رابطه دنیا و عقبی از منظر مولوی (بر اساس مثنوی)
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
احمد منیری
1
(دانش‌آموختة دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.)
کلید واژه: مثنوی معنوی, قیامت, مولوی, دنیا, کلید واژه‌ها: عقبی,
چکیده مقاله :
چکیده یکی از پر دامنه‌ترین و بحث انگیزترین مباحثی که از دیرباز در میان جوامع بشری مطرح بوده این است که آیا جهان محدود در دنیاست، یا در پس این عالم، عالم دیگری نیز وجود دارد، و اگر چنین عالمی وجود دارد رابطه این دو با هم چگونه است؟ گروهی باورمند به وجود جهانی در پس این عالم‌اند و به تبع آن، میان این دو رابطه‎ای قائل‎اند، و جمعی منکر عالمی در پس این جهان هستند. مولوی در مثنوی معنوی به مناسبت‌های گوناگون در باب دنیا و قیامت و مسائل تابع آن سخن گفته است. وی خواب و بیداری را پلی به سوی عقبی می‌داند و بر این باور است که با موت اختیاری و غلبه بر هوا می‌توان عالم عقبی را در این دنیا دید، او ضمن این که عقبی را برتر از دنیا می‌داند بر این باور است که باید در توجّه به دنیا و عقبی توازن قائل بود، زیرا هر یک اهمّیّت و جایگاه خود را دارد و نباید توجّه به یکی سبب بی‌توجّهی به دیگری گردد. هر چند که بسیاری بر این باورند که وی حنفی مذهب است و از مشرب کلامی اشعری پیروی می‌کند، امّا از بررسی دقیق افکار وی در موارد گوناگون از جمله در باب دنیا و عقبی می‌توان دریافت که وی در مباحث کلامی وسعت نظر دارد و تابع مذهب کلامی خاص نیست. مولوی بر این باور است که بین دنیا و آخرت رابطة عمیقی وجود دارد. این پژوهش مبتنی بر راهبرد مورد کاوی هست و با ابزار گردآوری از اسناد ثانوی و جستجوی کتابخانه‌ای و فیش‌برداری به انجام رسیده است. روش تحلیل نیز تحلیل محتوای کیفی است.
Abstract One of the most extensive and polemic discussions that human societies have had since the ancient times is whether this world is limited or there is another world after this one; and suppose there is such a world, how is the relationship between them? A group of scholars believe in the aftermath world and agree that there is relationship between them ; on the contrary there are others who reject the doom's day. Maulavi has talked about the world and the day of judgment and its relevant problems in the Mathnavi of Ma'navi.He considers the dream and wakefulness as s passage to the other world, and believes that by arbitrary death and overcoming the vicious desires one can see the quality of the dooms day in this world. He thinks that the other world is much better than this one and says that there must be a balance between them because each has its own stance and it is not to man to have discrimination between them. Though most people believe that Maulana was a Hanafi and obeyed the Ashaereh tenets, by precise looking at his ideas we can conclude that he had extensive verbal discussion about this world the world after and had not limited himself to one theory. Maulana believes that there are profound relationship between this world and dooms day. This research is based on point-finding approach and has been ended through a collection of evidence and library research. Analytical approach is also its qualitative concept.
فهرست منابع و مآخذ
_||_