معرّفی (آیینة یوسفی) آخرین یوسف و زلیخا از فاخری فسایی و بررسی اثرپذیری آن از قرآن و تورات

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

محمدباقر دانش دار ¹ , سید محسن ساجدی راد ² , سمیرا رستمی ³

1 - دانشجوی دکترای زبان وادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.
2 - استادیارگروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
3 - استادیار گروه زبان وادبیّات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/12/27 تاریخ پذیرش : 1400/03/19 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: کلید واژه‌ها: فاخری فسایی, آیینة یوسفی, قرآن و تورات, شباهت‌ها, تفاوت‌ها,

چکیده مقاله :

چکیده این مقاله به بررسی آیینة یوسفی یا مرآت المحبوب می‌پردازد که منظومه‌ای پیرامون داستان یوسف و زلیخا، اثر طبع شیخ محمّدجعفر فاخری فسایی (1349-1290 هـ.ش) است. در بررسی اوّلیه، داستان از زبان فاخری فسایی بیان، و اثر پذیری آن از روایت قرآن مقایسه می‌شود. در بررسی‌ دوم، روایت فاخری با روایت تورات مقایسه می‌گردد. در پایان به کمک رسم جدول، نقاط مشترک محتوایی داستان اعمّ از اصلی و فرعی، همراه با جزئیات مشخّص می‌گردد. دستاورد تحقیق نشانگر شباهت 70 درصدی محتوایی منظومۀ فاخری فسایی با قرآن و شباهت‌ 45 درصدی محتوایی آن با تورات است. همچنین این منظومه، از نظر محتوایی، در 40 مورد بررسی شده که با قرآن 5/12 درصد و با تورات 55 درصد تفاوت دارد. برای رسیدن به این نتیجه از 40 مورد بررسی شده از وقایع مطرح شده و حوادث کلّی و جزئی داستان، درصدگیری به عمل آمده است. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای و فیش برداری و توصیفی- تحلیلی است.

چکیده انگلیسی:

Abstract         We are going to study "The Ayeneh Yoosefi " or " Mer'atol Mahjoob " in this essay which is poetry around the story of Yoosef and Zulaykha from Shaikh Mohammad Ja'far Fakheri Fassaee ( 1290-1349 A. H. ). In the first evaluation, the story is told by Fakheri and its affectability is compared with the Qur'anic narration. In the second study, it is compared with what is told in The Torah. Finally the main issue, by drawing a chart, the common points of the story theme, either the main point or its subdivisions together with its details, is revealed to the readers. What was attained in this research was its %70 similarity of Fakheri's poetry with what is said in the Qur'an, and %45 likeness with the Torah. In the thematical point of view, in 40 studied items the poem has %12.5 difference with the Qur'an and %55 difference with the Torah. To attain a thorough corollary from the 40 studied items, we calculated the posed event, in general or trivial we used once more the percentage method.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• قرآن کریم، (1375)، ترجمة مهدی الهی قمشه‌ای، تهران: خورشید، چاپ هشتم.


• کتاب مقدّس، (1380)، ترجمه فاضل خان همدانی و دیگران، تهران: اساطیر، چاپ اوّل.


• بیّومی مهران، محمّد، (1383)، بررسی تاریخ قصص قرآن، ج2، ترجمة سیّد محمّد راستگو، تهران: علمی و فرهنگی.


• تقوایی، محمّدحسین، (1395)، آیینة فاخری، شیراز: فرنام، چاپ اوّل.


• طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، (1381)، تفسیر مجمع البیان، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اوّل.


• غیاثی کرمانی، سیّد محمّدرضا، (1378)، ماه کنعان، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اوّل.