رژیمهای مختلف اقتصادی میپردازد. شناخت رژیمها از طریق روش مارکوف سوئیچینگ (MS) انجام شد و برای استخراج تلاطم شرطی نامتقارن بازده سهام و ارز، از مدلهای گارچ نامتقارن شامل MS-EGARCH،MS-GJR-GARCH و MS-TARCH استفاده شده است. برای بازار ارز بازدهی روزانه دلار آزاد و برای بازار سهام، بازدهی روزانه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1388 لغایت 1403 استفاده شده است. نتایج تحقیق در خصوص شناسایی رژیمها حاکی از آن است که در بازار سهام رژیمهای مختلف اقتصادی وجود دارد و در خصوص بررسی تلاطم شرطی براساس مدل MS-EGARCH یافتهها نشاندهنده آن است که در دوره رونق اثر شوکها متقارن بوده ولی در دوره رکود اثر شوکها نامتقارن بوده است؛ یعنی اینکه در دوران رونق، بازار نسبت به اخبار بد و اخبار خوب اثرات تلاطمی یکسان داشته لیکن در دوران رکود اثرات تلاطمی اخبار منفی و اخبار مثبت یکسان نبوده و اخبار منفی اثرات تلاطمی بیشتری نسبت به اخبار مثبت داشته است. از آنجا که نرخ ارز همواره در حال افزایش بوده، لذا تنها با یک رژیم نتایج قابل دریافت بود. نتایج تحقیق براساس مدل MS-EGARCH حاکی از آن است که اثرات شوکهای منفی و مثبت نامتقارن بوده و اخبار منفی اثرات تلاطمی بیشتری نسبت به اخبار مثبت داشته است. با درنظر گرفتن معیار آکائیک در بین مدلهای مذکور، مدل MS-EGARCH به عنوان مدل برتر برای سنجش اثرات تلاطم شرطی نامتقارن درنظر گرفته شد که نتایج حاصل از مدل مذکور با واقعیت بازار سهام و ارز در ایران مطابقت مینماید.
This study is to investigate asymmetry conditional volatility of exchange rate and stock price with regarding different economic regimes. Recognizing of regimes is done by Markov Switching (MS) method and to measure asymmetry conditional volatility of return of exchange rate and return of stock price is used the models of MS-EGARCH, MS-GIJR-GARCH and MS-TARCH. For the stock market the daily return of free dollar and for the exchange rate daily return of stock market of Tehran for the years of 1388 to 1403 is used. The result of the study about recognizing regimes in stock market indicate that there are different economic regimes and the results of asymmetry conditional volatility show that in the economic booms the effect of shocks are symmetrical but in the regime of recession the effect of shocks are asymmetric; this mean that in the economic boom periods, stock market has the same volatility effects but in the recession periods volatility effects of good news and bad news are not the same and the bad news in contrast to good news has more volatility effects. Because of increasing trend of exchange rate in the most of the time, so the results is received only with one regime. The result of asymmetry conditional volatility according to the model of MS-EGARCH show that effect of shocks are asymmetrical and the bad news in contrast to good news has more volatility effects. Regarding AIC index in the models, the model of MS-EGARCH is known as preferable model to measure the effects of asymmetry conditional volatility of exchange rate and stock price; that the results of the mentioned model is conform to real action of stock market and dollar rate.
امیری، فرهاد، درخشانی درآبی، کاوه، آسایش، حمید، کاربرد الگوی TV-Garch در برآورد تلاطم نرخ ارز در ایران (1400)، مجله سیاستگذاری اقتصادی، سال سیزدهم، شماره 26.
حقیقت، جعفر، معصوم زاده، سارا، سیدهاشمی، فاطمه، بحران کووید 19 و تلاطم بازار سرمایه؛ رویکرد غیرخطی مارکوف سوئیچینگ در سطح صنایع (1404)، مجله اقتصاد مالی، دوره 19، شماره 1 (پیاپی 70).
دادگر، یداله، نظری، روح الله، ارزیابی شاخص های توسعه مالی در ایران، 1393، کنفرانس توسعه سیستم مالی در ایران، تهران.
دهباشی، وحید، محمدی، تیمور، شاکری، عباس، بهرامی، جاوید، واکنش بازارهای ارز، سهام و طلا نسبت به تکانه های مالی در ایران: با تاکید بر اثرات سرریز تلاطم (1399)، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، سال 25، شماره 83.
رحیمی فر، فرهاد، حسنوند، داریوش، زاهد غروی، مهدی، نااطمینانی سیاست پولی بر نااطمینانی بازار سهام، (1403)، مجله توسعه و سرمایه، دوره نهم، شماره1.
ظفرپور، علیرضا، سرلک، احمد، حاجی، غلامعلی، بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل MS -EGARCH ، 1402، مجله اقتصاد مالی، دوره 18، شماره 40 (پیاپی 65).
عابدینی، سحر، ابونوری، اسماعیل، کشاورز حداد، غلامرضا، بهینه¬سازی سبد سهام صنایع مختلف در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از گارچ متعامد، (1403)، مجله اقتصاد مالی، دوره 18، شماره 1(پیاپی66).
گل ارضی، غلامحسین، ابوالفضلی، سید رامین (1403)، بررسي اثرهاي اهرمي، همبستگي شرطي پويا و سرايتپذيري تلاطم ميان شاخص¬هاي صنايع بورسي با استفاده از مدل GARCH-GJR-DCC-ARMA، تحقیقات مالی- دوره 26- شماره 1.
محتشمی، سارا، پویایی های غیرخطی نرخ بازده ارز در ایران با استفاده از الگوهای غیرخطی، (1400)، مجله سیاستگذاری اقتصادی، سال چهاردهم، شماره 27.
محمدی شاد، حمید، کیقبادی، امیررضا، معدنچی زاج، مهدی (1399)، روابط پویای حسابداری و مالی بین بازارهای کامودیتی، بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال با رویکرد مدل خودهمبسته با وقفه های توزیعی، فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 48 ، زمستان 1399.
مروتی شریف آبادی، علی، ابراهیم زاده پزشکی، رضا، ابوالقاسمی، مهدی، ارائه راهکاری نوین در جهت اولویت بندی عوامل غیرمالی موثر بر فروش سهام شرکتها با تلفیقی مدل کانو و QFD (مورد مطالعه، بورس اوراق بهادار یزد)، 1394، مجله سیاستگذاری اقتصادی، سال هفتم، شماره 13.
مظفرنیا، مهدی، فلاح شمس لیالستانی، میرفیض، زمردیان، غلامرضا (1400)، وابستگی رژیمی و سرایت پذیری چرخه ای تلاطم نرخ ارز و قیمت سهام در ایران، فصلنامه علمی پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری، شماره 4، پاییز 1400.
مظفرنیا، مهدی، اثرات وابستگی رژیمی و سرایت پذیری چرخه ای تلاطم بین نرخ ارز و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران با تاکید بر نقش رکود اقتصادی، 1399، رساله دکترای دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.
نفیسی مقدم، مریم، فتاحی، شهرام (1400)، بررسی سرایت پذیری و تلاطم قیمت نفت بر بازدهی بازار سهام، نرخ ارز و قیمت طلا در ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، سال ششم، شماره سوم (پیاپی 22)، تابستان 1400.
نوروزی فر، طاهره، فتاحی، شهرام، سهیلی، کیومرث، اثر تحریم بر میزان وابستگی بازار نفت و بازار مالی (رویکرد وابستگی اکستریمال)، 1398، مجله مدلسازی اقتصادی، سال سیزدهم، شماره 1 (پیاپی شماره 45).
واحدی، اصغر، ابونوری، اسماعیل، اثر چندک بر چندک تلاطم قیمت نفت بر بازدهی بازار سهام ایران، (1403)، مجله سیاستگذاری اقتصادی، سال شانزدهم، شماره 31.
ورتابیان کاشانی، فرهاد، تحلیل نوسانات نرخ ارز طی سال های 1391-1389، (1392)، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، سال اول، شماره4.
هادی پور، حسن، پایتختی اسکویی، سیدعلی، علوی متین، یعقوب، رحمانی، کمال الدین،عوامل بر ثباتی بی شاخص در تهران بهادار اوراق بورس (مطالعه موردی صنعت فلزات اساسی)، 1400، مطالعات مدیریت صنعتی، دوره 19، شماره 61.
Choi, Sun-Yong,Andrew Phiri, Zaghum Umar, Connectedness between (un)conventional monetary policy and Islamic and advanced equity markets: A returns and volatility spillover analysis, (2024), International Review of Economics & Finance, Volume 91.
Fernández-Rodríguez, F., & Sosvilla-Rivero, S. (2020). Volatility transmission between stock and foreign exchange markets: a connectedness analysis. Applied Economics, 52(19), 2096–2108.
Gokmenoglu, K., Eren, B. M., & Hesami, S. (2021). Exchange rates and stock markets in emerging economies: new evidence using the Quantile-on-Quantile approach. Quantitative Finance and Economics, 5(1), 94–110.
Haas, M., Mittnik, S., & Paolella, M. S. (2004). A new approach to Markov switching GARCH models. Journal of financial econometrics, 2(4), 493-530.
Hameed, Z., Shafi, K., & Nadeem, A. (2021). Volatility spillover effect between oil prices and foreign exchange markets. Energy Strategy Reviews, 38, 100712.
Hou, Y. (Greg), & Li, S. (2020). Volatility and skewness spillover between stock index and stock index futures markets during a crash period: New evidence from China. International Review of Economics & Finance, 66, 166–188.
Janczura, J., & Weron, R. (2010). An empirical comparison of alternate regime switching models for electricity spot prices. Energy Economics, 32(5), 1059– 1073.
Khan, Misbah, Sitara Karim, Brian M. Lucey, How do exchange rate and oil price volatility shape Pakistan’s stock market?,(2025), Research in International Business and Finance, Volume 76.
Long, t. Q., nguyen, l. H., & Morgan, p. J. (2021). Dynamic Connectedness Of Financial Stress Across Advanced And Emerging Economies: Evidence From Time And Frequency Domains. The Singapore Economic Review, 1–40.
McAleer, M., & Hafner, C. (2014). A One Line Derivation of EGARCH. Econometrics, 2(2), 92–97.
Martinet, G. G., & McAleer, M. (2016). On the invertibility of EGARCH (p,q). Econometric Reviews, 37(8), 824–849.
Sujit K.S., Subhajyoti Ray, Linear and nonlinear asymmetric relationship in crude oil, gold, stock market and exchange rates: An evidence from the UAE,(2023), Resources Policy, Volume 83.
Udeaja, E. A. (2019). Measuring Dynamic Return and Volatility Connectedness among Nigerian Financial Markets. Central Bank of Nigeria Journal of Applied Statistics, 10 )2(, 169–191.
Youssef, M., Mokni, K., & Ajmi, A. N. (2021). Dynamic connectedness between stock markets in the presence of the COVID-19 pandemic: does economic policy uncertainty matter? Financial Innovation, 7(1).