بررسی سبک¬شناسی قصاید سلیمی تونی
محورهای موضوعی : سبک شناسی
1 - دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: سلیمی تونی, سبک¬شناسی, قصاید, قافیه, ردیف, موسیقی,
چکیده مقاله :
تاجالدّین حسن بن سلیمان تونی، معروف به سلیمی تونی، شاعر قرن نهم و از مشهورترین شعرای منقبتسرای شیعی محسوب میشود. در این زمینه، سلیمی تونی یکی ازستون های اصلی حلقۀ ادبی است. محتوای اشعار وی، مدایح و مناقب پیامبر (ص)، علی (ع)، خاندان رسالت و ائمّۀ معصومین علیهمالسّلام میباشد. تا امروز تحقیقات شایان توجّهی دربارۀ این شاعر بزرگ، بویژه در قصایدش صورت نگرفته است. با توجّه به اینکه سلیمی تونی، شاعری قصیدهسراست و تحوّلاتی را در این قالب شعری به وجود آورده است، بنابراین در این مقاله برآنبم تا ویژگیهای سبکشناسی و نوآوریهایی را که شاعر در اشعارش بدانها داشته است، در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بررسی نماییم. در این پژوهش، پس از بررسی نمونههای مختلف در قصاید شاعر، به شیوۀ توصیفی - تحلیلی، ویژگیهای بارز شعر سلیمی بهدست آمدند که مهمّترین آنها عبارت بودند از: کاربرد زیاد واژههای عربی، استفاده از ترکیبات متنوّع، استقبال از شاعران پیشین، بهکارگیری اشارات و اصطلاحات گوناگون، پایبندی به باورهای اسلامی و مذهب تشیّع و توجّه به انواع صور خیال، افزایش دقّت خیال و یافتن مضمونهای تازه.
Taj al-Din Hassan ibn Sulayman Toni, known as Salimi Toni, is a poet of the ninth century and is considered one of the most famous poets of the Shiite Manghabt-Sara. In this context, Salimi Toni is one of the maincharacters admiration of the literary circle. The content of his poems is the praise and praise of the Prophet (PBUH), Ali (AS), the family of the Prophet and the infallible Imams (AS). sofar , no significant research has been conducted on this great poet, especially in his odes.Considering that Salimi Toni is a poet of odes and has created developments in this poetic form, in this article I intend to examine the stylistic features and innovations that the poet has had in his poems, on three levels: linguistic, intellectual and literary. In this research, after examining various examples in the poet's odes, using a descriptive-analytical method, the salient features of Salimi's poetry were obtained, the most important of which were: the extensive use of Arabic words, the use of various combinations, the reception of previous poets, the use of various allusions and terms, adherence to Islamic beliefs and the Shiite religion, and attention to various forms of imagery, increasing the accuracy of imagery, and finding new themes.
الف: کتاب¬ها
1- احمدنژاد، کامل، (1372)، فنون ادبی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات پایا.
2- اوحدی بلیانی، تقی¬الدّین محمّد، (1389)، عرفات¬العاشقین و عرصات¬العارفین، جلد 3، چاپ اوّل، تهران: انتشارات میراث مکتوب.
3- خاتمی، احمد، (1373)، تاریخ ادبیّات ایران در دورۀ بازگشت ادبی، جلد 2، چاپ اوّل، تهران: انتشارات پایا.
4- رجایی، محمّدخلیل، (1379)، معالم¬البلاغه، چاپ پنجم، شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز.
5- سلیمی تونی، تاج¬الدّین حسن، (1390)، دیوان سلیمی تونی، به کوشش سیّدعبّاس رستاخیز، با مقدّمۀ حسن عاطفی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
6- شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1376)، موسیقی شعر، چاپ پنجم، تهران: چاپ نقش جهان.
7- شمیسا، سیروس، (1371)، بیان، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
8- --------، (1375)، بیان و معانی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
9- --------، (1378)، سبک شناسی شعر، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
10- --------، (1375)، کلّیّات سبک¬شناسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
11- علوی مقدّم، محمّد، اشرف¬زاده، رضا، (1379)، معانی و بیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
12- معین، محمّد، (1371)، فرهنگ معین، چاپ هشتم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
13- نفیسی، سعید، (1344)، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، جلد 1، تهران: انتشارات فروغی.
14- همایی، جلال¬الدّین، (1371)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ هشتم، تهران: مؤسّسۀ نشر هما.
ب: مقالات
15- حاکمی، اسماعیل، (1380)، «نکاتی پیرامون سبک شعر فارسی در دورۀ تیموری»، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص: 74-65.