مدل‌سازی عوامل مؤثر بر خدمات نوین بانکی بر اساس شبکه بلاک‌چین
محورهای موضوعی : مدیریت کسب و کار
نادر علیپور امتنانی
1
,
علی شاهین پور
2
*
,
حسین قره بیگلو
3
1 - دانشجوي دکتري، گروه مدیریت، واحد عجب‌شیر، دانشگاه آزاد اسلامي، عجب‌شیر، ايران
2 - استادیار، گروه مدیریت، واحد عجب‌شیر، دانشگاه آزاد اسلامي، عجب‌شیر، ايران
3 - استاديار، گروه مدیریت، واحد عجب‌شیر، دانشگاه آزاد اسلامي، عجب‌شیر، ايران
کلید واژه: بلاک‌چین, خدمات بانکی, فن‌آوری,
چکیده مقاله :
بکارگیری بلاک‌چین می‌تواند موجب تسهیل در مبادلات مالی و افزایش امینت اطلاعات و مبادلات گشته شود و ریسک‌های مربوط به تبادل مالی و فیزیکی کالا را کاهش دهد که در همین راستا پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی عوامل مؤثر بر خدمات نوین بانکی بر اساس شبکه بلاک‌چین انجام شد. تحقيق حاضر از نوع کاربردي و توصيفي-پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان صنعت بانکداری بود. برای محاسبه حجم نمونه کلیه کارکنان از فرمول کوکران استفاده شده است و با توجه به گسترده بودن تعداد جامعه آماری، 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. از آنجایی که پژوهش حاضر مستخرج از رساله دکتری بود که به شکل کیفی-کمی انجام شده بود، ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته به دست آمده از یافته‌های کیفی رساله بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر بررسی توصیفی، از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، رگرسیون خطی، تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری در سطح معنی‌داری 05/0 در نرم‌افزارهای SPSS25 و Amos استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است و امنیت و شفافیت (012/0=p)، سرعت و کارایی (018/0=p)، عدم تمرکز (009/0=p)، هوشمندسازی قراردادها (014/0=p)، مدیریت هویت دیجیتال (022/0=p)، توکن‌سازی دارایی‌ها (017/0=p)، انطباق با مقررات (028/0=p) و پرداخت‌های بین‌المللی (009/0=p) تأثیر مثبت و معنی‌داری بر خدمات نوین بانکی بر اساس شبکه بلاک‌چین دارند. بنابراین مدیران و مسئولین بانک‌های کشور می‌توانند از حداکثر ظرفیت‌های بلاک‌چین و تخصص‌های موجود برای افزایش مقاومت در برابر کلاه‌برداری استفاده کنند، سیستم‌های جدید را با سیستم‌های سنتی یکپارچه کنند و دسترسی کامل به داده‌های گذشته را فراهم کنند.
The use of blockchain can facilitate financial transactions, increase the security of information and transactions, and reduce the risks related to the financial and physical exchange of goods. In this regard, the present study was conducted with the aim of modeling the factors affecting modern banking services based on the blockchain network. The present study is of an applied and descriptive-survey type. The statistical population included all employees of the banking industry. The Cochran formula was used to calculate the sample size of all employees, and given the large number of statistical populations, 384 people were selected as a statistical sample. Since the present study was extracted from a doctoral dissertation that was conducted in a qualitative-quantitative manner, the data collection tool was a researcher-made questionnaire obtained from the qualitative findings of the dissertation. In order to analyze the data, in addition to descriptive analysis, the Kolmogorov-Smirnov test, linear regression, confirmatory factor analysis, and structural equation modeling at a significance level of 0.05 were used in SPSS25 and Amos software. The results of the study showed that the research model has a good fit and that security and transparency (p=0.012), speed and efficiency (p=0.018), decentralization (p=0.009), smart contracts (p=0.014), digital identity management (p=0.022), asset tokenization (p=0.017), regulatory compliance (p=0.028), and international payments (p=0.009) have a positive and significant impact on modern banking services based on the blockchain network. Therefore, managers and officials of the country's banks can use the maximum capacities of blockchain and existing expertise to increase resistance to fraud, integrate new systems with traditional systems, and provide full access to past data.
بیگدلی، عباس؛ بخش میدانی، علیرضا؛ اسدی، مجید؛ رضائی، حمیدرضا. (1403). چالش‌های بهره‌گیری از فناوری بلاک‌چین در زنجیره تأمین (با رویکرد فراترکیب و تکنیک آنتروپی شانون). فصلنامه آماد و فناوری دفاعی، 7(4)، 183-218.
حسینقلی‌پور، زهرا؛ عین‌آبادی، جواد. (1401). بررسی تأثیرات تحریم‌های بین‌المللی در تعاملات بانکی بین‌المللی شرکت‌های ایرانی در بستر بلاک چین. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(63)، 92-104.
حیدری، صبا؛ طاهری‌کیا، فریز؛ ایمان‌خان، نیلوفر. (1400). ارائه چارچوبی برای یکپارچه‌سازی مدیریت دانش مشتری و مدیریت ارتباط با مشتری در صنعت بانکداری. مدیریت بازرگانی، 13(2)، 572-608.
خاشعی ورنامخواستی، وحید؛ فارسی، سجاد. (1403). مدلی برای خلق و اجرای نوآوری دوسوتوان در صنعت بانکداری ایران. مدیریت بازرگانی، 16(4)، 1002-1028.
ده‌بید، مهدی؛ شاه منصوری، اشرف؛ درخشان، سید علیرضا؛ ربیعی، مهناز. (1404). تبیین چگونگی پذیرش فناوری بلاک‌چین در بانکداری الکترونیک. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، انتشار آنلاین.
رونقی، محمدحسین. (1401). پذیرش فناوری زنجیره بلوک در صنعت بانکداری ایران. بهبود مدیریت، 16(1)، 30-53.
شاه حسینی، محمدعلی؛ کیماسی، مسعود؛ شامی زنجانی، مهدی؛ حقیقی خوا، مریم. (1401). شناسایی عوامل مؤثر بر همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها با استفاده از مرور نظام‌مند ادبیات علمی. مدیریت بازرگانی، 14(2)، 199-227.
فرحزادی، علی‌اکبر؛ ناصر، مهدی. (1400). نقش فن‌آوری بلاک‌چین در رفع چالش‌های مبادلات زنجیره تامین: بایسته‌ها و سیاست‌گذاری‌ها. رشد فناوری، 17(66 )، 11-20.
نصراله‌پور، فرشته؛ یحیی‌زاده‌فر، محمود؛ آقاجانی، حسنعلی؛ علیزاده ثانی، محسن. (1403). نگاشت تأثیرگذاری کارکردهای فناوری بلاک‌چین بر نظام بانکی ایران با تکنیک نقشه شناختی فازی شهودی. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 16(31)، 293-324.
هاشمی، مسعود؛ صفدری رنجبر، مصطفی؛ نوربخش، عسگر. (1400). شناسایی پنجره‌های فرصت فناوری بلاک‌چین در صنعت بانکداری ایران. سیاست نامه علم و فناوری، 11(2)، 35-53.
Abbas, S., & Ali, T. (2023). Impact of Information Technology on Profitability of Commercial Banks of Pakistan. Journal of Information Technology & Economic Development, 13(2).
Ante, L., Steinmetz, F., & Fiedler, I. (2021). Blockchain and energy: A bibliometric analysis and review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 137, 110597.
Ayedh, A., Echchabi, A., Battour, M., & Omar, M. (2021). Malaysian Muslim investors’ behaviour towards the blockchain-based Bitcoin cryptocurrency market. Journal of Islamic Marketing, 12(4), 690-704.
Baidoo, S. A. (2019). Regulatory Effects on Traditional Financial Systems Versus Blockchain and Emerging Financial Systems (Doctoral dissertation, Walden University).
Cocco, L., Pinna, A., & Marchesi, M. (2017). Banking on blockchain: Costs savings thanks to the blockchain technology. Future internet, 9(3), 25.
Dashkevich, N., Counsell, S., & Destefanis, G. (2020). Blockchain application for central banks: A systematic mapping study. IEEE Access, 8, 139918-139952.
Dozier, P. D., & Montgomery, T. A. (2019). Banking on blockchain: An evaluation of innovation decision making. IEEE transactions on engineering management, 67(4), 1129-1141.
Gan, Q., Lau, R. Y. K., & Hong, J. (2025). A critical review of blockchain applications to banking and finance: a qualitative thematic analysis approach. Technology Analysis & Strategic Management, 37(4), 387-403.
Hassani, H., Huang, X., & Silva, E. (2018). Banking with blockchain-ed big data. Journal of Management Analytics, 5(4), 256-275.
Kannan, D., Amiri, A. S., Shaayesteh, M. T., Nasr, A. K., & Mina, H. (2024). Unveiling barriers to the integration of blockchain‐based circular economy and Industry 5.0 in manufacturing industries: A strategic prioritization approach. Business Strategy and the Environment, 33(8), 7855-7886.
Karanam, M., Ramani, E. S., & Srinivasan, R. (2020). Leveraging the New Business Model: The Blockchain World of Banking. Test Engineering and Management, 82, 11525-11531.
Kuebler, R. G. (2018). Application of Blockchain for Authentication, Verification of Identity and Cloud Computing (Master's thesis, Utica College).
Martino, P. (2021). Blockchain and banking: How technological innovations are shaping the banking industry. Springer Nature.
Mbaidin, H. O., Alsmairat, M. A., & Al-Adaileh, R. (2023). Blockchain adoption for sustainable development in developing countries: Challenges and opportunities in the banking sector. International Journal of Information Management Data Insights, 3(2), 100199.
Ozili, P. K. (2023). Central bank digital currency research around the World: a review of literature. Journal of Money Laundering Control, 26(2), 215-226.
Rahman, M., Ming, T. H., Baigh, T. A., & Sarker, M. (2023). Adoption of artificial intelligence in banking services: an empirical analysis. International Journal of Emerging Markets, 18(10), 4270-4300.
Berger, A. N., Herring, R. J., & Szegö, G. P. (1995). The role of capital in financial institutions. Journal of Banking & Finance, 19(3-4), 393-430.
Brei, M., Borio, C., & Gambacorta, L. (2020). Bank intermediation activity in a low‐interest‐rate environment. Economic Notes, 49(2), e12164.
Broby, D. (2021). Financial technology and the future of banking. Financial Innovation, 7(1), 47.
Carson, B., Romanelli, G., Walsh, P., & Zhumaev, A. (2018). Blockchain beyond the hype: What is the strategic business value. McKinsey & Company, 1, 1-13.
Litan, A., Groombridge, D., & Stevens, A. (2019). Assessing the Optimal Blockchain Technology for Your Use Case.
Patel, R., Migliavacca, M., & Oriani, M. E. (2022). Blockchain in banking and finance: A bibliometric review. Research in International Business and Finance, 62, 101718.
Zeba, S., Suman, P., & Tyagi, K. (2023). Types of blockchain. In Distributed Computing to blockchain, Academic Press, 55-68.